Nênhs Si La nhoz Điện Biên sir jos hla đhâu cêr pluôs

“Thâuv ntêx lok six txov nhêv cơưk, nhoz tox siêz, tsi muôx cêr muk lol, vax tsêr tsuôk muôz shôngz ntông uô, xor đruôz, puôz ar lav nhoz xưz”.

Co zos zơưv Lỳ Lòng Hừ nhoz jok Nậm Sin, xã Chung Chải, huyện Mường Nhé li luk heik thâuv đros chor tuz sâu xor thav. Yuôr zơưv Lỳ Hồng Sơn mak heik li no:“Txix shông 1980 thâuv yêik txar lok nhoz no mak luz nênhx lok six txov nhêv, têx vax tsêr lav muôz shôngz ntông, xor thêir đruôz xưz. Txos nhiv no tâu Đảng, têz qơưk moz siêz txos, tsôngv box heir nênhs Si La luz nênhx tưz truôx tuk, tsi yuô txov li thâuv ntêx”.

Nhoz kuôk đêz tsênhv qơư huyện Mường Nhé muôx 40 cêik, jok Nậm Sin muôx 50 ntâu ziv chuôz zis, 230 lênhx nênhs uô nênhx nhoz. Co cux zos iz luz jok hâur tỉnh Điện Biên muôx nênhs Si La, heir nênhs lok six tsơưs nênhs uô nênhx nhoz.

Tror ndo txos thâuv nhiv kruôr muôx luz jok no, tsôngv box qir lok uô nênhx nhoz hâur têx shông 1980, zơưv Lỳ Lòng Hừ, nhoz jok Nậm Sin heik pâuz: Thâuv nhiv kruôr yêik lok nhoz, tas nro jok tsuôk muôx 2, 3 ziv xưz, lav muôz shôngz ntông uô lav nhoz, tsi muôx tênhv tơưk pov cêr, đêx xênhz huôx zos zôngv têx đêx cxơưr đrav cưx ha, cưx đês xưz. Thâuv co, xar muk đrav xã, đrav huyện tsôngv pêx xênhv tsuv muk tas yênhx hnuz cêr ndê trôngz ndê har trơưk đêx Nậm Sin.

Luz nênhx phênhv ntâu zos khov trâu têx poz cưk, blêx têz, nhiêk uô nhiêk nox, têx kôngz uô sâu tsi tâu nju viv tsi tâu muôx tsưr ziv huôv tsar uô. Đros trâu têx li heik co, hâur thax tsav qơư nhoz cux tsi yuô truôx tuk viv muôx tuz saz tuz nhiês, nênhs zuôr muôs, muôx zênhk zax zênhz ntâu, uô ruôr hiêv tsi tsơưs txos sơưr đơưk luz nênhx xênhz huôx, nox nhoz. Chênhr viv li, iz ntuk ntêr, phênhv ntâu têx ziv chuôz zis hâur jok puôr lênhx zos chuôz zis pluôs, xav kror đruôz iz hlik iz lênhx nênhs tưz tsi tâu muôx txos 10 cxênhz đeiv nhiêx.

Txix thâuv Đảng, têz qơưk fuô uô Đêx anr paz max heir nênhs Si La huôv tsar kinh tế xã hội, tsôngv cưr tix nênhx tsa jok Nậm Sin luz nênhx thiêx muôx têx hlôngr yiêz, jux juk tsâu sor, vav mênhx. Txos nhiv no, phênhv ntâu cxuô tsar zav, têx côngz trênhx zuôr trâul txos tưz tâu yưv pênhr cxiv uô. Cêr muk lol txix txox cêr lox 4H trâu hâur jok tâu luôv suôz jêz, xi măng đu lus, xav hur si nhiêx txiêx uô tas muôx 46 tyv đeiv ntâu, ntêr zuôr xar 10 cêik tưz paz pêx xênhv zôngx ziv muk lol uô liêx têz, huôv tsar uô nox uô hnar, thâux xa têx kôngz. Zơưv Lỳ Lòng Hừ heik pâuz nzir:“Nhiv no muôx cêr jông muk lơưv, lok six zôngx ziv viv li pêx xênhv tsi trâul cxơưx. Thâuv muôx moz gênhk mak chox muk seiz njuôk shuôs moz hâur qơư y tế xã, chor cưk yuôx, bác sĩ lơưr cux lok six moz siêz txos pêx xênhv đas jos. Nhiv no sơưr đơưk luz nênhx tưz hlôngr yiêz thiêz jông đuô pir li thâuv ntêx lok six ntâu lơưv”.

Iz chas tâu têz qơưk moz siêz, paz max li heik sâuv, têx shông đhâu, jok Nậm Sin cux tâu tỉnh Điện Biên thiêz huyện Mường Nhé fuô uô ntâu tsênhv chei paz, yưv pênhr cxiv tsa jêx jok yiêz, cxuz cêr yeiz pluôs....Zơưv Lỳ Hồng Sơn, tsar jok Nậm Sin heik pâuz: Txos nhiv no tas nro jok tsênhv yuôr 32 chuôz zis pluôs, trơưk li têz qơưk cui tinhv pluôs ntu 2021-2025. Phênhv ntâu cxuô ziv chuôz zis tưz yưv pênhr cxiv uô, kho đuô yiêz têx vax tsêr khor truôx, zuôr tâu tivi seiz, yêz meir cheix.....Đros trâu huôv tsar kinh tế, vênhx huôv, zoz zux tâu moz siêz yưv pênhr paz. Txix têx pênhr uô Đêx anr, jok Nậm Sin tưz tâu cxiv uô tsêr cơưv ntơưr cxênhx iz thiêz cxênhx nhuôs zâu, chênhr viv li têx nhuôs shux xênhz tâu muk cơưv ntâuz ntơưr cxix cxuô, tsi yuôr lênhx nhuôs tưs txos hnuz nhôngk mul cơưv ntơưr mak tsi tâu đros luôs lưv tus cơưv. Zơưv Lỳ Hồng Sơn heik:“Txos nhiv no mak qơư y tế xã, tsêr cơưv ntơưr tưz muôx cxix cxuô hur si, pêx xênhv tso siêz huôv tsar uô nox uô hâuk. Nhiv no tsôngv niêv txir lax pêx xênhv hâur jok xar cov tror tâu têz qơưk moz siêz txos thiêz, co zos kriê têx ziv chuôz zis tsưr ziv uô nox, muôz hâux lưv uô trâu chor tuz nhuôs đhâu muk cơưv tas ntơưr tror lok nhoz hâur tsêr tsi muôx nuv uô thiêz têx lênhx tsênhv muk cơưv, tov kaz no tror lok ntơư”.

Tsôngv box Si La nhoz Mường Nhé zos iz hâur hâur 16 heir nênhs lok six tsơưs nênhs hâur tas nro têz qơưk. Txơưv luz nênhx tsênhv yuôr ntâu txov nhêv, taz sik hâur ntu jê lok no côngv thôngx nênhs Si La nhoz Nậm Sin tưz por hưv, tuôr tâu tsês zuk heir nênhs têx txux chi vênhx huôv jông tsi chiê pôngz plox.Pos Pờ Lỳ Pa, Phưv Chủ tịch Ủy ban xã Chung Chải heik pâuz: Txix thâuv muôx tênhv tênhz, tâu buôk ti, pâuz txos ntâu zav li: Muôx yêz đros luôs lưv heir nênhs tsar, tâu seiz tivi, ntơưr pov tsir, mnôngs Đeix.....thiêz tâu hâu nov ntơưv qơư sir jos yax kriê, tsôngv pêx xênhv tưz gra siêz txux chi tsưr ziv jênhv pâuz lok por hưv, tuôr tsês têx chi cêr nênhx vênhx huôv jông:“Tsôngv box têx txux chi cêr nênhx phôngz cxưx, vênhx huôv jông thâuv nzor cux tâu por hưv, tuôr tsês, uô đreiv li: Nox mor blêx yiêz, txi côngv jêx jok. Tsôngv box sơưr đơưk cux sir jos moz siêz khưr huôv tsar uô nox, tso têx tuz nhuôs muk đros luôs lưv tus cơưv ntâuz ntơưr, chor nênhs trâul muôx zênhk zax zênhz cux txo grêk tsơưs lok six ntâu pir li thâuv ntêx”./.

                                                                                                                       Vũ Lợi-Riê Lâux cxeik, nhênhv   

Xar tơưv tsưr ziv uô qơư hlơưr têx vuôz tsuôz kiês nênhs

          Hâur hâux lưv cxiv tsa nôngx cxênhz yiêz nhoz huyện Yên Bình, zos li ntu xuz thơưx, ploz tsênhr lok phênhv sâu thiêz cơ sở cxuô zav tâu tsov cưv ntâu đuô mak nhoz ntu tov kaz, tiv zix zos ntu 2021-2025, huyện tsov cưv tiv zix txos hâux lưv muôz siêz tsơưr lươngv tênhx qơư nhoz uô nênhx trâu tsôngv box.

          Viv li, côngz xưv por vêv tênhx qơư tâu krêz uô đêz đar txos yênhx chiz coaz, đoanx thêv, côngv thôngx thiêz yênhx lênhx tsôngv box. Têx tuêv jênh phố, jêx jos, ziv chuôz zis uô hâux lưv cxiv tsa thiêz cir hương ước, quy ước hâur tuôr jông vêv xênhz tênhx qơư nôngx cxênhz; cxiv tsa cêr uô nênhx vav mênhx, cxiv tsa chuôz zis vênhx huôv reik đros têx phongz yaox tưr thik; cxiv vênhv tôngv li “Tas nro tsôngv box sik côngv siêz, cxiv tsa luz nênhx vênhx huôv”, phongz yaox cxiv tsa chuôz zis “5 tsi muôx, 3 hur si, 6 tsi muôx, 6 hur si”; phongz yaox “Tas nro tsôngv box sâu por tsês têx vuôz tsuôz kiês nênhs”. Niêv lâuk Ngô Thị Thắm, tsôngv box xã Phú Thịnh, huyện Yên Bình pheiz kênh:“Chuôz zis cux li ntâu lênhx nênhs txơưr cux xar zuk chuôz zis thiêz tênhx qơư tsuv hur đu, taz por vêv xênh”.

          Têx trâur nuv tsêr hur, vax jông, têx hax pax, hax ntông njuôz tâu chos iz ndis qơư nhoz uô nênhx tâu têx chuôz zis nhoz Yên Bình lok six tsov cưv txos. Muk txos têx xã nôngx cxênhz nhoz no cux pov tâu yênhx cán bộ đros tsôngv box uô têx luôk hâux lưv vêv xênhz tênhx qơư, uô cêr muk lok jông jav đuô. Zơưv Chu Quốc Phòng, Bí thư Chi bộ jos Lem, xã Phú Thịnh, huyện Yên Bình pheiz kênh:“Iz luz hlik 2 jiês pêz cux yax six uô, pox nhuôk muk uô lok six chôngz, lok six muôx txơưx jênhv. Cán bộ huyện, xã thiêz cưk kriê têx tsêr cơưv cxaz chuôz mak pox nhuôk lok six shir phaz”

          Côngz tsinhx qơư hlơưr têx vuôz tsuôz kiês nênhs xênhz huôx xã Vĩnh Kiên, tâu huyện Yên Bình chox lok huôx tôngv 2 luz hlik ntâu no đros công suất tax 1 tênhr iz six hơưv. Nhiv no iz hnuz hlơưr muôx nhos 6 tênhr vuôz tsuôz kiês nênhs xênhz huôx. Chiê taz por, tsi uô kiês nênhs tênhx qơư tiv pa pâus, qơư hlơưr vuôz tsuôz kiês nênhs no tsênhv uô cxix luôk yưr lir pa kiês nênhs. Zơưv Nguyễn Duy Tiệp, cán bộ Ban seiz car dự án huyện Yên Bình, tỉnh Yên Bái puz pâuz:“Nhiv no têx vuôz tsuôz kiês nênhs tâu thâux gra lok ntơưv qơư hlơưr vuôz tsuôz kiês nênhs xã Vĩnh Kiên phênhv ntâu zos têx vuôz tsuôz hâur xênhz huôx. Têx hưx teik mak tâu khơưz tso iz kro, yuôr chor mak puôr lênhx muôz hlơưr por tsês”

          Chiê sir zôngv jông qơư hlơưr vuôz tsuôz kiês nênhs, hâux lưv pheiz têx vuôz tsuôz kiês nênhs uô yênhx zav lok six coaz tsôngv. Viv li, têx tiv phaz nhoz hâur dự án tưz cxơưz tiês côngz xưv yax mông, vênhv tôngv tsôngv box sir jos pheiz têx zav vuôz tsuôz kiês nênhs….Pos Phạm Thị Phương, jos Đồng Đầm, xã Vĩnh Kiên puz pâuz:“Sâu têx vuôz tsuôz kiês nênhs tas mak muôz pheiz uô yênhx zav txơưr, pir li têx jâuz cxuô zav mak muôz vâuv uô qir zuôv trâu tsoz chos…. Cur pov lok six muôx chêx cuk, tiv iz zos tsi uô kiês nênhs, tiv oz zos tsi pôngz nhiêx txiêx zuôr qir zuôv”

          Ntơưv Yên Bái, thôngz sâu shông 2023 tso pov, iz hnuz tas nro tỉnh tso lok hâur tênhx qơư 480 tênhr têx vuôz tsuôz kiês nênhs xênhz huôx, bâuv zuôr xar 178 cxênhz tênhr iz shông. Đros 20 qơư yưr lir têx vuôz tsuôz kiês nênhs xênhz huôx mak 90% ntâu têx vuôz tsuôz kiês nênhs tâu sâu tsês thiêz yưr lir. Hâux lưv no tso pov têx tiv phaz li têx sir jos, hâur co muôx huyện Yên Bình hâur hâux lưv por vêv tênhx qơư nhoz uô nênhx, por vêv tsôngv box li đas jos./.

                                                                                                              Đinh Tuấn-Txâur Vax cxeik nhênhv