Lào Cai sir jos đơưk têx phiv liv trâu doanh nghiệp, chiê chuôz tsar tâu truôx jông

Ntâuk grê đhâu 5 luz hlik hâur shôngk shông tso pov, 4 ngênhx kinh tế chênhr hâur Lào Cai puôr lênhx tsar ndê. Lar heik zos ngênhx kinh tế công nghiệp, zos uô tâu truôx jông li no, njuôk xav Lào Cai li phênhv chuôz tsar kinh tế zuôr tax tâu 6%, tsar ndê siêz đuô pir li shông uô ntêx.

Lơưr zơưv Hoàng Chí Hiền, Giám đốc Sở Công thương tỉnh Lào Cai, ngênhx tsênhv nhênhz chơưv trâu tỉnh nzor muôx jiês uô hâux lưv đros têx tập đoanx, tổng công ty lox hâur ngênhx khoar cxax iz ndis lok tsưr ziv, krêz uô têx muôx jông ntơưv qơư. Iz chas ntơư, cxiz sei six hơưv fuô uô iz cxiê dưv anr zov chênhr tsênhv uô kênhz li: Tsêr meir tsiv uô hluô, tsêr meir tsiv uô yuôx Vitamec, tsêr meir tsiv uô kôngz nuv Á Châu, tsêr meir ciêv fix, pux câuv Phong Niên (Bảo Thắng)...., hâur co, moz siêz txos đơưk têx phiv liv lok zuôr ar luôv plas. Đros thiêz luôs hâux lưv zuôr têx xiv huv muk lol đhâu thax tsav, zơưv Hiền heik pâuz, gri têx xiv huv đhâu Lào Cai hâur hli 5 tsar ndê ntâu đuô 50% pir li shông uô ntêx. Hâur ntu zuôr txos, hâux lưv cxơưz cxiz muôv muôs cux zuôr tror tâu moz siêz txos:“Txix nhiv no txos kaz shông, pêz zuôr cơưv têx doanh nghiệp nhoz 2 tos. Taz sik hlôngr viv sâu jênhv tas nro têx xiv huv mak zuôr chêx tsôngk trâu iz cxiê xiv huv li: Shuôz njêl, yến sào thiêz Trung Quốc têx cuô mik tsiêx, co zos chor hax huv tưz tâu 2 tos seiz lax, heik txos; iz chas ntơư, tsưr tsix chiê doanh nghiệp siz chuôs njiz thiêz seiz lax”.

Tsênhv tsênhz tso pov, Lào Cai li kinh tế chuôz tsar jông taz sik cux khov ntâu lok ntux txơưr txar, gri hâur ciêz đrôngs. Txơưv tror txeik tâu Chính phủ cux li ntơưv qơư cêr moz siêz, paz max, taz sik 5 luz hlik hâur shôngk shông cux muôx zuôr xar 500 doanh nghiệp nhoz Lào Cai tax so tsi uô hâux lưv, tsar ndê 40% pir li shông uô ntêx, thâuv chor doanh nghiệp đas cik yiêz ho txo grêk tsơưs.

Lơưr zơưv Nguyễn Huy Long, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp tỉnh Lào Cai, hâur ntu đhâu, Lào Cai tưz tso tơưv ntâu faz tsưr ziv đros đơưk têx phiv liv trâu doanh nghiệp li: Cxiv kho gri ntiêr ar công nghiệp; krêz cổng xor mông paz max doanh nghiệp; cxơưz cxiz krêz văn phongx hlôngr njêx muôs Liên đoanx muôv muôs thiêz Công nghiệp Việt Nam (VCCI) ntơưv qơư. Côngv thôngx doanh nghiệp Lào Cai vav chiê siêz, tror txeik tâu cấp ủy, hâu nov ntơưv qơư cêr paz max, thôngx ziv, lar heik zos lok sâuv hlôngr yiêz hành chính paz cxênhx txuôs six hơưv, nhiêx tsiêx trâu doanh nghiệp:“Hâux lưv hlôngr yiêz hành chính tsuv reik đros ntâuk grê chiê uô tâu jông đuô cxuô luôs hâux lưv. Têx chei tso tơưv chiê đơưk phiv liv, paz max doanh nghiệp taz sik tsi tâu muôx ntâuk grê mak pêz seiz cux zuôr uô tsi yuô tâu jông”.

Shông 2023, Lào Cai sơưr tiv 26 hâur tas nro têz qơưk lol uô tâu jông têx hâux lưv li heik sâuv. Hâur 5 luz hlik hâur shôngk shông, iz chas hu zâuv tâu 05 dưv anr hâur têz qơưk đros thiêz xav hur si pênhr yưv uô tas 600 tyv đeiv ntâu, Lào Cai hu zâuv tsi tâu nzir iz dưv anr FDI tưs hlo. Zơưv Đậu Anh Tuấn, Phưv Tổng Thư ký, Tsar Ban pháp chế Liên đoàn muôv muôs thiêz công nghiệp Việt Nam VCCI heik pâuz:“Hâu nov ntơưv qơư cux tsuôk zos iz phênhv xưz, paz cxiv tsa qơư, uô têx ntâuz ntơưr hành chính, paz zok nriêr qơư, taz sik chiê huôv tsar uô tâu truôx jông mak doanh nghiệp tsuv sir jos. Chênhr viv li, Lào Cai tsuv zok nriêr tâu têx doanh nghiệp uô tâu hâux lưv jông chiê muôx têx nriêr tâu ntâu pênhr đhâu Lào Cai lok sik têx doanh nghiệp muôx jos chiê hu zâuv yưv pênhr uô tâu ntâu dưv anr”.

Ntơưv jiês cơưv tsi so hli 6, zơưv Trịnh Xuân Trường, Chủ tịch Ủy ban tỉnh Lào Cai heik mênhx, xar hu zâuv yưv pênhr uô tâu jông têx hâux lưv li heik sâuv, tsuv đơưk uô tâu hâux lưv njuôk hov:“Đros thiêz luôs hâux lưv njuôk hov, tsuv sir jos uô tiêr TP têx hâux lưv njuôk hov cxuô. Iz chas ntơư, zos njuôk hov kinh tế, nhiv no tưz thôngz đhâu trâu Thủ tướng, cxuô Bộ ban ngênhx tsênhv tror tso ziv chênhv. Iz chas njuôk hov  Y Tý nhiv no tưz fuô uô, njuôk hov thax tsav tsi tâu tiêr, zos tsi muôx njuôk hov thax tsav mak hu zâuv tsi tâu pênhr yưv uô”.

Zơưv Trường cux heik pâuz, Lào Cai zuôr nzor tsưr tsix iz jiês cơưv chiê seiz lax lok gra siêz têx luôs hâux lưv heik sâuv cov huôv tsar uô truôx jông./.

                                                                                                                    An Kiên-Riê Lâux cxeik, nhênhv

Điện Biên sir jos phax tar caz moz ơưk buô châu Phi

Tsuôk hâur iz hli ntâu lok no, huyện Điện Biên, tỉnh Điện Biên muôx 5 xar pov muôx moz ơưk buô châu Phi tror huôv xênhz, zos: Thanh Luông, Thanh Chăn, Thanh Hưng, Thanh Xương thiêz Thanh Yên, đros muôx 120 ntâu tuk buô trâus tuôs, tas nro chor buô tsuv muôz hlơưr phâuk por tsês xar muôx 7,4 tấn. Moz ơưk buô châu Phi tưz uô hiêv ntâu txos chor ziv chuôz zis tu zus thiêz uô phiv liv txos huôv tsar kinh têr sâuv thax tsav đhâu muôx moz Covid-19. Niêv tix Nguyễn Thị Nhạn ziv chuôz zis, nhoz jok Thanh Bình A, xar Thanh Luông, huyện Điện Biên muôx 10 tuk buô trâus tuôs; hâur co muôx 8 tuk buô tưz jông muôs grêix, iz tuk muôx zuôr xar 90 cir thiêz 2 tuk mâuv buô tưz zuôr sha mê nhuôv. Tas nro trâus pôngz lơưv xar muôx 60 triệu đêiv. Đhâu ciês muôx buô trâus tuôs trâu hnuz 20/4, chuôz zis tưz hêik trâu hâu nov xar pâuz chiê muôz hlơưr phâuk por tsês, cov chor buô muôx jos nưk nhoz nưk thiêz zuôr yuôx vắc xin lok cxax phax tar caz moz:“Thâuv pov chor buô muôx moz mak chuôz sis tưz hêik ciês trâu hâu nov pâuz thiêz tâu canr bôv thú y xar hêik kriê zuôr yuôx vắc xin lok cxax trâu chor buô viv li chor buô txơưr tsik tâu pov muôx yưv têx phiv liv tưs. Tsêr guôx mak nhiv no tâu chuôz zis nzuôr hur si iz hnuz oz jiês thiêz mfông hmôngr jêz siz, tsuôs yuôx tuô lov caz moz tsik chiê caz moz cik trâu têx buô”.

Thanh Luông zos xar xuz thơưx ciês nhoz huyện Điện Biên pov muôx buô trâus moz ơưk buô Châu Phi huôv xênhz hâur jiês no; txos nhiv no cux zos xar trâus hiêv ntâu tiv zix, đros muôx chor buô trâus tuôs xar muôx 70%. Zơưv Tòng Văn Suôn, Phưv Chủ tịch Ủy ban xar puz pâuz: xar muôx 18 jêx jok muôx buô trâus moz thiêz trâus tuôs; tas nro chor buô tsuv muôz hlơưr phâuk por tsês xar muôx 4,7 tấn, njuôk xav trâus ruôr hiêv txos kinh têr xar muôx 500 triệu đêiv. Chinhr quyền xar tưz chox kriê chor canr bôv uô hâux lưv no thiêz chor ziv chuôz zis tu zus tsuôs yuôx tuô lov caz moz; nzor muôz chor buô cêv kuôk ciês thâuv pov muôx moz nhoz iz tuk buô chiê txo grêk tsơưs têx trâus ruôr hiêv, cux li sêi đrơưv phax, tar caz moz, tsik chiê caz moz siz cik đêz đar:“Zos muôx buô tuôs mak xar zuôr tsưr tsix hlơưr phâuk por tsês ciês lơưr chêi têz qơưk li cui tênhv. Đros co zos hêik trâu pêx xênhv pâuz hâur ntu tsênhv muôx caz moz mak tsik zus nzir thiêz yax kriê trâu pêx xênhv sir jos uô vêv xênhz tênhv qơư txix zôngv hmôngr jêz siz mfông trâu têx tsêr guôx tsik so. Chuôz zis tưz muôx nhiêx mak zuôr yuôx tsuôs tuô lov caz moz iz ciêz oz jiês cov paz por vêv jông trâu chor buô”.

Zơưv Ngô Xuân Chinh, Phưv Chủ tịch Thường trực Ủy ban huyện Điện Biên puz pâuz: chor qơư huôv xênhz caz moz sâuv thax tsav phênhv ntâu zos chor qơư zênhx muôx caz moz kuz, txix shông uô ntêx, tsik tâu pov muôx qơư huôv xênhz caz moz yiêz hâur shông no.

Chiê cêv kuôk, tuôx lov caz moz thiêz phax tar tâu jông caz moz, cxax yuôx vắc xin phax moz tâu sêi zos kror tsưr ziv uô jông, taz sik gri vắc xin nhiv no cux siêz thiêz cux tsik tâu muôx têx tsênhv chêi, tsưr ziv paz trâu pêx xênhv, viv li hâux lưv cxax yuôx tsik tâu huv zos lơưr siêz xar:“Nhiv no tsik tâu muôx têz qơưk têx tsênhv chêi paz trâu pêx xênhv cxax yuôx phax moz; yuôx cxax tsuôk zos cxax trâu chor buô txix 4-10 ciêz hnuz nhôngs, tsik tâu cxax trâu chor mâuv buô nôngz thiêz tơư buô, viv li yuôx vắc xin cxax cux phax tar tsik tâu jông caz moz”.

Thôngz sâu hâur tas nro tỉnh Điện Biên, txix hâur shôngk shông txos nhiv no tưz pov muôx moz ơưk buô châu Phi nhoz 9 xar ntơưv têx huyện Mường Nhé, Mường Chà, Tủa Chùa, Điện Biên thiêz thị xar Mường Lay; tas nro chor tsiêx cxu trâus moz tsuv muôz hlơưr phâuk por tsês zos 170 ntâu tuk, tas nro hnhar muôx nhos 10 tấn ntâu. zơưv Đỗ Thái Mỹ, Chi cục trưởng Chi cục Thú y tỉnh Điện Biên puz pâuz:“Nhiv no nganhx tsênhv kriz uô phax tar caz moz lơưr tsưr ziv tsêx trung chox kriê chor huyện, thị yax kriê trâu pêx xênhv pâuz tâu txos caz moz li kror phiv liv. Viv zav moz no zos tiv caz moz, chor vắc xin tsênhv phax tar tsik tâu nhoz tas nro têx buô. Viv li kror zov chênhr tiv zix zos hêik trâu pêx xênhv pâuz tâu têx phiv liv chiê kriz uô jông têx tsưr ziv phax tar caz moz hâur tu zus buô. Viv tsênhv tsênhz tưz puz pov tu zus zâu zos iz hâur têx qir tiv uô trâu caz moz huôv xênhz thiêz siz cik moz”.

Khov muôx Chinhr quyền cxuô thax tsav qơư thiêz nganhx muôx vax huôv sir jos đros uô, viv li moz ơưk buô châu Phi sâuv thax tsav tỉnh Điện Biên txos nhiv no cux tsênhv tâu tir tar jông.

Taz sik, đros zos tỉnh tox siêz tsênhv txov nhêv, phênhv ntâu zos tsôngv box mênhx cxưx tsơưs nênhs uô nênhx nhoz, lok six tsuv muôx têz qơưk têx tsênhv chêi paz, tiv zix zos paz lok yuôx vắc xin chiê phax tar caz moz. Uô tâu li co, côngz xưv phax, tar caz moz thiêx zuôr tâu uô truôx jông đuô, paz trâu pêx xênhv huôv tsar tâu kinh têr txix tu zus buô./.

                                                                                                           Vũ Lợi-Lik Thox cxêik nhênhv