Hlôngr yiêz sâuv jêx jos nênhs Lự nhoz Lai Châu

Kuôk no 5 shông, zơưv Vàng Văn Phát chuôz zis, nhoz jos Thẳm, xã Bản Hon, huyện Tam Đường, tỉnh Lai Châu zos iz hâur têx ziv chuôz zis pluôs tiv zix hâur jos. 5 lênhx nênhs hâur chuôz zis li luz nênhx phênhv ntâu khov njôngr txos mê njik têx liêx têz chos iz chiv thiêz 2 niêv txir li đas jos hâur têx jiês muk zok nriêr cxuô zav nox hâur har jôngr. Taz sik, khov muôx chính quyênx tiv phaz chox kriê hlôngr yiêz tsoz chos, tsiêx tu zus thiêz tsênhv chêi paz txưv uô ju lix côngv thôngx, chuôz zis tưz hla đhâu cêr pluôs, yênhx ziv chuôz zis bluô nux nhoz hâur jos: “Thâuv ntêx cêr muk lok phêv liv, tsêr kâus kiz jik, viv li lok six txov nhêv, pir đros thâuv ntêx mak nhiv no cux jông đuô. Lok kinh têr thâuv ntêx uô ntâu taz sik sâu tâu tsơưs, nhiv no uô tsơưs zuk txơưx uô mak cux jông đuô muôx phênhv sâu tâu ntâu đuô pir đros thâuv ntêx. Pox nhuôk qir uô ju lix luz nênhx jông đuô. Tuz nhuôk nhiv no tâu cơưv ntơưr cxix cxuô”.

          Jos Thẳm, xã Bản Hon zos qơư muôx 40 ntâu ziv chuôz zis nhoz uô nênhx, đros zuôr xar 200 lênhx tsôngv box nênhs Lự. Kuôk no 5 shông đhâu, 100% têx ziv chuôz zis zos chuôz zis yeiz pluôs. Zơưv Lò Văn Ón, Bí thư Chi bộ jos Thẳm pheiz kênh: “Hâur jos muôx 100% ziv chuôz zis nênhs Lự cxaz chuôz têx huôx tôngv vênhx huôv mênhx cxưx, reik đros uô ju lix côngv thôngx. Têx lênhx hâur ban nganhx nhoz jos, tiv zix zos đảng viên hâur chi bộ uô ntêx nyuôk hâur yax kriê chiê têx ziv chuôz zis uô ju lix. Txix co muôx kruô tuôx ndis shuôk hâur jos, pox nhuôk luz nênhx cux ngaz tul đuô. Tos kruô tuôx uô si, muôv muôs hax huv, viv li huôv tsar ngaz tul đuô”.

          Xã Bản Hon, huyện Tam Đường, tỉnh Lai Châu muôx 8 luz jos, zuôr xar 600 ziv chuôz zis, 2 cxênhz 800 ntâu lênhx nênhs, hâur co tsôngv box Lự tsav 90% ntâu. Chiê pox nhuôk mênhx cxưx Lự muôx luz nênhx jông đuô, hâur têx shôngk đhâu, cấp ủy chính quyênx tiv phaz tưz vênhv tôngv pox nhuôk krêz đar mênhv chêx chos blêx, hlôngr yiêz tsoz chos, tsiêx tu zus. Txos nhiv no, tas nro xã muôx zuôr xar 550 hecta mênhv chêx blêx, zuôr xar 500 hecta tsoz chos cxuô zav li: yuôx zêx, mắc ca, txir hơưk, ntông nox txir thiêz tsiêx cxu zos 1 cxênhz 500 tul.

          Zơưv Lò Văn Giọt, Phưv Chủ tịch UB xã Bản Hon, huyện Tam Đường puz pâuz: Xã li tsưr ziv hâur têx shông đhâu zos huôv tsar kôngz nuv hax huv reik đros huôv tsar uô ju lix truôx vênhs. Txos nhiv no xã muôx 4 jos muôx nênhs Lự uô ju lix, đros 20 ntâu ziv chuôz zis cxiv uô qơư nox hâuk, tsêr Homestay. Chiê tuôv zênhv tsôngv kruô li zoz qơưx nriêr pâuz vênhx huôv, xã tưz chox kriê tsôngv px tuôr tsês thiêz huôv tsar truôx zuk hêir nênhs têx txux chi, vênhx huôv jông cxôngx nzor hâur jos. Khov co, ntâu ziv chuôz zis tsi taz hla đhâu cêr pluôs, tsênhv sir jos uô bluô nux, gôngr phênhv txu grês chor ziv chuôz zis pluôs hâur xã yuôr 25% ntâu shông 2023: “Nhiv no đros mênhx cxưx Lự mak têx phongz qơưx, cêr uô nênhx pôngz kaz, pox nhuôk tưz tso tsês jux jus. Yuôr pêz mak tror hôx phưx têx cêr uô nênhx jông, vênhx huôv jông thiêz pox nhuôk tsênhv hnar zuk mênhx cxưx têx tsôngs yo txơưr. Xã tsưr ziv hâur huôv tsar ntu zuôr txos zos yax kriê pox nhuôk uô lơưr saz hax huv chêx chôngk thiêz uô tâu têx xiv huv jông. Chiê thâuv zaoz thôngz zôngx ziv muk lok, muôv muôs hax huv, pox nhuôk muk lok cux zôngx ziv đuô”.

          Cêr zaoz thôngz txuôk Nội Bài- Lào Cai txix Lai Châu muk đhâu phênhv ntâu hêir nênhs Lự têx jêx jos nhoz xã Bản Hon, huyện Tam Đường tsênhv jux jus yênhx lix. Jêx jos nhoz no jux jus tâu hlôngr yiêz, luz nênhx tsâu sor./.

Khắc Kiên-Txâur Vax cxeik nhênhv

Tsôngv pêx xênhv Lý Sơn njiz trâul phiv liv hâur chiv kix ntux tsâus

Hâur 2, 3 hnuz đhâu lok no, tsôngv pêx xênhv huyện poz hiêr Lý Sơn, tỉnh Quảng Ngãi zênhx max chos cov tas kix trâu têx ar têz hâur chiv ntux tsâus.

Chos 500 xưv phaz têz kix, taz sik chiv no, tix lâus Đặng Văn Tồn nhoz jok Tây An Vĩnh, huyện Lý Sơn chos phênhv ntâu têx nôngz kix mê. Chor kix no nôngz mê, sôngz, viv li sơưr đơưk tsi yuô chos txos, tsi yuô tsês uô nôngz. Lơưr tix lâus Tồn, chos chor nôngz kix tsi muôx tsơưr lươngv, chuôz zis lok six cxơưx, tsav sâu tsi tâu nju: “Tiv shông uô ntêx têx kix tsi jông, shông no sơưr đơưk chos chor nôngz kix mê. Lav chos cov pur têz xưz tưz tsi trơưk li tsưr ziv xar, tsi bâuv chor nôngz kix lox. Vav njôngr tiêk, ntux zuôr paz thiêz pêz sir jos tu seiz têx kix cov hloz lox jông”.

Phênhv ntâu tsôngv box nhoz poz hiêr Lý Sơn puôr lênhx zôngv chor nôngz kix mê li heik sâuv chiê chos. Lênhx nênhs chos kix cux tsi muôx faz tsưr ziv tưs txơưr thâuv chiv no tsuv muôx 220 ntâu tênhr kix nôngz ntơưv qơư chiê chos cov pur trâu têx ar têz. Qir tiv muôx tsi txâuk nôngz chos zos viv chiv shông 2022-2023 kix Lý Sơn tsi jông, nôngz mê, sâu tsi tâu nju, tsuôk tax tâu 600 ntâu tênhr, txo grêk tsơưs zuôr xar 50% pir li chiv uô ntêx.

Muôx tsi txâuk nôngz chos, lênhx nênhs chos kix Lý Sơn tsênhv njiz trâul phiv liv lok yưv pênhr uô thâuv têx đok, kix hâur ntu jê lok no gri tsi truôx tuk tus grê. Iz chas co, nhiêx txiêx yưx uô 500 xưv phaz kix chiv no tas nhos 15 tsov đeiv, tsar ndê 10% pir li chiv uô ntêx. Têx chiv hâur ntu jê lok no, chor chuôz zis chos kix nhoz thax tsav poz hiêr heik sâuv puôr lênhx nzaz nzơưv têx ar têz suôz jêz chiê lav uô lav chos, tsi hlôngr đuô ar suôz jêz yiêz chos chiê txo grêk tsơưs nhiêx txiêx uô. Pos Nguyễn Thị Nhân, nhoz jok Tây An Hải, huyện Lý Sơn heik pâuz: “Zuôr 100 cir nôngz kix thiêx txâuk chos, nhiv no kix lok six civ 150 cxênhz đeiv iz cir, tsar ndê xar 2 bâus pir li shông uô ntêx; taz sik tsuv zuôr nôngz cov txâuk chos. 2, 3 shông lok no uô nox phiv liv cơưk, kôngz uô sâu  tâu tsơưs, zuk tsuôk khưr uô liêx têz, txơưv phiv liv thiêz txov bâuv tưs cux sir jos huôv tsar uô, tsi uô tsi tâu nox”.

Huyện poz hiêr Lý Sơn, tỉnh Quảng Ngãi muôx 325 ha ar têz chos kix. Chiv no lênx nênhs chos kix nhoz poz hiêr Lý Sơn tưz bax uô tsơưs đuô 15% têx têz chos kix chiê tsês ar chos têx zav kôngz, tsoz chos txơưr đuô, iz cxiê ar têz tso tsês tưz tsi chos zav kôngz tưs hlo. Lênhx nênhs chos kix vav chiê siêz, shông no ntux zuôr paz chiê pêx xênhv huôv tsar uô tâu trơưk tsưr ziv, sâu tâu nju kix.

Pos Phạm Thị Hương, Chủ tịch Ủy ban huyện Lý Sơn heik pâuz, hâur ntu đhâu, tsôngv pêx xênhv têx kix gri muôs tsi truôx tuk. Huyện kriê tsưr ziv trâu chor chuôz zis chos kix uô trơưk têx tsưr ziv yiêz thiêz muôz kix tsiv uô ntâu zav huv muôs tâu gri: “Chor kix sâu tâu lok, sơưr đơưk tsuv tsês jông thiêz muôz uô chơưr hâuk, nhox uô yuôx, jov uô hmôngr..... uô li ntơư têx kix Lý Sơn thiêx muôs tâu thiêz truôx tuk gri. Pêz tsi xar cov huôv tsar uô ntâu, taz sik xar cov tâu gri chiê cxơưz paz tsôngv pêx xênhv muôx luz nênhx vav mênhx, jông đuô”./.

VOVMT-Riê Lâux cxeik, nhênhv