Tsêr cơưv Chuyên Lê Quý Đôn- qơư chi cax hâur nganhx zaoz zux Điện Biên

          Hâur têx tsêr cơưv cxênhx 3 nhoz tỉnh Điện Biên, Tsêr cơưv cxênhx 3 Chuyên Lê Quý Đôn ntâu shông đhâu tưz khav tênhv pưs txux zos qơư kriê ntơưr truôx jông, zos taz viv xuz thơưx hâur côngz xưv thox cxov tâu têx lênhx shux xênhz cơưv txơưx, gôngr phênhv lok hâur tỉnh Điện Biên li hâux lưv zaoz zux.

          Tsêr cơưv tâu yênhx lix lơưr UB tỉnh Lai Châu (kuz) li Cuiz tênhv số 274 hnuz xiêz 10/6/1995 đros luz bê qir thơưx zos Tsêr cơưv phổ thôngz cơ sở năng khiếu thị xã Điện Biên. Txos shông 2000, tsêr cơưv hlôngr bê yênhx Tsêr cơưv cxênhx 3 Chuyên Lê Quý Đôn. Đrâuv uô tsaz yênhx zaoz zux phổ thôngz tas nro, tsêr cơưv tsênhv uô jênhv vưv zos kriê cxaz pênhr xưv trâu têx shux xênhz têx môn chuyên, paz muôx tâu lênhx nênhs tsơưr lươngv trâu tiv phaz thiêz têz qơưk.

          Txix hâur luz tsêr cơưv ntơưr no, ntâu cxênhx shux xênhz tưz yênhx têx lênhx nênhs jông, tax tâu ntâu yênhx tix jông hâur têx jiês thik shux xênhz cơưv ntơưr hênhr cấp têz qơưk thiêz sâuv ntiêx têz. Shux xênhz Đỗ Mạnh Thái, tax giải iz môn Sinh học cấp têz qơưk shông 2025 pheiz kênh:

          “ Hâur ntu cơưv ntơưr, thâuv pov phêv liv viv yênhx tưv mak muôx lok six ntâu thâuv tưs cux tâu têx cưk kriê tôngv vênhx, paz cưr truôx siêz đuô. Cur pov cưk kriê nhoz no tsi taz txơưx kriê ntơưr mak tsênhv lok six moz siêz đros hâux lưv uô, hluz chor mê nhuôk shux xênhz. Co zos têx chuôz cxaz đas jos chiê cur sir jos đuô”.

          Hâur shông cơưv 2024-2025, thâuv Bộ zaoz zux jiês xuz thơưx tsưr tsix thik xeir zuôr shux xênhz cơưv hênhr lơưr tsaz yênhx zaoz zux phổ thôngz 2018, cưk kriê thiêz shux xênhz Tsêr cơưv cxênhx 3 Chuyên Lê Quý Đôn tưz tax 22 giải. Hâur co muôx 1 giải iz môn Sinh học, 2 giải 2 hla đhâu cấp nhoz têx môn Toán thiêz Tin học lớp 11, 1 giải 2 môn Địa lý lớp 11. No zos têx yênhx tix lox khav tênhv cưk kriê thiêz shux xênhz li pênhr xưv thiêz siêz sir jos.

          Cưk kriê, thạc sĩ Bùi Thị Anh, Hiệu trưởng tsêr cơưv puz pâuz: đrâuv têx yênhx tix lok cơưv ntơưr, phongz yaox sik tưr nhiêv têz nhiêv qơư, hlôngr yiêz, xar tơưv hâur kriê thiêz cơưv ntơưr cux tâu seiz zos đas jos paz tsêr cơưv tuôr truôx tsơưr lươngv:

          “Pêz zuôr paz chiê cưk kriê cxaz chuôz têx lớp kriê cxaz, têx jiês phêv thảo zos têx khối tsêr cơưv chuyên tsưr tsix. Tiv zix zos tôngv vênhx têx cưk kriê sir jos hlôngr yiêz tsưr ziv kriê ntơưr hâur zuk têx tiết cơưv. Txix co paz shux xênhz moz siêz đuô đros thiêz hâux lưv cơưv ntơưr. Chiê muôz siêz tsơưr lươngv pêz krêz đar sik hux jos đros têx tsêr cơưv chuyên hâur tas nro têz qơưk cux xưk li têx tsêr cơưv đại học sâuv ntiêx têz”.

          Ntâuk grê lok Tsêr cơưv cxênhx 3 Chuyên Lê Quý Đôn li gôngr côngv lok phongz yaox sik tưr nhiêv têz nhiêv qơư hâur nganhx, zơưv Cù Huy Hoàn, Phưv giám đốc Sở zaoz zux tỉnh Điện Biên puz pâuz: chêx cuk mak tsêr cơưv tax tâu hâur 30 shông đhâu zos têx tsênhv tsênhz tso pov chinhz yênhx sir jos hla đhâu cxuô phêv liv, car xar tơưv, car hlôngr yiêz. No cux zos trâur nuv jông lok phongz yaox sik tưr “Kriê jông-cơưv jông” chiê têx qơư zaoz zux txơưr hâur tas nro tỉnh cơưv shâuv uô lơưr:

          “ Đhâu 30 shông cxiv tsa thiêz huôv tsar mak têx cxênhx cưk kriê, cán bộ seiz car, shux xênhz hâur tsêr cơưv Chuyên Lê Quý Đôn tưz khav tênhv tâu pưs txux uô ntêx nyuôk hâur côngz xưv kriê shux xênhz thiêz muôz siêz tsơưr lươngv zaoz zux sâuv thax tsav tỉnh Điện Biên. Tsêr cơưv tưz cxiv tsa tâu chor cán bộ seiz car, cưk kriê ntơưr txơưx lok chuyên môn nghiệp vụ, moz siêz thiêz muôx txơưx jênhv hâur uô côngz xưv”.

          Đros têx sir jos thiêz yênhx tix tax tâu, Tsêr cơưv cxênhx 3 Chuyên Lê Quý Đôn tưz 6 jiês tâu Thủ tướng chính phủ khơưk muôz qix kruôk, tâu Chủ tịch têz qơưk khơưk muôz Huân chương lox tôngv hov iz, hov oz, hov pêz đros bê Zênhz shôngx lox tôngv ntu hlôngr yiêz. No tsi taz zos cưk kriê thiêz shux xênhz hâur tsêr cơưv li cêr tshir phaz tsênhv zos kror tsênhv tsênhz tso pov đas jos krêz uô đêz đar phongz yaox sik tưr nhiêv têz nhiêv qơư hâur nganhx zaoz zux Điện Biên thiêz zos qơư muôx chôngz lênhx shuv xênhz cơưv tâu ntơưr txơưx./.

(Vũ Lợi-Txâur Vax cxeik nhênhv)

Sir jos hla đhâu têx phiv liv cov tơưv đhâu yêiz pluôs

Xênhz zus thiêz hloz lox nhoz tox siêz Si Pa Phìn, zơưv Giàng đros têx fôngx zưs iz fâuv nhoz thax tsav qơư no luz nênhx zos chor hnuz nhôngs tsuv uô nênhx đros yêiz pluôs. Muôx 18 shông zuôr pox niêv cxiv tsa chuôz zis, jux juk lơưr yênhx shông, lênhx hluôk nênhs thâuv ntơưr cux tưz muôx 6 lênhx mê nhuôv thiêz zos tsưr tsêr hâur iz ziv chuôz zis zâuv, taz sik luz nênhx cux tsênhv fênhx six txov nhêv. Hmo tưs cux hnor chor mê nhuôv kuôx tiv yêiz plaz, pox niêv xar ntâu viv cxơưx txos luz nênhx, cêr txov nhêv, zơưv Giàng hax zav xar ntâu txos tsuv uô li chak, sir jos li chak cov tơưv đhâu yêiz pluôs, uô tâu vax tsêr khor truôx jông nhoz cov chor niêv tuz  thiêx tsik cxơưx, tsik nriêr qơư gâuv thâuv muôx lok nas.

Txos shông 2017, thâuv Hôiv Nôngx mênhx xar Si Pa Phìn sik côngv đros Phòng giao dịch Zênhx hangx Tsênhv chêi xar hôiv huyện Nậm Pồ (thâuv ntêx) lok trâu jok Nậm Chim yax kriê txos tsênhv chêi paz huôv tsar uô kinh têr trâu pox nhuôs mênhx cxưx tsơưs nênhs, tưz paz trâu zơưv Giàng Xênhv Muôk muôx tâu iz krỏ cêr uô nox yiêz chir tơưv cov đhâu yêiz pluôs. Zơưv Giàng oz niêv txir tưz kir txêik 100 triệu đêiv, đros chor nhiêx cxênhx tsês tâu, cuêz tênhv kho đuô 7.000 thiêr ndis ar liêx nhoz jê tsêr yênhx pak đêx tu zus njêl. Thâuv mêir câuk ar tuôx pak khơưz pak njê, cxuô lênhx nênhs nhoz hâur jok Nậm Chim thiêz chor jok Sân Bay, Tân Phong… tuôx sêiz lok six chôngz, lênhx nênhs kruôk cux muôx, nênhs thuôv cux muôx lok six chôngz viv txix thâuv ntêx txos nhiv no nhoz tox siêz Si Pa Phìn tsik tâu pov lênhx tưs zuôr khơưz pak njêl sâuv trôngz chiê zus njêl iz zav liz zơưv Giàng hlo.

Taz sik, tsik xar txos sơưr đơưk têx luk hêik thuôv txos co, fâuv xuz thơưx tso njêl nôngz zus, zơưv Giàng zuôr 6.000 tuk njêl rô phi, njêl nox jâuz chiê zus, taz sik tiv tsik tâu muôx tsưr ziv tu zus viv li tưz uô trâu iz đraz ntâu chor njêl trâus tuôs tas. Tsik tso tsês li co, zơưv muk đrav xar hêik canr bôv cxơưz cxiz uô kôngz tuôx paz sêiz shuôk chuôz zis chor njêl, đros co zos nriêr pâuz, cơưv shâuv sâuv mạng têx tsưr ziv tu, vêv xênhz phax moz trâu njêl lơưr chêix. Muôx tâu txux chi, chênhz zênhv jux juk, zơưv Giàng cux tưz truôx siêz đuô thâuv njiê chor đêx hâur pak njêl chir njuôk xav txos oxy, tsơưr pưr trâu chor njêk, viv li chor njêl hâur pak njêl tưz tsik muôx moz thiêz tsik trâus tuôs lơưv.

Chiê txo grêk tsơưs nhiêx txiêx thiêz sir zôngv tâu jông têx pênhr jos ar têz zênhx muôx, zơưv Giàng chos nzir 1,5 héc ta kok ntông, tâux nxư chiê uô zav nox trâu njêl. Sir jos uô lơưr tsưr ziv uô nox thiêz chos kôngz lôngk, đhâu oz shông, zơưv Giàng ziv chuôz zis tsưr ziv tu zus njêl tưz sâu tâu truôx txix 2,5-3 tấn iz shông, sâuv tâu xar muôx txix 50-70 triệu đêiv.

Kaz shông 2018, thâuv tưz muôx chênhz zênhv tu zus njêl, zơưv Giàng tror yưv pênhr nzir chiê kriz đar tsưr ziv tu zus, huôv tsar qơư uô nox tổng hợp txix cxiv uô tsêr guôx khor truôx sâuv chuôz zis chor ar nhoz jê tsêr chir zus 15 tuk tưv, yênhx cxênhz tuk kêiz, ol. Đros co, zơưv chos nzir txir suôz câur thiêz iz cxiê zav ntông nox  txir huv đros đêx ar, qiv hơưv ntơưv tox siêz cov iz ndis vax tsêr ntông thêir vor, đros co zos bax zav nox trâu lênhx nênhs thiêz tsiêx tu zus…Sir jos khưr uô nox, sir jos cơưv shâuv thiêz sir zôngv, đhâu xar muôx 10 shông sir jos, txos nhiv no zơưv Giàng tưz muôx iz tsưr ziv kinh têr tổng hợp xar muôx 8.000 thiêr ndis, zos: Pak njêl, tsêr guôx tu zus, vax ntông công nghiệp thiêz ntông nox txir. Tas nro phênhv sâu hâur zơưv Giàng ziv chuôz zis truôx tuk txix 100-130 triệu đêiv iz shông.

Tưz tsik zos lênhx nênhs gruôs, sir jó khưr uô nox, zơưv Giàng tsênhv zos nênhs paz cxơưz cxiz trâu côngv thôngx cxuô mênhx cxưx Hmôngz, mênhx cxưx Thái sâuv thax tsav li sir jos hla đhâu cêr txov. Tưz tsik zos tsik so phêiz kênh chênhz zênhv hâur uô nox, paz nôngz njêl trâu pox nhuôss, mak tsênhv paz kriê têx tsưr ziv chos ntông, tu zus nhux tưv… paz trâu ntâu ziv chuôz zis jux juk tơưv đhâu yêiz pluôs, paz cxiv tsa Si Pa Phìn bluô nux đuô, zơưv Giàng tưz zos yênhx lênhx nênhs uô tâu nox jông trâu pox nhuôs mênhx Hmôngz, mênhx  cxưx Thái… ntơưv thax tsav qơư cơưv shâuv thiêz uô trơưk.

Phênhv “Nôngx mênhx zuôr tsuv pâuz” hnuz no tsuôk xâuk li no xưz. Phênhv no zos Đaix nta suôz Việt Nam nhoz thax tsav Tây Bắc uô. Đros muôx Tsênhv qơư cxơưz cxiz uô kôngz têz qơưk đros paz uô./.

Vừ Chu-Lik Thox cxêik nhênhv