Sơn La: Thâuv têz qơưk têx tsênhv chei paz txos trâu thax tsav txov nhêv

        Txox cêr ndê tox, nkhâuk lêv ntêr muôx 5 cêik, taz sik ntu đrav ntêx, tsôngv box jok Suối Cù, xã  Huy Tân, huyện Phù Yên (Sơn La) tsuv muk tas yênhx six hơưv. Muôx cêr jông muk, zôngx ziv thâux xa têx kôngz, hax huv cxuô zav zos tsôngv box nhoz no li siêz xar njôngr ntêr lok. Tax txos nhiv no, têx tsưr ziv xar ntơư tưz muôx tsênhz tiês, thâuv ntu cêr đaz tuôs tsi jông muk lol jux juk tâu cxiv uô, luôv suôz jêz txix têz qơưk tsaz yênhx huôv tsar kinh tế, xã hội thax tsav tsôngv box heir nênhs tsơưs thiêz tox siêz ntu 2021-2030 (têz qơưk tsaz yênhx 1719) paz. Tix lâus Tsaz Xênhv Muôk, Tsar jok Suối Cù heik: “Tsôngv box nhoz no lok six jông siêz thiêz shir phaz. Txox cêr txix ntu đrav tơư tox tuôx pêv no tâu luôv suôz jêz, xi măng mak đhâu ntu đaz tuôs lơưv, uô tsâus Đảng, têz qơưk lok six ntâu”.

         Tsôngv box jok Khoa 2, xã Tường Thượng, huyện Phù Yên cêr xar njôngr cov muôx tsêr vênhx huôv txâuk phưx vưv xênhz huôx, cơưv jêx jok cux tâu trơưk li siêz xar, thâuv tâu têz qơưk paz max txos. Zơưv Bạc Văn mười, Bí thư chi bộ, uô tsar jok heik pâuz, hli 4/2023, tsêr vênhx huôv jok Khoa 2, đar muôx 180 xưv phaz, xav hur si pênhr yưv uô tas xar muôx 1,2 tyv đeiv tưz cxiv uô tiêr, tâu choz trâu tsôngv pêx xênhv xênhz huôx: “Thâuv ntêx tsêr vênhx huôv mê grêiv hênhr, tsuôk bâuv iz đraz luz yiêz nhiv no xưz, iz đraz nhoz hâur, iz đraz nhoz đrâuv cơưv lok tsi jông cơưv. Txix thâuv muôx tsêr vênhx huôv yiêz, phênhv ntâu tsôngv pêx xênhv lơưr tuôx cơưv mak jâuv tas hur si saz hâur tsêr, heik đaz tsi lok cux hnor thiêz mnôngs tâu”.

         Cux txix têz qơưk tsaz yênhx 1719 têx pênhr, nhoz cxuô jêx jok thax tsav tsôngv box heir nênhs tsơưs ntơưv huyện Phù Yên (Sơn La), ntâu côngz trênhx tsêr cơưv ntơưr, lớp cơưv, qơư trâu shux xênhz tuôx nox nhoz hâur tsêr cơưv, cơưv ntơưr; qơư y tế; ciêz tsênhv qơư xã, lok sik têx qơư truôx tuk yêik txar tsôngv box lok nhoz chiê đrêiv nas chuô, ntux uô ruôr hiêv....tsênhv jux juk tâu cxiv uô. Hâur 58 côngz trênhx tâu yưv pênhr cxiv tsa shông 2023, txos nhiv no, iz đraz ntâu tưz uô tiêr, choz trâu tsôngv box.

         Iz chas co, têx dưv anr huôv tsar uô kôngz-jôngr nuv truôx, huôv tsar uô têx muôx jông ntơưv qơư chiê uô hax huv muôs cux tsênhv tâu cxơưz paz, chiê tsôngv box nhoz thax tsav no huôv tsar uô nox uô hnar, muôx nzir phênhv sâu tâu. Ciês tsaz yênhx por hưv thiêz huôv tsar jôngr, nhiv no huyện Phù Yên tsênhv choz 8 cxênhz ntâu ha jôngr ntông trâu 300 lênhx tsưr jôngr thiêz 7 côngv thôngx seiz car, tsưx phưv.

          Hâur 2 shông 2022 thiêz 2023, huyện phù Yên tâu muôz zuôr xar 200 tyv đeiv chiê krêz uô têz qơưk tsaz yênhx 1719 li  9 dưv anr, luôs hâux lưv. Txos nhiv no, tưz muôz nhiêx uô tâu 4 hâur 9 dưv anr, xav hur si chor nhiêx tas muôx 83 tyv đeiv ntâu, tax 44% ntâu chor pênhr choz hâur 2 shông. Zơưv Đặng Quang Hưng, Chủ tịch Uỷ ban huyện Phù Yên, Sơn La heik pâuz: Txơưv tsênhv yuôr ntâu phiv liv, taz sik tsuv khav tinhv đhâu 2 shông fuô uô, têz qơưk tsaz yênhx 1719 tưz uô tâu lok six jông, cxơưz kinh tế-xã hội ntơưv qơư huôv tsar. Lar heik zos, phênhv sâu tâu tsar ndê ntâu đuô pir li shông 2022, têx chuôz zis pluôs, chuôz zis zuôr xar pluôs txo grêk tsơưs pir li shông 2021.... “Hâur ntu zuôr txos, pêz zuôr tror yax kriê Đảng, têz qơưk li tsênhv chei, hâur co muôx têz qơưk tsaz yênhx 1719 txos trâu tsôngv box, canr bôv, công chức, chiê gra siêz sơưr đơưk txux chi tsưr ziv jênhv pâuz, fuô uô tâu jông. Tror qênhz shuôs têx tsaz yênhx, dưv anr zov chênhr, sâu jênhv têx uô tsi tâu tsi tiêr, njiz trâul phiv liv chiê đơưk tu, seiz kaz, taz por uô tâu jông, tsênhv tsênhz”.

         Têx côngz trênhx yiêz, huôv tsar uô nox yiêz jux juk paz uô hlôngr yiêz ntâu jêx jok, tsôngv box heir nênhs tsơưs thax tsav tox siêzđêz đrôngl tưz muôx luz nênhx truôx tuk tsâu sor./.

(Lê Hạnh-Riê Lâux cxeik, nhênhv)

Shông 2023, muôx 5 zav lênhx nênhs tâu cuiv BHYT thêv 100% nhiêx txiêx thâuv muk seiz njuôs thiêz kho moz, co zos lênhx tưs?

          Grê 14, Nghị định 146/2018 cui tênhv 5 zav lênhx nênhs tâu Cuiv BHYT thêv 100% thâuv seiz njuôs thiêz kho moz, muôx:

        Têx lênhx nênhs tiv iz zos têx lênhx nênhs muôx côngz đros cơưx mênhv, bộ đội lâuk, nênhs tâu sơưv paz txưv BHXH yênhx hli, nênhs zos ziv chuôz zis pluôs, nênhs mênhx cxưx tsơưs nênhs nhoz thax tsav txov nhêv thiêz lok six txov nhêv, nênhs muôx côngz đros cơưx mênhv li nênhs cxênhz jê, nênhs txix 80 shông ndê muk tsênhv tâu sơưv phênhv paz txưv trâu nênhs cxênhz jê thâuv lênhx nênhs no tâu tas siv nênhx.

        Têx lênhx nênhs tiv oz zuôr tâu paz txưv 100% nhiêx txiêx seiz njuôs thiêz kho moz thiêz tsi cui tênhv phênhv thêv nhiêx txiêx lok yuôx, hóa chất, chuôz zênhx y tế lơưr Bộ y tế li cui tênhv. Têx lênhx nênhs no muôx têx lênhx huôx tôngv cơưx mênhv uô ntêx shông 1945; niêv pos Vn zênhz shôngx; thương binh, nênhs tâu sơưv chính sách li thương binh, thương binh hov B, bệnh binh thâuv kho moz; nênhs huôx tôngv tsav txênhz trâus tsơưr tưx đas jos txu grês txix 81% muk; mê nhuôk tsi tâu muôx 6 shông.

         Têx lênhx nênhs tiv 3 zos têx lênhx nênhs seiz njuôs thiêz kho moz nhoz ntơưv xã.

        Têx lênhx nênhs tiv 4 zos têx lênhx thâuv muk seiz njuôs thiêz kho moz muôx phênhv thêv iz jeies seiz njuôs thiêz kho moz kis đuô 15% nhiêx shar cơ sở (phênhv nhiêx shar nhiv no zos 1,8 tsov đeiv iz luz hlik).

        Têx lênhx nênhs tiv 5 zos têx lênhx nênhs cxaz chuôz BHYT 5 shông tsi so ndê muk thiêz muôx chor nhiêx txiêx sik đros thêv nhiêx phir seiz njuôs thiêz kho moz hâur shông ntâu đuô 6 luz hlik nhiêx shar cơ sở (phênhv nhiêx shar nhiv no zos 1,8 tsov đeiv iz luz hlik).

Nhạc cắt

          Têx zuôr trâus chiê tâu sơưv BYT thâuv muk seiz njuôs thiêz kho moz:

         Thâuv muk seiz njuôs moz, kho moz tsuv muôx ntơưr BHYT tsênhv yuôr tsiv grê sir zôngv thiêz ntâuz ntơưr muôx zuk li đuôz shav. Đros mê nhuôk tsi tâu muôx 6 shông mak zuôr ntơưr BHYT tsênhv yuôr tsiv grê sir zôngv.

         Zos nênhs trâus moz hnhar zuôr trâus ciêr chênhr chơưv kho: Tâu tos jênhv seiz njuôs thiêz kho moz nhoz tưs cux tâu thiêz tsuv muôx ntơưr BHYT đros tiz nênhs co li têx ntâuz ntơưr lok zuk li xor mông thâuv tơưv tsêr kho moz. Hâur ntu kho moz pov thiêz tsuv kho iz cxiê zav moz txơưr mak tsuv kho moz trơưk qơư seiz njuôs thiêz kho moz tưz cui tênhv.

         Nênhs moz tsuv hlôngr qơư kho moz: Tâu hlôngr chuyên môn kỹ thuật lơưr cui tênhv hâur qơư seiz njuôs thiêz kho moz BHYT kho tsi tâu lok sik têx jix vuv kỹ thuật tuôv zênhv tsi tâu. Nênhs moz muôz ntơưr BHYT tsênhv yuôr tsiv grê sir zôngv thiêz zuk li ntâuz ntơưr huv cêr chei thiêz qơư seiz njuôs thiêz kho moz li ntơưr hlôngr qơư seiz njuôs thiêz kho moz.

        Nênhs thêv nhiêx phir thâux nênhs moz: Zos “sĩ quan hạ sĩ quan, nênhs uô côngz xưv cơ yếu….; nênhs muôx côngz đros cơưx mênhv, nênhs muôx côngz đros cơưx mênhv li nênhs cxênhz jê li (niêv txir xênhz zus, mê nhuôk, nênhs muôx côngz tsoz phưz liệt sĩ); mê nhuôk tsi tâu muôx 6 shông; nênhs tâu paz txưv yênhx hli” mak tâu Cuiv BHYT thêv nhiêx txiêx thâux muk lok seiz njuôs thiêz kho moz thâuv hlơưr qơư seiz njuôs thiêz kho moz.

         Nênhs tror seiz njuôs đuô moz lơưr zoz qơưx kho moz: Nênhs cxaz chuôz BHYT tsuv muôx qơư seiz njuôs thiêz kho moz li ntơưr tênhv six hơưv tror seiz njuôs đuô moz. Ntơưr no tsuôk sir zôngv tâu 1 jiês thâuv seiz njuôs thiêz kho moz./.

(Thu Thùy-Txâur Vax cxeik nhênhv)