Tsuv muôx têx chei jông hâur cxiv tsa jêx jok yiêz nhoz ntus đriv Mường Tè

Huyện Mường Tè txix thâuv nzor tâu pâuz txos zos thax tsav ntus đriv lok six txov nhêv hâur tỉnh Lai Châu, têx chuôz zis pluôs ntâu. Tas nro huyện muôx 13 heir nênhs uô nênhx nhoz uô cê, 90% ntâu tsôngv box heir nênhs tsơưs; hâur co muôx têx heir nênhs lok six tsơưs li: Si La thiêz luôs lưv heir nênhs txơưr đuô li: Cống, Mảng, La Hủ. Iz chas ntơư, huyện muôx 6 xã ntus đriv zos: Ka Lăng, Thu Lũm, Tá Bạ, Pa Ủ, Pa Vệ Sủ, Mù Cả thiêz 11 hâur 14 xã zos xã lok six txov nhêv.

Lar heik, phênhv ntâu tsôngv box sơưr đơưk tsi yuô tâu muôx txux chi tsưr ziv jênhv pâuz, têx cêr muk lol thiêz côngz trênhx phưx vưv xênhz huôx, uô nox uô hâuk tsi tâu yưv pênhr uô jông, uô tsôngv box nhoz no luz nênhx njiz trâul ntâu phiv liv, phênhv sâu tâu tsơưs, têx chuôz zis pluôs ntâu. Tiv tsôngv box sơưr đơưk luz nênhx txov nhêv, hu zâuv pêx xênhv sik đros cxiv tsa jêx jok yiêz nhoz Mường Tè njiz ntâu phiv liv. Txix ntơư, uô tuôr thênhv txos têx hâux lưv cxiv tsa jêx jok yiêz uô tsi tiêr, tsi tâu trơưk tsưr ziv, siêz xar. Niêv lâul Ly Mỳ Mó, heir nênhs La Hủ, nhoz jok Phìn Khò, xã Bum Tở, huyện Mường Tè heik: “Thâuv ntêx cur chuôz zis lok six txov nhêv cơưk, tsi pâuz chos tsoz chos tưs, tu zav tsiêx tưs. Tâu têz qơưk paz max muk cơưv tsưr ziv uô nuv viv li cur tưz pâuz chos jâuz thiêz tu zus yis chiê muôs. Taz sik luz nênhx cux tsênhv txov nhêv hênhr, cur xar cov têz qơưk tror paz max pêx xênhv cơưv nzir têx txux chi tsưr ziv uô hâux lưv chiê krêz đar huôv tsar uô nox uô hnar”.

Chiê pêx xênhv uô trơưk, đhâu thâuv fuô uô têx tsaz yênhx, dưv anr paz max, seiz lok sâuv yênhx thax tsav, suôv qơư txux chi vênhx huôv, heir nênhs canr bôv kôngz nuv huyện tuôx txos ntuô ntơưv jok đros hâu nov hâur thax tsav vênhv tôngv tsôngv niêv txir lax pêx xênhv uô trơưk li heik kriê. Txơưv li ntơư, taz sik viv tsôngv box tsi yuô muôx txux chi, têx trâur nuv huôv tsar uô nox puôr lênhx uô tsi tâu trơưk li siêz xar. Ntâu têx chei paz nôngz tsiêx cxu li: Buô, keiz ok…đhâu thâuv tu zus khênhr tsi tâu trơưk tsưr ziv viv tsôngv box muôs thiêz muôz têx nhiêx zôngv tas, tror tu zus tsi tâu. Zơưv Vàng Hu Chờ, Chủ tịch Ủy ban xã Bum Tở, huyện Mường Tè heik pâuz: “Cxiv tsa jêx jok yiêz ntơưv xã Bum Tở hâur têx shông nhiv kruôr đhâu, xã đros uô jông hâux lưv yax kriê, muôz pênhr jos chiê pêx xênhv uô têx hâux lưv choz. Taz sik, xã cux njiz trâul lok six ntâu phiv liv, viv xã Bum Tở zos thax tsav cuz nxor. Tiv iz zos têx hâux lưv cxiv tsa jêx jok yiêz li: Tênhx qơư, lênhx nênhs phênhv sâu tâu tsơưs, nhiv kruôr tax 15 tsov đeiv iz lênhx nênhs iz shông. Tiv 2 zos lok sâuv txo grêk cêr pluôs, nhiv no trơưk li cui tinhv cux tsênhv yuôr zuôr xar 88%”.

Huyện ntus đriv Mường Tè nhiv no tưz muôx 3 xã uô tâu luôs hâux lưv cxiv tsa jêx jok yiêz, xav kror đruôz đraz iz lênhx nênhs muôx phênhv sâu tâu 27,5 tsov đeiv iz shông thiêz têx shông jê lok no pov huyện tưz muôx ntâu hlôngr yiêz. Taz sik, hâur ntu fuô uô tsaz yênhx cxiv tsa jêx jok yiêz, huyện tsênhv njiz trâul ntâu phiv liv thâuv uô têx luôs hâux lưv choz li: Phênhv sâu tâu tsơưs, chuôz zis pluôs ntâu, têx côngz trênhx, tênhx qơư tsi tâu cxiv uô jông…..

Trơưk li têz qơưk tsưr ziv cui tinhv lok xã yiêz jông jav ntu 2016-2020, nênhs nhoz tox siêz li phênhv sâu tâu xav kror đruôz đraz txos shông 2020 tax txix 36 tsov đeiv iz lênhx nênhs iz shông. Ntơưv thax tsav qơư, tsênhz tiês txơưv tưz tâu têz qơưk paz lok sâuv hlôngr yiêz zuz nôngz tsoz chos, tsiêx tu zus, taz sik phênhv sâu tâu cux tsi ntâu. Txos nhiv no tsôngv pêx xênhv ntâu xã li phênhv sâu tâu tsuôk tax 15 tsov đeiv tror zar hâur xưz. Chênhr viv li, cxiv tsa jêx jok yiêz hâur ntu zuôr txos ntơưv qơư tsênhv lok six phiv liv, tsuv muôx tsưr ziv, chei jông chiê cxiz uô. Zơưv Đào Văn Khánh, Chủ tịch Ủy ban huyện Mường Tè, tỉnh Lai Châu heik pâuz: “Huyện tsênhv yuôr lok six ntâu phiv liv, tsôngv pêx xênhv luz nênhx xênhz huôx txov nhêv, viv li kinh tế-xã hội tsi tâu huôv tsar. Chênhr viv li, heik cxuô cấp, cxuô ngênhx tror moz siêz phênhz têx pênhr jos paz max trâu huyện, sir jos chox kriê tsưr tsix fuô uô tsaz yênhx cxiv tsa jêx jok yiêz hâur thax tsav qơư”.

Viv huyện zos thax tsav tox siêz, ntus đriv, muôx ntâu tsôngv box heir nênhs tsơưs uô nênhx nhoz, tsi yuô tâu muôx txux chi tsưr ziv jênhv pâuz…., viv li huôv tsar kinh tế xã hội hâur thax tsav tsi tâu tâu trơưk li zoz qơưx tsênhv tsênhz. Co zos qir tiv uô tuôr thênhv txos têz qơưk tsaz yênhx cxiv tsa jêx jok yiêz ntơưv qơư njiz trâul ntâu phiv liv, tsi tas li cux uô phiv liv trâu cấp ủy, hâu nov thiêz cơ quan muôx vax huôv ntơưv qơư. Chênhr viv li, lok six zuôr trâul txos têx chei jông chiê cxiz cxuô thax tsav qơư li: Mường Tè muôx  nzir pênhr paz chiê huôv tsar kinh tế-xã hội, paz ntơưv qơư cxuz cêr yeiz pluôs, taz por côx phax-txiv ngaz, chox tox siêz lơưr chuôs luôs 2 chas thax tsav qơư kis./.

(Khắc Kiên-Riê Lâux cxeik, nhênhv)

Tso tsês cui tênhv tsik zôngv ntơưr hộ khẩu, tsik zôngv ntơưr nhoz muk lok, txix hlôngr yiêz uô ntâuz ntơưr

          Tâu uô txix hnuz xiêz 1/1/2023, Chính phuv li nghị định số 104/2022/NĐ-CP hnuz 21/12/2022 kho đuô, cxaz nzir Nghị định li iz cxiê grê muôx lênhx coaz txos hâux lưv tso tsês tsik zôngv ntơưr hộ khẩu, tsik zôngv ntơưr nhoz muk lok, txix hlôngr yiêz uô ntâuz ntơưr.

          Nghị định số 104/2022-NĐ-CP tso tsês cui tênhv tsik zôngv ntơưr hộ khẩu, tsik zôngv ntơưr nhoz muk lok, txix hlôngr yiêz uô ntâuz ntơưr, cungz jix vuv côngz, phênhv ntâu zos têx vênhv thix li: hâux lưv uô, BHYT, zoz zux, y tế, ar têz, nhiêx sê, tsêr nhoz, tênhv jos, jênhv mê nhuôk puôs...

          Hlôngr co, thâuv uô têx ntâuz ntơưr heik sâuv, tsôngv box tsuv muôx têx ntâuz ntơưr li: đeiv căn cước công dân, chứng minh thư, ntơưr xav jênhv xor mông lok qơư nhoz, ntơưr thôngz pov số định danh lênhx nênhs thiêz xor mông công dân hâur dữ liệu têz qơưk lok tsôngv box./.

(Tòng Anh-Txâur Vax cxeik nhênhv)