Sik côngv muôv muôs, cxơưz cxiz muôv muôs xiv huv kôngz nuv thax tsav faz Bắc

          Đros phênhv ntâu zos têx qar muôv muôs hax huv ntơưv ntênhs ciêz, tỉnh Sơn La muôx ntâu xiv huv kôngz nuv, OCOP, tiv zix zos txir ntông tsênhv txos ntu sâu đê li txir na, hồng, thanh long, txir tuz ziz, đros têx xiv huv tsiv uô li cà phê, yuôx zêx… zos têx xã, phường, nôngx mênhx Sơn La li yênhx tix jông hâur têx shông jê ntơưv no. Pos Nguyễn Thị Sen, Phưv giám đốc HTX Hưng Thịnh, xã Mường Bú, Sơn La pheiz kênh: “ Kror jông tiv zix zos nhiv no ntơưv Sơn La tâu khav tênhv zos iz hâur têx thax tsav xiv huv kôngz nuv lox tiv zix thax tsav faz Bắc, co zos iz suôz bê lox. Pir li pêz Mường Bú zos têx zav txir ntông, đrâuv co cux muôx têx zav xiv huv kôngz nuv tsiv uô txơưr li txir ntông nhôngs tsi tâu muôs tas hâur cheix sâu đê, chiê paz sâu zuôr trâu pox nhuôk tsi uô pôngz grê”

          Hâur tas nro 250 qar muôs hax huv ntơưv Ntênhs ciêz, tsênhv muôx ntâu qar muôs huv zos têx xiv huv kôngz nuv txix têx tỉnh, thành hâur tas nro têz qơưk li: Phú Thọ, Bắc Ninh, Lâm Đồng, Cà Mau, Thanh Hóa, Quảng Trị, Hà Tĩnh…thôngx cxix, tsênhv krêz đar sik hux jos ntiêx têz đros 10 qar muôs huv txix 5 tỉnh têz qơưk Lào. Têx xiv huv jông nhoz têx thax tsav tưz tâu têx doanh nghiệp, HTX, têx tiv phaz gra tuôx heik kriê, muôv muôs: “Cur zos Khánh Duy, nhoz Thanh Hóa, pêz têz qơưk muôx niêv đêx hiêr, viv li têx xiv huv pêz chox tuôx zos têx xiv huv uô txix têx shuôz njês ntês tâu sâuv niêv đêx hiêr li cuô njês lưx, njês jiêz kruôr, têx zav nox… Nhoz no đêz niêv đêx hiêr viv li pêz gra tuôx chiê heik kriê zuk têz qơưk li têx xiv huv. Cur qơư tsiv uô mak uô tâu cuô njês lưx, njês jiêz kruôr, muôx têx zav njês ciz, greix njês jov…

          “Cur bê zos Pon-Sa-May tuôx txix Xay-Nhạ-Bu-Ly têz qơưk Lào, hlôngr njêx muôk cur tỉnh cur cxaz chuôz Ntênhs ciêz no. Cur tỉnh li xiv huv muôx têx tsôngs yo, fuôv, têx xiv huv puôr lênhx tâu xơưk tês. Đrâuv co cur tsênhv muôx chơưr uô txix cxur blâuv, lok six kaz, zâuv sđ tuôx hâuk siv…

          “Têx hax huv muôx ntâu zav, xiv huv kôngz nuv, heik kriê xiv huv têx tỉnh, tiv zix zos tỉnh Sơn La đros têx zav txir ntông pox nhuôk chos tâu chox tuôx chiê heik kriê. Heik cxuô zos hax huv tâu chôngz lênhx ntâu tul nhiêv txos thiêz tuôx ndis seiz”

          No tsi taz zos jiês chiê doanh nghiệp, HTX, têx tỉnh thành heik kriê xiv huv, nriêr lênhx nênhs chiê sik côngv, mak tsênhv zos jiês chiê heik kriê đuôz shav, vênhx huôv, lênhx nênhs Sơn La thiêz têx tỉnh Tây Bắc txos fôngx zưs hâur thiêz đrâuv têz qơưk. Thôngx cxix, gôngr phênhv cxơưz ties muôv muôs xiv huv kôngz nuv, krêz đar niêv ciêz muôs tơưv, muôz siêz tsiv grê thiêz đas jos tơưv txênhz đros têx xiv huv OCOP sâuv niêv ciêz. Pos Lê Thị Hồng Anh, Giám đốc tsênhv qơư cxơưz cxiz yưv pênhr, muôv muôs thiêz ju lix tỉnh Sơn La puz pâuz: “Pêz cux xar njôngr thôngz đhâu ntênhs ciêz jiês no, tas nro têx tỉnh, thành sâuv tas nro têz qơưk cux xưk li Sơn La zuôr sik côngv muôv muôs, pheiz kênh têx xiv huv tưz tax OCOP, chiê sik côngv, tsôngv box Sơn La zuôr tâu pâuz txos têx xiv huv têx tỉnh hâur thiêz saz đrâuv têz qơưk, têx tỉnh thành hâur tas nro têz qơưk pâuz txos Sơn la li têx xiv huv. Lok saz tỉnh Sơn La, phênhv ntâu têx xã phường puôr lênhx cxaz chuôz tsaz yênhx, pêz cux muôx têx cui tênhv tsênhz mênhx, co zos têx xiv huv tưz tax OCOP thiêz têx xiv huv jông, muôx tsơưr lươngv tuôx ntơưv no pier kriê, muôv muôs”./.

Thanh Thủy- Lê Hạnh- Txâur Vax cxeik nhênhv

Tix lâus Châu xênhv Zax iz shông sâu tâu tỷ nhiêx txix tu zus njêl tầm đêx txiêk

            Xênhz thiêz hloz lox nhoz tox siêz Nà Hẩu, huyện Văn Yên, tỉnh Yên Bái (kuz) nhiv no zos xã Tân Hợp, tỉnh Lào Cai, zơưv Châu Xênhv Zax thâuv tưs cux xar njôngr: Viv li chas tsôngv cưr tix nênhx tsa nhoz thax tsav qơư no muôx ar, muôx jôngr ntông, muôx đêx hur thiêz muôx jông qơư hâur xuz jôngr Tân Hợp lok cux txov nhêv, yeiz pluôs? Chos tsoz chos đaz tsi, tu zus zav tsiêx tưs chiê muôx hâu cêr huôv tsar uô nox, gra lok phênhv sâu tâu truôx tuk? Zok nriêr tsưr ziv uô nox, seiz đhâu ntơưr pov tsir, tivi....txos trâu muk ndis seiz, cơưv shâuv ntâu qơư tu zus njêl đêx txiêk nhoz Sa Pa (Lào Cai) tsưr ziv, shông 2017, zơưv Châu tưz quyết định muôz tas nro chuôz zis têx nhiêx txuôs tâu chiê huôv tsar uô qơư tu zus njêl tầm siv fâuv xuz thơưx, muôx 3 cxênhz tus. Đros thiêz qơư nhoz lax nziês, muôx đêx huv đros viv li huôv tsar tu zus njêl tầm tâu trơưk tsưr ziv, siêz xar. Taz sik, tu zus njêl tầm tsuv uô trơưk cui tinhv tsoz phưz. Zơưv Châu Xênhv Zax heik: “Zus njêl tầm mak tsuv gruôs tu hâur niêx hnuz, taz sik tsi yuô khưr li uô liêx têz, yênhx hnuz tsuv seiz shuôs njôngr thiêz qêz suô qơư tu zus. Tsi chiê đêx trâus tu, trâus kiêk nênhs, muôx txo. Zos njêl nox tsi tas têx jâuz krâur cux tsuv tso đêx zâus hur si, tsi li mak zuôr trâus kâuz, uô njêl tuôs, zos njêl nox tsi tas têx krâur mak iz hnuz tsuv tso đêx zâus iz jiês”.

             Cê tu zus cê cơưv shâuv tsưr ziv, txos nhiv no zơưv Châu tưz muôx qơư huôv tsar tu zus njêl tầm lox đuô hur si đros thiêz 16 qơư lox mê đar muôx 1.500 xưv phaz, 3 vạn tus iz fâuv, xav kror đruôz đraz tax zuôr xar 25 tênhr iz shông. Gri muôs nhiv no zos 260 cxênhz đeiv iz cir njêl greix, xav kror đruôz đraz iz shông yưx tas têx nhiêx txiêx zuôr krâur uz no puz, zơưv chuôz zis tâu liv muôx iz tyv đeiv. Ciêz đrôngs sâu zuôr chênhr zos Hà Nội thiêz iz cxiê tỉnh thành txơưr đuô. Tsi tiêk paz chuôz zis muôx phênhv sâu truôx tuk, tsênhv muôz hâux lưv uô tsi so trâu tsôngv pêx xênhv hâur thax tsav, iz lênhs 10 tsov đeiv iz hlik.

            Fuô uô luôs hâux lưv huôv tsar tu zus njêl tầm tâu yênhx côngz, zơưv Châu tsênhv tsês six hơưv, hnuz nhôngs kriê tsưr ziv uô nox trâu tsôngv cưr tix nênhx tsa hâur thax tsav, paz sơưr đơưk nhoz suôv qơư no zok nriêr tâu hâu cêr huôv tsar uô nox uô hnar, cxuz cêr yeiz pluôs. Txos nhiv no tưz muôx yênhx châuv chuôz zis hâur xã thiêz iz cxiê chuôz zis nhoz jê iz ndis thax tsav cơưv shâuv, uô trơưk zơưv Châu Xênhv Zax hâux lưv tu zus njêl tầm, xuz thơưx cux uô tâu trơưk tsưr ziv, hâur co muôx tix lâus Tôngx Xênhv Shôngx nhoz jok Bản Tát, xã Tân Hợp: “Pov zơưv Châu nhoz jok Trung tâm tu zus tâu chor njêl no, ntâu lênhx nênhs tuôx nus zuôr, gri cux civ. Cur 2 niêv txir tưz muk cơưv zơưv Châu tsưr ziv huôv tsar tu zus thiêz cux tâu zơưv Châu moz siêz kriê iz kro jux juk txix xeir nôngz njêl txos trâu tu zus, phax tir thêir moz ơưk thiêz bax đêx zus..... Li ntơư, cur 2 niêv txir tưz sir jos yưv pênhr cxiv uô qơư, huôv tsar zus njêl. Fâuv xuz thơưx tưz muôx phênhv sâu tâu, muôx hâux lưv uô truôx tuk. Cur 2 niêv txir zuôr tror tu zus chor njêl no, vav chiê siêz zuôr cxơưz paz luz nênhx vav mênhx, hlôngr yiêz”.

             Zơưv Châuv Xênhv Zax luôs hâux lưv tu zus njêl tầm zos zus njêl đêx txiêk xuz thơưx hâur thax tsav xã  thiêz tso pov co zos tsưr ziv huôv tsar uô nox huv đros. Iz chas nthuôr đar trâu luôs lưv tus cơưv shâuv, uô trơưk, xã cxơưz cxiz tsôngv pêx xênhv tror hlôngr yiêz tsưr ziv, zuz nôngz tsoz chos, tsiêx tu zus huv đros chiê huôv tsar uô tâu trơưk têk, cxuz cêr yeiz pluôs.

            Lok sâuv têx tsưr ziv hâur ntu zuôr txos, zơưv Châu Xênhv Zax tsênhv xar krêz đar qơư tu zus thiêz uô nôngz njêl ntơưv qơư, cê chiê muôs trâu luôs lưv tus zuôr zus, cê muôz hâux lưv uô trâu têx tuz nhuôs thâuv shênhx, tsi yuô muôx hâux lưv uô ntơư: “Hâur ntu zuôr txos, cur tror krêz, uô nzir 3-4 qơư thiêz, iz qơư đar 40-50 xưv phaz chiê muôx qơư lox đar tu zus ntâu, uô nôngz njêl phưx vưv tsôngv niêv txir cưr tix nênhs zuôr zus. Cur cux jông siêz kriê tsưr ziv trâu sơưr đơưk, zos lênhx cưr tix nênhx tsa tưs xar zus zav njêl no, chiê sik đros huôv tsar uô nox hâur thax tsav qơư, cxuz cêr yeiz pluôs”

            Phênhv “nôngx mênhx zuôr tsuv pâuz” hnuz no, zos cơ quan Đeix nta suôz Việt Nam thax tsav faz Bắc đros Tsênhv qơư cxiz kôngz têz qơưk uô./.

Lầu Chia-Riê Lâux cxeik, nhênhv