Kinh tế jôngr ntông paz hlôngr yiêz jêx jok tox siêz Lào Cai

Xã Phúc Lợi, tỉnh Lào Cai tâu yênhx lix txix muôz 3 xã Phúc Lợi, Trúc Lâu thiêz Trung Tâm hâur huyện Lục Yên, tỉnh Yên Bái kuz lok uô cê. Nhiv no thax tsav qơư co đar muôx 16 cxênhz ntâu ha, txâuk chiê 15 cxênhz ntâu lênhx nênhs nhoz 15 heir nênhs huôv tsar jôngr nuv. Zơưv Hoàng Minh Tới, Phưv Chủ tịch Ủy ban xã Phúc Lợi heik pâuz, kinh tế hâur xã xav kror đruôz đraz tsar ndê muôx 13% iz shông, đros thiêz ngênhx jôngr nuv paz ntâu, hâur co zov chênhr zos ciêv fix. Đros trâu yênhx cxênhz ha ciêv fix tâu chos thiêz tu jông, tsôngv pêx xênhv tsi tiêk muôs têx tơưr ciêv fix, tsênhv đros tsiv uô, nhox têx trox thiêz hmôngr ciêv fix, jiêz kra kruôr chiê muôs trâu 2 chas thax tsav, têz qơưk đrâuv: “Đros trâu têx muôx jông ar têz, tsôngv pêx xênhv hâur xã tưz sir jos chos jôngr ntông, cxuz cêr yeiz pluôs, hlôngr yiêz luz nênhx, txix ntơư cxơưz cxiz kinh tế hâur thax tsav qơư huôv tsar”.

Zơưv Thiều Hữu Ngọc nhoz jok 1 vàn, xã Phúc Lợi chuôz zis thâuv ntêx lok six txov nhêv cơưk, txơưv tưz uô ntâu zav nuv, chos ntâu zav tsoz chos, tu zus ntâu zav tsiêx cxu taz sik phênhv sâu cux tsi truôx tuk, luz nênhx txov nhêv. Shông 1988, thâuv cơưv shâuv luôs lưv tus txơưx huôv tsar uô nox hâur huyện Văn Yên, tỉnh Yên Bái kuz-thax tsav chos ntâu ciêv fix ntơưv Yên Bái tsưr ziv, seiz pov zuk chuôz zis cux muôx ar têz por tox đo, jôngr ntông, lar heik zos 2 thax tsav qơư no đêx ar mê njik thôngx iz zav, chas pêx xênhv nhoz Văn Yên ho huôv tsar uô tâu bluô nux txix chos ciêv fix, zơưv tưz tror lok seiz lax trâu pox niêv mê nhuôv, muôz tas nro chuôz zis 11 ha ar har jôngr hlôngr chos tsoz chos ciêv fix. Zơưv Thiều Hữu Ngọc heik pâuz li no: “Ciêv fix mak sâu tâu ntâu đuô pir li lưv zav tsoz chos txơưr đuô. Thâuv ntêx, chuôz zis chos poz cưk tsuôk txâuk nox xưz, iz txix thâuv hlôngr chos ciêv fix mak tưz paz cxuz cêr yeiz pluôs, uô tâu ntâu luôs hâux lưv lox li: cxiv uô tâu vax tsêr truôx khor nhoz, zuôr tâu yêz jông, muôx đros luôs cheix....”.

Tsi tiêk chos jôngr ntông, txix muôx ntâu têx shôngz ntông, tsôngv pêx xênhv hâur thax tsav tsênhv krêz qơư tsiv uô ntông, cơư txiês, uô trôngx tos uz no, muôz hâux lưv uô trâu lox tôngv ntơưv qơư. Niêv lâul Nguyễn Thị Xuân nhoz jok Sài Lớn heik: Txix shông 2018, thâuv qir uô luôs hâux lưv txiêr cơư têx ntông uz no, muôx kênh ntu mak iz hlik chuôz zis uô tâu 300 yiv đruôz ntông cxuô zav, muôz hâux lưv uô trâu 10 tơưv lênhx lox tôngv, iz hlik iz lênhx nênhs muôx phênhv sâu tâu txix 5-7 tsov đeiv: “Thâuv ntêx, chuôz zis cux zuôr muôs, uô lax luôv li luôs lưv lênhx lưv tus xưz, taz sik txix thâuv krêz uô qơư txiêr cơư ntông lok, chuôz zis luz nênhx tưz tsi yuô txov nhêv thiêz muôz hâux lưv uô trâu tsôngv niêv txir cưr tix nênhx tsa hâur thax tsav. Chor nênhs uô têx hâux lưv hnhar mak iz lênhs tâu 6-7 tsov đeiv iz hlik, têx lênhx uô hâux lưv siz mê njik ntơư xav kror đruôz đraz iz lênhs tâu 5,5 tsov đeiv iz hlik”.

Trơưk li zơưv Hoàng Trung Chinh, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐND xã Phúc Lợi, hâur six cxiv 2025-2030, iz hâur 3 hâux lưv zov chênhr tâu Đảng bộ xã xav tinhv zos hu zâuv yưv pênhr tsiv uô jông têx xiv huv shôngz ntông, reik đros trâu cxiv tsa cêr muk lol chiê zôngx ziv huôv tsar uô nox, gra siêz luz nênhx trâu tsôngv pêx xênhv. Đros trâu têx li heik co, zos moz siêz hlôngr yiêz txux chi, tsưr ziv huôv tsar uô kôngz chiê uô tâu ntâu, muôs tâu gri; yênhx lix thiêz huôv tsar têx trâur nuv sik côngv têk, siz paz huôv tsar uô nox; hu zâuv, cxơưz cxiz doanh nghiệp, HTX yưv pênhr trâu uô nox, tsiv uô, sâu zuôr têx xiv huv kôngz nuv, txix ntơư cxaz nzir phênhv sâu tâu, pêx xênhv moz siêz chos, tu thiêz por hưv jôngr.... “Hâur tsaz yênhx uô lơưr Đại hội nghị quyết, tưz sir jos trâu têx faz tsưr ziv, hâur ntơư uô jông luôs hâux lưv yax kriê, vênhv tôngv têx chuôz zis pluôs thiêz sir jos paz pênhr, zuz nôngz tsoz chos chiê cxuô chuôz zis muôx nzir phênhv sâu, txo grêk cêr pluôs truôx”.

Đros trâu têx tsưr ziv, hâux lưv tso tơưv, xã Phúc Lợi sir jos cov muôx shôngz ntông njuôz vor tox trôngz câuv har tax zuôr xar 78%, tsôngv pêx xênhv tsi tiêk tsưx phưv truôx têx har jôngr, tsênhv muôx luz nênhx tsâu sor, vav mênhx txix jôngr ntông; txix ntơư, paz cxơưz thax tsav tox siêz ziv hnuz ziv huôv tsar./.

Đinh Tuấn-Riê Lâux cxeik, nhênhv

Hluôk nênhs Sơn La paz cxiv tsa jêx jok yiêz truôx jông

Đhâu thâuv cơưv tas ntơưr hâur tsêr cơưv Cao đẳng Sơn La, đros tsưr ziv xar huôv tsar uô bluô nux ntơưv chênhr zuk qơư nhoz, đros chuôz zis thiêz tsôngv niêv txir cưr tix nênhx tsa sơưr đơưk hâur jok huôv tsar uô nox, cxiv tsa jêx jok yiêz, tix lâus Điêu Chính Tuyền, nhoz phường Chiềng An, tỉnh Sơn La tưz sir jos huôv tsar tu zus tsiêx cxu: “Cur kêr txeik tsêr nhiêx Tsênhv chei xã hội pênhr đhâu tỉnh đoanx tsaz yênhx txuôs nhiêx muôz trâu chor hluôk nênhs txeik chiê huôv tsar uô nox uô hnar. Cur txeik tâu 80 tsov đeiv, yưv pênhr cxiv uô qơư lox đar thiêz truôx khor tu zus tsiêx cxu. Khov li co, cur luôs hâux lưv uô xuz thơưx tưz uô tâu trơưk têk, chuôz zis muôx phênhv sâu truôx tuk”.

Muôx têx pov, tsaz yênhx paz hluôk nênhs huôv tsar uô nox zos Tỉnh đoanx Sơn La sik hux jos fuô uô tưz paz ntâu lênhx hluôk nênhs huôv tsar uô tâu iz cxiê luôs hâux lưv trơưk tsưr ziv, siêz xar, hlôngr yiêz txux chi uô nox, muôz nzir hâux lưv uô thiêz phênhv sâu tâu trâu hluôk nênhs.

Têx shông jê lok no, Sơn La tưz tsưr tsix 7 jiês sik njiz sik thav piêr kriê têx tsưr ziv, hâux lưv uô; 3 jiês sik tưr hluôk nênhs “xar tơưv tsưr ziv jông huôv tsar uô nox” thiêz shux xênhz 15 dưv anr cxaz chuôz cấp têz qơưk. Têx câu lạc bộ xar tsưr ziv huôv tsar uô nox ntơưv chor tsêr cơưv Đại học, cao đẳng hâur thax tsav tỉnh tsênhv fuô uô tâu jông, chiê têx hluôk nênhs sik kriê, siz pheiz kênh tsưr ziv, txux chi zok nriêr hâux lưv, cêr huôv tsar uô nox, lax luôv. Tix lâus Kiều Tiến Lương, Bí thư đoanx tsêr cơưv Đại học Tây Bắc heik pâuz: “Đoàn tsêr cơưv Đại học Tây Bắc tưz yênhx lix câu lạc bộ shux xênhz hlôngr yiêz tsưr ziv xar huôv tsar uô nox txix shông 2017, iz chas ntơư, niêx shông puôr lênhx tsưr tsix têx jiês sik tưr xar tơưv txux chi, tsưr ziv jông li heik sâuv, sik njiz sik thav chiê paz shux xênhz muôx tsưr ziv huôv tsar uô nox. Tsi tas li, tsênhv qơư cxơưz cxiz huôv tsar uô nox thax tsav tsôngv box heir nênhs tsơưs hâur tsêr cơưv cux tsi so đros đoanx tsêr cơưv chiê tsưr tsix têx tsaz yênhx piêr kriê txux chi, bax tsưr ziv uô nox trâu hluôk nênhs”.

Chiê phôngz yaox cxiv tsa jêx jok yiêz ziv hnuz ziv uô tâu truôx jông, Tỉnh đoanx Sơn La tưz fuô uô ntâu tsênhv chei paz tsênhv tsênhz li: Kriê cơưv cxaz nzir têx txux  chi, tsưr ziv yuôr trâus, txos trâu paz kêr txeik pênhr zuôr nhiêx nju tsơưs thôngz đhâu Tsêr nhiêx tsênhv chei xã hội thiêz têx cuiv nhiêx txiêx paz huôv tsar uô nox trâu hluôk nênhs. Tix lâus Lò Mạnh Cường, Phưv Bí thư Tỉnh đoanx Sơn La heik: “Tỉnh đoanx tưz hux jos đros Tsêr nhiêx Tsênhv chei xã hội tỉnh fuô uô tâu jông luôs hâux lưv têx tổ cxênhx txuôs thiêz kêr txeik pênhr zos Đoanx seiz car. Đhâu ntơư, paz ntâu lênhx hluôk nênhs buôk ti tâu txos têx pênhr txeik, zuôr nhiêx nju tsơưs, huôv tsar uô nox uô hnar thiêz cxơưz cxiz chor hluôk nênhs sir jos paz đas jos đros cxiv tsa thax tsav qơư nhoz ziv hnuz ziv hlôngr yiêz, vav mênhx”.

Huôv tsar uô nox zos hâux lưv phiv liv, taz sik đros thiêz xar tơưv tsưr ziv jông, muôx têx tsưr tsix đoanx đros paz, hluôk nênhs Sơn La yênhx puô tsưr ziv, cêr huôv tsar uô nox tsênhv jux juk uô tâu jông. Txix ntơư, krêz hâu cêr, cxơưz đas jos sir jos hla đhâu phiv liv, gra siêz tsơưr lươngv phôngz yaox cxiv tsa jêx jok yiêz, paz ntơưv qơư huôv tsar kinh tế xã hội, cxiv tsa têx lênhx hluôk nênhs uô ntêx nyuôs hâur cxuô luôs hâux lưv hlôngr yiêz thiêz huôv tsar./.

Thanh Thủy-Riê Lâux cxeik, nhênhv

PHÊNHV THÊV JIX VUV TÊNHX QƠƯ JÔNGR

Grê 84: Ziv chuôz zis, lênhx nênhs li vax huôv thiêz hâux lưv tsuv uô thâuv tâu Têz qơưk choz ar chiê chos jôngr tsiv uô, jôngr phax phưv.

          1. Ziv chuôz zis, lênhx nênhs tâu Têz qơưk choz ar chiê chos jôngr tsiv uô, jôngr phax phưv muôx vax huôv li đrav kaz:

          a) Têx vax huôv cui tênhv ntơưv Grê 73 Chei no;

          b) Tâu sơưv tsoz chos, tsiêx tu zus thiêz têx muôx txơưr sâuv ar jôngr tsiv uô zos tsưr jôngr yưv pênhr tsêz chos thiêz tu zus;

          c) Tâu sơưv têx tsoz chos chos sik shơư, tsiêx tu zus thiêz têx muôx txơưr sâuv ar chos jôngr phax phưv zos tsưr jôngr yưv pênhr;

          d) Ntor luôx, sâu zuôr têx xiv huv jôngr nuv muôx hâur jôngr phax phưv lơưr cui tênhv ntơưv Grê 55, jôngr tsiv uô lzos jổng chos lơưr cui tênhv ntơưv Grê 59 Chei no;

          đ) Tâu pheiz kênh liv zix txix jôngr zos chos jôngr txix pênhr nhiêx têz qơưk;

          e) Tâu khơưk muôz, puz ntiêr jôngr tsiv uô zos jôngr chos; muôz txeik nhiêx, gôngr pênhr nhiêx txix têx tsiv grê jôngr tsiv uô zos jôngr chos;

          g) Lênhx nênhs tâu tsês vax huôv sơưv jôngr tsiv uô zos jôngr chos, vax huôv sir zôngv jôngr trâu lênhx nênhs txơưr lơưr pháp luật li cui tênhv;

          2. Ziv chuôz zis, lênhx nênhs tâu têz qơưk choz ar chiê chos jôngr tsiv uô, jôngr phax phưv tsuv uô têx cui tênhv ntơưv Grê 74 Chei no.

          Grê 86: Côngv thôngx tsôngv pêx xênhv li vax huôv thiêz hâux lưv tsuv uô thâuv tâu têz qơưk choz jôngr lâuk, jôngr phax phưv thiêz jôngr tsiv uô.

          1. Côngv thôngx tsôngv px tâu choz jôngr lâuk, jôngr phax phưv thiêz jôngr tsiv uô muôx vax huôv li đrav kaz:

          a) Têx vax huôv cui tênhv ntơưv Grê 73 Chei no;

          b) Tâu têz qơưk taz por nhiêx txiêx por vêv thiêz huôv tsar jôngr lâuk, jôngr phax phưv choz trâu côngv thôngx tsôngv px;

          c)Tâu heik kriê tsiv uô kôngz, jôngr, đêx nuv sik côngv, tsêz chos hâur har jôngr, paz hôx phưx jôngr txix tsoz chos jôngr nuv tiv phaz;

          d) Ntor luôx jôngr ntông hâur har jôngr zos jôngr lâuk lơưr cui tênhv ntơưv Grê 52, jôngr phax phưv lơưr cui tênhv ntơưv Grê 55, jôngr tsiv uô zos jôngr lâuk cui tênhv ntơưv Grê 58, jôngr tsiv uô zos jôngr chos lơưr cui tênhv ntơưv Grê 59 Chei no; tâu pheiz kênh liv zix txix jôngr lơưr têz qơưk li chính sách; tâu sơưv tsoz chos, tsiêx tu zus thiêz xiv huv txơưr sâuv ar chos jôngr zos tsưr jôngr yưv pênhr.

          2. Côngv thôngx tsôngv px tâu choz jôngr lâuk, jôngr phax phưv thiêz jôngr tsiv uô tsuv uô li đrav kaz:

          a) Têx hâux lưv tsuv uô cui tênhv ntơưv Grê 74 Chei no;

          b) Uô tiêr, uô trơưk hương ước, quy ước por vêv thiêz huôv tsar jôngr huv đros cui tênhv Chei no thiêz cui tênhv txơưr hâur pháp luật cik txos;

          c) Taz por tuôr truôx mênhv chêx jôngr tâu choz;

          d) Tsi pheiz jôngr trâu têx lênhx ênnhss hâur côngv thôngx tsôngv px;

          đ) Tsi muôz, puz ntiêr, khơưk muôz vax huôv sir zôngv jôngr; muôz chiê txeik pênhr, gôngr nhiêx txiêx txix tsiv grê vax huôv sir zôngv jôngr./.

Tuyết Lan- Txâur Vax cxeik nhênhv