Chuôz tsar cêr niêv côngv siêz têx mênhx cxưx sauv thax tsav ntus đriv

Pêz muk thax tsav muôx chôngz tsôngv box mênhx cxưx Khmer nhoz uô nênhx nhoz xã Phương Thạnh, Huyền Hội, huyện Càng Long, qơư muôx ntu trâus bôngk, tsuôv tav tuô nhiv no tưz muôx têx hlôngr yiêz jông. Cêr luôv trox cxeik, cêr bê tông muk lok jông, têx luz tsêr tâu cxiv uô yiêz hlôngr trâu têx luz tsêr fênhz jaz fênhz juôr thâuv ntêx. Zơưv Thạch Ngọc Phương Thi, lênhx nênhs nhoz uô nênhx ntơưv thax tsav no txix pok thâuv tsênhv zâu puz pâuz: uô ntêx thâuv têz qơưk tâu tiêx tul, nhoz no txov nhêv hênhr, txơưv tsi tâu muôx txos 20 cei cêr taz sik muk ciêz tỉnh tsuv pôngz yênhx chuôv. Taz sik nhiv no tsuôk pôngz 20 phênhz tưz muk txos qơư thiêz xar muk thâuv tưs cux tâu viv cêr muk lok jông đuô, hmo ntux cux tơưk tênhz pov cêr lul. “Uô ntêx thâuv tâu tiêx tul, tsôngv box heik cxuô txov nhêv hênhr, viv tsiv uô mak cux tsi tâu jông li nhiv no. Yuôr nhiv no đros Đangv thiêz têz qơưk li lênhs tov, tsôngv box luz nênhx muôx têx hlôngr yiêz jông. Tiv zix pox nhuôs Khmer nhiv no tsi tsuv nhoz uô nênhx hâur têx luz tsêr lav uô lav nhoz thiêz”.

          Tsi taz têx qơư muôx côngz đros cơưx mênhv tâu Đangv, têz qơưk tsov cưv yưv pênhr mak têx tiv phaz txov nhêv cux tâu sơưv chính sách tsov cưv. Li xã Đa Lộc, huyện Châu Thành, iz hâur têx xã txov nhêv tiv zix nhoz Chính phuv li Tsaz yênhx 135 thâuv ntêx, nhiv no cux tưz cxiv tsa tiêr nôngx cxênhz yiêz. Nhiv no tsôngv box hâur xã li phênhv sâu tax 53 tsov đeiv ntâu iz shông. Tax tâu chêx cuk xưk li nhiv no, iz phênhv zos khov txos pox nhuôk nhoz no li pênhr xưv uô kôngz tâu muôz siêz, têx ziv chuôz zis muôx tsơưs ar li tuz nhuôk mak tâu jênhv uô hâux lưv hâur công ty, xí nghiệp muôx phênhv sâu ngaz tul. Zơưv Kim Phone nhoz xã Đa Lộc, huyện Châu Thành, ziv chuôz zis nôngx mênhx txơưx huôv tsar cêr uô nox ntâu shông tsi so puz pâuz: “Nhiv no tênhv tênhz, cêr muk lok, tsêr cơưv ntơưr tâu cxiv tsa jông. Tiv zix hâur tsiv uô kôngz nuv tâu kriê cxaz, choz KHKT. Txix co nôngx mênhx li yênhx tưv pênhr xưv tâu muôz siêz tsênhz mênhx, uô ziv muôx chêx cuk đuô”.

          Đrâuv têx chính sách paz txưv, paz huôv tsar kinh têr, têx tsưr tsix chinhr trị, xã hội uô ntêx zos Mặt trận tổ quốc thâuv tưs cux sir jos yax mông, sik côngv siêz tas nro mênhx cxưx. Đhâu co, côngv thôngx têx mênhx cxưx sik đros nhoz uô nênhx, sik đros pheiz kênh, paz max hâur huôv sar kinh têr chuôz zis txos uô tiv phaz li têx phongz yaox. Tiv zix kror tsiv grê zos tsi tos txos thâuv bluô nux thiêx li sik paz max mak pox nhuôk truôx siêz pheiz kênh txix ciês thâuv tsênhv txov nhêv. Zơưv Thạch Chanh Srây, nhoz xã Hiệp Hòa, huyện Cầu Ngang zos cán bộ so lâuk thiêz zos lênhx txir ndâux txir luk hâur côngv thôngx pheiz kênh: “Hâur kinh têr thiêz vênhx huôv, muôx pox nhuôs nênhs Choz tsiz, Khmer thiêz Hoa sik đros cxaz chuôz. Pox nhuôk Khmer muôx ntênhs nox yôngz cux zâuv pox nhuôk nênhs Choz tsiz, nênhs Hoa tuôx. Pox nhuôk nênhs Choz tsiz, nênhs HOa muôx hâux lưv tưs cux hu zâuv pox nhuôk nênhs Khmer. Tiv zix hâur tsiv uô kôngz nuv, phênhv ntâu têx kỹ sư, cán bộ kỹ thuật zos nênhs Choz tsiz, taz sik lơưr lok six jông siêz heik kriê trâu pox nhuôk; paz lok yênhx tưv, lok nôngz thiêz pênhr...Cur pov 3 mênhx cxưx lok six côngv siêz jông”.

          Txix ciês thâuv thax tsav qơư tâu tiêx tul shông 1975, Trà Vinh qir khưx phưx têx trâus ruôr hiêv tiv jiês tsav txênhz thiêz ngaz tul tsiv uô xênhz yar kôngz nuv. Txos nhiv no, tỉnh li kinh têr tsi so huôv tsar, pox nhuôs luz nênhx tsi so tâu muôz siêz. Txix iz tiv phaz muôx zuôr xar iz đraz jênh số zos ziv chuôz zis pluôk lok shông 1992, nhiv no chor ziv chuôz zis pluôk txu grês yuôr 0,56%; phênhv sâu fênhx pheiz lênhx nênhs tax 63 tsov đeiv ntâu iz shông. Cơ sở cxuô zav tsi so tâu hlôngr yiêz. Txos nhiv no tas nro tỉnh muôx 80/85 xã tax nôngx cxênhz yiêz thiêz muôx 6 taz viv cấp huyện tax ploz tsênhr thiêz uô tiêr jênhv vưv cxiv tsa nôngx cxênhz yiêz. Muôx tâu chêx cuk no zos khov Đangv li lênhs tov, côngv thôngx têx mênhx cxưx nhoz Trà Vinh thâuv tưs cux phuôx huiz cêr chax chês niêv côngv siêz, phuôx huiz cêr chax chês zênhz shôngx hâur tsav txênhz, hnuz hmo uô lox tôngv cxiv tsa luz nênhx yiêz. Zơưv Phạm Tiết Cường, Phưv Chủ tịch UBMTTQ VN tỉnh Trà Vinh khav tênhv: “Hla đhâu têx ntu cơưx mênhv, tsôngv box têx mênhx cxưx têx nganhx tưz chuôz cxaz đas jos. Jax cơưv niêv côngv siêz tas nro mênhx cxưx tưz yênhx jax cơưv jông mak Đảng bộ thiêz tsôngv box tỉnh Trà Vinh uô lơưr. Hâur ntu cxiv tsa têz qơưk, MT thiêz têx đoanx thêv chinhr trị, xã hội têx cấp, sir jos uô, seiz car têx tsaz yênhx, dự án; uô chính sách đros nênhs muôx côngz, nênhs pluôk, nênhs zuôr xar pluôk....gôngr phênhv cxiv tsa cêr niêv côngv siêz sâuv thax tsav tỉnh”.

          Đros đas jos niêv côngv siêz quân dân, cêr niêv côngv siêz mênhx cxưx tâu phuôx huiz, qơư tsov txos hâur tsưr ziv zos txos shông 2030, chuôz tsar kinh têr fênhx pheiz thax tsav tsôngv box mênhx cxưx tsơưs nênhs sâuv thax tsav Trà Vinh tax tsơưs tiv zix txix 6% iz shông ndê muk. Phênhv sâu fênhx pheiz nênhs mênhx cxưx tsơưs nênhs bâuv fênhx pheiz tỉnh; txu grês chor ziv chuôz zis pluôk yuôr kis đuô 3%./.

VOV4-Txâur Vax cxeik nhênhv)

Đắk Lắk kriz uô sik côngv chiê gra siêz tsơưr lươngv tsiv gri kôngz nuv

Têx shông jê lok no, Hợp tác xã dịch vụ Tổng hợp Kôngz nuv Thăng Bình, xar Cư Kty, huyện Krông Bông li chor hax huv “Cxur hur Thăng Bình HTB” tâu nênhs sir zôngv ntâu gri siêz. Shông 2020, hax huv “Cxur hur Thăng Bình HTB” tâu cungz jênhv tax ploz tsênhr hax huv OCOP hov 4 cấp tỉnh. Tiv zix, hâur shôngk shông 2022, hợp tác xã tưz cir hux thôngx cxur hur muôs muk trâu New Zealand, đros chor cxur muôs xuz thơưx zos 6 tấn. Nhiv no, chor cxur hur Thăng Bình HTB cux tưz cxiv tsa tâu 26 kror qơư muôs ntơưv 12 tỉnh thành hâur tas nro têz qơưk. Uô tâu li no, zơưv Võ Văn Sơn, Giám đốc Hợp tác xã dịch vụ kôngz nuv tổng hợp Kôngz nuv Thăng Bình puz pâuz, tas nro zos uô lơưr sik côngv chiê gra siêz tsiv gri hax huv: “Thâuv ntêx no sik côngv chiê đơưk kho têx phiv liv hâur uô nox, taz sik đhâu đơưk kho tâu têx phiv liv hâur uô nox pêx xênhv ho xar tror đơưk kho têx phiv liv hâur sâu zuôr muôs mak co zos maketing hax huv. Pêx xênhv thâuv ntêx no tsuôk pâuz uô nox xưz taz sik nhiv no xar muôs têx hax huv mak tsuv uô maketing, piêr pâuz mak co zos têx kror mak hợp tác xax paz trâu pêx xênhv jux juk paz trâu têx hax huv tâu muôs sâuv ciêz đrôngs”.

Đros têx doanh ngiệp uô ntêx hlo hâur sâu zuôr muôs têx hax huv trâu sâuv ciêz đrôngs, hâux lưv sir jos sik côngv hâur uô, sâu zuôr muôs hax huv paz muôx tâu têx chor hax huv jông ngaz tuk zos kror paz uô tâu têx hax huv yiêz jông muôx tsiv gri siêz. Iz zav li ntơưv Công ty Cổ phần Damaca Nguyên Phương, xar Phú Lộc, huyện Krông Năng, thâuv cxaz chuôz trâu têx sik côngv, công ty jênhv tiêk: Pêx xênhv tâu sâu zuôr têx hax huv đros gri truôx tuk, ngaz tuk, njiz tsơưs têx phiv liv; tâu doanh nghiệp yưv pênhr zuôr nôngz, chuôz zênhx cxuô zav uô kôngz nuv chiê tso siêz khưr uô nox. Thôngx cxix, doanh nghiệp cux muôx tâu chor hax huv muôs, tsơưr lươngv tâu sêiz car. Pos Nguyễn Thị Thu Phương, giám đốc công ty puz pâuz: “Nhiv no pox nhuôs sơưr đơưk tsuôk uô lơưr têx tsưr ziv lơưr uô tâu xưz. Zos pox nhuôs sơưr đơưk chiv chir uô xưz mak zuôr muôx tsik tâu têx hax huv tsơưr lươngv jông siz xưk. Viv li, têx doanh nghiệp tsuv sik đros uô chiê paz muôx tâu têx hax huv jông tiv zix li: sâu huv zos li chêix chiv, huv six hơưv cov muôx tsơưr lươngv jông tiv zix. Cux xưk li tsoz phưz têx tsoz chos uô chak cov jông mak tưz tsik zos pêx xênhv lơưr uô kror no xưz mak zos chor doanh nghiệp cux li têx cơ quan muôx vax huôv, chinhr quyền tsuv paz trâu pêx xênhv mak thiêx zuôr uô tâu truôx jông”.

Taz sik tsênhv tsênhz, ntơưv Đắk Lắk cxuô kror sik côngv hâur uô kôngz nuv tsênhv tsơưs, tsik tâu lox đar; yưv pênhr trâu công nghiệp uô cux tsênhv tsơưs viv li tsik tâu gra siêz tâu tsiv gri têx hax huv thôngz đhâu sik côngv. Đuô thiêz, iz cxiê doanh nghiệp, hợp tác xã tsênhv zok nriêr tsik tâu qơư muôs truôx viv li lax kriz đar tâu têx sik côngv… Tsênhv tsênhz xưk li hax huv ca cao, Đắk Lắk muôx thax tsav chos txos 1200 héc ta, taz sik nhiv no nhiv kruôr muôx nhos 200 chuôz zis cxaz chuôz sik côngv thôngz đhâu chor hợp tác xã, tôv sik côngv zâu. Kror no tưz phênhv tưs txo grêk tsơưs chor hax huv tax ploz tsênhr thâuv muôs sâuv ciêz đrôngs. Lơưr zơưv Nguyễn Hoài Dương, giám đốc Sở Kôngz nuv-Huôv tsar jêx jok Đắk Lắk, hâur qênhx shênhx nhiv no, sik côngv zos kror tsưr ziv jông zov chênhr chiê paz muôx tâu qơư muôs truôx jông trâu chor hax huv kôngz nuv. Chiê paz trâu sik côngv, Đắk Lắk tưz thiêz tsênhv sir jos kriz uô Chinhr phuv li têx Nghị quyết lok tsênhv chêi cxơưz cxiz huôv tsar sik côngv hâur uô nox thiêz sâu zuôr muôs têx hax huv kôngz nuv. Hâur co, tsêx trung paz thơưz uô têx tsênhv chêi paz trâu yưv pênhr li: Uô, cxiv tsa côngz bê thiêz nriêr pâuz qơư uô têx kôngz nuv. Zơưv Nguyễn Hoài Dương hêik: “Yax kriê paz cov tâu truôx jông tiv zix trâu cxuô thax tsav qơư hâur tỉnh. Tiv zix zos chor thax tsav qơư muôx ntâu kror liv lok têx hax huv jông mak têx tsưr zik sik côngv sâu zuôr muôs hax huv zos kror zov chênhr hâur cxiv tsa têx tsiv gri hax huv. Xav jênhv kror no Sở tưz muôz trâu Ủy ban tỉnh tso tơưv đề án paz têx hax huv, đhâu co txuôk đros cxuô thax tsav qơư hâur têz qơưk chiê sâu zuôr muôx hax huv hâur ntu zuôr txos”.

Đắk Lắk nhiv no muôx 380 ntâu hợp tác xã kôngz nuv thiêz 90 ntâu doanh nghiệp muôs tơưv saz đrâuv têz qơưk. Tỉnh têx hax huv kôngz nuv tưz tâu muôs txos trâu 68 luz têz qơưk, thax tsav sâuv ntiêx têz, tiv zix zos tưz tâu muôs muk trâu têx ciêz đrôngs lox li Mỹ, Nhật Bản, Anh, Pháp… No zos têx kror zov chênhr hâur kriz uô lơưr sik côngv hâur uô kôngz nuv./.

(VOV4-Lik Thox cxêik nhênhv)