Sơn La: Yênhx puô tsoz yuôx zêx lâul tâu côngk nhav zos “tsoz chos di sản VN”

“Cur zơưs chos têx yuôx zêx kuôk no muôx nhos 200 shông lok lơưv. Ciês cur chuôz zis têx yuôx zêx mak muôx 100 ntâu tsoz li. Nhiv no chuôz zis, pêz 2, 3 lênhx cưr tix tsênhv muôx thiêz tu chor yuôx zêx lâul co”.

No zos zơưv Hà Văn Sơn nhoz jok Pàn Ngùa, xã Tô Múa , huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La li lul heik. Cux iz zav li ntâu chuôz zis pêx xênhv txơưr đuô hâur thax tsav xã Tô Múa, zơưv Sơn chuôz zis tâu chor lâul tsês chiê têx vax yuôx zêx lâul. Ntêr lok no, zơưv Sơn chuôz zis cux seiz têx yuôx zêx lâul co iz zav li lưv tsoz yuôx zêx txơưr đuô xưz. Têx njik yuôx zêx đê tâu lok cux tsuôk zos chuôz zis zôngv, lok sik muôz puz trâu têx fôngx zưs, cưr tix nênhx tsa sơưr đơưk gra muk hâuk.

Nhiv kruôr no, Hôiv đôngx tsoz chos Di sản VN tưz tuôx txos trâu Tô Múa chiê qênhz shuôs, ntâuk grê thiêz xeir têx tsoz yuôx zêx lâul chiê côngk nhav zos tsoz chos di sản VN. Hâur nhos 2 cxênhz ntâu tsoz yuôx zêx lâul ntơưv thax tsav qơư no, Hôiv đôngx tsoz chos di sản VN tưz xeir 105 tsoz côngk nhav uô tsoz chos Di sản VN. Yuôr đuô li cux tâu muôz tso trâu thax tsav yuôx zêx lâul tsuv tâu tu, por hưv tsês. Zơưv Lê Huy Cường, Tsar ban Kỹ thuật, Hôiv đôngx Di sản VN heik pâuz:

“No zos thax tsav yuôx zêx tiv 6-7 cur tưz muk qênhz shuôs lơưv. Heik cxuô hur tiz si têx thax tsav yuôx zêx lâul, tsoz tưs cux jông gâux tas nro. Tsiv nhos tâu côngk nhav zos tsoz chos di sản VN. No zos iz kro lok six jông, hur tiz têx qơư tâu côngk nhav zos yuôx zêx di sản puôr lênhx zos chor qơư ju lix jông. Iz chas đê sâu têx njik yuôx zêx, tsênhv huôv tsar ju lix thiêz. No zos ju lix chiv xênhz đrox tsuôs jông jav chiê cxuô lênhx sơưr đơưk muôx têx tuôx ndis shuôs uô si, seiz têx yuôx zêx lâul no”.

Trơưk li chor nênhs nhênhz chơưv khoa học ntâuk grê , yuôx zêx lâul nhoz Tô Múa, Vân Hồ zos chor yuôx zêx Shan tuyết gra txix Trung Quốc lok chos. Yuôx zêx tâu chos pêv têx thax tsav tox siêz, muôx yar ntux jiêz, muôx huôz pok niêz ntơư. Yuôx zêx ziv chos tâu ntêr shông ziv muôx grik thiêz jông trâu lênhx nênhs li đas jos. Ntêr lok no, tsôngv pêx xênhv Tô Múa tsuôk cor cav đê sâu têx njik lol jiêz, kra kruôr trơưk li chor lâul têx tsưr ziv iz txưv uô xưz. Nhiv no, thax tsav qơư co tưz muôx tsêr meir kra thiêz tsênhv uô ndar txos cov muôx tâu têx xiv huv jông, muôs tâu gri siêz. Zơưv Bùi Xuân Hồng, Phưv Chủ tịch Hôiv đôngx quản trị công ty yuôx zêx heik:

“Pêz tsiv uô têx tsoz yuôx zêx co chiê cov hur tiz si cxuô suôv qơư puôr lênhx pâuz txos. Viv pêz pâuz chor yuôx zêx no lok six jông, uô tâu ntâu zav râuz đêx hâuk. Pêz seiz njiê pov chor yuôx zêx no zuôr gra lok phênhv sâu tâu trâu tsôngv pêx xênhv ntơưv qơư”.

Trơưk li zơưv Thái Bá Sinh, Tsar phongx Kôngz nuv thiêz huôv tsar tox siêz huyện Vân Hồ, co zos iz kro jông, tsi tiêk đros thiêz lênhx nênhs chos yuôx zêx, tsênhv zos têx jông chiê Vân Hồ huôv tsar uô têx xiv huv txix chor yuôx zêx lâul:

“Muôx têx heik, no tâu seiz zos huyện Vân Hồ têx xiv huv yuôx zêx jông thiêz kaz, hâur six hơưv zuôr txos Phongx tror nhênhz chơưv nthuôr uô đar cux iz zav li por hưv chiê muôx têx chor xiv huv no tâu tsiv uô, yênhx huyện Vân Hồ li xiv huv hur jông OCOP. Iz kro thiêz zos uô qơư jông chiê piêr kriê trâu tsôngv kruô sơưr đơưk hâur thiêz đrâuv luôs 2 chas tỉnh pâuz txos, tuôx ndis shuôs uô si, hâuk siv têx yuôx zêx lâul no”.

Por hưv tsês chiê têx shôngz ntông heik cxuô thiêz têx tsoz chos tâu ntêr shông tâu côngk nhav zos di sản li heik sâuv heik taz tsi tiêk zos tsưr ziv uô muôx liv trâu por hưv, huôv tsar truôx VN li ntâu chiv xênhz đrox tsuôs, tsênhv muôx liv trâu krêz tsưr ziv tas nro côngv thôngx sơưr đơưk sik đros tsưx phưv jông têx đrox tsuôs, shôngz ntông. Tsôngv pêx xênhv Tô Múa, Vân Hồ, tỉnh Sơn La tsênhv vav chiê siêz, têx yuôx zêx chor lâul chos tsês no, hâur ntu zuôr txos zuôr cxơưz paz thax tsav qơư no huôv tsar uô bluô nux./.

(Lê Hạnh-Riê Lâux cxeik, nhênhv)

Kruôz kriê sêi shuôk chor nênhs trâus moz Covid-19 ntơưv tsêr

* Chiv chir sêiz shuôk zuk tuk khênhx:

- Nênhs moz tsuv nưk nhoz nưk trâu hâur iz kror qơư, taz por kuôk đêz muôx 2 thiêr đros têx nênhs txơưr. Taz por pluôs nox muôx cxix cxuô tsơưr pưr. Tsuv chox ntâuz bos kror ndâux thâuv njiz têx nênhs txơưr. Hâuk đêx ntâu cov luz chêr muôx txâuk đêx.

- Nox hâuk yuôx Paracetamol thâuv uô cuz, moz iz chêr, moz tâuz hâu (nus nhân viên y têr lok chor yuôx tsuv nox thiêz six hơưv cêv kuôk nox yuôx). Thôngx cxix, zôngv đêx sor so iz chêr paz txo grêk cuz.

- Sêiz shuôk nồng độ oxy lơưr nhân viên y têr hêik kriê. Tsik chiv chir nox yuôx thâuv tsik tâu muôx nhânz viên y têr heik kriê đrâuv chor  yuôx Paracetamol chiê paz txo grek cuz, kho moz iz chêr, moz tâuz hâu.

- Zos lax uô pa, tsik chiv chir sơưr tâu lok sik sêiz shuôk zuk tsik tâu, moz hâur siêz, lok sik tsâuk muôs… tsuv hu ciês trâu nhân viên y têr chiê tâu paz cov ndar six hơưv.

* Por vêv chor nênhs uô nênhx nhoz đros zuk:

- Tsuv nhoz kuôk đêz chor nênhs txơưr đuô, nênhs moz nưk nhoz nưk hâur iz kror qơư. Zos tsik muôx qơư chiê nênhs moz nưk nhoz nưk mak tsuv nhoz siz kuôk đêz tsơưs tiv zix 2 thiêr.

- Nênhs moz thiêz cxuô lênhx nênhs hâur tsêr tsuv tsik so chox ntâuz bos kror ndâux.

- Tsik so nzuôr têk txix xaz phongx lok sik têx cuô yuôx nzuôr têk.

- Nhiêk zôngv nhiêk têx chuôz zênhx, tưx têik nox hâuk, xênhz huôx.

- Muôz chor vuôz tsuôz tso trâu hâur têx qơưk trâu vuôz tsuôz muôx hâu vor.

- Nênhs sêiz shuôk tsuv tsik so chox đêiv bos kror ndâux y têr thiêz nzuôr têik txix xaz phongx thiêz đêx hur.

- Kriz kror trêi cov vax tsêr lax chuô nziês./.

(Tòng Anh-Lik Thox cxêik nhênhv)