Chinhz yênhx Tô Hiệu hâur tsôngv box Sơn La li siêz

  Đồng chí Tô Hiệu xênhz shông 1912, hâur iz chuôz zis pluôs muôx cêr chax chês nhiêv têz nhiêv qơư ntơưv huyện Văn Giang, tỉnh Hưng Yên. Cxaz chuôz cơưx mênhv txix thâuv tsênhv zâu, thâuv tâu 18 shông zơưv trâus trâus châuz Pháp ntês thiêz chox muk cơư ntơưv Côn Đảo; tơưv tsêr cơư, zơuv tror huôx tôngv cơưx mênhv. Txos kaz shông 1939, zơưv iz jiês thiêz trâus cơư tux 5 shông thiêz tâu chox muk cơư ntơưv tsêr cơư Sơn La.

          Đraz hli 2/1940, txix zoz qơưx zuôr trâus zos tsuv yênhx lix iz chi bộ cộng sản chiê lênhs tov, tsưr tsix tơưv txênhz hâur tsêr cơư, Chi bộ tsêr cơư Sơn La tâu yênhx lix. Txos hli 5/1940, Chi bộ tsêr cơư Sơn La tsưr tsix Đại hội jiês tiv 1 tsi uô lênhx tưs pâuz thiêz bo xeir đồng chí Tô Hiệu uô Bí thư Chi bộ. Chi bộ tsêr cơư tưz chêx chôngk tâu chôngz lênhx nênhs trâus cơư hâur tsêr cơư cxaz chuôz; tsưr tsix kriê quân sự; muôz tsêr cơư yênhx tsêr cơưv cơưx mênhv….Đồng chí Tô Hiệu tưz kriê, tôngv vênhx têx lênhx nênhs hâur tsêr cơư truôx siêz tơưv txênhz tir ntâus tros châuz; yax mông, vênhv tôngv tsôngv box têx mênhx cxưx Sơn La thiêz tas nro thax tsav Tây Bắc sơưr tơưv txênhz chiê tror txênhz chinhr quyênx lok. Hnuz xiêz 7/3/1944, đồng chí Tô Hiệu tâu tas siv nênhx thâuv nhiv kruôr muôx 32 shông hnuz nhôngs. Chi bộ tsêr cơư tưz chox kriê têx lênhx nênhs uô lox tôngv nhoz saz đrâuv tsêr cơư txâuk iz đeiv fiêx jêz muôx bê “Tô Hiệu” thiêz muôz tso ntơưv zơưv li qơư nza.

          Iz jiês muk seiz têx qơư, txix tsoz txir đuôx njuôz jông zos đồng chí Tô Hiệu chos txos têx qơư cơư zơưv nhiv no tưz trâus puôk tsuôx ntâu, thiêz qơư zơưv tâu tas siv nênhx, đros đeiv fiêx jêz gra bê Tô Hiệu…cxuô lênhx nênhs nhoz Sơn La puôr lênhx lok six txưv haox. Tix lâuk Muôk Xênhv Vax tsôngv box nhoz xã Co Mạ, huyện Thuận Châu, tỉnh Sơn La pheiz kênh:

          “Iz jiês jiês tuôx seiz qơư di tích têz qơưk tsêr cơư Sơn La, pêz cxênhx hluôk nênhs pov tsênhz tâu têx cxênhx nênhs uô ntêx li têx côngz lox. Txix co, ndo njôngr thiêz tsuv sir jos uô li chas chiê tsiv nhos đros cxênhx nênhs tov ntêx li têx sir jos chiê muôx tâu luz nênhx li nhiv no”

          Cxiv tsav txênhz tưz suôv câuv lơuv nzor, tsêr cơư Sơn La tâu tiêx tul đhâu zuôr xar 80 shông, đhâu 2 jiês trâus tros châuz Pháp thiêz tros châuz Mỹ leiv bôngk uô ruôr hiêv hnhar. Txơưv li ntơưv, txos nhiv no Di tích têz qơưk tsêr cơư SƠn La tsênhv tuôr tsês tâu têx chuôz zênhx, đros têx jax sâu, fâuv ntơưr, cxeix laov, đuôz shav lok đồng chí Tô Hiệu.

          Têx shôngk đhâu, Bảo tàng tỉnh Sơn La tưz tsov cưv kho đuô, hôx phưx qơư di tích; tsưr tsix ntâu huôx tôngv muôx ziz njiêz thiêz phuôx huiz tsiv grê têx di tích lok lênhx chiến sĩ cộng sản heik cxuô thiêz đồng chí Tô Hiệu heik taz. Tiv zix hâur ntu no, bảo tàng Sơn La tưz tsưr tsix jiês piêr kriê đuôz shav lok “chinhz yênhx Tô Hiệu” đros 100 đeiv đuôz lok lênhx zênhz shôngx liệt sĩ no li luz nênhx, hâux lưv uô tâu. Pos Ngô Thị Hải Yến, Giám đốc Bảo tàng tỉnh Sơn La puz pâuz:

          “Chiê muôx cxaz têx chuôz zênhx lok di tích tsêr cơư SƠn La, cux xưk li đồng chí Tô Hiệu, shông tưs pêz cux côngv đros tỉnh Hưng Yên, đros chuôz zis đồng chí Tô Hiệu, têx tsêr bảo tàng Côn Đảo, bảo tàng Hỏa Lò (Hà Nội) viện cxênhx tsês trung ương chiê cxaz nzir têx chuôz zênhx tsiv grê….têx cán bộ heik kriê nhênhz chơưv cxiv sâu têx fâuv ntơưr, têx cxênhx nênhs cxaz chuôz cơưx mênhv, têx cán bộ, lênhs tov Đảng thiêz têz qơưk li têx jax sâu, jax phuôx plov chiê cxaz nzir uô muôx cxaz ntâu cxeix laov, heik kriê txos tsôngv kruô, tsôngv box têx mênhx cxưx hâur thiêz saz đrâuv têz qơưk”.

          32 shông hnuz nhôngs, đồng chí Tô Hiệu muôx 18 shông cxaz chuôz huôx tôngv cơưx mênhv zos ntu tsi so sir jos, iz tiêv nênhx gôngr côngv trâu cơưx jênhv txos thâuv tâu tas siv nênhx. Đeiv iêr lok chinhz yênhx Tô Hiệu zuôr tiêv tiêv zos têx tsiv grê đros Đảng thiêz tsôngv box mênhx cxưx li cơưx mênhv, tiv zix zos đros tsôngv box mênhx cxưx Sơn La./.

(Lê Hạnh-Txâur Vax cxeik nhênhv)