Đăk Lăk: Krêz uô đêz đar luôs hâux lưv tso nyar jông siêz

Zuôr xar 20 shông lok no, tix lâuk Hoàng Minh Trung, Tsar paz uô hâux lưv “Tso nyar jông siêz” huyện Cư Kuin, tỉnh Đăk Lăk tưz đros uô luôs hâux lưv tso nyar jông siêz iz shôngk 2 jiês. Nhiv no tix lâuk tưz muôx 38 jiês đros tso nyar chơưv paz lênhx nênhs. Tix lâuk Trung pheiz kênh: Thâuv ntêx, hâur iz jiês muk tsêr kho moz chiê kho moz, tix lâuk thiêz lênhx nênhs cxênhz jê zuôr trâus txos nyar. Thâuv co iz taz viv nyar cux tsuv thêv nhiêx txiêx lok six siêz. Zos tsi muôx têx lênhx nênhs txưv zênhv viên tso nyar jông siêz paz mak tix lâuk chuôz zis njiz lok six ntâu phêv liv. Viv li, thâuv kho jông moz tix lâuk tưz cxaz chuôz tso nyar jông siêz thiêz vênhv tôngv cưr tix nênhx tsa, pox nhuôs sik đros muk tso nyar.

          “ Cur tưz muôx iz jiês zuôr trâus txos nyar thiêz hâur chuôz zis cux muôx niêv zuôr trâus muôx nyar chiê chơưv paz, viv li thâuv muôx nyar chơưv paz trâu zuk lênhx nênhs mak lok six jông siêz. Tsi muôx chor nhiêx txiêx tưs zuôr zuôr tâu têx ndok nyar li ntơưv. Thiêz jông tiv zix zos thâuv cur muk yax mông, vênhv tôngv tso nyar tưz tâu cxuô lênhx nênhs sik côngv siêz uô lơưr”.

          Nhoz hov hnuz nhôngs zos 56 shông, zơưv Nguyễn Tấn Chờ, nhoz ntơưv xã Quảng Tiến, huyện M’gar cux tưz ntâu jiês cxaz chuôz tso nyar. Zơưv Chờ puz pâuz: Zơưv zos nyar AB+ zos zav nyar muôx tsi ntâu viv li iz cxiê nênhs moz lok six zuôr trâus txos. Zơưv lok six jông siêz thâuv zuk têx ndok nyar paz chơưv tâu têx lênhx nênhs moz.

          “ Txos nhiv no cur tưz tso nyar 44 jiês. Chiv nhênhv cur ndo tiv zix zos jiês xuz thơưx cur tso nyar chơưv tâu iz lênhx fôngx zưs. Thiêz tov kaz no zos jiês tso nyar chơưv tâu iz lênhx mê nhuôs 3 shông”.

          Lơưr zơưv Y Wem Hwing, Phưv Chủ tịch UB huyện Cư M’gar: Khov uô jông côngz xưv yax mông txos nhiv no, pox nhuôs tưz pâuz tâu hâux lưv tso nyar tsi uô zênhr shar txos đas jos mak tsênhv gôngr phênhv chơưv paz tâu nênhs moz.

          “Thâuv ntêx nênhs mênhx cxưx Êđê lok six nyei muk tso nya. Taz sik nhiv no txix hluôk nênhs txos nênhs lâuk mênhx cxưx Êđê heik taz thiêz côngv thôngx 24 mênhx cxưx sik đros nhoz uô nênhx sâuv thax tsav huyện Cư M’gar puôr lênhx cxaz chuôz tso nyar. Lơưr tso nyar lok six ntâu jiês thiêz thâuv nhoz tưs muôx lênhx nênhs zuôr trâus nyar mak lơưr jông siêz muk tso nyar ciês chiê chơưv paz lênhx nênhs”.

          Zơưv Nguyễn Đức Phú, Chánh văn phòng Ban vênhv tôngv tso nyar jông siêz tỉnh Đăk Lăk puz pâuz: Zos xưk li shông 2003, tas nro tỉnh tsuôk vênhv tôngv tâu zuôr xar 700 taz viv nyar mak txos nhiv no chungz fênhx iz shông vênhv tôngv tâu 22 cxênhz taz viv nyar. Têx taz viv nyar vênhv tôngv tâu tưz chơưv paz tâu ntâu lênhx nênhs moz.

          “Đros côngz xưv vênhv tôngv tso nyar, tsôngv box lok six jông siêz pheiz kênh zuk têx ndok nyar chiê chơưv nênhs moz. Chiê nênhs moz muôx nyar chơưv kho moz. Zos muôx tsi txâuk nyar mak Ban vênhv tôngv tso nyar jông siêz tỉnh tưz muôx tsưr ziv chiê câu lạc bộ li: Đoàn khối têx chiz coaz tỉnh, tsêr cơưv đại học Tây Nguyên, câu lạc bộ huyết hồng Công an tỉnh, CLB iz cxiê tsêr cơưv tror tuôx tso nyar chiê muôx txâuk nyar chơưv kho moz”.

          Luôs hâux lưv tso nyar jông siêz ntơưv tỉnh Đăk Lăk nhiv no tưz krêz uô đêz đar txos ntâu tiv phaz hâur tas nro tỉnh. Têx ndok nyar siêz jông co tsi taz chơưv paz trâu ntâu lênhx nênhs moz, mak tsênhv tso pov têx siêz jông, cêr sik pheiz kênh, gôngr phênhv uô muôx têx tsiv grê jông hâur luz nênhx./.

(VOVTN-Txâur vax cxeik nhênhv)

Tsưr ziv chos kix

*Six hơưv chos:

Cheix jông chos kix zos: Chos trâu thâuv hli 9-10, khơưz ro têx nôngz kix lok tsês zos hli 1-2.

*Uô ar chos:

Ar têz chos kix: Xeir têx thax ar mê njik nxênhr, đêx ntưk tâuk ntơư chiê chos. Đhâu thâuv hlêis sâu tas têx blêx, sơưr đơưk muôz chor ar liêx têz co ndơưk thiêz huk uô têx hax chiê txar jav tsi trâul đêx nas hâur cheix ntux tsâus ngaz, cuôr.

Têx ar muôz ndơưk, tsông cov mok, khơưk suô têx đrox thiêz huk uô iz hax iz hax đar iz thiêr ntâu. Đhâu uô tas li no, muôz thoz uô têx cưz caz, iz hax chos 5-6 caz, iz caz kuôk iz caz xar muôx iz đok.

Hok nôngz kix chos mak xeir zuôr têx blêi kix jông gâux, pur, lox siz luôs, muôx 10-12 blêi kix ntơư.  Iz ha tsuv zuôr trâul txos iz tênhr kix nôngz (muôx 370 cir chos hâur 360 xưv phaz). Iz tsoz kuôk iz tsoz muôx nhos 2 zak têk li. Thâuv chos tas, sơưr đơưk muôz mê njik têx kuôr blêx bos trâu saz sâuv cov ar nông tâuk thiêz tsi yuô muôx đrox.

*Zuôv qir:

Têx qir đrox tsuôs, qir tsiêx cxu uz no tsuôk zôngv chor qir tưz vâuv tsês. Tsi tâu zôngv têx qir nhôngk lok sik cuô đêx qir nhôngk chiê trâu, zưs têx tsoz chos.

Thâuv ar chos, sơưr đơưk zuôv ciês têx qir puô trâu.

Zuôv qir cxiz: Sơưr đơưk muôz têx qir đạm, qir kali trâu.

*Tsoz phưz:

Zưs đêx hâur niêx hnuz trâu tax thâuv tưs chor kix tưz hlar tuôx thiêz thâuv tưz muôx 3-4 blôngs kix mak sơưr đơưk zưs đêx trâu hâur têx caz thoz huk cov đêx ntưk ntơư chiê đêx max mav cxênhv trâu sâuv hax ar chos kix.

Hâur six hơưv têx kix hloz lox jux juk co sơưr đơưk zưs 4-5 jiês đêx li heik sâuv. Thiêz uô ntêx thâuv zuôr zưs đêx li no mak tsuv zuôv ciês qir cxiz trâu cov têx kix hloz lox jông.

*Khơưz ro têx kix, tsês uô nôngz:

Têx kix ro muôs, sơưr đơưk sâu đhâu chos tas muôx 125-130 hnuz, thâuv têx blôngx tưz lâul, đax kruôr. Zos muôx ntâu, tsuv muk ro tsês trâu hâur têx cxaz, uô qơư siêz chiê khâuv, kra.

Têx kix tsês uô nôngz tsuv muôx nhos 140 ntâu hnuz li jông ro lok tsês. Xeir têx tsoz lox, nôngz kix jông gâux, muôx 10-12 blêi kix ntơư, tsi trâul caz tho nox nưk tsês nưk iz kro, muôz khi uô têx poz mê tsơưr đei, khâuv kra sâuv têx kaz tsuôr nzêix lok sik qơư siêz……/.

(Hpstich.vn-Đức Anh BT-Riê Lâux cxeik, nhênhv)