Nênhs Tày Bắc Kạn têx txux chi muôz ntiv nthuôr uô lov jêv đhiê pax vuôs

Xã Đổng Xá, huyện Ba Rì tâu seiz zos iz hâur têx thax tsav nênhs Tày lok nhoz uô ntêx hlo thâuv ntêx ntơưv Bắc Kạn. Yênhx cxênhz shông đhâu, tsôngv box Tày nhoz suôv qơư no cux tsênhv tuôr tâu tsês chor lâul thâuv ntêx ntâu zav txux chi vênhx huôv jông li: Têx tsôngk tril yo hnar, txux chi cxiv uô vax tsêr nhoz, xênhz huôx txos trâu cêr nênhx phôngz cxưx vênhx huôv, nthuôr uô lov jêv.

Têx lênhx lâuk nênhs nhoz Đổng Xá cux tsi pâuz têx txux chi muôz ntiv nthuôr uô cêr lov jêv, đhiê pax vuôs shor muôx txix thâuv tưs lok. Tsuôk pâuz zav txux chi no tâu chor lâul, têx lênhx pos zơưs lơưr kriê tsês trâu cxênhx hluôk, chor tuz nhuôs tov kaz no. Pos Nông Thị Oanh, lênhx pâuz đhiê zav txux chi co, seiz car câu lạc bộ Vênhx huôv Thêv thao chor nênhs lâul hnuz nhôngs siêz xã Đổng Xá heik:“Zav txux chi muôz ntiv nthuôr uô cêr lov jêv no tưz muôx thâuv nzor lok, pêz tâu chor lâul lơưr kriê tsês, nthuôr uô si lov jêv tax txos nhiv no xưz. Nhiv no chiê por hưv, tuôr tsês têx lâul li txux chi muôz ntiv nthuôr  uô cêr lov jêv, đhiê pax vuôs co tsi chiê pôngz plox, pêz cux tsưr tsix kriê têx txux chi co trâu cxênhx hluôk cov đros por hưv, tuôr tsês chiê cov muôx đros đrêiv hâur zuk hêir nênhs luz nênhx”.

Chiê đhiê pax vuôs uô tâu jông zav txux chi co, tsuv sênhr chêr uô trơưk tâu li suôz ntiv, trơưs siz tsông đror iz cxix cxix xưk suôz trax. Lênhx nênhs sênhr chêr cê đhiê uô trơưk têx suôz ntiv siz tsông đror, cê muôz luz ntiv thiêz txưv trơưs lok khoz uô yênhx têx suôz đror nhiêk txơưr nhiêk tsi siz thôngx. Thiêz lênhx nênhs sênhr chêr cux tsuv đhiê trơưk li suôz ntiv đror thiêz uô yênhx paz, tsi tâu siz tsông, tsi tâu nhiêk đhiê nhiêk tsi trơưk cui tinhv….. Đhiê sênhr chêr uô si lov jêv li co zos heik lol sơưr đơưk têx cêr jông siêz, shir phaz xar cov muôx luz nênhx tsâu sor, kôngz lôngk sâu tâu nju, cxuô lênhx cxuô tus nhoz khax kha, tsi muôx moz gênhk:Têx txux chi đhiê uô si lov jêv li no khênhr tâu đhiê uô yênhx paz, tsi cui tinhv zuôr pêk tsơưs lênhx đhiê thiêz tâu nthuôr uô hâur têx hnuz ntênhs hội hâur jok, hnuz tsiêz lok sik hnuz uô ciêz. Zav txux chi uô si lov jêv co lok six zôngx ziv, muôx têx lênhx tưs cux puôr lênhx đros  côngv cêr lov jêv. Nhiv no, zos muk txos trâu têx jêx jok nênhs Tày nhoz jê pak đêx Ba Bể, tsôngv kruô sơưr đơưk tsi tiêk tâu seiz njiê têx muôx jông nhoz co, tsênhv tâu seiz, đros tsôngv box Tày sênhr chêr đhiê uô si lov jêv, hâur co muôx txux chi đhiê uô lov jêv li heik sâuv. Niêv lâul Nông Thu Biến, lênhx thơưx seiz chor tuz nxeik hluôk đhiê uô si lov jêv jok Cốc Tộc, xã Nam Mẫu, huyện Ba Bể heik pâuz: Txux chi muôz ntiv nthuôr uô si lov jêv nhiv no tưz hlôngr yiêz mê njik lơưv, cov huv đros trâu têx lênhx kruô ndis shuôs têz qơưk uô si siêz nhiêv, xar seiz txos:“Nhoz thax tsav pak đêx Ba Bể muôx têx jok li: Cốc Tộc, Bó Lù, Pác ngòi tsênhv tuôr tâu tsês nênhs Tày txux chi muôz ntiv chox lok nthuôr uô cêr lov jêv đhiê pax vuôs. Niêx ciêz, pêz chor nthuôr uô cêr lov jêv, đhiê pax vuôs khênhr siz hu zâuv tuôx hnuz tiv 5 chiê nthuôr uô trâu tsôngv  kruô seiz. Têx lênhx kruô ndis shuôs têz qơưk uô si, lar heik zos kruô saz têz qơưk đrâuv puôr lênhx ntâuk grê siêz thiêz lơưr lok six nhiêv zav txux chi no”.

Uô lơưr tsưr ziv por hưv thiêz tuôr tsês heir nênhs tsơưs iz cxiê zav txux chi vênhx huôv reik đros huôv tsar ju lix Ba Bể, Sở Vênhx huôv Thêv thao thiêz ju lix Bắc Kạn tưz yênhx lix iz cxiê paz tuz nxeik hluôk nthuôr uô cêr lov jêv, shâuv đhiê pax vuôk, hu gâux, heik cưr cxiêx, hâur co muôx nênhs Tày li txux chi đhiê ntiv uô si lov jêv. Lar heik zos hux jos đros iz cxiê tsêr cơưv nội trú yênhx lix têx paz tuz nxeik hluôk nthuôr uô cêr lov jêv hâur tsêr cơưv. Niêv hluôk Nông Thị Việt Hoà, nhoz jok Chợ Chùa, xã Đổng Xá, huyện Ba Bể heik:“Seiz têx txux chi đhiê uô lov jêv mak cur xar lơưr chor lâul thâuv ntêx muôx ntâu zav txux chi jông cơưk, tsi tas muôx trax ntâuk, trax yuôz li nhiv no đros, chor lâul lơưr chiv chir sênhr suôz, sênhr chêr heik cưr cxiêx, đhiê uô si lok six lov jêv. Muk tsêr cơưv cur zuôr tror cơưv shâuv, kriê trâu têx lênhx fôngx zưs hâur câu lạc bộ cur cxaz chuôz ntơư têx txux chi đhiê uô lov jêv. Thiêz zos muôx six hơưv, hnuz nhôngs cur zuôr đros chor tuz nxeik hluôk txơưr đuô hâur tsêr cơưv muk nthuôr uô lov jêv đros luôs 2 chas thax tsav đrâuv thiêz zuôr sir jos cơưv shâuv, nthuôr uô zuk heir nênhs têx txux chi vênhx huôv jông thâuv nzor”.

Nhiv kruôr đhâu, nênhs Tày Bắc Kạn li txux chi muôz ntiv nthuôr uô cêr lov jêv, đhiê pax vuôs tưz tâu côngk nhav zos Di sản vênhx huôv jông cấp têz qơưk, ntâuk grê siêz lok txux chi co li têx jông trâu luz nênhx côngv thôngx. No cux zos chiê tsôngv box Tày têx txux chi muooz ntiv nthuôr uô cêr lov jêv, đhiê pax vuôs cov muôx chôngz lênhx ntâu tus pâuz txos, uô muôx nzir tsôngv box cxuô heir nênhs thax tsav Đông Bắc têx cêr nênhx vênhx huôv jông./.

(VOVĐB-Riê Lâux cxeik, nhênhv)