Pêx xênhv Sơn La sâu tâu nhiêx tiv khov sir zôngv khoa học kỹ thuật huôv tsar uô nox

           Zơưv Đỗ Mạnh Cường nhoz jok Tân Thảo, xar Mai Sơn, tỉnh Sơn La zos iz hâur chor chuôz zis uô ntêx hlo hlôngr yiêz huôv tsar chos dâu tây công nghệ siêz. Đros muôx 1,2 héc ta ntâu ar têz chos caz tsiz tsik jông, zơưv tưz muôz hlôngr chiê yưv penhr uô 3 luz tsêr tax thêir vor, sir zôngv tsưr ziv zưs đêx cxênhx txuôs, tu lơưr tsưr ziv VietGAP. Khov co, zơưv chuôz zis luz vax dâu tây tưz tsik zos paz muôx tâu tsơưr lươngv siêz mak tsênhv muôx phênhv sâu truôx tâu muôx 1 tiv đêiv ntâu iz shông. Zơưv Đỗ Mạnh Cường hêik pâuz: “Chor dâu tây no zôngx ziv chos taz sik lax tu, tsuv muôx kỹ thuật tu cov jông, đuô thiêz khov trâu ntux paz. Chor dâu tây cux paz muôx tâu kinh têr siêz, pêz sir jos nriêr pâuz, cơưv shâuv chiê uô thiêz tu cov jông xưz”.

         Cux nơưv xar Mai Sơn, niêv tix Nguyễn Thị Bích Hoài nhoz tiểu khu 32, tưz muôx ntâu shông chos chor txir na. Taz sik, tiv uô tsơưs viv li tsênhv sâu tsik tâu siêz. Txix thâuv sir zôngv kỹ thuật uô, ghép chor zuz na Thái tsơưr lươngv, niêv tix chuôz zis chor txir na tưz tsar ndê siêz đuô ntâu jiês.

          Niêv tix Nguyễn Thị Bích Hoài puz pâuz, muôx 2 héc ta ntâu, chiv shông no chuôz zis njuôk xav zuôr sâu tâu muôx 30 ntâu tấn, nhiêx txiêx tâu xar muôx 1 tiv đêiv đhâu xav tas têx côngz đas jos uô, khov co chuôz zis luz nênhx cux tưz truôx tuk đuô lơưv: “Muôx chor zuz na Thái no, pêz cux hlôngr đuô txix muôz ghép trâu chor txir ntông ntơưv thax tsav qơư, lok sik zuôr chor zuz lơưr tưz uô tâu chox lok chos. Chos chor zuz txir na no mak gri muôs siêz, tiv zix oz pêz shông xuz thơưx muôs tâu muôx 100 cxênhz đêiv iz cir; tov kaz no muôx chôngz nênhs kriz đar thax tsav chos viv li gri grêk kik mê njil, taz sik cux  tsênhv truôx tuk; njuôk xav shông no cur chuôz zis zuôr sâu tâu xar muôx 30 tấn txir”.

            Lơưr zơưv Nguyễn Anh Thu, Phưv Chủ tịch Ủy ban xar Mai Sơn, hlôngr đuô chor tsoz chos, sir zôngv khoa học kỹ thuật đros cxiv uô thax tsav chos, huôv tsar tsiv gri tưz paz uô nox tâu jông đuô. Tưz tsik zos paz trâu yênhx puô ziv chuôz zis tơưv đhâu yêiz pluôs, uô bluô nux truôx đrênhk mak tsênhv paz cxiv tsa côngz bê trâu chor kôngz nuv Sơn La ziv hnuz ziv tâu muôs ntâu sâuv têx ciêz đrôngs hâur têz qơưk thiêz muôs muk trâu têx têz qơưk txơưr. Tas nro xar muôx zuôr xar 7.600 ziv chuôz zis, hâur co chor ziv chuôz zis pluôs tsuôk yuôr muôx 1,7% ntâu, ziv chuôz zis zuôr xar pluôs yuôr muôx 1,6%, phênhv sâu xav lênhx nênhs tâu muôx 51 triệu đêiv ntâu iz lênhx nênhs iz shông: “Xar Mai Sơn li uô kôngz nuv muôx ntâu hlôngr yiêz jông, pêx xênhv tưz pâuz sir zôngv khoa học, kỹ thuật lok uô nox; hlôngr đuô chos chor zav tsoz chos muôx tsơưr lươngv kinh têr siêz đuô. Ntâu ziv chuôz zis tưz uô chor txir na siêr tsik ndax chiv, tâu chôngz lênhx nênhs hâur tỉnh thiêz đrâuv tỉnh nhiêv zuôr khov tsơưr lươngv jông thiêz kaz”./.

             Uô tâu nox txir tsưr ziv chos dâu tây, txir na thiêz ntâu zav ntông nox txir txơưr puz pov têx hlôngr yiêz hâur pêx xênhv Sơn La tsưr ziv uô nox, txix têx tsưr ziv uô nox kuz trâu tsưr ziv uô kôngz nuv công nghệ siêz, kông nuv hax huv…/.

Trấn Long-Lik Thox cxêik nhênhv

Por hưv thiêz sir zôngv vắc xin hâur tu zus

           Por hưv vắc xin

         -Vắc xin tsuv tâu por hưv huv đros, chor vắc xin nhôngk mak nưk tsês nưk trâu iz luz tuv txiêk, vắc xin tuôs nưk tsês nưk trâu iz luz tuv txơưr đuô, iz chas ntơư cux vêv xênhz hur si tsi so têx tuv trâu yuôx vắc xin.

          -Thâuv fax thâux muk lol, tsuv por hưv tsês jông trâu têx têik lax, tsi uô yar jiêz. Zos fax thâux muk đêz mak tsuv muôx têx luz têik ntov jông chiê trâu, zos muk jê mak sơưr đơưk muôx têx muôz tso hâur hnaz tax thiêz tso mê njik jêz đâuk trâu cov txiêk, lax xưz.

          -Sâu cxix cxuô têx six hơưv, hnuz nhôngs txeik thiêz muôz chor yuôx vắc xin, bâuv li chas, hax sir zôngv chiê zôngv trơưk cui tinhv, tsi uô tuôr xuôv.

             Sir zôngv vắc xin:

           Thâuv zôngv vắc xin tsuv uô trơưk têx cui tinhv li đrav kaz:

           -Têx tus tsiêx tsuv phax phôngz moz

          +Phax phôngz moz niêx shông trâu chor thax tsav tưz muôx moz ơưk huôv xênhz, suôv qơư muôx ntâu zav moz zôngx ziv siz cik tâu ntơư huôv xênhz trơưk cheix.

          +Têx thax tsav tsi tâu muôx moz ơưk huôv xênhz tsuôk zôngv chor yuôx vắc xin tuôs phax phôngz xưz.

           +Tsuv phax phôngz moz ơưk trâu tsiêx tu zus 15-20 hnuz uô ntêx thâuv zuôr fax thâux muk đêz thiêz đhâu 20-30 hnuz zos zuôr tsiêx lưv thax tsav qơư txơưr đuô lok zus.

         +Vắc xin phax phôngz zav moz tưs mak tsuôk phax tir thêir tâu zav moz ơưk ntơư, tsi zôngv phax phôngz lưv zav moz ơưk txơưr đuô.

           -Vắc xin tsuôk zôngv trâu thâuv tuk tsiêx ntơư tsi tâu trâus moz, tsênhv muôx đas jos xưz thiêx phax tir thêir tâu moz ơưk.

           -Cux seiz yênhx zav vắc xin, têx tsiêx li chas chiê cxax nhiêk txơưr nhiêk tsi siz thôngx, muôx zav tsuôk cxax iz jiês xưz tưz muôx têx phax tir thêir moz ơưk, taz sik iz cxiê zav yuôx vắc xin tsuv cxax muk cxax lok 2 lok sik ntâu jiês (trơưk li kriê sir zôngv).

             -Qênhz yuôx shuôs uô ntêx hưx yuôx vắc xin thâuv zuôr sir zôngv.

           +Bê ntơưr sâu lo sâuv hưx yuôx, bê yuôx, sir zôngv li chas, hnuz tsiv uô, hax sir zôngv, cui tinhv por hưv.....

           +Têx tsi jông hâur hưx yuôx vắc xin: Luz hâu cơư ntov lok sik xôngz, pok tsênhv truôx lok sik tưz trâus ntuôs, hưx yuôx pok trâus tơưs.....

           +Chor yuôx vắc xin hâur hưx: Nyiêz lok zos đro, pok muôx txo, thâuv muôz hưx yuôx cho seiz chor yuôx jông li chas, zos jông xưk muôx 2 zav mak hưx yuôx co tsi jông zôngv lơưv.

            -Thâuv zuôr zôngv vắc xin

          Nzuôr hur si têx chuôz zênhx zôngv trâu yuôx, tor yuôx vắc xin txix muôz tsâu đêx cuz lok sik hâu, đhâu ntơư muôz đêx râuz bâu tsês txiêk nzuôr hur si. Sơưr đơưk tsi tâu muôz têx cuô yuôx lok nzuôr.

         Thâuv zuôr cxax muôz Cồn 700 lok nzuôr têk, plênhr thax grêix zuôr cxax, hâu hưx zak zưr cơư vor hưx yuôx vắc xin co.

           Thâuv cxax phax phôngz moz ơưk tsi chiê yar jiêz./.

Thanh thủy-Riê Lâux cxeik, nhênhv