Hêir nênhs Cho tsôngv pox niêv vir ndâuk chêr tsôngk yo jông jav

“Hêir nênhs Cho tsôngv pox niêv vir ndâuk chêr tsôngk yo, muôz ntâu zav ntâuz liêz njuôz chox lok xơưk uô cê, txêix pax jông jav đros trâu tsưr ziv, siêz xar njôngr zuôr njiz ntâu cêr vav mênhx hâur luz nênhx. Chênhr zos li hêik ntơư, thâuv xơưk tsuv max mav xơưk uô kaz côngz mok thiêx truôx khor, jông jav”.

Co zos pos Triệu Thị Tiếp, nhoz xã Phúc Lợi, huyện Lục Yên, tỉnh Yên Bái, zos iz lênhx tưz xơưk tsôngv pox niêv, vir ndâuk tâu 50 ntâu shông têx luk hêik kriê.

Trơưk li pos Tiếp, chiê xơưk uô cov tâu tiêr hêir nênhs Cho tsôngv pox niêv, vir ndâuk iz chêr tsôngk yo cxôngx nzor, tsuv xơưk uô tas ntâu six hơưv hnuz nhôngs thiêx uô tâu tiêr huv đros hêir nênhs co luz nênhx nox nhoz muk lok hâur niêx hnuz. Hêir nênhs Cho tsôngv pox niêv, vir ndâuk iz chêr tsôngk yo, tsuv muôx yo, trik, sêr, fuôv câur toz hâu, đuôr tưk. Chor ntâuz xơưk uô tsuv trâuk gax thiêz muôz cxuô zav ntâuz liêz, njuôz, xiêr, đax, đơưz chox lok xơưk uô cê, txêix pax jông jav. Ntơư zos xơưk uô tơư trik, têk yo, sêr, fuôv câur toz hâu cov huv đros: “Têx pax ntâuz xơưk txêix pax jông jav zos xơưk trâu luz tư yo saz đraz kâuv. Lar hêik zos xơưk cov huv đros tsôngv pox niêv, vir ndâuk co siêz nhiêv. Têx jiês xơưk uô 8 txos 12 hax pax txêix jông jav. Thiêz ntơưv oz saz ntus xơưk txêix pax uô têx tus nôngs zix, ntông chiêz..”

Thâuv xơưk tiêr cxuô zav pax, lênhx nênhs xơưk co thiêx txiêr luz ntiês yo chox lok xơưk lo uô cê trâu ntơưv luz yo, co zos xơưk têk yo, sêr. Đhâu co, muôz hlơưk chox lok đêi trâu ntơưv ntiês yo, tư yo cov jông jav. Pos Lý Thị Máy, nhoz xã Tân Lĩnh, huyện Lục Yên, tỉnh Yên Bái shir phaz lul hêik pâuz: “Hêir nênhs Cho têx nxêik, uô ntêx thâuv zuôr muk uô zuôr txir, tsuv xơưk cov tâu oz pêz chêr tsôngk yo trâu lênhx nxêik co chox muk hnar. Thiêz co zos phênhv huv muôz trâu tos pox zơưv, cur thiêx sir jos xơưk cov têx cxuô chêr tsôngk yo jông jav tiv iz. Chêr tsôngk yo co, zuôr đros đrêiv hâur lênhx nxêik Cho muk uô nhaz luz nênhx”.

Hâur têx hnuz no, têz qơưs muôx ntâu hlôngr yiêz, ciêz đrôngl muôx cxuô zav ntâuz txêix pax jông jav, grê muôs fênhx zis đuô têx pax ntâuz muôz têk xơưk. Chênhr zos li hêik ntơư, phênhv ntâu, tsôngv pox niêv hêir nênhs Cho tsuôk muk zuôr têx ntâuz hâur ciêz đrôngl chox lok xơưk, thiêz muôx chôngz lênhx ntâu tus cux cxơưx tiêk, jux juk zuk hêir nênhs têx pax ntâuz cxôngx nzor zuôr trâus pôngz plox. Pos Triệu Thị Chài, nhoz jos 2 Túc, xã Phúc Lợi, huyện Lục Yên hêik pâuz nzir: Chêr tsôngk yo muôz têk xơưk cxôngx nzor, grê nhiêx 5-6 triệu; zos chêr tsôngk yo muôz máy xơưk grê muôs zos 3 triệu, fênhx zis đuô iz đraz pir li  chêr tsôngk yo muôz têk xơưk cxôngx nzor. Nhiv no cux muôx chôngz lênhx ntâu tus xêir tsov chêr tsôngk yo muôz máy xơưk. Chênhr zos li hêik ntơư, cur xar njôngr cov hêir nênhs Cho  tsôngv pox niêv, vir ndâuk tsuv tuôr cov tâu tsês zuk hêir nênhs luôs hâux lưv xơưk pax ntâuz cxôngx nzor”.

          Hêir nênhs Cho tsôngv pox niêv vir ndâuk chêr tsôngk yo txêix pax jông jav cxôngx nzor muôx liv li chas? Tsôngv px hêir nênhs Cho tsuv tuôr cov tâu truôx zuk hêir nênhs têx txux chi, vênhx huôv jông cxôngx nzor cov muôx đros đrêiv hâur luz nênhs tsik chiê pôngz plox./.

Tsu cxêik nhênhv-Thiều Nghiệp-VOV Tây Bắc

Cxuô mênhx cxưx têx vênhx huôv jông hâur hnuz ntênhs vênhx huôv trâur lâuk

Jông tiv zix zos têx tác phẩm, jax gâux, têx jiês piêr kriê tsôngs yo chax chês mênhx cxưx Hà Nhì, tỉnh Điện Biên. Njiêz luv thik cê yuôz kênhx, cê đhiê kênhx ciês sâuv qơư piêr đhiê, lênhx tưs cux lok six nhiêv seiz. Jông tiv zix zos iz lênhx pox niêv nghệ sĩ mênhx cxưx Hà Nhì, tỉnh Điện Biên thik zôngv kror njưk yuôz trax. Lok six jông seiz, lênhx nênhs tuôx seiz thiêz têx đoanx dưv Hội thik puôr lênhx lok six nhiêv. Niêv lâuk Quàng Thị Tích, nghệ nhân zôngv kror njưk yuôz trax pheiz kênh: “Zôngv kruôr njưk yuôz trax thâuv ntêx cur tul niêv lâuk shâuv uô ntêx, tov kaz no kriê trâu cur. Nhiv no cur ho kriê trâu têx lênhx nênhs xar shâuv, tsuv muôx lênhx nênhs shâuv thiêx li tuôr tsês tâu zuk mênhx cxưx li vênhx huôv jông. Thâuv cur lâuk thiêx li muôx lênhx nênhs tror txơưx yuôz. Lok six jông siêz tâu cxaz chuôz hội thik vênhx huôv têx mênhx cxưx têx tỉnh. No zos jiês xuz thơưx cur tuôx txos tỉnh Quảng Ngãi”

          Têx mênhx cxưx tuôx txix têx tỉnh tox siêz faz Bắc li Lai Châu, Sơn La, Điện Biên tuôx dưv thik đros têx cưr lok chax chês li đhiê kênhx, yuôz trax....tsôngv box têx mênhx cxưx thax tsav faz Trung mak thik heik gâux, ntâuk nxêz tôngx thiêz Tây Nguyên zos têx suôz nxêz tôngx, đruôk tôngx, trax T’rưng. Têx tỉnh faz Nam li Đồng Tháp mak thik heik gâux...Tix lâuk Nguyễn Thanh Trung, iz lênhx nênhs tuôx seiz Hội thik heik: “Hội thik no paz cur tâu njiz ntâu mênhx cxưx, pâuz tâu têx mênhx cxưx li phongz qơưx, cêr uô nênhx jông txix tsôngs yo txos zav nox thiêz têx jax pax vuôs. Seiz li no cur pov lok six jông”.

          Ntơưv Hội thik no, đoanx Đăk Lăk chox têx vênhx huôv tsôngv box mênhx cxưx Ê Đê tuôx dưv thik. Co zos thik tsôngs yo chax chês mênhx cxưx Ê Đê; nênhs Ê Đê li ntênhs nox mor blêx yiêz; đrâuv co zos ntâuk nxêz tôngx A Ráp, đhiê pax vuôs xoang lok sik heik cưr cxiêx...Heik lok Hội thik, nghệ sĩ H Nưng Mlo, đoanx Đăk lăk puz pâuz: “Iz thax tsav, iz tỉnh nhiês muôs nhiês têx vênhx huôv jông. Hnuz no tuôx dưv thik đoanx Đăk lăk gra nxêz tôngx đros têx jax đhiê pax vuôs thiêz jax cưr cxiêx jông heik lok têz qơưk, txos chuôz zis, txos vênhx huôv tuôx piêr kriê. Tsaz yênhx no pêz bax uô jông thiêz xar tâu tuôx cơưv shâuv, nriêr pâuz têx vênhx huôv yiêz txix têx tỉnh txơưr”.

          Zơưv Nguyễn Quốc Huy, Phưv Cục tsar Cục vênhx huôx cơ sở, Bộ vênhx huôx thiv thao thiêz ju lix puz pâuz: “Têx đoanx nghệ thuật li têx jiês thik tâu bax uô jông đros ntâu tiết mục jông li têx phongz qơưx, tsôngs yo, lok cưr cxiêx, pax vuôs...xeir têx tiết mục jông tiv zix chiê piêr kriê txos pox nhuôk tỉnh Quảng Ngãi cux xưk li tsôngv kruô tuôx seiz. Thiêz cux xar njôngr no zos jiês têx thax tsav qơư, têx mênhx cxưx heik kriê têx tsiv grê vênhx huôv phi vật thể jông. Thôngz đhâu jiês thik no zuôr tror hôx phưx tâu têx phongz qơưx chax chês jông, tsôngs yo chax chês jông”./.

VOVMT- Txâur Vax cxeik nhênhv