Tuz lênhv pênhz phax Sơn La li luôs hâux lưv uô jông paz tsôngv pêx xênhv nhoz thax tsav ntus đriv

(Tiếng động nền lớp học…..)

Tsiêz shông no zos shông xuz thơưx niêv lâul Kruô Xênhv Muôk nhoz jok Huổi Men, xã Mường Lạn tưz pâuz ntơưr-zos kror niêv lâul tsi tâu muôx iz jiês tưs xar txos, tax thâuv tâu canr bôv Zênhx pênhz phax Mường Lạn tuôx krêz lớp kriê cơưv hâur pâuk ntơưr hâur jok thiêz hu zâuv sơưr đơưk mul cơưv ntơưr. Têx ntơưr iz hnuz sâu tâu jông jux juk thiêz suôz nhênhv ntơưr heik tâu mênhx jux juk uô trâu niêv lâul Kruô ziv moz siêz thiêz sir jos cơưv đuô:

“Đhâu 9 luz hlik cơưv hâur pâuk ntơưr, cur tưz pâuz nhênhv, pâuz sâu, pâuz xav fênhx, muôx txux chi zuôr paz cur pâuz đros luôs lưv tus huôv tsar uô nox, luz nênhx zuôr vav mênhx, tsar ndê jux juk”.

No cux zos tas nro chor nênhs cơưv hâur pâuk ntơưr nhoz no li têx tsưr ziv xar thiêz pov tâu. Hnuz tưs cux li ntơư, thâuv tsâuk ntux juk lơưr ho siz zâuv tuôx muk cơưv ntơưr. Tiv nhoz kuôk đêz tsênhv qơư xã muôx 14 cêik ntâu, cêr muk lol phiv liv viv li lênhx tuz lênhv kriê ntơưr trâu tsôngv pêx xênhv sơưr đơưk tưz nhoz ciês pêv jok chiê cê zôngx ziv trâu luôs hâux lưv kriê cơưv txux chi, cê sik đros paz, heik têx chuôz zis muôx mê nhuôv txâuk shông muk cơưv  ntơưr cxix cxuô: “Lớp no zos lớp tiv 2 cur kriê trâu tsôngv box sơưr đơưk. Cur buôk ti muk iz ziv jux juk chiê heik sơưr đơưk tuôx cơưv ntơưr. Lok six phiv liv, chor nênhs tuôx cơưv hnuz nhôngs kis đuô hur si zos 15 shông, têx lênhx hnuz nhôngs siêz yax mak 50 ntâu shông, phênhv ntâu lơưr zos chor nênhs lox tôngv chênhr hâur chuôz zis, viv li tsuv muk khưr uô liêx têz, muk têz lok txos thiêx mav lok uô mor nox. Cur cux yax kriê, heik lol têx jông thiêz zov chênhr thâuv zuk pâuz ntâuz pâuz ntơưr muôx liv li chas, tsôngv box sơưr đơưk cux pâuz tâu thiêz siz zâuv sir jos tuôx cơưv cxix cxuô”.

Shông yiêz cux muôx têx cêr sor siêz trâu Nzơưv Xênhv Shôngx, shux xênhz lớp 8, tâu canr bôv, tuz lênhv pênhz phax lênhk nhav uô nhuôv puôs, txoz cxơưx paz trâu Nzơưv muk cơưv txux chi. Nzơưv txir tâu tas siv nênhx, tso Nzơưv niêv thiêz Nzơưv lơưr 6 lênhx nuk muôs uô njuôs chiê. Vax tsêr txov nhêv, mê nhuôv ho chôngz, viv li cêr muk cơưv ntơưr muôx têx zuôr trâul nduô tsês ntâu jiês. Txix shông 2017 txos nhiv no, Nzơưv tâu chor tuz lênhv pênhz phax lênhk nhav uô nhuôv puôs thiêz tok Nzơưv tuôx nox nhoz, xênhz huôx ntơưv luz tsêr tiv 2. Nzơưv Xênhv Shôngx heik: “Cur lok six shir phaz thâuv tâu chor txir nzơưv lênhk nhav cur uô nhuôv puôs, luz nênhx nox nhoz xênhz huôx tâu jông, cơưv ntơưr lok cux tâu chor txir nzơưv kriê cxaz thiêz lok six moz siêz txos. Cur zuôr sir jos cơưv thiêz uô trơưk chor txir nzơưv, txir hloz  kriê  chiê yênhx nênhs tsiv txiêx, muôx txux chi siêz cov tov kaz no cur yênhx iz lênhx cưk kriê ntơưr”.

Tsi tiêk yênhx têx lênhx cưk kriê txux chi, yênhx chor nhuôv muôx luz nênhx txov nhêv li lênhx txir puôs, têx canr bôv, tuz lênhv pênhz phax Mường Lạn tsênhv đros paz tsôngv pêx xênhv uô liêx têz, sâu têx kôngz; kriê tsưr ziv tsêz chos kôngz, tu zus tsiêx cxu li chas cov tâu trơưk têk, sâu tâu nju; đros paz cxiv kho têx vax tsêr, paz max uô têx nuv uz no….

“Zênhx pênhz phax zos vax tsêr nhoz, ntus đriv zos têz qơưk, tsôngv box cxuô heir nênhs nhoz thax tsav ntus đriv zos cưr tix nênhx tsa”-Tsưr ziv uô co tưz yênhx đas jos cxơưz chor canr bôv, tuz lênhv Zênhx pênhz phax Mường Lạn sir jos  hla đhâu têx phiv liv chiê uô tiêr luôs hâux lưv zok muôz, tsưx phưv truôx 54 cêik ntâu hâur thax tsav ntus đriv Sơn La, sơưr tơưv txênhz, tir their têx nênhs fêv uô cxâuv chei têz qơưk thiêz yênhx têx lênhx uô ntêx nyuôs phax tar moz Covid-19 nhoz thax tsav đriv têz. Iz chas co, têx tuz lênhv pênhz phax thâuv tưs cux sưv jê đros pêx xênhv, paz pêx xênhv uô têx hâux lưv uz no.

Hâur 5 shông đhâu, taz viv tưz muôx luk hu lơưk, hux jos đros têx lênhx nênhs siêz jông paz chuôz zênhx, nhiêx txiêx uz no trâu chor nênhs muôx luz nênhx txov nhêv hâur thax tsav qơư, đros thiêz tsiv grê 600 tsov đeiv ntâu; lênhk nhav zus 5 lênhx nhuôv shux xênhz muôx luz nênhx lok six txov nhêv hâur xã, lênhk paz max iz lênhx shux xênhz Lol Tsuôk, krêz 5 lớp kriê hâur pâuk ntơưr trâu 140 ntâu lênhx nênhs nhoz têx jêx jok tox siêz; paz max uô tsêr nhoz trâu tsôngv box…..

Trơưk li thiếu tá Vì Văn Chương, Chính trị viên Zênhx Pênhz phax Mường Lạn, iz tsưr ziv, hâux lưv muôx liv tâu fuô uô puôr lênhx reik đros uô lơưr Bộ Chính trị li Chỉ thị 05 lok “cxơưz tiês cơưv shâuv thiêz uô trơưk Lâul Hôx li cêr nênhx jông”: “Uô reik đros Chỉ thị 05 trâu taz viv têx luôs hâux lưv chênhr, hâur six hơưv đhâu, pêz taz viv tưz uô lơưr Chỉ thị hâur têx nuv thiêz tsưr ziv uô tsênhv tsênhz. Muôx têx khav tinhv, đhâu 5 shông fuô uô, têx luôs hâux lưv tưz uô tâu jông trơưk tsưr ziv xar, đros paz ntơưv qơư huôv tsar kinh tế-xã hội, gra siêz luz nênhx nox nhoz, jux juk cxuz cêr yeiz pluôs”.

Ndo njôngr Lâul Hôx têx luk kriê tsês, tập thể canr bôv, tuz lênhv Zênhx pênhz phax Mường Lạn thâuv tưs tưz sir jos lês uô jông têx luôs hâux lưv zok muôz, yênhx taz viv uô ntêx nyuôs hâur cơưv shâuv thiêz uô trơưk Lâul Hôx cêr nênhx jông, 5 shông siz lơưr liês zos đảng bộ uô tiêr tâu jông cxuô luôs hâux lưv, zos taz viv sơưr thơưx hâur têx taz viv tuz lênhv pênhz phax tỉnh Sơn La. Thiêz lar heik, zos paz nthuôr đêz đar têx tuz lênhv pênhz phax li têx nuv uô jông, luz côngz bê trâu chôngz lênhx ntâu tus pâuz txos, tsiv nhos zos têx tuz lênhv zơưv Hloz Hôx, uô hâux lưv viv tsôngv pêx xênhv, viv têz qơưk./.

(Lê Hạnh-Riê Lâux cxeik, nhênhv)

Sir jos chiê taz por pêx xênhv trâus moz Covid-19 puôr lênhx tâu chơưv kho moz

Lơưr chor nênhs nhênhz chơưv y têr njuôk xav, ntu zuôr txos, qênhx shênhx caz moz cux tsênhv txơưr txar phiv liv. Chor tsưr tsix y têr ntiêx têz thiêz têx têz qơưk ntâuk gri zav caz moz yiêz Omicron zuôr siz cik moz sêi đuô zav caz moz Delta, thâuv tsênhv tsik tâu muôx njuôk shuôk pâuz tsênhz mênhx txos têx phiv liv txix zav caz moz no thiêz yuôx vắc xin chiê phax tar; zuôr zôngx ziv tror muôx nzir têx zav caz moz yiêz. Chênhr viv li, tsuv qênhz yuôx jông têx phiv liv, txo grêk tsơưs chor nênhs trâus moz hâur côngv thôngx, chor nênhs trâus moz hnhar thiêz txo grêk tsơưs tiv zix chor nênhs trâus tuôs. Sir jos tiv zix chiê taz por trâu cxuô lênhx nênhs trâus moz Covid-19 puôr lênhx tâu tsov cưv txos thiêz chơưv kho moz.

Lơưr Bộ Y têr, nhiv no, hâur 200 cxênhz ntâu lênhx nênhs trâus moz Covid-19 tsênhv tâu chơưv kho hâur pêz têz qơưk, muôx 100 cxênhz ntâu lênhx nênhs tsênhv tâu sêiz kaz, chơưv kho ntơưv tsêr, tsav muôx 47%; xar muôx 15 cxênhz lênhx nênhs tâu sêiz shuôk ntơưv têx qơư cêv kuôk tsêx trung, tsav muôx 7%; chor nênhs tsênhv yuôr zos zuôr xar 100 cxênhz lênhx nênhs tsênhv tâu chơưv kho ntơưv têx tsêr kho moz. Hâur ntu jê lok no, chor nênhs trâus tuôs tiv moz Covid-19 cux tsênhv yuôr chôngz ntơưv thành phố Hồ Chí Minh thiêz tsênhv chuôz ndê jux juk ntơưv Bình Dương, Đồng Nai thiêz Thủ đô Hà Nội.

Chiê taz por trâu pêx xênhv trâus moz Covid-19 puôr lênhx tâu chơưv kho moz, Bộ Y têr tưz bax txâuk têx yuôx phax tar caz moz, tiv zix zos 46 zav yuôx cui tênhv ntơưv Bộ Y têr li Cuêz tênhv số 2626. Lơưr Phưv thủ tướng Vũ Đức Đam, hâur tsưr ziv, Bộ Y têr zuôr txix saz đrâuv têz qơưk lok 400.000 côngz yuôx Molnupiravir, taz sik nhiv no nhiv kruôr zuôr tâu lok 250.000 côngz. Taz sik, zav yuôx paz phax tar caz moz txơưr zos Favipiravir, nhiv no tsênhv yuôr muôx 2 triệu njiêr yuôx. Tas nro puôr lênhx tâu bax muôz lok sir zôngv, chơưv kho trâu chor nênhs moz Covid-19. Phưv Thủ tướng Vũ Đức Đam hêik pâuz: “Yuôr 2 triệu njiêr yuôx Favipirar ciês  trâu cxuô thax tsav qơư, lênhx tưs trâus moz mak muôz ciês trâu nox. Zuôr txos no mak muôx nzir yuôx Pfizer thiêz lok six ntâu tsêr mêir tsênhv bax uô yuôx Molnupiravir hâur têz qơưk. Nhiv no mak sir jos uô cov tiêr tsưr ziv chơưv kho moz ntơưv tsêr. Xar txo grêk chor nênhs tuôs, tsuv muôx tsưr ziv sêiz kaz txos trâu yênhx lênhx nênhs moz. Đros njuôk shuôk moz txix đêz, tsik chiê muôx nênhs tsik tâu njuôk shuôk moz”.

Phưv thủ tướng Vũ Đức Đam cux hêik, Bộ y têr bax txâuk yuôx chiê chơưv kho, tsik chiê muôx tsik txâuk yuôx; chox kriê, hêik cxuô thax tsav qơư, chor tsêr kho moz bax zuôr yuôx chiê chơưv kho; muôx txơưv jênhv lok têx yuôx, sêiz car tsơưr lươngv yuôx tâu muôz lok sir zôngv; tsưr tsix zuôr tsêx trung iz cxiê zav yuôx chơưv kho zov chênhr; paz yuôx sêi trâu cxuô thax tsav qơư; chor yuôx zov chênhr mak tsuv muôx tsêx chiê bax trâu têx phiv liv muôx yưv…Thôngx cxix, kruôz kriê, paz trâu chor tsưr tsix, taz viv sêiz đrơưv zuôr saz đrâuv têz qơưk lok, uô yuôx vắc xin, yuôx chơưv kho moz Covid-19 hâur têz qơưk chiê muôx txâuk yuôx thiêz cxênhx txuôs nhiêx txiêx.

Nhạc cắt

Tsôngv pox nhuôs sơưr đơưk hmor yuô! Hnuz 5/1, tsêr kho moz đa khoa thành phố Cần  Thơ tsưr tsix txêik jênhv 45 tấn oxy cuô txix chor nenhs paz trâu hâux lưuv chơưv kho chor nênhs moz Covid-19 hnhar. Ntơưv jiês txêik jênhv, Bác sĩ chuyên khoa II Trần Quốc Luận, Giám đốc tsêr kho moz Đa khoa thành phố Cần Thơ  hêik, chor cơ quan, doanh nghiệp, nênhs siêz jông li têx sik côngv paz no zos iz kror tsiv ghi lok six lox chiê chor nênhs trâus moz Covid-19 tâu chơưv kho: “Đos chor oxy muôz paz, lơưr cur mak zos iz kror tsiv gri lox, tiv zix zos đros thiêz 300 ntâu lênhx nênhs trâus moz Covid-19 hnhar nhoz ntơưv no. Pêz zuôr sir zôngv chor yuôx oxy no cov jông tiv zix, cxênhx txuôs tiv zix trâu chor nênhs moz Covid-19”.

Đros thiêz chor nênhs siêz jông li têx paz co hâur côngz xưv chơưv kho trâu chor nênhs trâus moz Covid-19, pêz tsuv huiz tôngv nzỉ rchor y, bác sĩ so lâul, cxiv luôs y têr tư nhân đros uô hâux lưv. Tiv zix, ntơưv têx qơư muôx chôngz nênhs trâus moz mak tsuv muôx txâuk nênhs, bax cov txâuk chuôz zênhx cxuô zav chiê paz trâu chor nênhs moz. Nhiv no, têx tỉnh, thành phố tưz kriz uô têx qơư chơưv kho moz txos cxuô qơư ntơưv têx xar, phường, thị trấn chiê paz thiêz chơưv kho trâu chor nenhs trâus moz ntơưv tsêr. Đros trâu cxiv luôs y têr ntơưv qơư, Thành đoàn  cxuô thax tsav qơư tưz huiz tôngv têx hax huv paz trâu chor nênhs trâus moz Covid-19 ntơưv tsêr. Tix lâus Dương Hiệp Hưng, Bí thư Thành Đoàn Quy Nhơn (tỉnh Binh Đinh) puz pâuz: “Pêz hêik pâuz sôr tênhv chiê chor nênhs trâus moz hêik pâuz tâu ciês  trâu têx qơư y têr cux xưk li chor hluôk nênhs chiê tâu paz. Nhiv no pêz tưz tso 136 lênhx nênhs muk paz trâu cxuô thax tsav qơư chiê nriêr pâuz, njuôk shuôk caz moz”.

Đros co, chiê paz txo grêk tsơưs chor nênhs trâus moz hnhar mak taz por jông tiv zix zos pêx xênhv buôs ti tâu y têr nzor  tiv zix, txix đêz; Thôngx cxix gra siêz đas jos trâu y têr ntơưv cxuô thax tsav qơư, bax co txâuk têx chuôz zênhx, lênhx nênhs, yuôx chơưv kho moz, oxy…taz por tsơưr pưr thiêz tsoz phưz trâu chor nênhs trâus moz, zôngv tas nro cxuô zav yuôx chiê chơưv kho moz. Hok côngz xưv phax tar caz moz hêik cxuô mak vênhv thix vắc xin zos kror zov chênhr tiv zix cuêz tênhv hâur tas nro cxuô ntu. Tsuv muk trâu yênhx jêx jok, yênhx ziv chuôz zis, yênhx thax tsav qơư chiê hêik pêx xênhv tuôx muk cxax yôx vắc xin phax moz Covid-19./.

(VOV4-Lik Thoxcxêik nhênhv)