Nênhs Nùng nhoz Bắc Kạn li ntênhs phôngv côngz jông trâu nênhs lâuk hnuz nhôngs siêz

                    Nghệ nhân Nông Văn Hồ, nhoz jos Thôm Chản, xã Xuân Dương, huyện Na Rì, tỉnh Bắc Kạn zos lênhx nênhs tưz uô jiês uô ntênhs Tài khoăn (zos ntênhs phôngv côngz jông chor lâuk) lơưr nênhs Nùng li phongz qơưx xar tiêk, hâux lưv tsưr tsix ntênhs phôngv côngz jông trâu nênhs lâuk lok six coaz tsôngv. Fênhx yax thâuv hâur chuôz zis muôx lênhx nênhs lâuk txos hnuz nhôngs tsưr tsix ntênhs phôngv côngz jông, tsưr tsêr zuôr muk seiz hnuz jông, hli jông chiê tsưr tsix ntênhs phôngv côngz jông. Fênhx yax lơưr khênhr xeir hnuz tsưr tsix ntênhs zos lênhx lâuk nênhs co li hnuz xênhz, taz sik zos hnuz xênhz trơưk thiêz hnuz hâur shôngk shông yiêz mak tsưr tsix zuôr tsưr tsix hnuz phôngv côngz jông trâu hnuz txơưr:

          “ Chuôz zis tưs muôx cxix cxuô niêv txir txix 70 shông hnuz nhôngs ndê muk mak zuôr uô ntênhs phôngv côngz jông trâu chor lâuk. Zos uô mak khênhr xeir lênhx nênhs tâu uô li hnuz xênhz. Đrâuv co, ntênhs phôngv côngz jông tsênhv tâu tsưr tsix hâur têx hnuz tsiêz thâuv muôx cxix cxuô têx tuz nhuôk lok nox tsiêz”

          Nênhs Nùng li trôngx mor bax trâu hnuz ntênhs muôx: 4 ntiv cxur chiê hlơưr shaz, 5 luz piz, thax nduôr….thiêz tiv zix zos hâur trôngx mor tsuôk lâuz yuôx zêx tsi lâuz chơưr. Đrâuv co, tsuv muôx 6 tul keiz, hâur co muôx 4 tul lâur keiz thiêz 2 tul pox keiz. Thâuv uô ntênhs phôngv côngz jông mak tuô 3 tul lâur keiz, 2 tul pox keiz, iz tul tsês chiê txir nênhz hu plis. Zơưv Nông Văn Cường (nhoz zos Nà Dăm, xã Xuân Dương, huyện Na Rì, tỉnh Bắc Kạn) nhiv kruôr tsưr tsix uô ntênhs phôngv côngz jông trâu zuk niêv shông no muôx 80 shông hnuz nhôngs puz pâuz:

          “ Shông no cur niêv muôx 80 shông, txơưv tưz tâu têz qơưk tsưr tsix phôngv côngz jông taz sik lơưr nênhs Nùng li phongz qơưx mak cur chuôz zis tsuv uô ntênhs phôngv côngz jông trâu cur niêv thiêz. Lơưr têx lâuk thâuv ntêx, ntênhs phôngv côngz jông tsuv uô 3 shông tsi so. Têx chuôz zênhx bax uô ntênhs tsi zuôr ntâu, thâuv ntêx khênhr tsưr tsix thâuv tsâus ntux taz sik nhiv no hlôngr yiêz lơưv viv li tsưr tsix uô hâur đruôz hnuz thiêz”

          Nênhs Nùng li tsưr ziv uô xuz thơưx zos tâu têx txir nênhz uô txix hâur tsêr muk txos kror trôngx. Tsuv uô cêr đhâu đaz xênhz têz xênhz qơư txos thax đaz pos zơưs. Tiv 2 zos uô ntênhs thor cxuôv por tsês têx môngr tsi jông, moz gênhs muôx hâur luz nênhx, đhâu co heik cưr cxiêx pửt lok six jông. Nghệ nhân Nông Văn Hồ, xã Xuân Dương, huyện Na Rì, tỉnh Bắc Kạn puz pâuz cxaz:

          “Hnuz no zos jông hnuz, têx tuz nhuôk hâur tsêr tsưr tsix ntênhs phôngv côngz jông trâu pos zơưs, thor phôngv pos zơưs muôx jông đas jos, đros têx tuz nhuôk nhoz uô nênhx shir phaz lul…”

          Nênhs Nùng nhoz tỉnh Bắc Kạn li ntênhs phôngv côngz jông trâu nênhs lâus zos phongz qơưx jông, tso pov cxênhx tuz nhuôk li siêz ndo txiêx njik têx lênhx lâus nênhs hâur jêx jos tưz sir tas ntâu đas jos tsoz phưz tu hloz lox, yênhx lênhx nênhs jông./.

(Hoàng Cường-Txâur vax cxiek nhênhv)

Pax lâus tơưs yiêz, cxơưz cxiz tsôngv kruô tuôx sêiz shuôk

          Pax lâus zos iz zav pax tơưs yiêz jông jav pir li hêir nênhs poz ziz têx nxêik truôx siêz khưr, cơưv txux chi, huôv tsar cêr uô nênhx jông, muôx luz nênhx tsâu sor thiêz txix thâuv nzor lok tưz yênhx zav pax jông jav huv đros cxuô hêir nênhs nhoz thax tsav Điện Biên cux li cxuô hêir nênhs thax tsav faz Bắc pêz têz qơưs. Pos Lò Thị Hà Phương, nhoz phươngx Him Lam, đrôngl Điện Biên Phủ cux hêik pâuz tiêk: Cur jông siêz hênhr, viv tâu xênhz zus thiêz hloz lox huôv tsar cêr uô nênhx nhoz thax tsav qơư tir ntâuk zênhx tros châuz đrav ntêx. Đros ntơư, Điện Biên tsênhv nto bê lul thax tsav qơư di tích lịch sử txuôk đros qơư tir ntâuk zênhx tros châuz nto bê lul hur si sâuv ntiêx têz thiêz hur si sâuv têx tox trôngz, câuv har cux li têx ntus cêr muk lok hâur thax tsav, sêiz pov cxuô tsoz pax lâus tơưs yiêz, ziv uô trâu thax tsav qơư co ziv jông jav đuô:

(Txơưv ntâu luz tỉnh txơưr cux chos tsoz chos pax lâus, taz sik têx pax lâus hâur thax tsav Điện Biên cux tơưs yiêz jông jav pir li hêir nênhs poz ziz nhoz thax tsav faz Bắc. Têx tox trôngz câuv har thax tsav faz Bắc, thâuv txos chêix pax lâus tơưs, tưz uô trâu têx tox trôngz câuv har ziv jông jav thiêz shông tưs cur cux tuôx trâu ntơưv no chiê cxêik đuôz)

Oz saz ntus cêr muk lok hâur thax tsav đrôngl lịch sử Điện Biên phủ, cxuô trêk pax lâus taz tov tơưs yiêz jông jav, chênhr zos cxơưz cxiz trâu tsôngv kruô tuôx ndis uô si, sêiz shuôk têz qơưs txos Điện Biên hâur luz chêix no. Pos Võ Thị Tố Như, iz lênhx kruô nhoz đrôngl Đà Nẵng shir phaz lul hêik pâuz:

(Chor pax lâus ntơưv Điện Biên tơưs yiêz jông jav hênhr thiêz jông jav chuôs li hêir nênhs poz ziz iz lênhx nxêik. Cur nhiêv cxêik đuôz đros têx pax lâus tơưs yiêz ntơưv Điện Biên.)

          Tsoz chos pax lâus muôx hur si trơưk oz saz ntus cêr muk lok trâu cxuô qơư di tích lịch sử li: Trôngz D1, trôngz A1, trôngz E… uô trâu têx qơư di tích ziv jông jav đuô huv đros tsôngv kruô siêz nhiêv. Têx pax lâus tơưs yiêz nto bê lul, hâur shông 2014, tỉnh Điện Biên thiêx kriz ntênhk hội pax lâus jiês xuz thơưx thiêz hâur niêx shông thâuv txos hli 3 thiêx tror kriz ntênhk hội pax lâus. Ntênhk hội pax lâus shông no muôx njiêz luk “Pax lâus tơưs yiêz txuôk đros kriz ntênhk hội shông ndis shuôk têz qơưs-Điện Biên shông 2024”. Pos Huỳnh Thị Thanh Thủy, iz lênhx kruô nhoz tỉnh Quảng Nam tuôx ndis shuôk têz qơưs shir phaz lul hêik pâuz:

(Cur tưz tuôx trâu Điện Biên oz jiês, tsêiz no cur cux tuôx trâu ntơưv no ndax trâu luz chêix pax lâus tơưs jông jav. Shông no, cur tror tuôx trâu Điện Biên chiê cxêik đuôz. Cur sêiz pov zav pax lâus tơưs yiêz jông jav hênhr)

Chênhr zos li hêik ntơư, hâur hli 3 hli 4 shông no, đros trâu têx pax lâus tơưs yiêz jông jav, ntơưv cxuô qơư di tích thiêz têx qơư ndis uô si, sêiz shuôk têz qơưs hâur thax tsav tỉnh Điện Biên cux zuôr kriz uô ntâu cêr lov jêv txuôk đros px thiêz tsôngv kruô tuôx ndis uô si, sêiz shuôk têz qơưs./.

                                               Tsu cxêik nhênhv-Vũ Lợi, CQTT Tây Bắc