Tsôngv pox niêv mênhx cxưx Lưv chêr tsôngk yo jông jav hnar hâur têx hnuz chêix ntux yiêz

Txix thâuv ntêx, tsôngv box Lưv tưz pâuz chos jâuz caz tu zus lưk caz, uô xor, uô ntâuz. Viv li, cxuô lênhx nênhs hâur ziv chuôz zis li chor tsôngk tiêz tsôngk yo puôr lênhx tâu chor pox niêv mênhx cxưx Lưv xuôk têk uô. Chiê uô tâu têx ntâuz, chor tsôngk yo jông mak tsuv uô đhâu ntâu ntu li: chos pax, sâu pax, uô xor, uô ntâuz, jak ntâuz, xơưk têx pax ntâuz…

Niêv tix Lò Thị Bình, mênhx cxưx Lưv nhoz jok Hon, xar bản Hon, huyện Tam Đường, tỉnh Lai Châu puz pâuz: Chiê uô tâu tiêr chor pox niêv Lưv li chêr tsôngk yo tsuv tas muôx 6-7 luz hli, tas nro cxuô kror puôr lênhx zos xuôk têk uô hur si. Chor pox niêv mênhx cxưx Lưv chêr tsôngk tiêz tsôngk yo muôx yo, tiêz, đuôr tưk, fuôv câur sâuv tâuz hâu thiêz cxuô zav uô khax muôx đros. Đhâu thâuv ntok tâu ntâuz, chor pox niêv Lưv zuôr chox muk jak gax, chiê chor ntâuz jông gâux mak tsuv uô jông jak:“Ntâuz jak tas mak muôz jiêz cov kruôr, đhâu co muôz chor ntâuz chuz cov chor gax jak co tsik thiv ntâu mak thiêx muôz txiêr uô yo. Xơưk têx pax ntâuz trâu mak thiêx yênhx iz luz yo”.

Chor pox niêv mênhx cxưx Lưv luz  yo mak tâu xơưk txix têx ntâuz jak đuz, njuôz đuz txix 6 đêiv ntâuz siz lo uô cê. Têx xor xơưk yo co đros chor pax ntâuz xơưk sâuv têx ntâuz uô trâu luz yo lok six jông gâux. Chax đaz yo tâu xơưk txuôk đros 5 đêiv ntâuz sik txơưr ntơưv hâur siêz. Têk yo ntêr thiêz tâu xơưk grơưv jux juk tror trâu chax đaz têk. Saz yo lâux mak tâu xơưk iz caz pax ntâu zâu txix sâuv chax đaz yo txos hâur tư yo. Oz saz tưz yo tâu xơưk tư xor thiêz đêi đros têx hlơưk. Thâuv hnar mak luz yo tâu truz iz saz muk khi trâu tov faz tar. Niêv tix Vàng Thị Păn, nhoz jok Hon, xar Bản Hon puz pâuz:“Txix fuôv txos yo, tiêz zos cur uô thiêz cur xơưk, pox niêv Lưv uô ntêx  thâuv zuôr muk zuôr txir tsuv pâuz xơưk trâu zuk iz chêr chiê hnar muk tov tos txir tsêr. Lax uô tiv zix zos uô ntâuz thiêz xơưk luz yo”.

Pox niêv mênhx cxưx Lưv luz tiêz tâu xơưk txix 3 đêiv ntâuz sik txơưr thiêz phêiz uô pêz ntu zos đuôr, tiêz thiêz tư tiêz. Đuôr mak tsik muôx pax ntâuz, tiêz mak tâu xơưk txix têx tâuz trâur lâus thiêz tâu xơưk têx pax ntâu sik txơưr trơưk zuk siêz nhiêv. Têx pax ntauz xơưk ntâu zos têx kror jông li luz txir trám, têx đrox, nhov, pax blôngx. Tơư tiêz tâu tik ntâuz txêix đar muôx 1 zas ntir têk. Luz đraz tâu xơưk 9 trâur pax ntâuz muk trâu hâur zar kaz tơư tiêz, suôv câuv zos têx pax ntâuz li hâu khêik liêz njuôz siz shơư uô cê uô trâu tơư tiêz jông gâux đuô.

Đuôr tưk zos ntâuz pas đơưz, oz saz tư mak tâu xơưk 6 jax pax ntauz, jax 4 tâu  xơưk jông đuô thiêz nhoz zar kaz đuôr tưk mak tâu đêi iz chor xor, thâuv lơưr siê mak oz zar tư đuôr tưk co tâu chiê đâur trâu oz saz đuôr cov jông gâux.

Fuôv câur tâuz hâu cux zos kror tsuv muôx hâur pox niêv mênhx cxưx Lưv chor tsôngk tiêz tsôngk yo. Fuôv tâu uô txix têx ntâuz muôx njil cxar jak đuz, oz zar tư fuôv tâu xơưk têx pax ntâuz đax, đơưz sik txơưr, muôx tưz xor ntêr. Fuôv câur tâuz hâu đros têx zav uô khax li xâur, câux baz, câux njês tâu uô txix tôngx hax zav paz uô trâu chor pox niêv mênhx cxưx Lưv jông gâux đuô. Tsik so tso siêz lok zuk mênhx cxưx têx vênhx huôv cxôngx nzor, niêv tix Lò Thị Bình thiêz pox nhuôs mênhx cxưx Lưv nhoz jok bản Hon xar tiêk hâux lưv uô ntâuz trâus lâus thiêz xơưk zuk mênhx cxưx têx tsôngk tiêz, tsôngk yo zuôr tâu tuôr tsês jông cov tsik trâus pôngz plox:“Cur cux lok six tso siêz lok zuk mênhx cxưx Lưv, nhiv no xar cov muôx lớp kriê uô chiê têx tuz nhuôs, cxênhx hluôk cơưv shâuv uô trơưk cov tsik trâus pôngz plox”.

Ntux yiêz lok txos têx jêx jok tsôngv box Lưv nhoz ntus đriv Lai Châu, chor pox niêv mênhx cxưx Lưv li chêr tsôngk tiêz tsôngk yo jông jav đros têx pax txir đuôx, pax đrox thiêz têx chiv xênhz đrox tsuôs tưz paz uô trâu thax tsav qơư thiêz têx jêx jok ntơưv no ziv jông jav đuô thâuv txos hâur têx hnuz chêix ntux yiêz./.

                                                                                                                   Lường Hạnh-Lik Thox cxêik nhênhv

Qơư tsiv uô grêix nhux jiêz yar ntux nhoz đrôngl huyện Krông Pa

Muk sêiz shuôk qơư tsiv uô grêix nhux jiêz yar ntux Tuấn Hậu nhoz đrôngl Phú Túc, huyện Krông Pa, tỉnh Gia Lai hâur têx hnuz no, pêz tưz sêiz pov jiêz yênhx grax grêix nhux. Yênhx đêiv grêix nhux lox li xiz têk; chor grêix nhux co, thâuv muôz hlêik tâu uô yênhx đêiv, tsuv muôz shơư cxuô zav txux lov li, njêr, kix, đok, cuô txoz, tâux đuz, đhâu shơư tsâu iz six hơưv, mav muôz chox lok jiêz yar ntux 3-4 six hơưv. Zơưv Trần Quang Tuấn-qơư tsiv uô grêix nhux jiêz yar ntux Tuấn Hậu hêik pâuz:“Zav grêix nhux jiêz yar ntux no zos muôx txix hêir nênhs Jarai tsiv uô cxôngx nzor, txix ntơư txos trâu nhiv no, tsôngv px sđ tsiv uô zav nox co chiê tok tsôngv kruô thiêz têx nênhs cxênhz jê. Zav nox no pêz muôz cxuô zav txux lov chox lok tsâu shơư huv đros chuôz zis nhiêv nox. Hâur têx hnuz kriz ntênhk hội, chuôz zis cux tsiv uô zav nox no chiê hêik kriê trâu tsôngv kruô pâuz txos thiêz muôx chôngz lênhx zuôr chox muk nox”

Txix zav nox kaz tsiv uô txix grêix nhux jiêz yar ntux, nhiv no tưz yênhx iz zav nox kaz nhoz thax tsav đrôngl huyện Krông Pa, muôx ntâu chuôz zis tsiv uô nt bê thiêz tâu côngz jênhv zos zav nox OCOP nhoz tsênhv qơư. Pos Hồ Thị Mười-zos iz chuôz zis tsiv uô grêix nhux jiêz yar ntux nhoz đrôngl Phú Túc, huyện Krông Pa, zos iz chuôz zis tsiv uô zav grêix nhux jiêz yar ntux muôs tâu 30 shông. Xav hâur iz hnuz, kror qơư tsiv uô tas 50 cir grêix nhux nhôngk chox lok jiêz yar ntux.  Lar hêik, zos hâur têx hnuz zuôr txos tsiêz têz qơưs li nhiv no, iz hnuz pos Mười kror qơư tsiv uô tas 5-7 tạ grêix nhux nhôngk chiê muôs trâu ciêz đrôngl thiêz muôs trâu tsôngv kruô sđ:“Nhiv no, cur chuôz zis tưz tâu huyện côngz jênhv qơư tsiv uô 3 sao, hâur ntu zuôr txos cux tsênhv zuôr côngz jênhv 4 sao, chiê zav nox kaz co ziv nto bê thiêz ziv muôx chôngz lênhx nênhs tuôx zuôr txos thiêz muôs trâu ciêz đrôngl hâur hur si têz qơưs. Viv lênhx nênhs sir zôngv li đas jos, zav nox no tsuv hur jông, huv đros sđ siêz nhiêv”

Xav txos trâu nhiv no, zav grêix nhux jiêz yar ntux, tưz muôx muôs hur si trâu cxuô qơư uô jâuz mor hâur thax tsav huyện Krông Pa thiêz tỉnh Gia Lai. Trơưk li Lê Hòa, qơư muôs hax huv nhoz đrôngl Pleiku, hâur niêx shông thâuv zuôr txos tsiêz têz qơưs, muôx chôngz lênhx kruô tênhv zuôr grêix nhux jiêz yar ntux chiê uô huv tsiêz:“Hâur têx shông đhâu lok no, grêix nhux jiêz yar ntux ziv muôx chôngz lênhx hâur thax tsav faz Tây Nguyên tuôx trâu Gia Lai zuôr chox muk nox. Zos iz qơư muôs grêix nhux jiêz yar ntux nhoz faz Tây Nguyên, txix hli 11 hli ntux txos nhiv no, muôx chôngz lênhx kruô nhoz cxuô qơư tênhv zuôr zav grêix nhux jiêz yar ntux chox muk nox hâur têx hnuz tsiêz”

Hur si chor nhux hâur thax tsav huyện muôx 64.000 ntâu tus, nhiv no hâu nov huyện Krông Pa tsênhv taz tov huôv tsar tu zus têx muôx ntơưv qơư. Thiêz xav hur si huyện muôx 30 kror qơư tsiv uô grêix nhux jiêz yar ntux; hâur ntơư muôx 29 zav nox OCOP cấp huyện, muôx 20 zav nox tâu uô txix caz puôz grêix nhux kra hluôr tơưk, grêix nhux jiêz yar ntux. Zơưv Võ Ngọc Châu-Tsar phôngx kôngz nuv huyện phêiz kênh:“Hâur niêx shông, huyện cux muôz cxuô zav nox OCOP hêik kriê trâu tsôngv kruô hâur thax tsav thiêz oz chas tỉnh pâuz txos. Lar hêik zos zav grêix nhux jiêz yar ntux nhoz huyện Krông Pa. Chiê huôv tsar, tsiv uô cov tâu truôx, huyện cux yax kriê tsưr ziv tsiv uô cxuô zav nox cov ziv hnuz ziv huv đros tsôngv kruô siêz nhiêv”

 Txix hêir nênhs Jarai zav nox kaz cxôngx nzor, grêix nhux jiêz yar ntux Krông Pa tưz yênhx iz zav nox nto bê, muôx chôngz lênhx kruô nhiêv nox huv đros siêz nhiêv, chor chuôz zis tsiv uô muôx phênhv sâu tâu nhiêx txiêx chox muk cxiv kho chuôz zis, muôx luz nênhx tsâu sor. /.

                                                                                             Tsu cxêik nhênhv-VOV Tây Nguyên