Pêx xênhv Lào Cai sir jos tror tu zus tsiêx cxu đhâu trâus ntux têz thiêz caz moz ơưk ruôr hiêv

Zơưv Phạm Văn Cường nhoz jok Cổng Chào, xar Mậu A, tỉnh Lào Cai ziv chuôz zis tưz zênhx tu zus buô xar muôx 20 shông lok no. Hli 7 nhiv kruôr đhâu, tiv muôx moz ơưk buô Châu Phi, txơưv tưz uô jông muôz chor hmôngr jêz siz lok mfông, tsuôs yuôx tuô lov, tir tar caz moz iz ndis tsêr guôx, taz sik zơưv chuôz zis chor buô cux trâus moz thiêz trâus tuôs chôngz. Chor buô zus xar muôx 60 tuk mak muôx txos 47 tuk trâus moz thiêz tuôs, tsuv muôz phâuk por tsês muôx 4 tấn. Pôngz siêz tiv zix zos chor mâuv buô zus chiê sha mê nhuôv cux tuôs tas.

Đhâu thâuv qênhx shênhx caz moz truôx tuk đuô, zơưv Cường tưz piz uô vêv xênhz tas nro chor tsêr guôx, xar muôx iz hli tov kaz mak tror piz zus nzir. Đhâu xar muôx 3 hli, chor buô grêix nhiv no tưz hnhar muôx 80-90 cir iz tuk. Zơưv Cường tsik so tsuôs yuôx tuô lov caz moz 2 hnuz iz jiês, zôngv têx tax thêir vor cov ntov jông qơư tu zus paz por vêv tâu jông trâu chor buô chiê muôx tâu buô muôs thâuv uô ntêx txos Tsiêz Têz qơưk: “Cux cxơưx hênhr, tsuv sêiz shuôk jông tsik so sêz puôk muôx moz li chak. Pêz tsuv tu cov jông thiêz uô vêv xênhz têx tsêr guôx cov thâuv tưs cux hur đu”.

Zơưv Phạm Văn Thành nhoz đros hâur jok Cổng Chào, xar Mậu A cux muôx chor buô trâus tuôs tiv trâus moz ơưk buô châu Phi thâuv hli 8 nhiv kruôr đhâu. Tas nro muôx 100 ntâuk tuk puôr lênhx trâus moz thiêz trâus tuôs tsuv muôz phâuk por tsês. Đhâu 2 hli ntâu tsês tsêr guôx nhoz khôngz thiêz mfông hmôngr jêz siz, tsuôs yuôx phax tar caz moz cxix cxuô trâu qơư tu zus, zơưv Thành tưz tror tu zus nzir chor buô: “Chuôz zis tsik so uô vêv xênhz tsêr guôx cov hur đu, zuôr hmôngr jêz siz lok mfông chiê tir tar caz moz. Zuôr nôngz buô ntơưv têx qơư pâuz tsênhz, chor nôngz buô no hâur ntu đhâu tưz tâu tez qơưk cxax yuôx phax moz cxix cxuô lơưv”.

Tưz tsik zos nênhs tu zus buô trâus ruôr hiêv ntâu tiv caz moz, hâur chêix ntux nas, chor ziv chuôz zis tu zus kêiz ol nhoz cxuô thax tsav qơư hâur tỉnh Lào Cai cux trâus ruôr hiêv ntâu. Iz zav li HTX dịch vuv kôngz nuv tổng hợp MQ nhoz xar Trấn Yên cux trâus ruôr hiêv tiv muôx ar poz lok uô hiêv txos chor tsêr guôx tu zus, yênhx cxênhz tuk kêiz trâus ar poz lok cxuz tas hur si. Khov muôx chênhz zênhv tu zus hâur muôx 15 shông, đhâu trâus ruôr hiêv, chor thành viên hâur hợp tác xã ho siz paz chiê kho đuô têx tsêr guôx, vêv xênhz cxuô qơư, têx chuôz zênhx puz trâu kêiz nox, hâuk, tsuôs yuôx tir tar caz moz iz ndis chiê tror tu zus tâu jông têx kêiz ol. Tix lâus Nguyễn Văn Sơn, Giám đốc HTX puz pâuz: “Uô ntêx zos tsuv kho đuô cov têx tsêr guôx khor truôx tsik trâus ntux nas chuô uô ruôr hiêv txos ntâu, đros chor tsêr guôx muôx tsas ar saz kâuv siêz mak muôx tsưr ziv kho đuô cov truôx jông. Muôx caz moz đhâu muôx ntux nas chuô mak chor chuôz zis tu zus tsiêx cxu tưz muôx têx tsưr ziv chiê phax tar…”

Đhâu ciês muôx caz moz thiêz trâus ntux têz uô ruôr hiêv, chinhr quyền thax tsav qơư tưz paz ciês, yax kriê trâu pêx xênhv tsêx trung uô vêv xênhz têx tsêr guôx, tsuôs yuôx tir tar caz moz uô ntêx thâuv zuôr tror tu zus.

Taz sik, nênhs tu zus ntơưv Lào Cai tsuôk tror tu zus chor tsiêx cxu đhâu thâuv tưz uô cxix cxuô têx tsưr ziv chiê paz ngaz tuk sinh học thiêz tsuv kriz uô jux juk, sêiz shuôk jông chor tsiêx cxu, tsik tu zus ntâu uô muôx tsik txâuk chor zav nox, đêx hâuk, tas ntâu đas jos tu thiêz phax tar cov jông tsik chiê tror huôv xênhz caz moz./.

Đinh Tuấn-Lik Thox cxêik nhênhv-Lưu, in, link

Tix lâus Thox Xênhv Vax muôx tsưr ziv huôv tsar uô nox

Tâu canr bôv xã Lê Lợi heik kriê, pêz muk seiz shuôs tix lâus Thox Xênhv Vax-iz lênhx pêx xênhv huôv tsar uô nox uô hâuk coz nhoz jok Hồng Ngài. Tâu pâuz, thâuv ntêx tix lâus chuôz zis luz nênhx txov nhêv, viv tsi muôx pênhr, tsi muôx tsưr ziv huôv tsar uô nox, chênhr zos li heik co, tu zus tsiêx, uô kôngz lôngk tsi yuô tâu trơưk tsưr ziv xar. Đros trâu sir jos hla đhâu phiv liv, tix lâus tâu canr bôv xã, hâur jok yax mông, kriê tsưr ziv viv li tưz hlôngr yiêz siêz xar, sir jos cxiv uô qơư tu zus tsiêx. Shông 2023, tix lâus seiz lax đros chuôz zis yưx 50 tsov đeiv zuôr nôngz buô, nhux tưv lok zus chiê muôs. Tix lâus tiz jông xeir zuôr têx tus nôngz nhux tưv, buô jông gâux, muôx đas jos lok zus thiêz txuôs nhiêx txiêx cxiv uô qơư truôx khor, uô qơư trâu qir tsiêx cxu chiê por hưv tênhx qơư hur si, tsi kiêk nênhs, vuôz tsuôz, iz chas ntơư cux zos chiê muôx qir trâu têx kôngz lôngk hloz lox jông. Tix lâus Thox heik: Luz nênhx tsênhv txov nhêv viv li thâuv yưv tas ntâu nhiêx txiêx li ntơư, tix lâus cux cxơưx cơưk. Taz sik chiê uô tâu trơưk têk, tix lâus tưz bax đas cir cxaz chuôz têx lớp cơưv nzir txux chi, tsưr ziv uô nox, huôv tsar tu zus tsiêx cxu zos xã sik hux jos tsưr tsix. Tsi so muk ndis seiz têx chuôz zis txơưx huôv tsar tu zus hâur thiêz đrâuv 2 chas jêx jok chiê cơưv shâuv tsưr ziv, lok uô trơưk hâur tsênhv tsênhz. Thôngz đhâu nhênhv ntơưr pov tsir, cơưv shâuv nzir sâuv mạng xã hội, tix lâus tưz jux juk muôx tsưr ziv tu zus thiêz phax tir thêir moz ơưk, zok nriêr qơư sâu zuôr têx tsiêx cxu. Tsi tas li co, tix lâus Thox thiêz iz cxiê chuôz zis txơưr đuô hâur jok tsênhv yênhx lix iz paz huôv tsar tu zus chiê siz heik kriê, siz paz lok huôv tsar kinh tế.

Nhiv no, ntux txơưr txar phiv liv, no nziês zôngx ziv uô ruôr hiêv txos têx tsiêx tu zus đas jos. Chênhr zos li heik co, tix lâus tsi so qêz suô, nzuôr qơư tu zus hur si, đu lus, zuôr nzir vuôk, ntâuz tax lok xor thêir iz ndis qơư tu zus cov chuô txiêk tsi yâu; cxax yuôx vắc xin phax phôngz moz ơưk cxix cxuô trâu têx tsiêx trơưk cui tinhv; muôz cxaz nzir têx krâur, đêx, yuôx cxaz đas jos puz tsiêx. Iz chas ntơư, cux chos iz ha poz cưk, tâux chiê muôx txâuk jâuz puz tsiêx hâur ntu tsi yuô muôx jâuz tâux li nhiv no. Tix lâus chuôz zis tsênhv zus muôx 10 tus nhux tưv, 12 tus buô iz fâuv. Txix muôs têx tsiêx grêix, gra lok phênhv sâu tâu truôx tuk 100 tsov đeiv iz shông. Muôx nhiêx nju, tix lâus tror yưv pênhr zuôr nzir têx keiz ok lol zus chiê muôs trâu tuz luôv ciêz đrôngs. Tsi tas li ntơư , seiz pov têx tuz luôv zok nriêr kok ntông zuôr ntâu, tix lâus chuôz zis tưz muôz têx liêx têz uô tsi yuô jông kôngz muôx 2 ha  hlôngr chos kok ntông; chos nzir tsoz chos nox txir li: Mo mix, txir mo môngk....txi ndư, sâu đê tâu nju. Tsi tiêk huôv tsar uô nox uô hâuk coz, tix lâus Thox tsênhv zos iz lênhx uô ntêx nyuôs ntơưv qơư, sir jos cxaz chuôz têx phôngz yaox, hâux lưv uz no hâur jok. Tix lâus tsi so yax mông, kriê tsôngv niêv txir lax pêx xênhv huôv tsar kinh tế, cxiv tsa luz nênhx vênhx huôv; đros por hưv tênhx qơư. Tix lâus cux zos iz lênhx txir uô ntêx nyuôs hâur luz nênhx, cxiv tsa chuôz zis tsâu sor, truôx tuk, vav mênhx.

Tix lâus Tỉnh Xênhv Muôk, Chủ tịch Hội Nôngx mênhx xã Lê Lợi, tỉnh Lai Châu heik li no: Thox Xênhv Vax zos tsov iêr chi cax, uô ntêx nyuôs hlôngr yiêz txux chi, tsưr ziv, siêz xar chiê sir jos hla đhâu cêr txov, muôx luz nênhx jông đuô. Tsi tas li, Thox Xênhv Vax tsênhv tsi so paz iz cxiê lênhx pêx xênhv, cưr tix nênhx tsa hâur jok lok tsưr ziv uô nox, lax luôv, paz zuz nôngz tsoz chos, tsiêx tu zus chiê sơưr đơưk sik đros muôx luz nênhx truôx tuk. Iz chas ntơư, Thox cux đros chuôz zis uô jông trơưk Đảng, têz qơưk têx tsưr ziv, chei fuô kriê, cui tinhv ntơưv qơư, tsiv nhos chiê tsôngv niêv txir lax pêx xênhv hâur xã cơưv shâuv thiêz uô trơưk. 

Phênhv “nôngx mênhx zuôr tsuv pâuz” hnuz no, zos cơ quan Đeix nta suôz Việt Nam thax tsav faz Bắc đros Tsênhv qơư cxiz kôngz têz qơưk uô./.

Vàng Lan-Riê Lâux cxeik, nhênhv