Uô tuôr xuôv nhiêx txiêx nhoz têx qơư y tế tox siêz Lai Châu

          Qơư y tế tox siêz thax tsav 3 xã Tả Lèng, huyện Tam Đường zos qơư phưx vưv côngz xưv seiz njuôs, kho moz thiêz uô côngz xưv y tế dưv phax trâu 4000 ntâu lênhx nênhs tsôngv box Hmôngz nhoz 13 jêx jos. Chiê tax tâu ploz tsênhr têz qơưk lok y tế, qơư y tế xã tâu yưv pênhr zuôr xar 10 tỷ đeiv cxiv uô tâu iz luz tsêr 2 yôngx, 1 luz tsêr iz yôngx thiêz zuôr xar 20 qar uô hâux lưv.

          Iz chas têx qar uô hâux lưv li: qar tsês chiê yuôx, qar seiz njuôs, qar kho moz...tsênhv muôx cxaz ntâu qar li: qar fuô moz, qar kho yuôx đrox njuôz, njuôs tsov moz....Taz sik đros thiêz 7 lênhx cán bộ muôx yênhx tưv trung cấp thiêz tsi tâu muôx txâuk têx chuôz zênhx y tế, iz luz hlik nhoz no tsuôk seiz njuôs thiêz muôz yuôx trâu muôx nhos 700 lênhx nênhs đros têx zav moz fênhx yax. Y sĩ Phàn A Siu, phưv trạm trưởng Qơư y tế xã Tả Lèng puz pâuz:

          “ Nhoz qơư ytế nhiv no tsuôk zos phưx vuv seiz njuôs moz xưz, muôz yuôx trâu nênhs moz thiêz uô iz cxiê tsaz yênhx ploz tsênhr têz qơưk lok y tế. Nhiv no qơư y tế muôx ntâu qar uô hâux lưv, taz sik tsi muôx têx zav meir njuôs plơưr, siêu âm mak tsuôk zos chuôz zênhx phưx vưv seiz njuôs moz. Qơư y tế thix ziv paz txưv cxaz lok têx zav meir, tso canr bộ mul thox cxov chuyên môn cov txơưx đuô”.

          Tsi xưk li qơư y tế xã Tả Lèng, qơư y tế tax ploz tsênhr têz qơưk xã San Thàng, thành phố Lai Châu mak tsuôk zos têx luz tsêr kuz tâu cxiv uô cxôngx shông 1990. Taz sik, ntơưv no muôx cxix cxuô têx zav meir yiêz tsiv grê yênhx tỷ đeiv. Taz sik đros 6 lênhx cán bộ li yênhx tưv, mak hâux lưv sir zôngv têx zav meir yiêz no cux njiz phêv liv. Pos Trần Thị Nga, tsạm tsar trạm y tế xã San Thàng puz pâuz:

          “ Pêz li yênhx tưv zos trung cấp xưz viv li xar zôngv têx zav meir no tsuv muôx iz lênhx bác sĩ lol sir zôngv thiêx huv đros thiêz jông đuô. Meir kho moz câus niêr mak pêz tsuôk kho têx zôngx ziv xưz, yuôr lax kho đuô mak pêz tsi uô. Yuôr meir siêu âm nhoz no mak tsi muôx bác sĩ, iz ciêz muôx iz lênhx bác sĩ nhoz tsêr kho moz lox lol no chiê siêu âm thiêz pêz tsuv pov six hơưv trâu tsôngv box xưz”.

          Lai Châu zos tỉnh ntus đriv muôx thax tsav đar thiêz 20 mênhx cxưx sik đros nhoz uô nênhx. Viv zos tỉnh pluôs, tsôngv box li luz nênhx yuôr ntâu txov nhêv, viv li hâux lưv yưv pênhr cơ sở chuôz zênhx chuôz tas seiz njuôs moz trâu y tế xã tâu tiv phaz lok six tsov cưv. Cxôngx têx tsaz yênhx, dưv anr li ntâu phênhv pênhr paz txưv, têx qơu y tế nhoz tiv phaz tâu yưv pênhr zuôr yênhx puôk zav meir, chuôz zênhx y tế thiêz công nghệ thôngz xor mông yiêz chiê phưx vưv trâu côngz xưv seiz njuôs thiêz kho moz, taz sik hâux lưv coar lik, sir zôngv chuôz zênhx no tsi tâu uô jông, tsi tâu zôngv ntâu txos, tsês chiê ntêr, têx máy sêiz njuôk shuôk moz cux trâus puôk tsuôx ntâu, tsi muôx nhiêx txiêx kho. Zơưv Bùi Tiến Thanh, Phưv giám đốc Sở y tế Lai Châu puz pâuz: Iz chas 29 tsênhv qơư y tế, tsênhv qơư jênh số tsưr ziv xênhz zus nhuôs, nhiv no Lai Châu muôx 108 qơư y tế xã. Tiv phaz cux tưz yưv pênhr cxiv tsa zuôr xar 60 qơu y tế tax ploz tsênhr. Têx qơu y tế kuz cux qir kho đuô chiê tuôv zênhv tsôngv box li zoz qơưx seiz njuôs thiêz kho moz. Taz sik, chêx cuk seiz njuôs moz uô tsi tâu truôx pês tsơưs thiêz qir tiv chênhr zos tiv yênhx tưv canr bộ y tế cơ sở kis. Zơưv Bùi Tiến Thanh pheiz kênh:

          “ Lơưr zoz qơưx hâur six hơưv zuôr txos thiêz cxôngx njuôs xav zuôr muôx ntâu zav moz huôv xênhz siz cik đhâu cêr ntus đriv, tsôngv box li zoz qơưx taz por zav nox thiêz têx zoz qơưx txơưr ziv hnuz ziv siêz; nganhx  y tế zuôr muôx tsưr ziv muôz siêz tsơưr lươngv têx jix vuv, chiê sir zôngv muôx chêx cuk têx chuôz zênhx tưz tâu yưv pênhr ntơưv y tế cơ sở. Iz zos thox cxov yênhx tưv; oz zos nganhx y tế cux thor chủ trương thox cxov ndê đại học trâu điều dưỡng, y sĩ, tsênhv thor Bộ zaoz zux cux xưk li Bộ y tế thiêz Ban chox kriê Tây Bắc li ziv chênhv”.

          Luôs hâux lưv yưv pênhr cxiv uô vax tsêr thiêz zuôr cxuô zav chuôz zênhx trâu y tế xã nhoz lai Châu tsuv tâu moz siêz txos, zos phuôx huiz tâu chêx cuk mak zuôr txu grês qênhx shênhx chox chor nênhs moz muk kho trâu têx tsêr kho moz thênhv siêz, viv cêr mul lol phêv liv. Taz sik, đros hâux lưv yưv pênhr tsi huv đros tiv phaz li tsênhv tsênhz thiêz tsi phuôx huiz tâu chêx cuk li nhiv no, cux chênhr zos tsênhv uô tuôr xuôv tas ntâu txos nhiêx txiêx têz qơưk./.

( Khắc Kiên- Txâur Vax cxeik nhênhv)

Nus-têz lok kir txêik pênhr ntơưv tsêr nhiêx Agribank (2 suôz)

          Vi Thị Thiện, nhoz xã Tú Nang, huyện Yên Châu, Sơn La nus: thâuv txêik pênhr hâur zênhx hangx tsuv muôx ntơưr cungz jênhv sir zôngv ar chiê ntâuk gri. Taz sik, cur tsik xar muôz ntơưr ar chox muk xav gri txêik. Iz chas tsik sir zôngv têx ntơưr ar thâuv txêik pênhr ntơưv tsêr nhiêx Agribank, pêz puôk zuôr sir zôngv tâu têx zav txơưr đuô chiê xav gri kir txêik nhiêx?

       Têz: Ntơưv ntu 1 Grê 4 cuêz tênhv số 35/QĐ-HĐTV-HSX, hnuz 15/01/2014 Hội đồng thành viên Agribank tso tơưv cuiz tênhv taz por cuiz tênhv cungz nhiêx txiêx hâur tsêr nhiêx Agribank muôx cuiz tênhv: Têx chuôz zênhx chuôz tav taz por muôx nhiv no, zos chêi tsik txưr. Li co, iz chas sir zôngv ntơưr ar chiê xav gri txêik pênhr mak zuôr sir zôngv tâu têx zav txơưr đuô, zos chêi têz qơưs tsik txưr chiê xav gri txêik pênhr.

Chor tâu kir txêik zos xiz nênhs, ziv chuôz zis txêik pênhr tsik muôx têx zav taz por lơưr tsênhv chêi txêik nhiêx phưx vưv huôv tsar kôngz nuv, jêx jok lơưr Nghị định 55/2015/NĐ-CP, tsuv hêik trâu tsưr tsix nhiêx txiêx muôz txêik ntơưr cungz jênhv sir zôngv ar (đros chor nênhs tâu cungz ntơưr jênhv ar (lok sik ntơưr xav jênhv tsik tâu cungz ntơưr cungz jênhv qênhx sir zôngv ar thiêz ar tsik muôx sik txênhz zos UBND xã xav jênhv (ntu  3, Grê 9, Nghị định 55/2015/NĐ-CP).

          Iz cxiê lênhx nênhs nhoz Quỳnh Nhai thiêz Yên Châu nus: Pêz tâu hêik kriê tiêk, thâuv tsêz chos kôngz lôngk, tu zus tsiêx cxu, tsuv zuôr bảo hiểm chiê thâuv muôx yưv phiv liv tưs xưk li ntux têz, caz hmoz uô hiêv mak tâu công ty bảo hiểm paz iz phênhv. Cur cux hnor iz cxiê lênhx hêik pâuz nzir tiêk: zos zuôr bảo hiểm kôngz nuv muk txêik pênhr mak tâu paz txo grêk nhiêx liv txêik. Uô li têx xor mông no puôk muôx tsênhz tiês?

        Têz: Ntơưv Grê 16 Nghị định 55/2015/NĐ-CP muôx cuiz tênhv: Thâuv lênhx nênhs cxaz chuôz zuôr bảo hiểm uô xênhz yar kôngz nuv muôx txix chor pênhr txêik, tâu tsưr tsix nhiêx txiêx txo grêk nhiêx liv txêik đros phênhv kik tiv zix 0,2% iz shông pir li nhiêx liv têx pênhr txêik iz zav li thiêz muôx six hơưv txêik bâuv iz zav.

Pir li lênhx nênhs txêik pênhr ntơưv zênhx hangx đros nhiêx liv zos 10% iz shông chiê chos ntông nox txir,  zos zuôr ntơưr bảo hiểm trâu luz vax txir ntông no zuôr tâu zênhx hangx txo grêk nhiêx liv txêik pênhr kik tiv zix 0,2% iz shông, lênhx nênhs txêik tsuôk zos thêv nhiêx liv trâu zênhx hangx 9,8% iz shông./.

(Hồng Việt-Lik Thox cxêik nhênhv)