Car chêx têx luôk hâux lưv nhoz cơ sở gôngr phênhv car chêx têx tsi tâu huv đros nhoz cơ sở

Hâur iz ntu ntêr chuôz zis pos Phạm Thị Hồng, nhoz phường Yên Thịnh, TP Yên Bái thiêz chuôz zis tix lâuk Quý zos jêx jos muôx têx tsi jông siêz. Qir tiv zos viv 2 chuôz zis tsi tâu nriêr tâu tsưr ziv car chêx vênhv thix kiês nênhs tênhx qơư txix huôx tôngv tu zus ntơưv qơư nhoz uô nênhx. Qênhv muôx, vênhv tôngv cux muôx, muôx têx tsênhv siz char siz chêv, siz ntâuk. Taz sik viv zos tsưr ziv uô nox viv li tix lâuk Quý tuôr truôx hâux lưv tu zus pôngz kaz, your chuôz zis pos Hồng mak cux nhoz uô nênhx yênhx hnuz tsư kuôr buô niêz. Nhiêx tsi tsưv pos Hồng thiêx uô ntơưr thix ziv txos cấp muôx vax huôv lok jêx jos li hâux lưv tu zus tsi huv vêv xênhz. Pâuz tâu xor mông, Tuêv car chêx nhoz tuêv jênh phố sô 1, Phường Yên Thịnh tưz muk nriêr pâuz, heik kriê 2 chuôz zis car chêx cov huv đros. Khov co, vênhv thix kiês nênhs tênhx qơư tâu car chêx. Txix co 2 chuôz zis txu grês têx tsi jông siêz txix nzor lok. Pos Phạm Thị Hồng pheiz kênh: “Ntâu shông no cur chuôz zis tsuv nhoz uô nênhx đros tênhx qơư tsi huv vêv xênhz, đros tix lâuk Quý thav 2,3 jiês taz sik tix lâuk tsi mnôngs. Txix thâuv muôx tuêv car chêx hâux lưv muôx yưv tuôx paz car chêx mak cxuô luôk hâux lưv thiêx ngaz tul đuô. Cur uô tsâus lok six ntâu”.

          Yuôr niêv lâuk Đặng Thị Thu Điểm chuôz zis nhoz jos Hương Lý, xã Đại Đồng, huyện Yên Bình trâus chuôz zis nhoz hâur jos txênhz thiêz sir zôngv tsi trơưk chei iz cxiê mênhv chêx ar nhoz buôk ntus cêr. Đhâu ntâu jiês teix lok tsi tâu, niêv lâuk Điểm cuiz tênhv uô ntơưr xa trâu Tuêv car chêx luôk hâux lưv muôx yưv. Jênhv tâu xor mông, Tuêv car chêx jos Hương Lý tưz njiz, heik kriê, vênhv tôngv 2 chuôz zis sik đros jâuv chiê sik thav car chêx têx tsi tâu jông siêz, tsi chiê hâux lưv ziv hnuz ziv zov chênhr đuô. Thôngx cxix, heik trâu chuôz zis txênhz ar pâuz uô li ntơưv zos uô cxâuv cêr chei têz qơưk, tsuv tror thêv chor ar co trâu niêv lâuk Điểm chuôz zis. Niêv lâuk Đặng Thị Thu Điểm heik: “Thâuv muôx têx sik txênhz li ntơưv mak 2 chuôz zis cux tsi jông siêz. Thâuv tuêv paz car chêx tuôx car chêx vênhv thix co thiêx tâu car chêx tas nro, nhiv no 2 chuôz zis ho tror jông li kuz lơưv”

          Pos Hồng thiêz niêv lâuk Điểm chuôz zis li têx luôk hâux lưv co tsuôk zos 2 hâur lok six ntâu têx txuz hâux lưv tâu car chêx yênhx congz txix ntơưv qơư hâur ntu đhâu nhoz Yên Bái. Xav txix shông 2014 txos hli 12/2023, têx tuêv car chêx hâux lưv tưz car chêx yênhx côngz 20 cxênhz ntâu txuz hâux lưv tsi jông siêz muôx yưv li: lok ar têz, siz zuôr, sik txênhz hâur côngv thôngx….Txix co, gôngr phênhv jông hâur hâux lưv txu grês têx ntơưr pênhr cov muôx nhoz tiv phaz, tuôr truôx cêr sik côngv siêz nhoz tiv phaz. Zơưv Lương Tuấn Ngà, Tuêv tsar Tuêv car chêx luôk hâux lưv muôx yưv jos Hương Lý, xã Đại Đồng, huyện Yên Bình pheiz kênh: “Pêz muôx têx tuêv chiv chir seiz car hâur jos viv li thâuv muôx yưv luôk hâux lưv tul tsi txơưv lox lok sik zâu cux puôr lênhx pâuz tâu. Uô ntêx thâuv car chêx pêz muk txos yênhx ziv chuôz zis chiê nriêr pâuz, viv li hâur shông 2023 no, 6 txuz hâux lưv muôx nhoz hâur jos puôr lênhx tâu car chêx yênhx côngz”.

          Jênhv pâuz tsênhz Côngz xưv car chêx têx luôk hâux lưv tsi jông muôx yưv nhoz tiv phaz li kror coaz tsôngv, ntu đhâu, têx tiv phaz nhoz Yên Bái tưz tsov cưv txos Tuêv car chêx li huôx tôngv. Viv li, hâur 8 cxênhz 700 ntâu lênhx nênhs đros zuôr xar 1 cxênhz 400 tuêv car chêx nhoz tiv phaz puôr lênhx tâu xeir txix têx lênhx nênhs moz siêz đros hâux lưv uô, pâuz lok cêr chei pháp luật, lok phongz qơưx thiêz zos têx lênhx txir ndâux txir luk hâur côngv thôngx. Zơưv Trần Thế Công, Tsar phongx tư pháp huyện Yên Bình, tỉnh Yên Bái puz pâuz: “Txix thâuv uô Chei car chêx luôk hâux lưv tsi jông muôx yưv txos nhiv no, tưz muôx têx cấp ủy đảng, chính quyênx txix huyện txos tiv phaz li lênhs tov, chox kriê, yax six tsov cưv. Têx tuêv no yax six tâu hlôngr yiêz; sở tư pháp thiêz UB huyện cux yax six tsưr tsix têx lớp kriê cxaz trâu têx lênhx nênhs hâur tuêv car chêx nhoz tiv phaz thiêz cux tuôv zênhv tâu zoz qơưx”.

          Tsênhv tsênhz tso pov, muôx lok six ntâu luôk hâux lưv mê zos tsi tâu car chêx zuôr yênhx têx luôk hâux lưv lox. Chênhr viv li, têx huôx tôngv car chêx yênhx côngz nhoz tiv phaz hâur têx shôngk đhâu tưz yênhx iz luôk hâux lưv jông paz car chêx têx hâux lưv tsi jông muôx nhoz hâur côngv thôngx, gôngr phênhv chuôz cxaz cêr sik côngv siêz jêx jos, tuôr truôx txiv ngaz nhoz tiv phaz./.

Thừa Xuân-Txâur Vax cxeiv nhênhv

Tu zus njâuv đax phax tar caz hmoz ruôr hiêv txos têx cà phê

Đhâu iz ntu sir zôngv siv chor qir zuôv hóa học, yuôx por vêv đrox tsuôs trâu vax cà phê, zơưv AMa Hồng (Y Đức Êban) nhoz jok Sút M’grư, xar Cư Suê, huyện Cư M’gar pov tâu tiêk, đros pov vax ntông njuôz jông zos zơưv tsik so hnor moz tâuz hâu, trâus tsâuk muôs. Viv li thâuv canr bôv cxơưz cxiz uô kôngz hêik pâuz tsưr ziv tu zus njâuv đax chiê phax, tar têx caz hmoz ruôr hiêv, zơưv tưz đăngk cir cxaz chuôz. Đhâu iz shông kriz uô, zơưv pov tâu ntâu kror jông txix tu zus chor njâuv đax hâur vax cà phê: “Cur chưx tsik tau chor yuôx tuô caz viv thâuv ntêx no cur vax cà phê tsuv tsuôs yuô tuô lov chor caz tho nox car thiêz têx tur đax. Taz sik txix thâuv uô lơưr tsưr ziv tu zus chor njâuv đax cur pov tâu tiêk chor cà phê cux tsik yuô trâus caz tho nox car lơưv. Tiv oz thiêz zos cux tsik zuôv ntâu qir li thâuv ntêx lơưv”.

Ho zơưv Đặng Văn Huy nhoz jok 3, xar Cư Suê, huyện Cư M’gar, tưz xar lok six ntâu, đros đrêiv uô cà phê hữu cơ txix ntêr lok, mak sir zôngv chor njâuv đax chiê phax tar caz hmoz ruôr hiêv zos iz tsưr ziv uô truôx jông thiêz sưv đros trâu tênhv qơư: “Iz shông tsuv sir zôngv yuôx por vêv đrox tsuôs muôx 10 jiês mak nhiv no sir zôngv chor njâuv tsuôk tsuv tsuôs yuôx 2-3 jiês lơưv xưz, paz txo grêk tsơưs lok six ntâu nhiêx txiêx. Tiv zix zos thâuv tsuôs yuôx por vêv đrox tsuôs mak cux tsik thav sir zôngv ntâu thiêz tsik thav tsuôs têx zav yuôx hênhr. Viv li cux tsik tsuv xưv lik têx tưx ntâu li thâuv ntêx lơưv”.

Lơưr zơưv Huỳnh Văn Tấn, Phưv Phòng Kỹ thuật-Choz zok nhoz Tsênhv qơư Por vêv đrox tsuôs faz Trung: Chor njâuv đax no paz phax tar tâu jông đuô cxuô zav caz hmoz. Tsênhv tsênhz puz pov tiêk njâuv đax paz phax tar, nox ntâu zav caz hmoz uô hiêv txos tsoz chos lok six jông, hâur co muôx caz thox nox car cà phê, tur đax. Iz chas co, njâuv đax zos zav sưv đros jông trâu tênhv qơư. Chor vax txir ntông ntơưv Tây Nguyên zos qơư jông paz trâu chor njâuv đax no hloz lox, huôv tsar jông. Tsênhv qơư por vêv đrox tsuôs faz Trung zuôr tror nhênhz chơưv thiêz piêr pâuz, kriz uô nzir tưz tsik zos sâuv chor ntông cà phê xưz mak tsênhv zos paz trâu chor tsoz chos muôx tsiv gri kinh têr siêz hâur ntu zuôr txos: “Nhoz Tây Nguyên chor tsoz chos muôx tsiv gri siêz mak đrâuv tsoz cà phê tsênhv yuôr tsoz sầu riêng thiêz, shông no pêz sir zôngv trâu chor cà phê nhoz oz tỉnh Đắk Nông thiêz Đắk Lắk. Shông zuôr txos no paz kriz uô trâu sâuv chor sầu riêng. Tsưr ziv zos paz trâu pêx xênhv pâuz tsênhz đuô txos chor njâuv đax no li kror liv hâur phax tar têx caz hmoz ruôr hiêv tưz tsik zos sâuv chor cà phê xưz mak sâuv chor sầu riêng thiêz”.

Tu zus njâuv đax hâur vax cà phê tsênhv zos iz tsưr ziv sinh học uô tâu jông, tsik tas ntâu nhiêx txiêx thiêz tsik uô phiv liv txos tênhv qơư, huv đros trâu uô kôngz nuv lơưr saz truôx đrênhk. Nganhx Kôngz nuv Đắk Lắk cux tsênhv cxơưz cxiz pêx xênhv sir zôngv thiêz uô đêz đar tsưr ziv tu zus chor njâuv đax no chiê paz phax tar têx caz hmoz ruôr hiêv txos tsoz chos./.

TTTN-Lik Thox cxêik nhênhv