Gia Lai tuôr tsês huôv tsar hâux lưv ntok ntâuk reik đros huôv tsar ju lix

Têx thâuv uô tas kôngz lôngk, zuôr xar 30 lênhx pox niêv nênhs Bahnar hâur tuêv ntok ntâuz jos 5, xã Pờ Tó, huyện Ia Pa, tỉnh Gia Lai ho siz zâuv ntok ntâuz hâur luz tsêr lơưx. Nênhs muôx hnuz nhôngs siêz tiv zix tưz đhâu 50 shông, muôx têx lênhx zos hluôk nxeik nhiv kruôr nto 15 shông hnuz nhôngs. Lơưr uô jông uô yênhx luz pax txeix jông sâuv têx luz yo, đeiv tiêz. Niêv lâuk Đinh Như, nhoz jos 5, xã Pờ Tó puz pâuz: “Thâuv ntêx têx pos têx niêv cux kriê trâu cxênhx nênhs tov kaz. Ntu nhiv no mak lơưr ho cơưv shâuv cxaz, tov kaz no zuk ho kriê trâu tuz nhuôk cơưv nzir thiêz”

          Yuôr ntơưv xã Ia M’nông, huyện Chư Păh, tỉnh Gia Lai, têx pox niêv nênhs Jrai hâur CLB ntok ntâuz jos Kép 2 xeir iz luz tsêr lơưx nhoz hâur đraz jos uô qơư ntok ntâuz thiêz piêr kriê têx xiv huv pax ntâuz. No zos qơư jông tuôx seiz shuôk hâur ju lix côngv thôngx nhoz jos Kép 2. Tuôx ntơưv no, tsôngv kruô tâu seiz têx pax ntâuz jông sâuv têx luz yo, đeiv tiêz, têx luz hnaz…tâu pâuz txos têx tsưr ziv xơưk pax ntâuz jông chiê zuôr huv lok uô chiv nhênhv. Niêv lâuk H’Uyên Niê- Seiz car CLB ntok ntâuz puz pâuz, nhiv no tưz muôx doanh nghiệp cir sik hux jos đros CLB, paz trâu hâux lưv tuôr tsês huôv tsar hâux lưv ntok ntâuz chax chês. Khov uô têx xiv huv tâu tsôngv kruô sir zôngv nâu mak têx nghệ nhân thâuv tưs cux muôx phênhv sâu muôx nhos 5 tsov đeiv iz luz hlik: “Hội pox niêv pêz hlôngr yiêz tsưr ziv uô, huôv tsar uô têx xiv huv pax ntâuz yênhx têx huv chiv nhênhv. Pir li pax ntâuz pêz uô yênhx têx luz hnaz jông, yo, krưk njêx…txix co tuôv zênhv tsôngv kruô li zoz qơưx thâuv lơưr tuôx ndis shuôk uô si. Nghệ nhân tâu jênhv ciês zuk li chêx cuk uô hâux lưv, txix co nghệ nhân ziv muôx chinhz yênhx thiêz nhiêv zuk li hâux lưv uô, paz tuôr tsês vênhx huôv jông”.

          Hâur tas nro tỉnh Gia Lai tưz muôx 106 CLB ntok ntâuz, muôx 1 cxênhz 600 ntâu lênhx pox niêv cxaz chuôz. Têx CLB thiêz lênhx nênhs cxaz chuôz zuôr ziv chuôz zis thâuv pax ntâuz tâu tỉnh tsov cưv heik kriê li iz xiv huv vênhx huôv zuôr trâus chiê huôv tsar ju lix. Tỉnh Gia Lai tưz chox pax ntâuz yênhx iz njiêz luv coaz tsôngv hâur dự án “Tuôr tsês, phuôx huiz têx mênhx cxưx tsơưs nênhs li tsiv grê vênhx huôv chax chês jông reik đros huôv tsar ju lix” nhoz tsaz yênhx têz qơưk li qơư tsov txos lok huôv tsar KTXH thax tsav tsôngv box mênhx cxưx tsơưs nênhs thiêz tox siêz ntu 2021-2030. Nhiv no xiv huv pax ntâuz tâu piêr muôs hâur têx tsaz yênhx piêr đhiê đruôs tôngx nxêz tôngx kaz ciêz, tsưr tsix yax six ntơưv qar tiêx Đại đoàn kết, tsênhv qơư TP Plâyku. Pos Nguyễn Thị Thanh Lịch- Phưv chủ tịch UB tỉnh Gia Lai puz pâuz, tỉnh li qơư tsov txos zos tuôr tsês, heik kriê thiêz chox xiv huv pax ntâuz yênhx hax huv hâur nganhx ju lix tiv phaz… “Đhâu co pêz xar njôngr kruôk txos têx nghệ nhân, nênhs nhênhz chơưv tưz tsi so muôx têx xiv huv pax ntâuz jông. Pêz xar njôngr tsi taz heik kriê mak tsênhv uô xiv huv kinh têr, heik kriê txos tsôngv kruô têx xiv huv muôv muôs, gôngr phênhv lok huôv tsar kinh têr truôx nhoz Gia Lai”./.

Nguyễn Thảo-Txâur Vax cxeik nhênhv

Quảng Ninh-Tiên Yên-huôv tsar qơư ndis uô si côngv thôngx

Nhoz ntơưv Đông Bắc txox cêr lox, txuôk đros cxuô txox cêr trôngx đriv thiêz muk trâu ntus đriv faz Bắc, Tiên Yên muôx tox trôngz câuv har đros trâu tiêx đras nhoz trơưk ntus đêx hiêr jông jav. Tiên Yên cux zos nênhs VN qơư nhoz kuz đrav ntêx đhâu yênhx cxênhz shông, zos thax tsav qơư muôx 17 hêir nênhs siz chos huôv tsar cêr uô nênhx nhoz; phênhv ntâu zos Choz Tsiz, Tày, Sán Chỉ, Cho... đros trâu sđ têx txux chi, vênhx jông cxôngx nzor tsênhv muôx đros đrêiv hâur luz nênhx niêx hnuz. Hur si têx txux chi, vênhx huôv cxôngx nzor co đros trâu têx muôx jông ntơưv qơư zôngx ziv huôv tsar qơư ndis uô si côngv thôngx. Zơưv Phạm Văn Hoài, Phưv Chủ tịch UB huyện Tiên Yên shir phaz lul hêik pâuz tiêk: Ngênhx sêiz car huôv tsar uô cxuô qơư ndis uô si, sêiz shuôk têz qơưs Quảng Ninh thiêz huyện Tiên Yên tsênhv taz tov chox kriê, cxơưz cxiz huôv tsar qơư ndis uô si, sêiz shuôk têz qơưs: “Hâur ntu đhâu pêz tưz chêx chôngk fuô uô ntâu luôs hâux lưv khơưk tsês cxuô hêir nênhs tsơưs têx txux chi, vênhx huôv jông; ntơư zos muôx hêir nênhs Sán Dìu, Sán Chỉ, Cho, Tày…. Chiê khơưk tsês thiêz huôv tsar cov tâu truôx têx txux chi, vênhx huôv jông cxôngx nzor, pêz cux cxiv uô cêr muk lok, cxiv uô vax tsêr cov muôx qơư txuôk đros huôv tsar cxuô qơư ndis uô si, sêiz shuôk têz qơưs”.

Tiên Yên nhiv no muôx 5 qơư ndis uô si cấp tỉnh. Ntơư zos ciêz  Tiên Yên, Tsênhv qơư vênhx huôv cxuô hêir nênhs thax tsav Đông Bắc, Tsêr mnov Hoàng Cần, đrôngl muk tơư Tiên Yên. Đros co, tsênhv qơư cux uô ntâu luôs hâux lưv cxơưz cxiz hêik kriê têx jông muôx ntơưv qơư trâu tsôngv kruô sđ pâuz txos. Zơưv Phạm Hải Quỳnh, Viện Tsar Viện  huôv tsar châu Á hêik pâuz: “Tiên Yên zos qơư jông jav hâur thax tsav Quảng Ninh. Tiên Yên muôx ntâu txux chi, vênhx huôv jông tsiv grê thiêz muôx ciêz muôs hax huv hmo ntux tâu kriz uô txix shông 2017. Đros trâu muôx ntâu qơư jông jav nhoz trơưk oz saz ntus cêr thiêz tênhz ndis cax lul hâur hmo ntux huv đros tsôngv kruô siêz nhiêv”.

Shông 2024, tỉnh Quảng Ninh tso tơưv luôs hâux lưv uô zos tok cov tâu 17 triệu jiês kruô tuôx ndis uô si, sêiz shuôk têz qơưs, hâur ntơư 3 triệu jiês kruô zos kruô oz chas têz qơưs. Chiê uô cov tâu trơưk luôs hâux lưv tso tơưv, tsuv uô txuôk đros cxuô doanh nghiệp chox kruô ndis shuôk têz qơưs thiêz huôv tsar, tsiv uô zav hax huv muôs trâu tsôngv kruô, cxơưz cxiz huôv tsar truôx qơưs ndis uô si côngv thôngx hâur thax tsav Tiên Yên thiêz  tỉnh Quảng Ninh./.

Tsu cxêik nhênhv-Lan Anh, CQTT Đông Bắc