Lầm Đồng cxiv tsa côngz bê cxơưz cxiz huôv tsar uô thiêz muôs têx kôngz nuv tơưv saz đrâuv têz qơưk

           Shông 2024 zos tix lâus K’Hoàng, mênhx cxưx K’ho nhoz jok Phú Bình, xar Phú Hội, huyện Đức Trọng, tỉnh Lâm Đồng li shông huôv tsar hênhr hâur uô-kinh doanh têx hax huv. Kriz uô nox txix 1.000 thiêr ndis qơư muôx tsêr thêir vor trâu shông 2017, txos nhiv no tưz kriz đar tâu qơư uô nox ndê 7.000 thiêr ndis. Chor kôngz nuv tix lâus uô tâu muôs muk trâu ntâu luz têz qơưk sâuv ntiêx têz: “Chiê muôx tâu tsiv gri uô kôngz nuv mak pêz tsuv sêiz car tâu 4 kror zov chênhr tiv zix, co zos qơư muôs, gri muôs trâu zuk chor hax huv; muôx tsưr ziv uô; sêiz car tâu zuk kror qơư zuôr lok uô têx qir thiêz yuôx por vêv đrox tsuôs hâur uô nox; sêiz car tâu nhiêx txiêx uô nox”.

           Cux li tix lâus K’Hoàng, yênhx puô pêx xênhv chos pax nhoz thành phố Đà Lạt, tỉnh Lầm Đồng cux muôx chor pax chiê muôs tơưv saz đrâuv têz qơưk khov sik côngv uô nox đros chor taz viv doanh nghiệp lox. Lơưr zơưv Huỳnh Đức Phước, nhoz phường 8, thành phố Đà Lạt, nhiv no, gri muôs pax, tsơưr lươngv pax, six hơưv choz zok, six hơưv thêv nhiêx… tưz tâu uô tsênhz mênhx, tsik zos trơưk chor nênhs uô lax luôv hêik pâuz li thâuv ntêx lơưv: “Thâuv ntêx cur chos thiêz muôs sâuv ciêz đrôngs xưz viv li phênhv sâu tsik truôx, viv gri muôx tsik truôx tuk. Hok muôs lơưr công ty mak qơư muôs thiêz gri muôs truôx tuk đuô viv li sik côngv đros lơưr mak cur pov muôx tâu liv đuô, viv sik côngv đros công ty mak lơưr muôx qơư muôs lơưv zuk tsuôk thâux xa pax trâu lơưr xưz, phênhv sâu cux siêz đuô pir li zuk muôs trâu têx ciêz đrôngs”.

             Lơưr pos Trương Thị Minh Tuyết, sêiz car hợp tác xã uô Công ty Dalat Hasfarm, doanh nghiệp muôx cxiv luôs qơư sik côngv uô chos pax sơưr thơưx thành phố Đà Lạt, chiê sik côngv đros nênhs chos pax cov tâu truôx đrênhk, doanh nghiệp tưz yênhx lix cuiv paz trâu pêx xênhv đros chor nhiêx muôx yênhx tiv đêiv. Lênhx nênhs tưs xar muôx pênhr mak tâu paz kir txêik pênhr txix 100 txos 150 triệu đêiv iz chiv pax mak tsik thav thêv têx nhiêx liv: “Chiê sik côngv tâu jông đros chor nênhs chos pax mak saz công ty cux tưz muôx huôx tôngv paz. Đrâuv paz pênhr, zuz nôngz zos công ty muôz trâu pêx xênhv chos mak tsuv xêir têx zav zuz nôngz jông, txâuk ploz tsênhr trâu muôs tơưv saz đrâuv têz qơưk”.

           Lơưr zơưv Phạm S, Phưv Chủ tịch Ủy ban tỉnh Lầm Đồng, nhiv no, tưz muôx 768 tsưr tsix, tiz nênhs tâu cungz qênhx sir zôngv côngz bê, hâur co phênhv ntâu zos têx pax tsav muôx 82% ntâu. Shông 2024, tas nro tỉnh Lầm Đồng li phênhv sâu muôs tơưv saz đrâuv têz qơưk tâu muôx 986 triệu USD, ndê 6% ntâu pir li shông uô ntêx. Thiêz nhiv no, Lầm Đồng tsênhv kriz đar nzir chor nênhs sir zôngv côngz bê trâu ntâu hax huv kôngz nuv txơưr ntơưv thax tsav qơư, đhâu co paz muôs tâu jông đuô sâuv ciêz đrôngs hâur têz qơưk thiêz muôs tơưv trâu saz đrâuv têz qơưk. Zơưv Phạm S, hêik: “Tỉnh cuêz tênhv kriz đar iz cxiê hax huv, têx hax huv no zuôr cxaz chuôz sir zôngv côngz bê trâu 4 hax huv chênhr xuz thơưx. Uô tâu li co thiêz kriz uô tâu Đà Lạt têx kror tsiv gri cux li paz gra siêz uô nox, cxơưz cxiz tâu, tiv zix zos pêx xênhv, tsưr têx qơưk uô nox tror sir zôngv uô kôngz nuv công nghệ siêz, kôngz nuv tuần hoàn chiê kriz uô tâu Đà Lạt thiêz têx thax tsav iz ndis li cxuô kror liv”.

            Hla trâu shông 2025, shông mênhx cxưx piz hlôngr yiêz thiêz huôv tsar, tỉnh Lâm Đồng sir jos tror kho đuô uô kôngz nuv, sir jos hlôngr yiêz sôr hâur uô kôngz nuv, ndar txos uô kôngz nuv txơưx njê, hlôngr yiêz jông thiêz truôx đrênhk; chox tỉnh têx kôngz nuv cxaz chuôz ntâu đuô trâu tsiv gri sâuv ntiêx têz, hâur co, chor hax huv muôx côngz bê “Đà Lạt-Cxuô kror tâu uô truôx jông” zos chor hax huv zov chênhr, muôx kror liv lok tsav txênhz sâuv ciêz đrôngs hâur têz qơưk thiêz muôs tơưv saz đrâuv têz qơưk./.

VOVTN-Lik Thox cxêik nhênhv

Hâur têx hnuz no njiv tsuv muôz tsôngk tril yo sor trâu têx nhuôs zâu tox siêz hnar cov iz chêr sor si

             Nhoz đêz tsênhv qơư zuôr xar 10 cêik cêr, tsêr cơưv cxênhx nhuôs zâu tox siêz Háng Bla Ha A Của seiz hâur tsêr cơưv cxênhx nhuôs zâu Hoa Ban, xã Khao Mang, huyện Mù Cang Chải, ntâu hnuz lok no muôx ntux no njiv hênhr. Cưk kriê Tòng Thị Phượng, uô hâux lưv hâur tsêr cơưv heik pâuz: Chiê têx nhuôs zâu muôx txâuk đas jos cơưv ntơưr, chor cưk kriê hâur tsêr cơưv tưz bax nzir têx pav sor thiêz yax kriê shux xênhz niêv txir tsuv muôz tsôngk tril yo sor trâu chor nhuôs hnar cov txâuk sor uô ntêx thâuv zuôr tuôx trâu tsêr cơưv, khov li co têx nhuôs shux xênhz tuôx cơưv tâu ntơưr cxix cxuô đuô. “Chor nhuôs tâu nox txâuk jâuz mor thiêz têx jâuz mor uô trâu nhuôv nox cux sor so. Têx hnuz no njiv mak tsi chiê têx nhuôs nhoz uô si đrâuv jôngr, kriê chor nhuôv nhoz uô si hâur lớp cơưv xưz”.

           Cưk kriê Đoàn Thị Phúc, thơưx seiz car tsêr cơưv cxênhx nhuôs zâu Hoa Ban, xã Khao mang, huyện mù Cang Chải heik pâuz, tsêr cơưv muôx 400 ntâu lênhx shux xênhz, nhoz cơưv txux chi ntơưv iz tsênhv qơư thiêz 7 qơư hâur cxuô jêx jok. Têx hnuz no njiv no, tsêr cơưv tưz chox kriê canr bôv, cưk kriê ntơưr cxuô luz tsêr cơưv cxênhx nhuôs zâu sir jos cxaz nzir têx jâuz mor cxix cxuô trâu shux xênhz nox; bax muôx đêx sor, pav sor hur si trâu têx nhuôs; hux jos đros ntơưv qơư yax kriê txos chor uô niêv uô txir moz siêz tsưx phưv jông đas jos trâu mê tuz mê nhuôv. “Tsêr cơưv tsi so sox seiz njôngr ntux têx txơưr txar hâur yênhx hnuz thiêz chox kriê canr bôv, cưk kriê ntơưr, nhân viên bax jông cxuô tsar zav li: Qơư cơưv, qơư nox nhoz trâu shux xênhz cov taz por sor si, tsi muôx chuô txiêk yâu, uô ruôr hiêv txos...”.

            Nhoz thax tsav đêz yax hâur huyện tox siêz Mù Cang Chải zos xã Chế Tạo, cưk kriê Meir Xênhv Zax, thơưx seiz car tsêr cơưv cxênhx nhuôs zâu xã heik pâuz, têx hnuz no njiv no, iz chas bax pluôk nox cxix cxuô trâu shux xênhz, tsêr cơưv cux tsơưs tso chor nhuôs shux xênhz cơưv, nhoz uô si saz đrâuv jôngr. Txos nhiv no, 187 lênhx nhuôs zâu tsênhv nhoz cơưv txux hâur tsêr cơưv puôr lênhx tâu taz por đas jos, tuôx cơưv tâu ntâuz ntơưr cxix cxuô. “Pêz bax muôx cxix cxuô têx pav sor, tsơưs krêz kror trôngx, kror têi, tso têx nhuôs muk nhoz uô si saz đrâuv jôngr. Lok sâuv chor nhuôs têx pluôk nox mak chor hnuz no njiv, tsêr cơưv cux bax chiê têx nhuôs tâu nox mor nzor đuô, muôx pluôk nox sor đuô pir li cxiê hnuz txơưr”.

           Tâu pâuz, hâu nov cxuô xã tox siêz nhoz Mù Cang Chải cux sir jos paz trâu chor tsêr cơưv lok sâuv tsưx phưv đas jos, taz por sor si trâu shux xênhz. Iz chas ntơư, tưz bax thiêz zênhx max chox kriê cxuô ngênhx đoanx thêv txos trâu cxuô luz tsêr cơưv hâur thax tsav đros paz tsoz phưz đas jos trâu chor nhuôs shux xênhz; tsi so qênhz yuôx luôs hâux lưv uô co thiêz taz por sor si trâu shux xênhz cxuô luz tsêr cơưv; iz chas ntơư yax kriê txos shux xênhz niêv txir muôz txâuk tril yo sor trâu nhuôs hnar hâur têx hnuz no njiv, tsưx phưv truôx tuk đas jos trâu mê nhuôv.... Zơưv Cuôv Xênhv Zax, Phưv Chủ tịch Ủy ban xã Khao Mang, huyện Mù Cang Chải heik pâuz: “Cấp ủy, hâu nov ntơưv qơư chox kriê thiêz hux jos đros Mặt trận tổ quốc thiêz cxuô đoanx thêv sir jos uô jông luôs hâux lưv yax mông, chox kriê cxuô luz tsêr cơưv moz siêz tsoz phưz đas jos trâu têx nhuôs shux xênhz, chiê fuô uô tâu truôx jông luôs hâux lưv kriê thiêz cơưv txux, por hưv tâu jông têx nhuôs hâur chor hnuz no njiv”.

             Nhiv no, nhoz tox siêz Yên Bái cux tsênhv lok six no njiv hênhr. Iz chas cxuô faz tsưr ziv tsênhv fuô uô, zos tror no njiv nzir thiêz, cxuô luz tsêr cơưv tox siêz zuôr xav txos tsưr ziv tso têx nhuôs shux xênhz sho ntơưr chiê taz por đas jos./.

Đinh Tuấn-Riê Lâux cxeik, nhênhv