Njênhs njôngr têx hlôngr yiêz jông txix dự án cêr kror ar Hoàng Liên

Dự án cêr kror ar Hoàng Liên zos côngz tsinhx nhóm A thiêz zos côngz tsinhx cêr zaoz thôngz kror ar tsov cưv, tsuv muôx tsưr ziv kỹ thuật siêz, cêr muk đhâu 2 tỉnh Lai Châu thiêz Lào Cai. Côngz tsinhx ntêr xar muôx 9 cêi cêr. Six hơưv cxiv uô txox cêr zos txix shông 2023 txos shông 2027. Tas nro pênhr yưv uô dự án no zos 3 cxênhz 300 tỷ đeiv txix nhiêx txiêx trung ương, nhiêx txiêx tỉnh Lai Châu thiêz têx phênhv pênhr nhiêx txơưr chiê pâux nzir qơư cxiv uô.

          Ntơưv xã Bình Lư- qơư muôx mênhv chêx ar trâus sâu tsês ntâu tiv zix chiê uô dự án, têx hâux lưv seiz njuôs, qênhz yuôx, hlôngr tsưr ziv sir zôngv 21 hecta ntâu ar jôngr tưz zuôr uô tiêr. Txos nhiv no, 8 ziv chuôz zis lơưr kaz ciês hâur tas nro 31 ziv chuôz zis tsôngv box tưz muôx ar, tsoz chos thiêz chuôz zênhx chuôz tas nhoz hâur dự án tsuv txar qơư nhoz tưz puôr lênhx thôngx ziv txar qơư nhoz. Tix lâuk Sung Xênhv Hav, tsôngv box nhoz jos Chu Va 12, xã Bình Lư pheiz kênh: “Cur chuôz zis muôx mênhv chêx ar chos txir đuôx thiêz sa nhân, taz sik dự án tsi zôngv tas zuk li ar têz. Zuk zos tsôngv box mak cux lok six xar muôx tâu txox cêr kror ar chiê muôx liv trâu tsôngv box thiêz tas nro xã hội. Viv dự án tsi zos uô trâu lênhx tưs mak trâu tas nro cxuô lênhx nênhs, lênhx tưs cux tâu muk lok. Thiêz chuôz zis lok six jông siêz thôngx ziv hâux lưv uô txox cêr no”.

          Đros côngz xưv sik côngv yax mông, vênhv tôngv, sâu tsês ar têz, tsưr yưv pênhr zos Ban seiz car dự án têx côngz tsinhx zaoz thôngz tỉnh Lai Châu cux tưz cir 6/9 poz thâux tsênhv, hâur co muôx cxiv uô tas nro côngz tsinhx, tsiv grê muôx nhos 2 cxênhz 650 tỷ đeiv. Zơưv Trần Trung Kiên, Tsar phongx kỹ thuật, giám đốc Ban seiz car dự án puz pâuz: “Tsưr yưv pênhr cux tưz lok six sir jos sik côngv đros chính quyênx têx tiv phaz, li xã Bình Lư (Lai Châu) thiêz phường Sa Pa (Lào Cai) thiêz têx nganhx, uô côngz xưv heik kriê, qênhz yuôx đros yênhx ziv chuôz zis tsôngv box. Zos tsưr yưv pênhr pêz thâuv tưs cux truôx siêz chiê uô tiêr côngz xưv car chêx thax tsav qơư uô ntêx hnuz krêz côngz cxiv uô dự án, chiê taz por 100% thax tsav qơư choz trâu têx tsưr sêiz car sik đros krêz uô dự án taz por trơưk six hơưv”.

          Tsi taz zos hlôngr yiêz jông lok zaoz thôngz viv txu grês six hơưv muk lok, khưx phưx têx phêv liv thâuv muk đhâu đơưv Hoàng Liên- qơư khênhr muôx yưv tox poz ar lơưk lok cheix ntux lok nas thiêz muôx đâuk tê hâur cheix ntux no; côngz tsinhx cêr kror ar Hoàng Liên tâu krêz uô tsênh tâu njênhs njôngr zuôr krêz tơưv têx sik côngv lok ju lix, muôv muôs coaz tsôngv hâur Lào Cai thiêz Lai Châu, cxơưz tiês muôv muôs đros têx tỉnh tox siêz Tây Bắc. Zơưv Trần Như Hợp, Phưv Chủ tịch UB xã Bình Lư- tiv phaz tâu sơưv liv txix dự án heik mênhx: “Cêr kror ar Hoàng Liên zos txox cêr jông chiê Bình Lư muôz siêz tsiv grê kôngz nuv, công nghiệp tsiv uô, jix vuv, chuôz cxaz phênhv sâu trau tsôngv box. Dự án zuôr krêz đar huôv tsar ju lix, paz trâu Bình Lư sik côngv đros ju lix Sa Pa- Tây Bắc, paz zaz zâuv têx doanh nghiệp, tsưr yưv pênhr lok hâur thax tsav”./.

                          Khắc Kiên-Txâur Vax cxeik nhênhv

Mường Bú sir jos hlôngr yiêz sôr, gra siêz  tsơưr lươngv phưx vưv tsôngv pêx xênhv

Niêv lâul Cà Thị Hằng nhoz jok Nà Nhụng, xã Mường Bú, tỉnh Sơn La, thâuv ntêx iz jiês uô ntâuz ntơưr chơưv paz xã hội trâu nênhs lâul hnuz nhôngs siêz hâur chuôz zis, puôr lênhx tsuv buôk ti muk txos xã qơư  lênhk txeik uô pêx xênhv têx ntâuz ntơưr uz no, zos uô tsi cxix têx ntâuz ntơưr mak tsuv muk lol ntâu jiês, lok six phiv liv cơưk.

Iz txix thâuv hâu nov ntơưv qơư lês uô têx hâux lưv lơưr 2 cấp, niêv lâul Hằng tâu chor nênhs uô hâux lưv hâur xã Tsênhv qơư hành chính công kriê uô têx ntâuz ntơưr đhâu xor tôngx, zalo, txix ntơư cxuô ntâuz ntơưr, hâux lưv uô tâu lok six zôngx ziv, thâuv tưs uô tiêr, uô tâu, xã heik cov muk gra xưz, tsi tas ntâu six hơưv, hnuz nhôngs, nhiêx txiêx muk lol. Niêv lâul Hằng heik: “Nhiv no tâu têx lênhx uô hâux lưv hâur Tsênhv qơư hành chính công kriê, cur tưz chiv chir uô tâu ntâuz ntơưr hâur tsêr trâu chor lâul, tsi tas li têx lênhx lâul nênhs hâur jok cux tuôx thor cov cur paz uô trâu hur si thiêz, zôngx ziv đuô pir li thâuv ntêx lok six ntâu”.

Trơưk li tix lâus Kiều Hoàng Minh, lês car uô têx ntâuz ntơưr uz no trâu tsôngv lax pêx xênhv, tsênhv qơư hành chính công xã Mường Bú, tsi tiêk zos têx lênhx buôk ti uô hâux lưv hâur xã, iz cxiê  lênhx nênhs hâur thax tsav tsênhv cơưv txux chi, uô hâux lưv nhoz luôs 2 chas tỉnh txơưr đuô, xar uô têx ntâuz ntơưr nhiv no cux lok six zôngx ziv cơưk. Thâuv ntêx, lơưr tsuv tso chei trâu luôs lưv tus paz uô lok sik tror lok hâur thax tsav qơư nhoz chiê uô cxaz nzir têx ntâuz ntơưr, mak nhiv no tưz muôx têx uô tâu đhâu sâuv mạng xã hội. Luôs hâux lưv xav jênhv, xa ntâuz ntơưr đhâu uô tiêr cux tâu uô đhâu sâuv mạng xã hội, paz pêx xênhv txuôs tâu six hơưv, hnuz nhôngs, taz sik ntâuz ntơưr cux uô tâu trơưk cui tinhv: “Uô trơưk hlôngr yiêz sôr, pêz tưz yênhx lix iz paz nênhs yax kriê lok têx hlôngr yiêz ntơư, fuô kriê txos yênhx jêx jok  trâu pêx xênhv chiê uô trơưk, sơưr đơưk cux tưz pâuz uô thiêz nộp têx ntâuz ntơưr đhâu sâuv mạng xã hội. Nhiv no chor nênhs muk uô nox đêz, lok tsi tâu uô têx ntâuz ntơưr cux muôx têx uô tâu hur si ntâuz ntơưr đhâu sâuv mạng xã hội, tsi tas buôk ti tuôx ntơưv qơư”.

Uô lơưr Ban chox kriê T.Ư tsưr ziv sôr 02, txix hnuz xiêz 01/7 txos nhiv no, Tsênhv qơư phưx vưv hành chính công xã Mường Bú tưz uô tâu zuôr xar 2 cxênhz ntâuz ntơưr cxuô zav, tax 99% ntâu; lênhk txeik 1.700 ntâu ntâuz ntơưr thiêz đơưk uô tâu xar muôx 100%. Ntâu ntâuz ntơưr krêz xênhz, ntơưr siz zuôr....uô tâu sei thiêz tsênhz mênhx đuô khov uô trơưk li hlôngr yiêz heik sâuv. Zơưv Quàng Văn Thoa, Phưv Giám đốc Tsênhv qơư phưx vưv hành chính công xã Mường Bú heik pâuz: Iz hnuz, tsênhv qơư đơưk uô muôx 50 ntâuz ntơưr, têx luôs hâux lưv zok muôz hâur niêx hnuz thâuv tưs tưz uô tâu jông: “Cê uô cê zuôr chênhz zênhv, cơưv shâuv, pêz iz lênhs muôx têx lês uô tâu ntâu luôs hâux lưv, siz paz siz kriê uô; txos nhiv no pêz sơưr đơưk tưz sưv hâux lưv jux juk, tsôngv pêx xênhv cux jông siêz, kruôs txos, tsi muôx li chas yưv siv”.

Txơưv uô tâu ntâu luôs hâux lưv jông, taz sik xã Mường Bú cux tsênhv njiz trâus iz cxiê phiv liv lok sâuv hlôngr yiêz sôr, lar heik zos hâur thax tsav xã tsênhv yuôr 7 jok nhoz tox siêz đêz đrôngs, tsi muôx mạng internet; hok iz cxiê phiv liv txơưr đuô mak pêx xênhv tsi tâu tâu muôx xor tôngx jông, tsi yuô tâu pâuz krêz uô têx ntâuz ntơưr uz no đhâu sâuv mạng xã hội, viv li cux tsuv tuôx trâu Tsênhv qơư phưx vưv hành chính công chiê uô ntâuz ntơưr. Zơưv Lù Văn Quí, Chủ tịch Ủy ban xã Mường Bú heik li no:“Ủy ban xã heik cxuô cấp muôx vax huôv qênhz shuôs, chox kriê chaz mạng internet txos trâu têx jok tox siêz đêz đrôngs chiê phưx vưv hlôngr yiêz sôr; tiv 2 zos heik cov muôz nhiêx paz xã chiê xã muôz paz trâu cxuô jêx jok zuôr meir, zuôr chuôz zênhx phưx vưv hlôngr yiêz sôr hâur ntu zuôr txos”./.

Riê Lâux cxêik nhênhv-Trấn Long

Trạm Tấu uô jông cxuô luôs hâux lưv phax tar ntux no njiv trâu tsiêx cxu

Ntơưv jok Tấu Dưới, xar Trạm Tấu, tỉnh Lào Cai, đhâu thâuv cxaz chuôz nganhx kôngz nuv li lớp hêik kriê, tix lâus Lư Xênhv Zax, tsar jok tsênhv tror kriê chor txux chi yiêz mak tix lâus tâu cơưv chiê paz pox nhuôs muôx txux chi, tsưr ziv jông đuô hâur phax tar ntux no thiêz tsưr tsix tu zus ngaz tuk chor tsiêx cxu hâur chêix ntux no. Tix lâus Lư hêik: “Cur tưz cơưv tâu ntâu txux chi jông lok phax tar ntux no trâu chor tsiêx cxu, puz trâu nox thiêz six hơưv tso muk nox jâuz cov huv đros chiê paz trâu chor tsiêx cxu muôx đas jos jông. Cur tsưr tsix cơưv pêx xênhv chiê yax kriê trâu pox nhuôs pâuz tu zus, phax tar ntux no thiêz caz moz trâu chor tsiêx cxu”.

Tas nro xar Trạm Tấu, tỉnh Lào Cai-Thax tsav qơư nhoz tỉnh Yên Bái kuz, nhiv no muôx 14 cxênhz ntâu tuk nhux tưv, zos kror paz lok kinh têr zov chênhr trâu pêx xênhv nhoz tox siêz. Njuôk xav jiês ntux no zuôr txos zuôr uô phiv liv txos uô nox thiêz tu zus tsiêx cxu, viv li côngz xưv yax kriê trâu chor ziv chuôz zis tu zus tsênhv tâu chinhr quyền xar sik côngv đros lưx lươngv thú y thiêz chor jêx jok kriz uô cov cxix xcuô.

Zơưv Bùi Hồng Anh, Phưv Chủ tịch Ủy ban xar Trạm Tấu puz pâuz, xar tưz hêik chor ziv chuôz zis qênhz yuôx, thêir vor têx tsêr guôx, bax cov txâuk têx zav nox thiêz tsik tso yar tsiêx cxu thâuv jêx tưv grêk kik: “Sâuv chor thax tsav tox siêz muôx ntâu kror phiv liv, hâur co muôx qênhx shênhx tso yar chor tsiêx cxu thiêz tu zus tsơưs. Viv li, pêz xav jênhv côngz xưv yax kriê zos tsưr ziv uô zov chênhr. Iz chas co, pêz tsưr tsix qênhz yuôx yênhx jêx jok chie paz trâu pêx xênhv uô tau huv zos lơưr hêik kriê”.

Tas nro tỉnh Lào cai muôx 1,5 triệu ntâu tuk tsiêx cxu, zuôr xar 12.000 qơư tu zus lox thiêz 51 qơư tu zus sir zôngv công nghệ siêz. Taz sik, tsênhv yuôr xar muôx 20% ziv chuôz zis tu zus nhoz tox siêz tsik tâu muôx tsêr guôx khor truôx jông, zôngx ziv trâus ruôr hiêv thâuv muôx ntux no njiv ntêr hnuz.

Đros tsênhv tsênhz co, tỉnh tưz tso tơưv tsưr ziv phax tar ntux no, yêiz plaz chiv ntux tsâus yiêz 2025-2026; chox kriê cxuô thax tsav qơư kho đuô têx tsêr guôx, tsês chiê zav nox txâuk nox hâur ntâu hnuz; chuôz cxaz cxax yuôx phax moz paz trâu chor tsiêx cxu muôx jông đas jos; tso lưx lươngv thú y sêiz jor tsik so; hêik cov tsik tso yar chor tsiêx cxu thâuv jêx tưv grêk kik đuô 5 tưv. Chor xar cux tâu choz paz trâu chor ziv chuôz zis pluôs chiê paz uô cov sor, cxaz nzir zav nox trâu chor tsiêx cxu, paz cov chor tsiêx cxu muôs đas jos jông tir tar ntux no, txo grêk tsơưs tiv zix têx trâus ruôr hiêv./.

Trịnh Xuân-Lik Thox cxêik nhênhv