Nênhs lâul hnuz nhôngs siêz li pưs txux tâu uô jông nhoz Yên Bái

Xã Bản Công, huyện Trạm Tấu, tỉnh Yên Bái muôx 98% tsôngv box heir nênhs Hmôngz uô nênhx nhoz. Thâuv ntêx, hâur thax tsav khênhr muôx têx cuz nxor phiv liv, tsi truôx tuk, tsôngv box tsi yuô tâu muôx tsưr ziv jênhv pâuz, khênhr njênhs nênhz zêis, uô nênhx tsi siz thôngx siêz. Zos Chủ tịch Hội nênhs lâul hnuz nhôngs siêz hâur xã, niêx ciêz, zơưv Thôngz Xênhv Tsaz puôr lênhx đros hâu nov ntơưv qơư thiêz lưv lươngv Công an cơưv giao ban. Ntơưv jiês cơưv, têx mông lok tsi truôx tuk, muk lol đhâu ntus đriv tsi trơưk chei, lok sik yax kriê vênhv tôngv pêx xênhv muôz ar têz krêz uô cêr cov đar zôngx ziv muk, nênhs lâul hnuz nhôngs siêz, txir ndâux txir luk hâur côngv thôngx pâuz, tâu zơưv heik ntơưv jiês cơưv trâu têx hloz pâuz; lok sik têx tsênhv njiêz xã thiêz công an fuô kriê, zơưv cux sâu iz kro jux juk tsês chiê lok yax kriê trâu tsôngv niêv txir cưr tix nênhx tsa sơưr đơưk. Zơưv Thôngz Xênhv Tsaz heik:Têx lênhx nênhs lâul hnuz nhôngs siêz, txir ndâux txir luk hâur côngv thôngx nhoz xã Bản Công cux tưz sir jos đros hâu nov ntơưv qơư thiêz Công an xã yax kriê, tso 100% chuôz zis pêx xênhv hâur xã cir ntơưr, chos luk tsi uô cxâuv chei têz qơưk, li: Tsi khiêr têz qơưk tsi trơưk chei, muk lol đhâu ntus đriv tsi trơưk chei, sir zôngv têx fov hmôngz…. Tix lâus Xưv Xênhv Thox, nhoz jok Sán Trá, xã Bản Công, huyện Trạm Tấu heik pâuz: Zơưv Hà Xuân Thái, Chủ tịch Hội nênhx lâul hnuz nhôngs siêz xã Hồng Ca, huyện Trấn Yên heik:“Nênhs lâul hnuz nhôngs siêz hâur xã Hồng Ca nhiv no muôx 500 lênhx. Têx jiês phuôx tôngv phôngz yaox, iz zav li tsưx phưv têz qơưk, lơưr chor lâul cxaz chuôz lok six chôngz. Têx lâul pâuz thôngz, cxix cxuô, lơưr zuôr muk kriê trâu chor tuz nhuôs hâur chuôz zis, hâur jêx jok uô jông trơưk têx cui tinhv, txix ntơư hâur thax tsav qơư tâu tsưx phưv truôx tuk, nox nhoz njiês to”.

Yên Bái nhiv no muôx zuôr xar 90 cxênhz lênhx nênhs lâul hnuz nhôngs siêz nhoz 30 heir nênhs. Chor nênhs lâul co nhiv no tsênhv đros tuôr truôx, cxiv kho 559 paz lês uô têx hâux lưv tsưx phưv thax tsav qơư nhoz, 214 paz uô ntêx nyuôs đơưk tu têx tsi truôx tuk, cuz nxor hâur thax tsav…., đros thiêz xar muôx 8 cxênhz lênhx nênhs cxaz chuôz. Đhâu ntơư, tưz đơưk tu tâu yênhx côngz tsôngv pêx xênhv, cưr tix nênhx tsa sơưr đơưk hâur thax tsav yênhx cxênhz txuz nuv phiv liv, cuz nxor. Zơưv Đỗ Trọng Tài-Phưv Tsar Ban hlôngr njêx muôs Hội têx nênhs lâul hnuz nhôngs siêz tỉnh Yên Bái heik pâuz:“Hâur 5 shông đhâu tưz khav tinhv tâu nênhs lâul hnuz nhôngs siêz li pưs txux, muôx lok six ntâu lênhx uô tâu jông, uô ntêx nyuôs hâur phôngz yaox tsưv phưv têz qơưk. Lar heik, têx lênhx nênhs lâul hnuz nhôngs siêz nhoz thax tsav tox siêz đêz đrôngs tưz yênhx tsov iêr chi cax trâu tsôngv pêx xênhv cơưv shâuv thiêz uô trơưk”.

Thôngz sâu txix shông 2016 txos nhiv no, nênhs lâul hnuz nhôngs siêz, chor txir ndâux txir luk hâur têx chuôz xênhv, côngv thôngx tsôngv pêx xênhv nhoz uô nênhx ntơưv Yên Bái tưz heik chor nênhs cxênhz jê, tsôngv cưr tix nênhx tsa sơưr đơưk muôz tâu 9 cxênhz ntâu têx mông jông, muôx liv trâu Công an, đros thiêz zuôr xar 5 cxênhz txuz, 6 cxênhz ntâu lênhx nênhs uô cxâuv chei têz qơưk tâu qênhz yuôx, uô tsênhz mênhx, muôz tik cêr cxâuv txos qơư. Thượng tá Nguyễn Trọng Chức, Tsar phongx cxiv tsa phôngz yaox tsưx phưv truôx têz qơưk, Công an tỉnh Yên Bái heik:“Hâur ntu zuôr txos, chiê uô tâu jông đuô nênhs lâul hnuz nhôngs siêz thiêz chor txir ndâux txir luk li pưs txux, lưv lươngv Công an zuôr tror đros Hội nênhs lâul hnuz nhôngs siêz cxuô cấp uô jông lơưr têx cui tinhv sik hux jos, cux iz zav li têx tsưr ziv tsênhv tsênhz. Iz chas co cxiv kho thiêz tror uô jông têx luôs hâux lưv sơưr tơưv txênhz, phax tar nênhs fêv uô cxâuv chei, txix ntơư cxiv tsa têx faz tsưr ziv sik đros tsưx phưv thax tsav, têz qơưk ziv hnuz ziv truôx jông đuô”.

Đros thiêz txơưx jênhv, moz siêz trâu têx luôs hâux lưv, chor nênhs lâul hnuz nhôngs siêz, txir ndâux txir luk hâur côngv thôngx nhoz Yên Bái tsênhv zos tsov iêr chi cax thiêz zos iz hâur têx lênhx nênhs sir jos lês uô hâux lưv phax tar nênhs fêv, paz cxiv tsa kinh tế-xã hội ntơưv qơư truôx tuk, huôv tsar./.

           (TTTB-Riê Lâux cxeik, nhênhv)

Tsov cưv txos paz tsêr nhoz trâu chuôz zis pluôs mênhx cxưx tsơưs nênhs, nênhs muôx côngz trâu têz qơưk

Lơưr thông tư, paz tsêr nhoz tsuv taz por lơưr tsưr ziv ndax ndênhk, tsênhz mênhx, phuôx huiz côngv thôngx thiêz pêx xênhv li vax huôv uô tsưr thiêz cxaz chuôz. Tsov cưv txos sir zôngv têx chuôz tav muôx ntơưv thax tsav qơư thiêz sir zôngv lox tôngv ntơưv thax tsav qơư chiê kriz uô paz tsêr nhoz trâu chuôz zis pluôs, chuôz zis zuôr xar pluôs sâuv thax tsav chor huyện pluôs tâu uô lơưr Tsaz yênhx.

Paz ciês txos trâu yênhx chuôz zis pluôs, chuôz zis zuôr xar pluôs. Tsov cưv txos paz trâu chuôz zis pluôs mênhx cxưx tsơưs nênhs thiêz chuôz zis zuôr xar pluôs muôx nênhs zos nênhs muôx côngz trâu têz qơưk.

Huiz tôngv txix ntâu phênhv pênhr chiê kriz uô, têz qơưk thiêz pêx xênhv sik côngv uô lơưr tsưr ziv: Têz qơưk paz, côngv thôngx paz, ziv chuôz zis chiv chir tsưr tsix cxiv uô tsêr nhoz.

Chor chuôz zis tâu paz uô tsêr nhoz

Chuôz zis pluôs, zuôr xar pluôs tâu paz uô tsêr nhoz zos iz hâur têx chuôz zis li đrav kaz:

1- Chuôz zis pluôs, zuôr xar pluôs tsik tâu muôx tsêr nhoz lok sik vax tsêr nhoz tsik khor truôx (hâur pêz kror chênhr zos plas-faz nja-trur mak tsơưs tiv zix muôx oz kror tsik tâu uô txix têx zav khor truôx).

2- Xav qơư nhoz hâur tsêr lơưr lênhx nênhs nhoz chuôz zis pluôs, zuôr xar pluôs grêiv đuô 8 thiêr ndis.

3- Tsik tâu paz lok tsêr nhoz txix Têz qơưk, chor tsưr tsix chinhr triv-xar hôiv lok sik tsưr tsix xar hôiv txơưr đuô li têx tsaz yênhx, đề án, tsênhv chêi paz.

Tâu paz jux juk lok tsêr nhoz

Thông tư hêik mênhx, tsov cưv txos paz uô ntêx trâu chor nênhs tsuv tâu paz lơưr jux juk li đrav kaz: Chuôz zis pluôs mênhx cxưx tsơưs nênhs; chuôz zis pluôs muôx nênhs zos nênhs muôx côngz trâu têz qơưk; chuôz zis pluôs, zuôr xar pluôs muôx nênhs zos nênhs tâu paz txưv xar hôiv; chuôz zis pluôs, zuôr xar pluôs muôx luz nênhx tsov nhêv tiv zix (nênhs lâul, nênhs nhoz iz lênhs, trâus sêv khiz luz chêr); chuôz zis pluôs, zuôr xar pluôs nhoz trâu thax tsav tsik so njiz trâus ntux têz ruôr hiêv; chor chuôz zis pluôs, zuôr xar pluôs tsênhv yuôr txơưr đuô.

Đros thiêz chor chuôz zis pluôs, zuôr xar pluôs muôx đros kror tsuv tâu tsov cưv txos xưk iz zav, hâux lưv paz tsêr nhoz zuôr tâu paz jux juk lơưr đrav kaz:

a- Chuôz zis pluôs, zuôr xar pluôs muôx tsêr nhoz trâus puôk tsuôx, xâu nas (uô txix têx zav chuôz tav puôk tsuôx sêi, tsơưr lươngv kik) zuôr zôngx ziv trâus poz vâu, tsik ngaz tuk.

b- Chuôz zis pluôs, zuôr xar pluôs tsik tâu muôx tsêr nhoz (zos chuôz zis pluôs, zuôr xar pluôs tsik tâu muôx tsêr nhoz, nhiv no tsênhv nhoz đros niêv txir taz sik tưz phêiz chuôz, nhoz ntơưv chor nênhs txơưr têx vax tsêr, ntiêr tsêr nhoz-yưx chor nênhs tâu ntiêr tsêr nhoz zos têz qơưk uô tsưr”.

c- Chuôz zis pluôs, zuôr xar pluôs muôx chôngz lênhx nênhs nhoz uô cê.

Iz chas co, Thông tư cux hêik mênhx phênhv paz, cxiv uô tsêr yiêz zos 40 triệu đêiv iz ziv chuôz zis; kho đuô tsêr nhoz 20 triệu đêiv iz ziv chuôz zis txix nhiêx txiêx têz qơưk trung ương.

Đhâu thâuv tâu paz cxiv uô yiêz lok sik kho đuô, tsêr nhoz tsuv taz por grêiv tiv zix zos 30 thiêr ndis, taz por “3 kror truôx” (plas khor-faz nja khor-trur khor truôx) thiêz tsêr tsuv nhoz tâu muôx 20 shông tror sâur. Thông tư no tâu uô trơưk txix hnuz 15/8/2022./.

(Đức Anh-Lik Thox cxêik nhênhv)