Tâu tưs tsư ha Văn Bàn-zav tsoz chos paz hlôngr yiêz siêz xar, sir jos uô bluô nux

Oz pêz shông uô ntêx, tix lâus Đỗ Thị Thanh nhoz jok Nà Thái, xar Văn Bàn, tỉnh Lào cai ziv chuôz zis 3 cxênhz thiêr ndis ar têz tsuôk tâu chos blêx, poz cưk, sâu tâu tsơưs. Khov muôx Hôiv Nôngx mênhx xar yax kriê; tâu cơưv chor lớp kriê kỹ thuật, tix lâus Bình tưz hlôngr đuô tas nro chor ar têz đaz tuôs no chiê chos chor tâu tưs tsư ha. Đhâu xar muôx oz shông, cuêz tênhv co tưz paz trâu chuôz zis muôx phênhv sâu. Tưz tsik zos sâu tâu chiv chênhr muôx 4 tấn, tix lâus tsênhv uô nzir tsik ndax chiv. Đros gri muôs truôx, chor tâuz tưs tsư ha tưz paz trâu chuôz zis muôx tâu phênhv sâu truôx jông, xar muôx 160 triệu đêiv iz shông. Hêik txos tsưr ziv uô nox, tix lâus Bình hêik thâuv xuz thơưx uô cux njiz ntâu phiv liv, taz sik tưz paz trâu chuôz zis uô tâu nox jông đuô:

“Phiv liv tiv zos thâuv chor tâu tsênhv zâu, trâus chor caz hmoz, qiv hơưv ruôr hiêv txos ntâu… Hok tưz đhâu ntu no lơưv mak, chor tâuz piz ndê trâu sâuv tsar lơưx lơưv cux jông đuô. Chos chor tâuz no mak cux sâu tâu ntâu, zôngx ziv muôs, cur tsênhv xar kriz đar nzir thax tsav chos thiêz”.

Tsưr ziv uô nox tâu chôngz nênhs uô trơưk tưz tsik zos txix chor nênhs uô uô ntêx li tix lâus Đỗ Thanh Bình têx chênhz zênhv, mak tsênhv piz ciês txix chor jiês muk ndis sêiz, cơưv shâuv zos chinhr quyền ntơưv qơư tsưr tsix. Chênhr txix chor jiês muk tsênhv tsênhz ntơưv Bắc Kạn, siêz njênhs txos chor tâuz tưs tsư ha no tưz tâu sơưr đơưk sir jos uô. Pos Đặng Thị Tuyết zos iz hâur chor nênhs tâu ndis sêiz li hêik co thiêz pos tưz sir jos chos ntơưv zuk chuôz zis:

“Chiv xuz thơưx mak cur chuôz zis nhiv kruôr chos siv xưz taz sik mak pov tsư kaz tiês, tsơưr lươngv cux jông, muôz trâu sơưr đơưk nox siv mak cux hêik tiêk tâu tsư kaz hênhr”.

Tsưr ziv uô nox no tâu kriz uô txix chinhr quyền ntơưv qơư li têx sir jos nhênhz chơưv thiêz tso tơưv tsưr ziv uô. Hêik txos tsưr ziv uô ntu zuôr txos, pos Trịnh Thị Hòa, Chủ tịch Hôiv Nôngx mênhx xar Văn Bàn hêik mênhx tsưr ziv muôz chor tâuz tưs tsư ha no uô cov zos yênhx hax huv chênhr ntơưv thax tsav qơư:

“Nhiv no chor nênhs zuôr chor tâuz tưs tsư ha no muôx lok six chôngz viv li pêz cux vav tiêk pox nhuôs zuôr tror sir jos chos, kriz uô chiê paz trâu zav tsoz chos no zos têx hax huv thiêz zos hax huv OCOP ntơưv thax tsav qơư hâur ntu zuôr txos”.

Chor tâuz tưs tsư ha no tưz tsi zos paz muôx tâu kinh têr siêz đuô 7-8 jiês chor tsoz chos txơưr, mak zov chênhr đuô, tsênhv paz hlôngr yiêz đuô pêx xênhv Văn Bàn li tsưr siv, siêz xar hâur uô nox. Txix uô zâu, pox nhuôs tưz pâuz sik côngv chiê paz muôx tâu thax tsav uô nox tsêx trung. Tsưr ziv uô nox ntơưv Văn Bàn tưz puz pov muôx tâu iz tsưr ziv uô nox huv đros, paz muôx nzir phênhv sâu trâu pêx xênhv thiêz paz thơưz kinh têr-xar hôiv ntơưv thax tsav qơư huôv tsar truôx đrênhk./.

An Kiên-Lik Thox cxêik nhênhv

Trâur nuv tu zus paz tsôngv box Hmôngz hla đhâu cêr pluôk

64 shông hnuz nhôngs, zơưv Nỏ Por Xênhv Lik nhoz xã Tri Lễ, tỉnh Nghệ An muôx 70 tul nhux tưv, nhux đas. Lơưr zơưv Por li njuôs xav, paz nhux no muôx tsiv grê zos 1 tỷ đeiv ntâu. Taz sik, zơưv cux jênhv pov zuk chuôz zis tsi tâu zos chuôz zis bluô nux. Kror uô zơưv jông siêz tiv zix zos khov tu zus mak zơưv chuôz zis tưz hla đhâu cêr pluôk, thêv tas nux grê thiêz tsoz phưz mê nhuôk tưz tiêr nênhs jông.

Nus lok zơưv Por li tsưr ziv huôv tsar uô nox, zơưv Por piêr, shông 1999, zênhx hangx chính sách xã hội muôx tsaz yênhx puz txeik pênhr đros phênhv liv kis chiê huôv tsar uô nox, zơưv truôx siêz uô ntâuz ntơưr txeik 5 tsov đeiv, zuôr 2 tul nhux đas lok uô nôngz thiêz tso sâuv trôngz Thằm Tạp. “Cur zuôr niêv nhux sha nhuôk, sha tâu shuôk nhux mak chiê tu zus, sha tâu hênhr nhux mak chox muk muôs, muôs 2 tul hênhr zuôr tâu iz tul shuôk, jux jus li ntơưv paz nhux chôngz đuô tuôx, đhâu co zuôr cxaz nhux tưv, nênhk lok tu zus. Muôx têx ntu tas nro cur paz tsiêx cxu ndê txos 100 tul”, zơưv Por pheiz kênh. Tsiêx cxu hloz lox jông, paz zơưv Por chuôz zis hla đhâu cêr pluôk, ntu qir thơưx, nhux phênhv ntâu tso kuk pêv har jôngr, chiv chir muk nriêr jâuz tâux nox. Hâux lưv muk nriêr nhux lok sik nhux muk shơư jêx jos yax six muôx yưv. Tsi tâu heik txos thâuv txos cheix ntux no, muôx đâuk tê nhux khênhr trâus tuôs no. “Muôx têx shông tuôs 8 tul, muôx têx shông ho tuôs 16 tul. Phênhv ntâu zos tuôs yeiz thiêz tuôs no”.

Zơưv Por heik kriê, tsi cxoz tsuôk pâuz txos ntux puz nox mak tâu nox, tsuv hlôngr yiêz tsưr ziv tu zus thiêz zơưv tưz cxaz chuôz têx lớp cxiz kôngz, cơưv shâuv cxaz yênhx tưv tsưr ziv tsoz phưz tsiêx cxu. Shông tưs, zơưv cux cxax yuôx phax moz trâu paz nhux tưv nhux đas 2 jiês, cxâuk cuô njiêr chiê chuôz cxaz đas jos, thôngx cxix, zơưv Por tsês 2 hecta ar chos tâux nxư chiê chuv tôngv puz nhux nox thiêz xor their qơư tu zus pêv har jôngr. Zơưv Por pheiz 10 hecta ar pêv jôngr Thằm Tạp yênhx têx thax tsav qơư, hâur co muôx 2 hecta chos tâux nxư uô jâuz puz nhux, chor tsênhv yuôr zos chos tâux chiê nhux chiv chir muk nox thâuv qiv hơưv jông. Thôngx cxix, zơưv tsênhv cxiv tsa têx guôx cơư, thâuv ntux no njiv mak lơưr nhux lok cơư hâur guôx, xor their cov jông, trâur tơưs trâu nhux ntê.

Khov tâu cxax yuôx phax moz cxix cxuô, chuv tôngv jâuz tâux cxuô zav, muôx guôx cơư tir tar tâu ntux no njiv, zơưv Por khưx phưx jux jus têx tsưr ziv uô pôngz kaz thâuv ntêx. Tiv zix zos chuôz zis krêz đar mênhv chêx chos tâux, kok ntông, taz por muôx txâuk jâuz tâux trâu nhux nox”.

Lơưr njuôs xav, hâur ntu zuôr txos zơưv Por zuôr uô siv tsưr ziv tu zus nôngz nhux Hmôngz, chiê taz por tuôr tsês tâu nôngz nhux muôx tsiv grê no sâuv thax tsav, thiêz tror paz pox nhuôk xeir ar chiê cêv kuôk huôv tsar tu zus thiêz xeir nôngz nhux cov jông, heik kriê tsưr ziv cxax yuôx, phax tar moz trâu tsiêx cxu.

Lơưr zơưv Lô Minh Điệp, chủ tịch UB xã Tri lễ, “Tsi taz uô bluô nux trâu zuk thiêz chuôz zis mak zơưv Por tsênhv jông siêz paz lok chênhz zênhv tu zus trâu ntâu chuôz zis hâur xã, txix co muôx tâu phênhv sâu siêz, sir jos hla đhâu cêr pluôk, muôx tâu luz nênhx tsâu sor”.

          Phênhv “Nôngx mênhx zuôr tsuv pâuz” hnuz no tsuôk muôx xâuk li no xưz. Phênhv no zos Chiz coaz Đeix nta suôz VN thax tsav Tây Bắc uô. Đros muôx Tsênhv qơư cxiz kôngz têz qơưk paz txưv./.

(Vừ Chu-Txâur Vax cxeik nhênhv- In lưu)