Têx uô tâu txix chor pênhr paz trâu kôngz nuv, pêx xênhv, jêx jok nhoz Sơn La

240 ntâu dưv anr, xar muôx 2.000 ziv chuôz zis pêx xênhv tâu txêik pênhr đros chor nhiêx muôs 68 tiv đêiv ntâu zos têx kror mak Cuiv paz trâu pêx xênhv tỉnh Sơn La kriz uô tâu hâur ntu jê lok no. Zơưv Bạc Cầm Khuyên, Phưv Chủ tịch Hôiv Nôngx mênhx tỉnh Sơn La puz pâuz: “Hâux lưv sêiz car, sir zôngv pênhr huv zos tsưr ziv zos kror pêz tsuv uô xuz thơưx. Chor chuôz zis cxaz chuô dưv anr tâu pêz xêir tsov lok six jông, chor chuôz zis tsuv muôx txâuk cxuô kror chiê sir zôngv chor pênhr cov huv tsưr ziv, truôx jông; zos chuôz zis uô tâu jông zuôr kriz đar uô tâu; tsuv muôx nzir nhiêx txiêx chiê cxiv uô têx tsưr ziv uô nox tâu truôx jông chiê trâu chor hôiv viên txơưr cơưv shâuv thiêz uô trơưk. Chor pênhr nhiêx mak txos nhiv no tsik muôx yuôx nux gri truz ntêr, thêv tsik tâuk têx nhiêx txêik”.

Đrâuv sik côngv đros Chinhr phuv chor zênhx hangx muôx têx tsênhv chêi paz nhiêx liv kik trâu chor chuôz zis pluôs, chor nênhs tâu sơưv cêr chêi chiê tsôngv box cxuô mênhx cxưx pâuz tâu tsênhz mênhx, Hôiv Nôngx mênhx tỉnh Sơn La tsênhv cir jênhv sik côngv đros Zênhx hangx Tsênhv chêi xar hôiv, Zênhx hangx Kôngz nuv thiêz Huôv tsar jêx jok, tox siêz chi nhánh tỉnh Sơn La uô lơưr sơưr bê muôz kir txêik nhiêx trâu pêx xênhv, ziv chuôz zis pluôs, chor nênhs tâu sơưv cêr chêi, đros tas nro chor nhiêx muôz kir txêik zos 2.500 tiv đêiv ntâu. Zơưv Lèo Văn Binh ziv chuôz zis nhoz thị trấn Ít Ong, huyện Mường La, tỉnh Sơn La zos iz hâur yênhx châuv ziv chuôz zis tâu txêik chor pênhr nhiêx liv kik thiêz sir jos chiê hla đhâu cêr pluôs.

Txix shông 2015 txos nhiv no, Zênhx hangx Tsênhv chêi xar hôiv huyện Mường La chor pênhr muôz kir txêik zuôr nhiêx liv kik tưz paz trâu zơưv chuôz zis uô thiêz hlôngr yiêz đuô thax tsav ar têz chos poz cưk, chos kok ntông đaz tuôs yênhx thax tsav chos têx ntông nox txir, đros muôx 200 ntâu tsoz txir lưv tsiz sôngz, txir lưk jôngr tơưr njuôz, txir mo môngk Đài Loan, txir mo mix Thái; đros co zos zus nhux, tưv, kêiz ol tso vax… paz sâu tâu liv muôx 100 triệu đêiv iz shông: “Cur chuôz zis kir txêik tâu nhiêx mak muôz zuôr nhux, zuôr ar chiê chos ntông nox txir; khov chor pênhr nhiêx co mak nhiv no chuôz zis muôx vax ntông nox txir truôx jông, chor nhux tưv huôv tsar jông, têx txir ntông mak tâu chor nênhs uô lax luôv tuôx zuôr ti gâuk ntơưv têz”.

Chiê sir jos paz trâu huôv tsar kôngz nuv, pêx xênhv, jêx jok, chor zênhx hangx nhoz sâuv thax tsav tỉnh Sơn La tưz đros đrêiv chinhr quyền ntơưv qơư thiêz pêx xênhv kriz uô truôx jông têx Nghị quyết, tsênhv chêi nhiêx txiêx huôv tsar kôngz nuv, jêx jok; tsaz yênhx tsưr ziv têz qơưk cxiv tsa jêx jok yiêz… zơưv Nguyễn Huy Thịnh, Giám đốc Vietcombank Sơn la hêik pâuz: “Zos zênhx hangx nhoz sâuv thax tsav tox siêz, pêz tsês phênhv ntâu têx pênhr nhiêx muôz kir txêik trâu uô kôngz nuv, jêx jok, li muôz kir txêik chiê huôv tsar thax tsav chos cà phê, yuôx zêx, chor hax huv jâuz, txir, kok, zos têx kror huôv tsar hênhr ntơưv Sơn La… Thôngx cxix sir jos kriz uô cov jông tiv zix têx pênhr nhiêx muôz kir txêik chiê uô kôngz nuv, paz trâu chor nênhs txêik zôngx ziv txêik tâu nhiêx chiê kriz đar uô nox, kinh doanh”.

Zơưv Nguyễn Thanh Hải, Phưv Giám đốc Zênhx hangx kôngz nuv thiêz Huôv tsar jêx jok tox siêz Sơn La puz pâuz: Yênhx shông, taz viv tsik so tsês muôx 70% ntâu têx pênhr nhiêx trâu hâux lưv uô kôngz nuv, pêx xênhv, jêx jok – tsav xar muôx 80% chor nhiêx muôz kir txêik trâu kôngz nuv, pêx xênhv, jêx jok sâuv thax tsav tỉnh Sơn La. Txos nhiv no, Agribank Sơn La tưz muôz txêik cxiv tsa jêx jok yiêz txos 188 hâur 204 xar sâuv thax tsav, đros chor nhiêx muôx 60.000 tiv đêiv ntâu: “Chiê pêx xênhv nhoz đêz, tox siêz txêik tâu têx pênhr nhiêx, chor dịch vụ zênhx hangx, pêz chor yêz ô tô tưz muk sâu nhiêx, muôz nhiêx kir txêik txos ntơưv têx tsênhv qơư xar, chiê pox nhuôs tsik tsuv tuôx muk đêz”.

Pov tâu tiêk, têx pênhr nhiêx muôz kir txêik trâu uô kôngz nu-pêx xênhv-jêx jok nhoz Sơn La tưz paz uô hlôngr yiêz ntâu pêx xênhv nhoz têx jêx jok luz nênhx: Paz zov chênhr trâu uô cov tiêr cxuô kror hâur têx jêx jok, paz zôngx ziv đuô trâu hâux lưv thâux xa, zuôr muôs têx  hax huv thiêz uô đros têx Tsaz yênhx tsưr ziv têz qơưk sâuv thax tsav./.

Thanh Thủy-Lê Hạnh-Lik Thox cxêik nhênhv

Lênhx hluôk tuz Hmôngz uô bluô nux sâuv chênhr zuk thax tsav qơư nhoz

Shông 2019 tror zar đrav ntêx, Đào Văn Tu chuôz zis tsênhv njiz trâul lok six ntâu phiv liv, luz nênhx phênhv ntâu zos khov trâu têx blêx, poz cưk, tsênhv thâuv co chuôz zis ho tsi yuô muôx nênhs uô liêx têz, viv li lax hla đhâu yeiz pluôs, tưz tsi tâu heik uô bluô nux. Seiz pov luôs hâux lưv muôs yis hâur ciêz đrôngs truôx tuk, zôngx ziv tu zus thiêz cux tsi tas ntâu pênhr, viv li shông 2019 tix lâus Tu tưz kêr txeik 50 tsov đeiv txix tsêr nhiêx tsênhv chei xã hội đros trâu chuôz zis têx nhiêx txiêx cxênhx txuôs tâu chiê zuôr yis lok zus, uô qơư cơư, hlêis jâuz puz cov trok maz. Trơưk li tix lâus Tu, yis zos zav tsiêx nox ntâu zav jâuz viv li zôngx ziv zok kriêr têx jâuz trâu yis nox. Thiêz chor yis tâu tix lâus xeir chiê zus cov trok maz zos zav nôngz yis ntơưv qơư, jông tu zus nhoz tox siêz, tsơưs trâul muôx moz, zôngx ziv tu. Tix lâus Tu heik: “Yis zos zav tsiêx ntâu zav jâuz viv li zôngx ziv zok nriêr têx jâuz puz, iz hnuz tsuôk txiêr, hlêis mê njik têx jâuz iz zav iz kro mê njik trâu chor yis nox xưz. Iz chas ntơư chiê têx yis hloz lox jông mak tsuv muôz nzir hmôngr cưk, hmôngr krâur trâu yis nox. Pir li tu zus nhux, zus yis tsi yuô trâul muôx moz ơưk thiêz gri thâuv tưs cux truôx tuk đuô”.

Seiz pov uô tâu trơưk têk txix tu zus yis li heik sâuv, tix lâus Tu tưz xeir yưv pênhr zus zav tsiêx no thiêz uô đreiv tâu 4 shông đhâu. Chuôz zis qơư tu zus tâu cxiv uô kuôk đêz vax tsêr, pheiz uô 2 qơư zus txix muôz têx shôngz ntông xor thêir, uô guôx trâu yis nhoz. Nhiv no iz shông tix lâus Tu chuôz zis zus trok maz tâu 3 fâuv yis, iz fâuv muôx txix 20-30 tus. Đhâu nhos 3-4 luz hlik tu zus, chor yis muôx 30-40 cir iz tus, muôs 120 cxênhz txos 130 cxênhz đeiv iz cir. Đhâu yưx tas têx nhiêx txiêx zuôr krâur, ntiêr nênhs hlêis jâuz puz...., xav kror đruôz iz tus tâu liv iz tsov đeiv ntâu. Tix lâus Tu heik pâuz nzir: “Hâur ntu zuôr txos, xar cov cxuô cấp hâu nov ntơưv qơư muôx têx lớp kriê cxaz txux chi tsưr ziv lok sâuv huôv tsar tu zus yis chiê tix lâul thiêz têx chuôz zis pêx xênhv hâur jos muôx nzir tsưr ziv tu zus tsiêx cxu tâu trơưk têk. Iz chas ntơư, tix lâus cux vav chiê siêz, zuôr muôx nzir têx pênhr tso kêr txeik zuôr nhiêx nju tsơưs chiê muôx têx huôv tsar tu zus, muôz nzir hâux lưv uô trâu chor hluôk nênhs hâur jok, gra siêz phênhv sâu tâu, truôx tuk luz nênhx”.

Ntâuk grê lok tix lâus Đào Văn Tu trâur nuv huôv tsar tu zus yis, tix lâus Nông Thanh Biền-Bí thư đoanx xã Bộc Bố, huyện Pác Nặm, tỉnh Bắc Kạn heik pâuz:“Tix lâus Tu zos iz hâur têx lênhx hluôk nênhs uô ntêx nyuôs hâur phôngz yaox huôv tsar uô nox uô hâuk ntơưv qơư, đros thiêz tsưr ziv tu zus yis uô qơư cơư, hlêis jâuz puz trok maz, gra lok kinh tế siêz. Tix lâus Tu zos tsov iêr chi cax chiê đoanx hluôk nênhs hâur xã yax kriê, vênhv tôngv chor tuz nxeik hluôk hâur thax tsav cơưv shâuv, uô trơưk”.

Đros thiêz gruôs khưr, car xar car uô, tix lâus Đào Văn Tu tsi tiêk cxiv tsa trâu zuk iz tsưr ziv huôv tsar kinh tế huv đros, tsênhv krêz đar hâu cêr yiêz trâu tsôngv box ntơưv qơư cxuz cêr yeiz pluôs thiêz.

Phênhv “Nôngx mênhx zuôr tsuv pâuz” hnuz no tsuôk muôx li no xưz. Phênhv no zos Đeix nta suôz Việt Nam nhoz iz suôv faz Tây Bắc đros Tsênhv qơư cxiz kôngz têz qơưk uô./.

Tsu Vưx BT–Riê Lâux cxeik, nhênhv