Đeix nta suôz Việt Nam yax xa cxuô xor mông muôx liv txos trâu tsôngv box tox siêz Tây Bắc

“Đeix nta suôz Việt Nam têx xor mông lok six muôv liv cơưk, xa tâu lok six mênhx. Nhiv no muôx ntâu xor mông, taz sik tsi yuô tsênhz li Đeix nta suôz Việt Nam têx mông yax xa. Tiv 2 lok six zôngx ziv cơưk, txơưv tsênhv uô hâux lưv cux mnôngs tâu Đeix hur si”.

Zơưv Phan Trọng Tình nhoz jok Puôi 2, xã Huy Tân, huyện Phù Yên kuz, tỉnh Sơn La; nhiv no zos xã Phù Yên, tỉnh Sơn La thiêz ntâu lênhx pêx xênhv nhoz Phù Yên puôr lênhx heik li co.

Zơưv Lò Văn Đại, Phưv Giám đốc Tsênhv qơư xa mông vênhx huôv xã Thuận Châu, tỉnh Sơn La heik pâuz, huyện Thuận Châu kuz muôx 28 xã, thị trấn. Đhâu thâuv tsi muôx cấp huyện thiêz uô hâux lưv lơưr 2 cấp, qir txix hnuz xiêz 01/7/2025, huyện Thuận Châu tâu pheiz uô 10 xã yiêz (zos muôz chor xã Phổng Lym Thôm Mòn, Tông Lạnh, Chiềng pấc thiêz thị trấn Thuận Châu lok uô cê). Taz sik, viv zoz qơưx tsênhv tsênhz, luz nênhx xênhz huôx, lar heik zos pêx xênhv nhiêv mnôngs Đeix, Tsênhv qơư nhiv no cux tsênhv txeik xa têx xor mông phưx vưv tas nro tsôngv pêx xênhv nhoz 10 luz xã yiêz hâur huyện kuz. Pêz lok six xar cov muôx têx fuô kriê tsênhz mênhx, huv đros hâu nov lơưr 2 cấp chiê lês uô tâu jông đuô têx hâux lưv zok muôz thiêz tâu trơưk li chôngz lênhx ntâu tus pêx xênhv nhiêv mnôngs đeix hâur thax tsav tsưr ziv xar: “Nhiv no pêz tsênhv qơư zos xã Thuận Châu seiz car, taz sik ho uô hâux lưv thiêz tso xa têx xor mông trâu cxuô luz xã, viv li cux njiz trâus ntâu phiv liv. Trơưk li cur, tsuv chiê tỉnh lok sik Sở vênhx huôv-thêv thao thiêz ju lix lok sik pov tsir thiêz nta suôz xa đuôz tỉnh seiz car, mak pêz uô hâux lưv li heik sâuv zuôr zôngx ziv đuô”.

Đeix nta suôz Việt Nam li tsaz yênhx nta suôz luk heir nênhs tsơưs zos iz hâur têx tsaz yênhx tâu tsôngv box heir nênhs tsơưs lok six nhiêv, viv tâu mnôngs chênhr zuk lul heik, đhâu co zuôr zôngx ziv pâuz, zôngx ziv ndo tâu đuô. Ntơưv thax tsav Tây Bắc, nhiv no Đeix tsênhv tso nta suôz 3 zav luk heir nênhs tsơưs, co zos luk Poz Ziz, luk Hmôngz thiêz luk Cho phưx vưv tsôngv pêx xênhv.

Pos Nguyễn Thị Bích Thủy, Tsar phongx nta suôz heir nênhs tsơưs-Cơ quan thường trú Đeix nta suôz Việt Nam thax tsav Tây Bắc-qơư buôk ti uô Đeix nta suôz Việt Nam têx tsaz yênhx luk Hmôngz, Poz Ziz thiêz Cho heik pâuz, chiê ziv hnuz ziv uô tâu jông têx tsaz yênhx huv đros lênhx nênhs nhiêv mnôngs Đeix tsưr ziv, siêz xar, chor nênhs uô tsaz yênhx thâuv tưs tưz sir jos hlôngr yiêz tsênhv njiêz, xa têx mông muôx liv txos trâu tsôngv pêx xênhv; iz chas ntơư cux buôk ti uô iz cxiê tsaz yênhx nhoz ciês ntơưv qơư têz sơưr đơưk têx luk nus chiê tâu chuôs njiz, đros tsôngv niêv txir lax pêx xênhv thav ntâu đuô: “Tsênhv njiêz têx tsaz yênhx tâu pêz uô huv đros tsôngv pêx xênhv, zôngx ziv pâuz, zôngx ziv ndo tâu; moz siêz txos yax xa têx mông muôx liv trâu sơưr đơưk luz nênhx li: tsênhv chei yiêz, tsưr ziv huôv tsar uô nox, uô kôngz, phax tir thêir đêx nas hloz, phax tar moz gênhk...... Lar heik, pêz cux sir jos uô têx tsaz yênhx nhoz ciês ntơưv qơư, buôk ti uô ntơưv qơư, sik thav đros pêx xênhv txix luk heir nênhs tsơưs, txix chênhr zuk lul heik chiê muôx ntâu đuô tsôngv box heir nênhs tsơưs têx lul heik hâur têx tsaz yênhx niêx hnuz”.

Đhâu 80 shông yênhx lix, huôv tsar, Đeix nta suôz Việt Nam tưz uô tâu ntâu luôs hâux lưv jông thiêz zov chênhr. Txix têx xor mông muôx liv, yax xa tâu zôngx ziv txos trâu cxuô thax tsav qơư, cxuô lênhx pêx xênhv, sơưr đơưk txơưv nhoz kror tưs, uô hâux lưv đaz tsi, lênhx tưs cux muôx têx mnôngs tâu Đeix yax xa cxuô xor mông nhoz cxuô qơư hur si./.

Thu Thùy-Riê Lâux cxeik, nhênhv

Mênhx cxưx Cho Lâm Thượng sik tưr hla đhâu yêiz pluôs txix jôngr cuêv fix, chos shôngz muôs njuôs

Niêv tix Trịnh Thị Thành, 36 shông, mênhx cxưx Cho nhoz jok Bó Mi, xar Lâm Thượng, tỉnh Lào Cai zênhx sir jos khưr txix thâuv zâu tiv niêv txir tâu tas siv nênhx nzor, luz nênhx njiz ntâu txov nhêv, cơưv ntơưr tsik tiêr. Zênhx zos nênhs gruôs thiêz sir jos, đhâu thâuv zuôr txir, niêv tix Thành oz niêv txir tưz hlôngr đuô chor ar têz chos poz cưk, kok ntông tsik jông chiê chos cêuv fix, chor têz tox trôngz muôx poz jêz mak chos shôngz muôs njuôs. Niêv tix Trịnh Thị Thành puz pâuz: “Thâuv ntêx tsuôk pâuz chos poz cưk, chos kok ntông, khưr yênhx shông lok cux tsês tsik tâu iz kror nhiêx tưs hlo. Cur nriêr pâuz têx tsưr ziv chos shôngz muôs njuôs, chos cêuv fix đhâu têx đaix, pov tsir thiêz muk nriêr pâuz, cơưv shâuv têx qơưk luôs uô tâu nox chiê uô trơưk. Xuz thơưx mak cux cxơưx, taz sik đhâu muk nriêr pâuz tsênhv tsênhz ntơưv têx qơư luôs uô tâu, cur tưz sir jos uô trơưk”.

Txix oz pêz tsoz cuêv fix thiêz chor shôngz muôs njuôs xuz thơưx, txos nhiv no niêv tix Thành ziv chuôz zis tưz muôx 100 ntâu tsoz shôngz tưz sâu tâu njuôs chiê muôs, chor cuêv fix muôx yênhx héc ta. Niêv tix Thành oz niêv txir tsênhv kriz nzir qơư muôs hax huv, iz shông sâu tâu xar muôx 200 triệu đêiv. Niêv tix Thành hêik pâuz: “Đhâu nriêr pâuz tsênhv tsênhz thiêz mnôngs đhâu sâuv đaix, sêiz pov tsir tưz paz trâu zuk muôx nzir chênhz zênhv chos cuêv fix, chos shôngz muôs njuôs thiêz uô chor njuôs muôs trâu công ty viv li muôx qơư thiêz gri muôs truôx tuk. Nhiv no chuôz zis tưz tsik txov nhêv li thâuv ntêx lơưv, têx tuz nhuôs tâu cơưv ntơưr cxix cxuô”.

Hâur luz tsêr lơưx lox jông tsiv gri xar muôx 1 tiv đêiv, niêv tix Bàn Thị Mến nhoz xar Lâm Thượng puz pâuz, shông 2018 thâuv phêiz chuôz, niêv tix oz niêv txir luz nênhx cux xưk li chôngz gơưv niêv txir hluôk nhoz têx jêx jok njiz tsik txơưs cêr txov. Sir jos cov luz nênhx hlôngr yiêz đuô, niêv tix oz niêv txir tưz muk uô jos ntơưv iz cxiê luz công ty taz sik pov tas ntâu đas jos lok cux tsês tsik tâu nhiêx. Shông 2020, niêv tix oz niêv txir cuêz tênhv tror lok tsêr chiê sir jos huôv tsar uô kinh têr ziv chuôz zis txix uô chor cuêv fix: “Pov pox nhuôs tsuôk têr chor cuêv fix chox lok muôs nhôngk, gri tsik truôx, ntâu jiês trâus chor nênhs zuôr nhov gri viv li xav mak tsênhv tsik txâuk trâu têx côngz đas jos tu. Đhâu pov tsir, đaix thiêz nriêr pâuz sâuv mạng xar hôiv, pov ntâu qơư uô chor cuêv fix zôngx ziv gri muôs ho siêz, viv li tưz cơưv shâuv uô trơưk”.

Xuz thơưx, niêv tix Mến nriêr pâuz uô têx hax huv zôngx ziv txix cuêv fix thiêz uô txix chor cuêv fix muôx hâur chuôz zis. Đhâu pêz chiv cuêv fix, muôx chênhz zênhv, niêv tix Mến sâu zuôr pox nhuôs hâur thax tsav chor cuêv fix, kir txêik pênhr nhiêx zuôr têx mêir, chuôz zênhx, ntiêr nênhs paz uô chor hax huv cuêv fix tsơưr lươngv siêz chiê muôs. Khov co, chor cuêv fix muôx tsiv gri siêz đuô, muôs tâu gri ntâu đuô. Paz trâu chuôz zis tưz tơưv tâu đhâu yêiz pluôs, muôx nhiêx uô tsêr lox jông, cxơưx trâu têx tuz nhuôs cơưv ntơưr cov txos qơư: “Zos muôs ciês thâuv nhiv kruôr têr tâu, chor tơưr cuêv fix tsuôk muôs tâu txix 18-23 cxênhz đêiv iz cir. Thâuv uô chor tơưr cuêv fix kruôr chiê muôs phênhz uô hov A, B, C.. mak gri muôs siêz đuô oz jiês, têx thâuv tsênhv siêz đuô pêz jiês thiêz, nênhs zuôr tuôx zuôr ti gâuk ntơưv tsêr. Khov uô cuêv fix, xuz thơưx chuôz zis muôx tâu luz nênhx truôx tuk, shông cơưv yiêz tsik cxơưx txos nhiêx txiêx sir zôngv lơưv”.

Nhiv no tas nro xar Lâm Thượng muôx 400 ntâu héc ta shôngz muôs njuôs thiêz 240 ntâu héc ta cuêv fix. Txix gruôs, sir jos, car xar car uô, hâur co muôx pox nhuôs mênhx cxưx Cho, iz shông chor cuêv fix thiêz chos shôngz muôs njuôs paz trâu tas nro pêx xênhv muôx phênhv sâu 175 tiv đêiv ntâu, paz uô hlôngr yiêz têx jêx jok, paz trâu pox nhuôs tơưv đhâu yêiz pluôs ciês sâuv zuk thax tsav qơư nhoz. Têx tsưr ziv yiêz lok kỹ thuật uô nox, uô têx kôngz-jôngr nuv tâu nriêr pâuz tsik so đhâu đaix, pov tsir, chor nền tảng sôr… paz trâu pêx xênhv muôx nzir txux chi, tsưr ziv uô nox huv đros trâu ciêz đrôngs, paz gra siêz kinh têr, huôv tsar truôx đrênhk./.

Thừa Xuân-Lik Thox cxêik nhênhv