Cux tsênhv  phiv liv lok têx txuz nox yuôx tuôs tơưv Điện Biên

          Txix thâuv pox niêv tuôs tas, tix lâus Txok Xênhv Vưx, nhoz jok Tiêx Hlor B, xã Noong U, huyện Điện Biên Đông, tỉnh Điện Biên, thâuv tưs cux xar tsi txơưx tas, viv zuk pox niêv iz pliês xưz ho muôz txox siê txo li ntơư. Tsuôk viv siz char siz chês mê njik lok sâuv cêr uô nox uô hâuk, tix lâus pox niêv tưz đê yuôx nox tuôs. Luz nênhx tưz txov nhêv, nhiv no ziv trâus txov đuô thiêz. Hâur luz tsêr mê ntơư, nhiv no lar heik đuô zos têx mê nhuôv, viv tsi muôx lênhx niêv tu, txoz cxơưx cux jux juk uô trâu chor nhuôv tas cêr chiê  siêz, tsi đros luôs muôx cêr shir phaz, lov jêv. Tix lâus Txok Xênhv Vưx heik:

          "Thâuv pox niêv nox yuôx ntơư, cur cux tưz chox ciês muk trâu qơư y tế taz sik chơưv tsi tâu. Nhiv no luz nênhx lok six txov nhêv, tsi muôx pox niêv, zuk iz lênhs tu têx mê nhuôv, txoz cxơưx trâu chor nhuôs muk cơưv lok six phiv liv cơưs. Pox niêv pôngz lơưv, têx mê nhuôv cux  qiv hênhr thiêz ndo viv tsi muôx qơư njâuz, qơư khov vav".

Tix lâuk Txok iz lênhx tsoz phưz mê nhuôs

          Đros thiêz to bê lus zos thax tsav muôx ntâu têx yuôx nox tuôs, mak têx cêr pôngz siêz xưk li tix lâus Txok Xênhv Vưx chuôz zis nhoz xã tox siêz, huyện Điện Biên Đông cux tsik zos tsơưs.  Ntơư cux zos huyện thâuv tưs tưz muôx chôngz lênhx nênhs nox yuôx tuôs pir li cxuô huyện txơưr đuô hâur thax tsav tỉnh. Xav txix hâur shông 2016 txos nhiv no, ngênhx y tế huyện sâu jênhv muôx 117 lênhx nênhs nox têx yuôx heik sâuv, uô 41 lênhx nênhs trâul tuôs, chor nênhs nox yuôx tuôs tưz tsar ndê ntâu đuô pir li têx shông uô ntêx. Hâu  nov tsênhv qơư y tế huyện heik pâuz, txơưv tiêk six hơưv đhâu tưz sir jos cxơưz tiês uô jông hâux lưv yax kriê, taz sik cux uô tsi yuô tâu, viv tsôngv box sơưr đơưk txux chi, tsưr ziv kis thiêz qir tiv uô muôx têx txuz nox yuôx tuôs mak muôx lok six ntâu, lax qênhz yuôx, tir thêir tâu. Bác sĩ Cao Thị Lý, Phưv Giám đốc Tsênhv  qơư y tế huyện Điện Biên Đông, tỉnh Điện Biên heik pâuz:

          "Hâur chor nênhs cik txos nox yuôx tuôs mak phênhv ntâu zos têx pox niêv. Muôx lok six ntâu qir tiv taz sik phênhv ntâu cux zos chor nênhs hâur tsêr siz muôx mê njik lul tsi jông siêz, niêv txir tsi puz siz zuôr cux zos iz kro, lok sik 2 niêv txir siz muôx luk lok sâuv char ndâux....lơưr cux đê yuôx nox tuôs. Phênhv ntâu lơưr cux tsi tâu pâuz tsênhz zuk muôx liv  li chas hâur luz nênhx".

          Trơưk li hâu nov huyện Điện Biên Đông hêik pâuz, hâu nov ntơưv qơư tưz uô ntâu faz tsưr ziv, muôx têx tưz heik cxuô xã hâur thax tsav sik đros đoz, ro têx yuôx nox tuôs por tsês. Taz sik, no cux tsuôk zos tsưr ziv lav uô tax xưz. Zơưv Hơưx Xênhv Vax, Phưv Chủ tịch UBND huyện Điện Biên Đông heik:

          "Ntâu ziv chênhv heik, uô ntêx tsuv đoz, ro cov tas têx yuôx nox tuôs ntơư por tsês, lok sik tsuôs yuôx tuô, sâu zuôr thiêz ntâu faz tsưr ziv heik cxuô thax tsav qơư uô siv li heik co taz sik no puôr lênhx zos lav uô xưz, tsi trơưk tsưr ziv, siêz xar. Zov chênhr đuô cux tsuv zos têx nhuôs, tsôngv box sơưr đơưk txux chi tsưr ziv jênhv pâuz".

           Chiê txo grêk tsơưs têx txuz nox yuôx tuôs, huyện Điện Biên Đông tror chuôz tsar tiês têx lênhx cưk yuôx muk trâu cxuô thax tsav qơư zênhx max qênhz pov, chơưv paz chor nênhs nox yuôx tuôs thiêz iz chas ntơư cxơưz tiês luôs hâux lưv yax kriê px sđ gra siêz txux chi tsưr ziv jênhv pâuz lok têx kror tsik muôx liv ntơư. Taz sik, uô li chas chiê yax kriê, buôk ti tâu txos tsôngv box tsưr ziv jênhv pâuz thiêz lar heik zos têx tuz nxeik hluôk, nhuôs zâu hlôngr yiêz siêz xar thiêx zos kror  zov chênhr đuô hur si. Tsuôk thâuv đơưk uô tâu têx li heik no thiêx vav chiê siêz txo grêk tsơưs têx cêr pôngz siêz viv nox yuôx tuôs hâur tsôngv box heir nênhs tsơưs, lar heik zos nênhs Hmôngz nhoz têx jêx jok thax tsav tox siêz sâuv thax tsav Điện Biên./.

                                        (Vũ Lợi-Riê Lâux cxeik, nhênhv)

7 qir tiv uô moz, nox tsik txâuk i ốt

          Muôx tsi txâuk i ốt hâur chêr cux uô ka o. Zos tsi seiz shuôk jông mak zôngx ziv trâus moz txiê.

          Iốt zos iz hâur têx tsơưr zuôr trâus trâu ka. Thiêz cux taz por chiê ka tsi trâus vênhv thix tul tsi.

          Li ntơư zos iốt tsơưs lok sik tsi txâuk mak zuôr uô moz ka thiêz moz txiê.

          Đrav kaz no zos iz cxiê moz yưv tso pov luz chêr muôx tsi txâuk iốt. Zos muôx têx moz yưv ntâu đuô, zuôr uô zênhr shar txos đas jos.

          1. Luz chêr gênhs gênhs: Luz chêr muôx têx thâuv pov gênhs gênhs zos fênhx yax. Taz sik zos yax six pov gênhs mak tsuv tsov cưv. Gênhs gênhs yax six njuôs xav zos iốt hâur lênhx nênhs co chêr grês kis.

          2. Tơưv trôngx tsi tâu: Iốt kis zuôr uô zênhr shar txos luz chêr. Têx lênhx nênhs muôx tsi txâuk iốt njuôs xav zuôr yax six trâus tơưv trôngx tsi tâu. Tsênhz mênhx, tơưv trôngx tsi tâu zos iz tso pov iz vênhv thix muôx lênhx coaz txos đas jos tsuv tsov cưv txos.

          3. Ka trâus o: Muôx tsi txâuk iốt hâur chêr cux uô o ka. Zos tsi seiz shuôk jông cux zuôr trâus moz txiê.

          4. Iz chêr tsik jông nhoz: têx lênhx nênhs muôx tsi txâuk iốt hâur chêr khênhr uô trâu lênhx nênhs co siêz nhoz tsi tuk, muôx têx lênhx mak tsi xar uô tul tsi, tsi xar heik lul...Viv li zos pov muôx yưv li ntơưv, tsuv mul njiz ciês cưk yuôx Bác sĩ chiê tâu bác sĩ heik kriê.

          5. Plaz: Iz kro uô moz yưv khênhr njiz thâuv muôx tsi txâuk iốt thiêz zos moz plaz. Uô tơưr greix kruôr, hlê tơưr ...

          6. Tsi muôx đas jos tir thêir moz gênhk: Muôx tsi txâuk iốt cux uô lênhx nênhs co muôx tsi txâuk đas jos tir thêir moz gênhk. Uô lênhx nênhs co zôngx ziv trâus moz khâuz thuôk lok sik têx zav moz siz cik.

          7. Ndê cir sei: Iz cxiê nhênhz chơưv tso pov, zos ndê cir sei cux zos qir tiv muôx tsi txâuk iốt hâur chêr, viv iốt lok six coaz tsôngv trâu lênhx nênhs luz chêr./.

(Thu Thùy- Txâur Vax cxeik nhênhv)