Huôv tsar kinh têr jôngr nhoz Yên Bái

Yênhx shông, tỉnh Yên Bái chos yiêz muôx 15.000 ntâu héc ta jôngr cxuô zav, paz trâu thax tsav muôx jôngr vor txix 62% trâu shông 2015 ndê muôx 63% shông 2022, sơưr tiv plâuz hâur tas nro têz qơưk. Tỉnh li tsưr ziv zos txos shông 2025 thax tsav muôx jôngr vor zos 65%, chor jôngr chos yênhx shông zuôr ntông tâu muôx 500.000 yiv thôngx, ndar txos zos tsênhv qơư uô ntông jôngr chos lox thiêz công nghệ yiêz jông. Têx kror co puz pov kinh têr jôngr nuv tưz thiêz tsênhv zos yênhx kror hâux lưv zaz zâuv ntâu doanh nghiệp, pêx xênhv cxaz chuôz thiêz zos yênhx kror paz trâu huôv tsar kinh têr ntơưv thax tsav qơư. Pos Lý Thị Mỹ tôv 10, thị trấn Mậu A, huyện Văn Yên puz pâuz:

“Uô jux juk, xuz thơưx mak pêz uô tsơưs xưz thiêz iz shông cxaz nzir muôx yênhx châuv vạn. Tsoz cuêv fix huôv tsar mak kinh têr cux muôx nzir”.

Uô nênhx đros chos jôngr zuôr xar 30 shông, tsik tâu muôx jiês tưs pos Nguyễn Thị Nguyệt nhoz jok Hơn, xar Thịnh Hưng, huyện Yên Bình pov tâu tiêk jôngr muôx tsiv gri lox li hâur têx shông jê lok no. Pos Nguyệt hêik:

“Tu iz thax tsav jôngr lox đar chie taz por kinh têr muk ntêr,  viv tiêk 7 shông zuk muôs mak 1 héc ta zuôr sâu tâu muôx 60-70 triệu đêiv taz sik tsês chiê muôx 12 shông mak sâu tâu muôx 100 triệu đêiv ntâu, thâuv co mak zuk tsik thav yưv pênhr nzir lơưv đros tuz zus mur hâur har jôngr, uô oz tsưr ziv no uô cê”.

Chiê gra siêz tsơưr lươngv, tsiv gri jôngr chos, tỉnh Yên Bái tưz chox kriê cxuô thax tsav qơư kriz uô chos jôngr lơưr saz sêiz car jôngr truôx đrênhk. Txos nhiv no, tas nro tỉnh muôx zuôr xar 12.000 héc ta jôngr chos tâu cungz chứng chỉ sêiz car truôx đrênhk (FCS), sir jos nhos 4 shông thiêz zuôr muôx nhos 100.000 héc ta jôngr tâu cungz chứng chỉ no. Tiến sĩ Đỗ Đà Giang, Phòng Cxơưz cxiz Chos jôngr ntông, Tsênhv qơư cxơưz cxiz uô kôngz Têz qơưk hêik pâuz:

“Jôngr lơưr chứng chỉ sêiz car truôx đrênhk co zos trơưk chứng chỉ ntiêx têz, mak kror jôngr co txix thâuv uô, piz txix zuz nôngz txos tsưr ziv kỹ thuật thiêz txos trâu hâux lưv sêiz car, tsoz phưz mak puôr lênhx zos uô lơưr ploz tsênhr ntiêx têz”.

Tỉnh Yên Bái nhiv no muôx 500 ntâu qơư uô ntông, hâur co xar muôx 100 doanh nghiệp thiêz hợp tác xã, tsênhv yuôr zos chor ziv chuôz zis. Têx hax huv uô tâu muôx ntâu zav li cơư uô txiês, têx grax zâu… Zơưv Nguyễn Văn Trữ, Phưv Giám đốc Công ty cổ phần Jôngr Kôngz nuv hax huv Yên Bái puz pâuz nzir:

“Pêz cux tưz gra siêz tsơưr lươngv hax huv ndê trâu iz thênhv siêz đuô chiê tax tâu ciêz đrôngs li zoz qơưx ziv hnuz ziv siêz. Pêz cux tưz hlôngr yiêz đuô iz cxiê chuôz zênhx uô; chiê iz cxiê canr bôv kỹ thuật muk cơưv shâuv ntơưv têx qơưk uô tâu jông chiê lok uô hâux lưv ntơưv pêz công ty”.

Đros tas nro thax tsav jôngr thiêz ar cêv kuôk trâu uô jôngr nuv xar muôx 479.000 héc ta, Yên Bái zos thax tsav qơư muôx chor jôngr ntông ntâu hâur thax tsav têx tỉnh tox siêz faz Bắc, yênhx shông zuôr paz uô tâu xar muôx 700.000 yiv thôngx ntông cxuô zav thiêz 150.000 tấn shôngz cxuô zav. Kror liv no tưz thiêz tsênhv tâu chor doanh ngiệp sâuv thax tsav kriz uô, chiê paz muôx tâu ntâu zav uô nox, chuôz ndê phênhv sâu, gôngr côngv trâu huôv tsar kinh têr ntơưv thax tsav qơư./.

Đinh Tuấn-Lik Thox cxêik nhênhv

Tsuv phênhz mênhx luôs hâux lưv quyết tinhv lok ar têz thiêz seiz car ar têz

Dự thảo Chei ar têz kho đuô, đhâu ntâu jiês tâu tsưr tsix zuôr ziv chênhv, sâu jênhv, kho đuô tưz muôx lok six ntâu têx cui tinhv yiêz cxaz nzir lok têz qơưk li vax huôv thiêz txơưx jênhv hâur seiz car, sir zôngv ar têz. Taz sik cux tsênhv yuôr ntâu tsênhv njiêz tsi tâu tsênhz mênhx lok têz qơưk li vax huôv thiêz txơưx jênhv. Trơưk Phưv gáio sư, Tiến sĩ Trần ngọc Đường, kuz Phưv seiz car Văn phongx Côx hôiv, dự thảo Chei ar têz kho đuô jiês no, lok sâuv têz qơưk vax huôv hlôngr njêx muôs tsưr ar têz, cui tinhv tsênhz mênhx nhoz Grê 15 lok hlôngr njêx muôs tsưr ar têz tsi mênhx:

“Têz qơưk vax huôv seiz car nhoz Grê 21 đros thiêz 18 hâux lưv, vax huôv, taz sik cui tinhv tsênhz mênhx lênhx nênhs, lar heik zos Chính phủ thiêz Ủy ban cxuô cấp hâux lưv seiz car ar têz thiêz sir zôngv ar têz no li chas tsi mênhx. Têx no lok six zov chênhr, cê zos seiz car, sir zôngv thiêz zuôr muôs ar têz. Zos tsi phênhz mênhx, zuôr muôx yưv têx tsi jông lok sâuv uô tuôr xuôv nhiêx txiêx, ar têz. Tiv 2, phênhz cấp, phênhz vax huôv seiz car ar têz tsuv tsênhz mênhx, cấp T.Ư uô đaz tsi, ntơưv qơư uô kror tưs”.

Trơưk li iz cxiê lênhx nênhs nhênhz chơưv, nênhs lês uô hâux lưv têz qơưk seiz car ar têz zuôr muôx vax huôv, txơưx jênhv seiz car, uô têx nuv tâu zok muôz. Iz chas co, tưz zos hâux lưv têz qơưk mak tsuv taz txơưx jênhv lok têx nuv thâuv uô tsi tâu tsi tiêr. Zơưv Hoàng Thế Liên, kuz Thứ trưởng Bộ Tư pháp heik:

“Tsuv xav tinhv tsênhz mênhx lok cơ quan lês uô hâux lưv têz qơưk lol ar têz, seiz car ar têz. Iz zav li Grê 22 heik Chính phủ thôngx ziv seiz car ar têz qơưk hâur ats nro têz qơưk, taz sik thâuv uô kaz yôngx 3 heik, Bộ đêx ar thiêz tênhx qơư taz txơưx jênhv uô ntêx Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ lok sâuv thôngx ziv seiz car. Iz kro thiêz, cxuô sở, ngênhx zos cơ quan lês car uô đreiv Ủy ban têx hâux lưv, tsi zos cơ quan seiz car iz zav li hâur chei têz qơưk six heik. Cur thix ziv qênhz yuôx shuôs cov jông tsênhv njiêz no”.

Iz cxiê lênhx nênhs nhênhz chơưv heik, qênhz shuôs vax huôv lês uô hâux lưv têz qơưk lok seiz car ar têz hâur Dự thảo Chei (kho đuô) tưz tâu moz siêz txos. Chor nênhs nhênhz chơưv no heik, qênhz shuôs vax huôv li heik sâuv tsuv cui tinhv tsênhz mênhx, txix njuôk hov txos pâux nzir, sâu zuôr ar, tsuv gra siêz pưs txux qênhz shuôs têx li co hâur ntu uô luôs hâux lưv no. Trơưk li Tiến sĩ Nguyễn Văn Pha, Ủy viên Ủy ban T.Ư Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, ban cxiv sâu tsuv cxaz nzir têx chei chiê seiz kaz uô têx nuv heik sâuv. Đhâu co seiz kaz uô lơưr chei têz qơưk lol ar têz ntơưv qơư:

“Hâur tas nro têx hâux lưv lox lok ar têz, Đảng thiêz têz qơưk tsưr ziv lok qênhz shuôs tsi tiêk uô li chas cov jông, cov tiêr têx chei, mak xar txos chei qênhz shuôs vax huôv saz đrâuv. Nhiv no têx chei uô li chas. Cur seiz tsuv uô jông hâux lưv seiz kaz”./.

(VOV-Riê Lâux cxeik, nhênhv)