Điện Biên: Cxơưz tiês yưv pênhr chiê huôv tsar

 truôx vênhs

          Công ty cổ phần Đại An nhiv kruôr zos iz hâur têx doanh nghiệp tsênhv tsov cưv nhênhz chơưv chiê yưv pênhr uô têx côngz tsinhx, dự án ntơưv Điện Biên. Thôngz sâu hâur 2 shôngk ntâu tror lok no, tỉnh Điện Biên tưz cuiz tênhv uô tsưr ziv yưv pênhr trâu 42 dự án lok vênhv thix đêx tênhv, muôv muôs-jix vuv, kôngz-jôngr nuv, thax tsav niêv đrôngs… đros tas nro pênhr đăng cir zos zuôr xar 17 cxênhz tỷ đeiv.

          Lơưr zơưv Bùi Văn Thắng, Phưv giám đốc Sở tsưr ziv thiêz yưv pênhr tỉnh Điện Biên, muôx tâu chêx cuk no zos khov tỉnh Điện Biên tưz krêz uô uô cê ntâu tsưr ziv chiê zaz zâuv pênhr jos hâur thiêz đrâuv tỉnh. Hâur co, tsov cưv seiz shuôk, xeir têx vênhv thix li: tsiv uô kôngz nuv công nghệ siêz, kôngz nuv hữu cơ, công nghiệp tsưv uô; năng lượng hur, yưv pênhr huôv tsar cơ sở cxuô zav hâur niêv đrôngs Điện Biên Phuv:

          “Tỉnh cux tưz tsưr tsix sik njiz Hiệp hội doanh nghiệp thiêz têx lênhx nênhs yưv pênhr sâuv thax tsav tỉnh chiê ntâuk grê qênhx shênhx uô thiêz car chêx têx tsi tâu uô tâu, têx phêv liv zos chiz coaz têz qơưk li txơưx jênhv; chêx chôngk cxiv tsa, uô muôx chêx cuk tsaz yênhx muôz siêz chiv số tơưv txênhz cấp tỉnh PCI chiê tror zaz zâuv yưv pênhr, đros siêz xar chor dự án thiêz tas nro pênhr đăng cir yưv shông tov kaz siêz đuô shông tov ntêx”.

          Uô tỉnh li chủ trương lok hâux lưv chêx chôngk lok têx vênhv thix muôx jos li kôngz jôngr nuv, ju lix chiê zaz zâuv yưv pênhr, ntu đhâu, ntâu tsưr tsix, taz viv nhoz Điện Biên tưz tsov cưv yưv pênhr lok têx xiv huv kôngz nuv tsênhv nhoz tiv phaz.

          Pir li Công ty TNHH Yuôx zêx Phan Nhất ntơưv TP Điện Biên Phuv. Đhâu 10 shông ntâu yênhx lix thiêz huôx tôngv, công ty tưz cxiv tsa thax tsav chos txơưr nhoz huyện Mường Ảng, tỉnh Điện Biên đros mênhv chêx đar 20hecta. Đros tsưr ziv “tsiv grê uô tâu bê xiv huv”, txix ciês thâuv qurr cxiv tsa. Nhiv  no 2 xiv huv zos yuôx zêx PH14 thiêz yuôx zêx Phan Nhất Mường Ảng tưz tâu tso lok hâur bê têx xiv huv nto bê jông nhoz tiv phaz tâu côngz jênhv OCOP:

          “ Cur cux tưz muôx siêz xar txix ntâu shông lok no zos thâuv tưs cux sir jos chiê uô tâu xiv huv jông tiv zix chox lok tsiv grê jông trâu Điện Biên”.

          Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh Điện Biên jiês tiv 14 xav tênhv tỉnh li qơư tsiv txos zos txos shông 2025 tsuv chox Điện Biên huôv tsar sei thiêz truôx vênhs. Zơưv Lê Thành Đô, Chủ tịch Ub tỉnh Điện Biên puz pâuz, zaz zâuv yưv pênhr tâu tiv phaz xav tênhv zos iz hâur têx tsưr ziv zov chênhr chiê uô tsưr ziv no. Thiêz hâur ntu zuôr txos, tiv phaz zuôr tsov cưv hlôngr yiêz tênhx qơư yưv pênhr, muôv muôs; reik đros cấp ủy, chính quyênx têx tiv phaz li txơưx jênhv đros têx lênhx nênhs yưv pênhr li hâux lưv uô dự án yưv pênhr txix thâuv thor uô dự án, thor chủ trương yưv pênhr txos thâuv krêz uô thiêz suôv câuv dự án:

          “Nênhs sơưr thơưx têx chiz coaz, taz viv li pưs txux, txơưx jênhv lok six coaz tsôngv. Viv li, zuôr txos tỉnh zuôr tror muôz siêz txơưx jênhv, cán bộ, công chức tsuv chuv tôngv, xar tơưv, tiv zix zos nênhs sơưr thơưx têx chiz coaz, taz viv, muôx lênhx coaz txos hâux lưv car chêx ntâuz ntơưr hành chính trâu tsôngv box thiêz doanh nghiệp hâur vênhv thix yưv pênhr”.

          Zơưv Lê Thành Đô cux puz pâuz, tỉnh Điện Biên tsênhv chêx chôngk sik côngv pênhr jos yưv txix têz qơưk li phênhv nhiêx txiêx đros zaz zâuv yưv pênhr txix têx pênhr jos kinh têr chiê huôv tsar uô cơ sở cxuô zav hlôngr yiêz reik đros huôv tsar niêv đrôngs; sir jos krêz uô txos shông 2030, ndar txos shông 2050 nhiv kruôr tâu Thủ tướng chính phuv thôngz đhâu. Thôngx cxix seiz car, hlôngr yiêz niêv đrôngs Điện Biên Phuv, đros têx niêv đrôngs hâur tỉnh thiêz tror paz têx tập đoàn lox li CME, Công ty cổ phần yưv pênhr Đại An, Công ty cổ phần tập đoàn yưv pênhr Agroup…seiz shuôk, yưv pênhr iz cxiê dự án lox ntơưv tiv phaz./.

(Chor PVVOVTB-Txâur Vax cxeik nhênhv)

Tsưr ziv tu zus nhux trol maz, jông gâux muôs tâu gri

1.Xeir nhux, mê nhuôv nhux chiê zus trol maz:

Nhux lâul, zuôs tsi zôngv lêix têz, tso cuô mik, sha mê nhuôv; têx tus nhuôv nhux zuôs chox lok zus cov trol maz đhâu hlo thâuv chêik mik.

Tsưv ziv: Têx tus nhux, nhuôv nhux zus chiê trol maz ntơư tsuv sei đrơưv, nox tâuk jâuz, tsi trâul muôx moz.

2.Tsưr ziv tu zus:

Lok sâuv qơư tu zus: Qơư zus nhux trol maz chiê muôs grêix tsuv cxiv uô siêz, hur si, lax nziês, xor thêir yar cuz, nas ntuz, chuô txiêk hur si, chos shôngz ntông iz ndis qơư tu zus cov nzôngr nzông, yar tsi cuz. Thâuv huôv tsar tu zus tsuv tu, qêz suô hur si qơư zus cov đu lus, tsuôs yuôx tuô lov caz moz li: Muôz hmôngr jêz siz fmông têx qơư tu zus lok sik tsuôs yuôx tuô lov caz moz trâu. Qơư nox jâuz, đaz hâuk đêx tsuv huv đros, txâuk trâu nhux nox, hâuk.

-Bax jâuz trâu nhux nox:

Bax têx jâuz nhôngk: Hâur cheix ntux yiêz no têx jâuz tâux hlar jov jơưk thiêz no cux zos têx jâuz tâux chênhr trâu nhux nox. Iz chas ntơư, cxuô ziv chuôz zis tu zus tsuv tiz jông tu têx tâux tưz chos tâu thiêz chos nzir iz cxiê zav jâuz tâux muôx tsơưr pưr li: Tâux VA06, tâux Ghi-nê....

Bax têx jâuz krâur siz shơưk: Chiê nhux trol maz, jông gâux trơưk tsưr ziv, siêz xar, iz chas têx jâuz tâux nhôngk tsuv muôz chor jâuz tâux kruôr, krâur puz nzir thiêz. Chênhr viv li, tsuv khơưk tsês têx kuôr blêx, kuôr cưk, flâuz cưk chiê nhux tâu nox thiêz muôz kok ntông, hmôngr cưk đo shơư jâuz puz nzir trâu. Chiê muôx txâuk jâuz trâu 4-5 tus nhux nox cov trol maz hâur  2 hlik txos 2 hlik ntâu mak tsuv chos muôx nhos 360-500 xưv phaz têz tâux thiêx txâuk puz nhux.

Chiv ntux tsâus: Ntu co kror cxiê qơư kruôr krơưr, tsi yuô muôx jâuz trâu nhux nox, chênhr viv li, uô ntêx thâuv zuôr txos cheix ntux no tsuv bax tsês têx jâuz uz no trâu tsiêx li: Kuôr blêx, kuôr cưk, flâuz cưk....muôz jiêz cov kruôr, vâuv kâuz tsês trâu nhux tâu nox hâur 20-30 hnuz, nhux li trol jông gâux.

Tsưv ziv: Têx jâuz nhôngk zos tâux kênhz, tâux chos, car thiêz blôngx cưk, tâuv cuôz xênhz, tsơưz. Chor krâur puz tsiêx nox nzir zos: Hmôngr cưk, hmôngr kok ntông, fuôk chơưr....thiêz muôz đo shơư mê njik chor jâuz tâux nhôngk trâu nhux nox hâur niêx hnuz; hok chor jâuz tâux kruôr mak nưk muôz nưk trâu nox, iz hnuz puz 3 jiês. Thâuv muôx nhos 15-30 hnuz zuôr muôz muôs ntơư, muôz nzir têx jâuz krâur kruôr trâu nox, iz hnuz  muôz 5 lak txos iz cir trâu iz tus nox chiê nhux tsar ndê cir thiêz muôx grêix đuô.

Đêx hâuk: Muôz têx đêx hur trâu nhux hâuk thiêz tor đo mê njik njêr shơư trâu, muôz nzir têx yuôx cxaz đas jos trâu nox hâuk hâur niêx hnuz.

Tu zus: Iz hnuz tsuv tso nhux muk ndis nox jâuz txix 2-4 luz six hơưv thiêz qêz suô hur si têx qơư tu zus cov đu lus, hur si; têx hnuz cuz sor tsuv chiê nhux đa đêx thiêz tsi tso nhux muk nox jâuz thâuv cuz sor hênhr.

3.Vêv xênhz, tsuôs yuôx tuô lov caz moz ơưk:

Uô ntêx thâuv zuôr zus nhux trol maz tsuv cxax yuôx vắc xin phax phôngz đrôngs nyar, muôz yuôx chaz trâu nhux no, tuô têx caz vêiv, tur, juôv......chiê nhux tsi trâul muôx moz, nox tâuk jâuz tsâu, hloz lox, trol maz jông gâux./.

Trung tâm khuyến nông Yên Bái-Riê Lâux cxeik, nhênhv