Paz uô sor trâu chor nênhs moz nhoz tsêr kho moz thax tsav ntus đriv

“Hêik zơưv pâuz tiêk tsik tsuv tso li no, viv cox tuk nhuôv tsênhv tsik tâu ndê cir ntâu, viv liv tsuv chiê nhoz sâuv zuk mak jêx tưv thiêx truôx tuk….”

Ntơưv Khoa chơưv kho trâu chor nhuôv zâu nhiv kruôr xênhz zus têx hnuz no, chor y bác sĩ tsuv tsik so hêik kriê sơưr đơưk lok têx tsưr ziv uô cov sor. Đros chor nhuôv xênhz zus nzor thâuv tsik tâu txưv hli, nhnar tsik txâuk cir, chor mêir thiêz txax paz uô sor thiêz paz trâu mê nhuôv uô pa tâu jông tsik so huôx tôngv yênhx hnuz hmo. No zos chor chuôz zênhx paz njuôk xav tâu jêx tưv luz chêr, txix co zuôr kho đuô jêx tưv chiê por vêv tâu jông trâu chor nhuôv, txơưv jêx tưv đrâuv jôngr sik txơưr li chak. Bác sĩ Lê Thị Hạnh puz pâuz: “Tas nro chor nhuôv nhiv kruôr xênhz zus tsuv tâu chiê paz cov jêx tưv huv đros. Chor mêir no muôx njuôk jêx tưv sâuv chor mê nhuôv luz chêr. Iz zav li jêx tưv nhoz mê nhuôv luz chêr grêk mak mêir zuôr paz kho jêx tưv cov sor trâu mê nhuôv. Hok thâuv jêx tưv nhoz mê nhuôv luz chêr ndê siêz mak mêir zuôr tsik uô sor thiêz đror cov sơưr đơưk pâuz”.

Iz chas chor chuôz zênhx paz no, ntơưv chor qar nhoz trâu chor nênhs kho moz, tsêr kho moz cux bax tas nro chor mêir điều hòa thiêz mêir tênhv sor chiê ntê. Tiv zix, chiê niêv txir puôs uô cov sor trâu mê nhuôv zos tsưr ziv tâu tsêr kho moz sir jos cxơưz cxiz thiêz zos kror paz trâu mê nhuôv luz chêr sor jông tiv zix.

Tưz tsik zos uô sor tsix tuôr jông jêx tưv hâur qar nhoz. Nhiv no yênhx hnuz, Khoa Tsơưr pưr cux cungz muôx 1.000 ntâu pluôs nox ngaz tuk jông zav nox. Tiv zix, hâur chor hnuz ntux no, dịch vuv gra zav nox tuôx ti gâuk ntơưv txax pư tâu chôngz nênhs xêir tsov chiê tsik tơưv muk lok ntâu trâu đrâuv jôngr. Điều dưỡng trưởng Nguyễn Đức Vỹ hâur khoa hêik pâuz, đros chor pluôs nox phưx vưv ntơưv qar nhoz kho moz no, paz cov zav nox sor so tâu uô lok six ntov jông: “Hâur uô lok sik gra chor zav nox no txos trâu ntơưv qơư nênhs moz nhoz mak tâu pêz uô sor jông cov thâuv lơưr nox lok zav nox cux tsênhv sor”.

Đros chor txax pư tưz muôx nênhs moz nhoz chôngz đuô 100%, bax cxuô kror chiê phax tar tâu jông ntux no trâu yênhx puô lênhx nênhs moz tsênhv nhoz kho moz zos kror cux tsik zôngx ziv uô. Bác sĩ Đinh Công Mạnh, Phưv giám đốc tsêr kho moz khav tênhv, taz viv tưz bax jông têx tsưr ziv trâu chor hnuz muôx ntux no chênhr zuôr txos: “Njuôk xav chêix ntux no shông 2025 jêx tưv zuôr kik đuô chor shông txơưr. Tsêr kho moz Sản Nhi  cux bax txâuk jông têx pav; tsik so qênhz shuôk, kho đuô chor kror trôngx, kror trêi; tas nro chor qar kho moz puôr lênhx muôx mêir uô sor txix tênhv, mêir râuz đêx sor đa cux tâu bax jông hur si”.

Txix chor mêir uô sor txix tênhv, pluôs nox sor so txos puôs chor mê nhuôv jông hâur niêv txir chêr cov sor, Tsêr kho moz Sản Nhi Lào Cai tsênhv sir jos uô cov tâu jông ngaz tuk, paz trâu chor nênhs moz nhoz tox siêz truôx siêz chiê hla tâu đhâu chêix ntux no./.

Thanh Thủy-Lik Thox cxêik nhênhv

Tỉnh Sơn La tsênhv jux juk txo grêk tsơưs têx gơưv niêv txir siz zuôr nzor, siz zuôr cxênhz jê chiê gra siêz tsơưr lươngv jênh sôr

Hâur 5 shông đhâu, tỉnh tưz fuô uô ntâu faz tsưr ziv buôk ti yax kriê thiêz muôz uô cê đros ntâu hâux lưv, têx jiês cơưv li: Cơưv 22 jiês lok yax kriê siz zuôr nzor siz zuôr cxênhz jê têx tsi jông đros thiêz muôx 2 cxênhz ntâu lênhx đại biểu cxaz chuôz dự; tsưr tsix cơưv 18 jiês cxaz nzir têx txux chi, tsưr ziv thiêz heik kriê têx mông trâu 500 ntâu lênhx canr bôv, txir ndâux txir luk tsôngv box heir nênhs tsơưs; tsưr tsix 37 jiês sik tưr nriêr pâuz, yax kriê lok chei siz zuôr thiêz chuôz zis ntơưv têx tsêr cơưv, hu zâuv xar muôx 6 cxênhz lênhx cưk kriê ntơưr, shux xênhz thiêz shux xênhz li niêv txir cxaz chuôz. Iz chas co, tỉnh tsênhv đros cxuô cơ quan yax xa mông chiê yax kriê, vênhv tôngv, gra siêz txux chi tsưr ziv jênhv pâuz thiêz hlôngr yiêz siêz xar hâur luz nênhx niêx hnuz.

Khov li co, sơưr đơưk tưz jux juk jênhv pâuz lok siz zuôr nzor, siz zuôr cxênhz jê têx tsi jông. Tsôngv box cxuô heir nênhs tưz moz siêz đuô txos uô trơưk Chei siz zuôr thiêz chuôz zis têx cui tinhv, iz chas ntơư, pâuz tsênhz txos tsơưr lươngv jênh sôr têx jông thiêz tsi jông. Têx gơưv niêv txir siz zuôr nzor hâur thax tsav tỉnh tưz txo grêk tsơưs txix 17% shông 2015 yuôr 11% ntâu lok shông 2024 thiêz xar muôx 9% hâur  6 luz hlik hâur shôngk shông 2025. Chor gơưv niêv txir siz zuôr cxênhz jê cux txo grêk tsơưs lok six ntâu, txix 0,21% shông 2015 yuôr 0,01% lok shông 2024, thiêz tsi pov muôx gơưv niêv txir tưs siz zuôr cxênhz jê hâur shôngk shông 2025. Têx uô tâu li heik co, tưz paz cxơưz kinh tế xã hội huôv tsar, hlôngr yiêz tsôngv box heir nênhs tsơưs luz nênhx. Têx ziv chuôz zis pluôs hâur tas nro tỉnh txo grêk ntâu, txix zuôr xar 32% shông 2016 yuôr xar muôx 11% lok kaz shông 2024.

Hâur ntu zuôr txos, Sơn La xav tinhv tror sir jos uô jông luôs hâux lưv yax kriê, tuôr truôx têx lâul jok, tsar jok, txir ndâux txir luk cêr uô ntêx nyuôs hâur côngv thôngx; tsi tas li, cux cxơưz tiês cxuô ngênhx, ntơưv qơư cêr sik hux jos, siz paz thiêz hu zâuv nzir pênhr jos chiê tsưx phưv tâu truôx têx luôs hâux lưv uô tâu heik sâuv, jux juk phax tir thêir, txo grêk tsơưs têx gơưv niêv txir siz zuôr nzor, siz zuôr cxênhz jê hâur thax tsav.

Chiê gra siêz tsơưr lươngv jênh sôr, tỉnh Sơn La tsênhv fuô uô ntâu faz tsưr ziv, sir jos trâu hâux lưv hlôngr tsưr ziv xênhz zus nhuôs trâu jênh sôr thiêz huôv tsar truôx, muôx têx ngênhx y tế, zoz zux thiêz kinh tế. Têx tsưr ziv zov chênhr zos:

1.Sir jos uô jông luôs hâux lưv yax mông thiêz zoz dzui

-Yax kriê, vênhv tôngv: Sir jos yax mông, piêr kriê lok hâux lưv jênh sôr, đas jos xênhz zus nhuôs, lar heik zos ntơưv têx thax tsav tsôngv box heir nênhs tsơưs thiêz thax tsav ntus đriv.

-Txo grêk jux juk cêr nênhx pôngz kaz: Sir jos yax kriê chiê txo grêk tsơưs têx gơưv niêv txir siz zuôr nzor, siz zuôr cxênhz jê, xênhz zus tus nhuôv tiv 3.

-Gra siêz tsưr ziv jênhv pâuz: Hlôngr pâur pêx xênhv tsưr ziv, siêz xar lok phax tir thêir tsi chiê chêr xênhz tuz chiê phax txar têx tsi jông, paz xênhz zus truôx tuk, trơưk cui tinhv.

2.Hlôngr yiêz tsơưr lươngv dịch vụ y tế

-Tsoz phưz đas jos xênhz zus nhuôs: Piêr kriê ntâu tsưr ziv xênhz zus nhuôs huv đros, zôngx ziv buôk ti trâu tsôngv pêx xênhv, lar heik zos chor tuz nxeik hluôk.

-Fuô  kriê tsưr ziv seiz njuôk shuôs đas jos, têx moz gênhk.

-Tsoz phưz nênhs lâul hnuz nhôngs siêz: Moz siêz txos tsoz phưz đas jos trâu nênhs lâul hnuz nhôngs siêz thiêz huv đros ntu jênh sôr lâul.

3.Gra siêz luz nênhx nox nhoz, xênhz huôx

-Huôv tsar kinh tế: Fuô uô têx tsênhv chei tsênhv tsênhz chiê gra siêz luz nênhx kinh tế, txo grêk têx chuôz zis pluôs, viv tsơưr lươngv jênh sôr cik txos kinh tế xã hội.

-Huôv tsar truôx: Gra siêz pêx xênhv luz nênhx thôngz đhâu têz qơưk têx tsaz yênhx huôv tsar kinh tế xã hội thax tsav tsôngv box heir nênhs tsơưs thiêz tox siêz. Têx sir jos li heik sâuv zos chiê uô tâu luôs hâux lưv tso tơưv lok gra siêz  tsôngv pêx xênhv Sơn La luz nênhx, xênhz huôx, taz por huôv tsar sei thiêz truôx./.

Bích Thủy-Riê Lâux cxeik, nhênhv

Huôv tsar du lịch đros cxiv tsa jêx jok yiêz nhoz Sơn La

Jok Khá, xar Yên Châu, tỉnh Sơn La muôx 100% tsôngv box mênhx cxưx Thái uô nênhx nhoz, đros muôx ntâu vênhx huôv mênhx cxưx Thái cxôngx nzor. Pox nhuôs cux tsênhv tuôr tsês tâu chor tsêr lơưx thâuv ntêx, yênhx luz tsêr puôr lênhx muôx vax xor thêir, hêik txos coangz siv côngv thôngx truôx jông. Iz ndis jêx jok zos chor vax txir mo môngk, txir mo khak lâul, muôx đêx ntưk lok đhâu hâur jok. No zos têx kror liv chiê kriz uô thiêz huôv tsar du lịch côngv thôngx. Zơưv Quàng Văn Luống, nhoz hâur jok Khá puz pâuz: “Xênhz zus thiêz hloz lox ntơưv no tưz pov hâur jok muôx chor ntông txir mo khak, txir mo môngk lơưv, nhiv no tưz zos yênhx chor ntông lox ntêr shông lơưv. Muôx ntông uô nzôngr nzông vor, muôx txir ntông muôs paz muôx tâu phênhv sâu viv li pêz cux shir phaz. Sơưr đơưk tưz sik đros por vêv jông chor ntông no”.

Ntơưv jok Khá, xar Yên Châu, tỉnh Sơn La, têx cêr nênhx vênhx huôv jông cux tsênhv tâu tuôr tsês thiêz phuôx huiz, txix chor tsêr lơưx cxôngx nzor tâu uô khor truôx jông, sưv đros têx đros tsuôs chiv xênhz txos trâu chor suôz gâux, đhiê pax vuôs xòe lok sik chor tsôngk yo lâul cxôngx nzor, chor fuôv txiêx câur sâuv tâuz hâu cux tsênhv tâu chor pos, chor niêv uô thiêz tuôr tsês hur si. Pos Lò Thị Bốn, nhoz hâur jok Khá hêik pâuz: “Txix chor nênhs lâul txos chor hluôk puôr lênhx tuôr tsês txux chi uô ntâuz, xơưk tsôngk yo. Pêz yênhx lix câu lạc bộ xơưk tsôngk yo chiê tsôngv kruô tuôx ndis sêiz thiêz nriêr pâuz”.

Kriz uô txix têx kror liv zênhx muôx ntơưv jok Khá, shông 2022, Ủy ban huyện Yên Châu kuz tưz tso tơưv đề anr huôv tsar tsưr ziv uô du lịch jêx jok ntơưv no.

Kriz uô đề anr, jok tưz xêir tsov 5 ziv chuôz zis chiê kho đuô yênhx homestay, 3 ziv chuôz zis chiê uô qơư uô têx zav nox mênhx cxưx, 3 ziv chuôz zis uô têx ntâuz, xơưk fuôv txiêx, tsôngk yo, hiêz tơưz phưx vưv trâu tsôngv kruô du lịch, ntâu ziv chuôz zis tâu kriê têx txux chi uô du lịch côngv thôngx thiêz uô truôx jông 2 đôiv vênhx nghệ tsik so tsưr tsix cơưv shâuv thiêz uô cêr lov jêv, hu gâux, đhiê pax vuôs phưx vưv trâu tsôngv kruô du lịch.

Chiê huôv tsar tsưr ziv uô du lịch đros cxiv tsa jêx jok yiêz ntơưv jok Khá, tỉnh Sơn La cux tưz muôz nhiêx txiêx muôx 1 tiv đêiv chiê cxiv tsa tuk qox khor jông muk trâu luz vax txir mo môngk lâul, cxiv tsa cưx trâu đêx ntưk muk ntơưv tsêr vênhx huôv hâur jok. Chor côngz trinhx tâu cxiv tsa tưz paz uô hlôngr yiêz đuô jok Khá. Đros co zos paz trâu thax tsav qơư tror kriz uô tâu jông têx kror liv, cxiv tsa chor hax huv du lịch jêx jok jông, tax tâu trơưk tsôngv kruô siêz nhiêv. Zơưv Lò Đức Việt, Phưv Chủ tịch Ủy ban xar Yên Châu, tỉnh Sơn La puz pâuz: “Xar cux tưz muôz muôx 13 tiv đêiv ntâu, đros co huiz tôngv nzir têx pênhr jos chir paz cxiv tsa jok du lịch côngv thôngx, paz tuôr tsês thiêz huôv tsar kinh têr ntơưv thax tsav qơư. Ciês shông 2024, xar tưz yưv pênhr 1 tiv đêiv chir chor qơư, kror trâu đêx ntưk muk, kho đuô cxuô kror cov jông phưx vưv trâu du lịch”.

Đros muôx têx kror liv lok đêx ar thiêz muôx ntâu kror huv đros uô du lịch jêx jok, jok Khá tsuv muôx yưv pênhr cxix cxuô chiê cxiv tsa tâu jong tsưr ziv jok du lịch kôngz nuv jêx jok. Tsưr ziv cxiv tsa jok du lịch kôngz nuv đros cxiv tsa jêx jok yiêz zuôr paz hlôngr yiêz đuô pêx xênhv siêz xar, huiz tôngv tâu ntâu pênhr jos đuô chiê huôv tsar kinh têr, xar hôiv, paz uô hlôngr yiêz jông đuô têx jêx jo0k ntơưv Yên Châu./.

Thanh Thủy-Lik Thox cxêik nhênhv