Tsôngv pêx xênhv Sơn La shir phaz thâuv zuôr krêz uô txox cêr muk chênhr Hòa Bình-Mộc Châu

Tix lâus Hà Văn Hiệu nhoz jok Mường Khoa, xã Chiềng Khoa, huyện Vân Hồ (Sơn La) chuôz zis muôx 6 lênhx nênhs. Tas nro chuôz zis phênhv sâu chênhr zos khov trâu têx yuôx zêx, txir lưv tsiz sôngz muôx 1,5 ha thiêz 2, 3 cxênhz xưv phaz blêx liêx, txơưv tsi ntâu taz sik cux txâuk nox, txâuk hnar.

2 shông tror lok no, tâu hâu nov huyện, xã heik pâuz tiêk, têz qơưk zuôr sâu zuôr ar uô cêr muk chênhr đhâu thax tsav xã; txơưv chuôz zis zuôr trâus pôngz mê njik têx liêx têz, taz sik tix lâus thiêz chor nênhs hâur tsêr lênhx tưs cux shir phaz, jông siêz, thôngx ziv đros têz qơưk hâux lưv uô co, viv thâuv muôx cêr muk chênhr đhâu, tsôngv box sơưr đơưk zuôr zôngx ziv muk lol thiêz thâux xa têx hax huv đuô: “Hâu nov ntơưv qơư tưz ntâu jiês hu pêx xênhv muk cơưv ntơưv tsêr vênhx huôv jok cux li tsêr vênhx huôv xã. Chiê fuô uô txox cêr muk chênhr, cxuô cơ quan ban, ngênhx cux tưz tuôx njuôk hov jiês tiv 2, njuôk nzir têx ar têz jiês uô ntêx tsi tâu njuôk txos ntơư hur si. Heik cxuô, pêz tsôngv pêx xênhv lênhx tưs cux jông siêz, thôngx ziv, viv muôx cêr muk chênhr đhâu zuôr paz muôx cêr zôngx ziv muk lol trâu têx thax tsav Tây Bắc; thiêz pêx xênhv têx kôngz cux zuôr tâu gri đuô”.

Trơưk li zơưv Hà Văn Úng, Phưv Chủ tịch Ủy ban xã Chiềng Khoa, cấp ủy, hâu nov ntơưv qơư thiêz tas nro tsôngv pêx xênhv nhoz 7 jok hâur xã puôr lênhx shir phaz, jông siêz đros tsưr ziv cxiv uô txox cêr muk chênhr đhâu thax tsav xã, viv li cxuô luôs hâux lưv bax trâu cxiv tsa côngz trênhx, txix njuôk hov ar têz, qênhz yuôx têx shôngz ntông, kôngz lôngk uz no hâur liêx têz chiê sâu zuôr ar uô cêr, txos njuôk hov, cxiv uô 02 qơư yêik txar 30 ntâu chuôz zis trâus zuôr ar nhoz....puôr lênhx tâu fuô uô zôngx ziv, bax trâu hnuz krêz côngz cxiv uô côngz trênhx: “Txix thâuv muôx tsưr ziv krêz uô txox cêr no, tsôngv pêx xênhv lênhx tưs cux jông siêz, shir phaz lus. Luôs hâux lưv sâu zuôr ar fuô uô tâu zôngx ziv, tsi muôx đaz tsi njiz trâus phiv liv. Heik cxuô, tsôngv pêx xênhv lênhx tưs cux tok njôngr txos hnuz krêz uô txox cêr co xưz, sơưr đơưk shir phaz hênhr”.

Zơưv Nguyễn Thế Phương, Chủ tịch Ủy ban huyện Vân Hồ, Sơn La heik pâuz, tas nro têx liêx têz tsuv sâu zuôr chiê cxiv uô txox cêr muk chênhr Hòa Bình-Mộc Châu, thax tsav pêx xênhv nhoz thiêz zok nriêr qơư trâu têx kiêk nênhs vuôz tsuôz hâur thax tsav huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La zos 352 ha, xav hur si pênhr yưv uô dưv anr pâux nzir, zuôr ar uô cêr thiêz yêik txar px muk nhoz qơư yiêz zos zuôr xar 460 tỷ đeiv txix T.Ư thiêz ntơưv qơư nhiêx txiêx. Xav tas nro têx chuôz zis zuôr trâus uô ruôr hiêv, sâu zuôr ar ntơư muôx 415 chuôz zis; hâur co 100 chuôz zis trâus sâu ar nhoz, tsuv yêik txar muk nhoz lưv thax tsav qơư; 149 chuôz zis trâus sâu zuôr ar liêx têz: “Pêz sir jos txos hnuz 15/4, krêz uô 4 qơư yêik txar tsôngv px muk nhoz chiê zuôr qơư uô cêr muk chênhr Hòa Bình-Mộc Châu. Iz chas ntơư, Ủy ban huyện cux tsênhv cxiz uô sei luôs hâux lưv thôngz sâu, qênhz shuôs chiê zuôr qơư uô côngz trênhx. Têx hâux lưv co fuô uô lơưr yênhx ntu, sir jos txos hnuz 30/6, phênhv ntâu uô tiêr hâux lưv zuôr ar uô dự án hâur tas nro thax tsav huyện chiê choz trâu taz viv yưv pênhr uô txox cêr co”.

Cêr muk chênhr Hòa Bình-Mộc Châu, thâuv uô tiêr zuôr paz uô hlôngr yiêz txox cêr lox sôr 6, txix đrôngs Hà Nội tuôx trâu têx tỉnh Tây Bắc heik cxuô thiêz tỉnh Sơn La heik taz, paz txo grêk tsơưs yêz muk lol ntâu hênhr đhâu cêr lox 6, tsi yuô nkhâuk lêv, phiv liv muk lol, cxơưz cxiz kinh tế xã hội huôv tsar thiêz taz por côx phax, truôx tuk hâur thax tsav tỉnh Sơn La, têx tỉnh Tây Bắc.

Txix têx muôx liv thiêz jông co, tsôngv pêx xênhv Vân Hồ, tỉnh Sơn La thiêz thax tsav Tây Bắc thâuv tâu pâuz txos, hnuz 15/9/2025 txox cêr muk chênhr Hòa Bình-Mộc Châu, ntu đhâu thax tsav tỉnh Sơn La zuôr tâu krêz uô, lênhx tưs cux puôr lênhx jông siêz, shir phaz tok viv zuôr nzor muôx cêr jông muk lol./.

VOVTB-Riê Lâux cxeik, nhênhv

Tuôr tsês thiêz huôv tsar chor sâm đros huôv tsar du lịch nhoz Lai Châu

Đhâu chor jiês muk hâur har jôngr thiêz nriêr tâu chor zuz sâm chox lok chos hâur vax, shông 2017 tix lâus Phàn A Sơn, nhoz jok Sin Chải, xar Giang Ma, huyện tam Đường, tỉnh Lai Châu tưz muôx 300 thiêr ndis sâm. Tưz tsik zos tuôr tsês thiêz huôv tsar chuôz zis chor sâm muôx tsiv gri no, tix lâus tsenhv kriê trâu pêx xênhv hâur jok uô zuz chiê chos nzir, kriz đar thax tsav chos cov paz muôx tâu kinh têr trâu chuôz zis: “Uô ntêx shông 2016, cur pov pox nhuôs hâur jok muk zok nriêr hâur har jôngr chox lok muôs trâu chor nênhs zuôr. Cur pov chor sâm no muôx tsiv gri kinh têr lok six siêz. Xar tiêk muk zok nriêr hâur har jôngr ntâu mak zuôr tas muk, cur thiêx li xar tiêk pox nhuôs muk zok hâur har jôngr lok chêk zuk zuôr chiê chos uô zuz nôngz. Zuôr pox nhuôs chor lok iz shông cur uô nzir mê njil zuz. Txix co cur thiêx pâuz tâu tiêk uô kôngz nuv mak tsiv muôx tsoz chos tưs tsiv gri siêz li tsoz sâm”.

Zos nênhs nhoz ntơưv jok uô ntêx hlo hâur tuôr tsês chiê chor zav sâm nhoz tox siêz, shông 2023 tix lâus Phàn A Sơn đros 4 ziv chuôz zis hâur jok yênhx lix HTX tuôr tsês thiêz huôv tsar zuz sâm tox trôngz Lai Châu. Txix thax tsav zâu muôx oz pêz puô thiêr ndis xuz thơưx, khov sir jos thiêz sir zôngv jông têx kỹ thuật, txos nhiv no HTX thax tsav chos sâm uô hax huv tưz tâu kriz đar ndê muôx 3 héc ta ntâu, vax uô zuz muôx 2.000 ntâu thiêr ndis, paz muôx hâux lưv uô tsik so trâu 5 lox tôngv zos nênhs ntơưv thax tsav qơư thiêz muôx hâux lưv uô lơưr chêix trâu 15-20 lênhx nênhs, đros nhiêx hli txix 7-9 triệu đêiv iz lênhx nênhs iz hli.

Tix lâus Trần Văn Phát, Giám đốc HTX tuôr tsês thiêz huôv tsar sâm tox trôngz Lai Châu puz pâuz, đrâuv tuôr tsês, uô zuz thiêz huôv tsar thax tsav chos sâm, HTX tsênhv tâu cuiv siêz jông, Tsênhv qơư Cxơưz cxiz uô kôngz Têz qơưk thiêz Văn phòng điều phối jêx jok yiêz Trung ương paz 1 tiv đêiv. Txix chor pênhr nhiêx no, HTX tưz yưv pênhr zuôr mêir uz no, chuôz zênhx uô, gra siêz tsiv gri têx hax huv. Txos nhiv no HTX tưz uô tâu ntâu zav hax huv li yuôx zêx sâm, sâm jiz mur, chơưr sâm. Têx hax huv txix sâm no tưz tâu côngz jênhv zos hax huv OCOP  hov 3 ntơưv thax tsav qơư: “Hâur qênhx shênhx chos xuz thơưx mak lok six lax, zuk tsuv sik côngv đros chor nênhs nhênhz chơưv sơưr  thơưx nganhx nhoz Viện Nhênhz chơưv lâm sinh đrav Hà Nội coz zok kỹ thuật, sik côngv njuôk chiê sêiz shuôk jông cov chor tsoz chos no huôv tsar jông. Zuôr txos no HTX zuôr sik côngv đros Công ty Traphaco thiêz HTX zuôr zos qơư sâu zuôr muôs chor hax huv cik txos sâm Lai Châu no chiê uô têx hax huv”.

Huôv tsar thax tsav chos sâm đros trâu huôv tsar du lịch sinh thái ndê trôngz siêz li hâur trôngz Putaleng, Pusilung, Puxamcap… tsênhv zos nganhx sâm Lai Châu li tsưr ziv huôv tsar truôx. Ntơưv thax tsav côngv thôngx mênhx cxưx Hmôngz, Cho, La Hủ… chor doanh nghiệp, HTX, tôv sik côngv chos sâm tưz uô tiêr chor tour du lịch. Ntơưv chor jok li Sin Chải, Sì Thâu Chải, xar Hồ Thầu; Lao Chải 1, xar Khun Há (huyện Tam Đường) tsôngv kruô tưz tsik zos tâu nriêr pâuz lok têx vênhx huôv cxuô mênhx cxưx, mak tsênhv tâu ndis sêiz, nriêr pâuz zuôr sâm thiêz đros cxaz chuôz chos, sâu đê sâm. Tix lâus Nguyễn Minh Tượng, txix Nngệ An tuôx hêik pâuz: “Kror xuz thơưx ciês pov tâu thâuv tuôx txos trâu luz jok no zos lok six hur thiêz jông. Xuz thơưx xar tiêk no zos iz kror qơư du lịch zó iz luz côngz ty tưs sơưr kriz uô; taz sik thâuv nus txos mak thiêx pâuz tiêk zó pêx xênhv uô xưz. No zos iz kror lok six jông, viv zuk cux muk đhâu lok six ntâu qơư nhoz faz Bắc no lơưv taz sik thâuv tuôx txos ntơưv Lai Châu no thiêx pov tiêk Lai Châu txơưr lok six ntâu pir li têx qơư txơưr. Tiv zix zos tâu ndis sêiz chos vax sâm Lai Châu hâur sâu lok pêx xênhv li tsưr ziv uô cux li nriêr pâuz lok vênhx huôv zos iz kror lok six jông”.

Zơưv Nguyễn Trọng Lịch, Phưv Giám đốc Sở Kôngz nuv thiêz Tài nguyên Lai Châu puz pâuz: “Nhiv no tỉnh tsênhv kriz uô cxiv tsa thiêz tso tơưv tsưr ziv huôv tsar sâm sâuv thax tsav. Sir jos txos shông 2030 tâu xar muôx 3.000 héc ta thiêz txos shông 2045 chos nzir muôx 7.000 héc ta cov muôx tâu 10.000 héc ta sâm. Pêz tưz hêik chor xar kriê trâu pox nhuôs kriz uô sik côngv đros chor doanh nghiệp chiê huôv tsar sâm thiêz paz lơưr tỉnh li tsênhv chêi chiê pox nhuôs kriz uô tâu sik côngv paz uô tâu jông chiê muôs thiêz muôs tơưv saz đrâuv têz qơưk”.

Tuôr tsês thiêz huôv tsar sâm Lai Châu đros trâu du lịch tsênhv kriz tơưv têx kror liv jông chiê gra siêz tsiv gri kinh têr, paz por vêv jông trâu têx đrox tsuôs chiv xênhz. Hâux lưv sik côngv nhoz por vêv thiêz huôv tsar sâm đros tsưr ziv du lịch sinh thái, du lịch nriêr pâuz tsênhv paz trâu Lai Châu khav tênhv tâu côngz bê jông, paz zaz zâuv tsôngv kruô, đros co paz muôx tâu têx hax huv du lịch jông thiêz truôx đrênhk. Zos kriz uô tau jông đuô, Lai Châu zuôr tsik tiêk tuôr tsês tâu têx tsiv gri vênhx huôv thiêz têx đrox tsuôs chiv xênhz mak tsênhv muôx tâu têx kror li chiê huôv tsar kinh têr, paz trâu pêx xênhv txo grêk yêiz pluôs thiêz sir jos uô bluô nux truôx đrênhk./.

Khắc Kiên-Lik Thox cxêik nhênhv