Lào Cai têx liêx têz chos ciêv fix ntâu sơưr tiv 2 hâur tas nro têz qơưk: Cê shir phaz, cê cxơưx

Shông 2015, hâur thax tsav chos ciêv fix tas nro tỉnh nhiv kruôr muôx nhos 12 cxênhz ha, taz sik shông 2022, têx liêx têz chos ciêv fix tưz ntâu đuô 2 bâus, muôx 53 cxênhz ntâu ha. Têx li heik co cux zos iz kro zôngx ziv pov tâu, viv chor shông đhâu gri ciêv fix hâur ciêz đrôngs truôx tuk. Iz tsoz chos muôx grêk kinh tế li ciêv fix, txix têx blôngx, tơưr txos trâu tus ntông, chês, chor chas puôr lênhx muôs tâu nhiêx, qir txix shông tiv 5 tưz tâu yiz txiêr chês, lơưk têx tơưr muôs, xav kror đruôz đraz iz ha ciêv fix muôx phênhv sâu tâu 40 tsov đeiv, ntâu đuô pir li têx tsoz chos jôngr nuv txơưr. Ntâu chuôz zis tưz hla đhâu cêr pluôs, hlôngr yiêz luz nênhx khov têx ciêv fix. Taz sik, ciêv fix nhoz Lào Cai huôv tsar chos ntâu, têx jiês zuôr muôx yưv ntâu phiv liv.

Trơưk li zơưv Lê Anh Tuấn, uô hâux lưv hâur dưv anr GREAt, hâur 5 shông đhâu, ntiêx têz zuôr ntâu ciêv fix, tsar ndê txix 7-10% iz shông. Xuz thơưx, co muôx têx zos iz kro jông; taz sik cux njiz tsi tsơưs têx phiv liv, tsuv tuôr xav đuô thâuv chor thax tsav chos ciêv fix ntâu sâuv ntiêx têz zos: Trung Quốc, Inđônêsia 2, 3 shông jê lok no puôr lênhx txo grêk tsơưs têx liêx têz chos:“Zos pêz cux tsênhv huôv tsar chos ntâu, zuôr njiz trâul têx tsi jông. Viv sơưr đơưk zoz qơưx sir zôngv li co xưz, taz sik cux txos iz ntuk, iz shông tưs luôs tsi yuô zôngv txos. Pêz xav, ngênhx ciêv fix Việt Nam cux iz zav li Lào Cai heik taz tsuv chos truôx tuk trâu iz thax tsav liêx têz, tsuv muôx tsưr ziv uô jông cik txos qênhz shuôs tsơưr lươngv thax tsav chos, tsi zos qơư tưs cux muôx têx huôv tsar chos tâu”.

Nhiv no, ciêv fix nhoz Lào Cai phênhv ntâu tâu txiêr yiz têx chês, blôngx chiê tsiv uô trox. Taz sik tsênhz tiês ciêv fix li têx jông đuô hur si zos ntơưv chor tơưr (tsav txos 70%) mak tsi tâu moz siêz txos. Zơưv Lê Anh Tuấn cux heik, yiz txiêr ntâu hênhr têx chês, blôngx zuôr uô têx ntông hloz lox tsi tâuk, uô tsi jông txos chor tơưr ntông, muôx têx tsoz ntông chơưz poz, trâul caz tho nox uô ruôr hiêv….. Việt Nam qơư muôs ciêv fix thâuv nzor, hâur co muôx Lào Cai phênhv ntâu zos thax tsav Trung Đông thiêz ASEAN. Xar muôs trâu luôs 2 chas ciêz đrôngs lox thiêz tâu gri đuô li: châu Âu, châu Mỹ tsuv gra siêz tsơưr lươngv, lar heik tsuv uô tâu têx xiv huv jông, trơưk li chor qơư co cui tinhv.

Txos iz jiês no, tas nro tỉnh Lào Cai muôx zuôr xar 4 cxênhz ha ciêv fix tâu côngk nhav zos thax tsav chos tâu trơưk cui tinhv, hâur têx shông zuôr txos chor liêx têz ciêv  fix no njuôk xav tror ntâu đuô. Trơưk li zơưv Lê Văn Long, canr bôv seiz car Công ty Hương gia vị Sơn Hà li dưv anr, phênhv ntâu ciêv fix ntơưv Lào Cai tâu chos thiêz nưk hloz lox nưk sâuv têx têz por tox đo; taz sik têx li heik co tsi tiêk tưz uô tâu jông trơưk cui tinhv:“Uô tâu trơưk cui tinhv zos iz kro lok six jông, viv xar muôs tâu trâu chor ciêz đrôngs lox mak tsuv tâu côngk nhav zos uô tâu li heik sâuv. Taz sik, cux tsi tâu huôv tsar chos ntâu hênhr viv thax tsav chos tâu côngk nhav lơưv, lar heik zos tsuv tuôr truôx chor liêx têz chos tâu co xưz, tsi zos tâu 1-2 shông zuôr tso tsês, tsi uô, tsi tu…., uô li ntơư cux uô tsi tâu”.

Ciêv fix zos iz hâur 5 zav tsoz chos chênhr nhoz Lào Cai, tâu huôv tsar chos chiê muôs lơưr Ban Thường vụ Tỉnh ủy li Nghị quyết. Trơưk li zơưv Trịnh Xuân Trường, Chủ tịch Ủy ban tỉnh Lào Cai: Trơưk li Bộ Chính trị Nghị quyết 11 lok huôv tsar thax tsav trung du, tox siêz Bắc bộ, Lào Cai thiêz thax tsav chos tâu jông têx ciêv fix muôx suôz bê to, muôx tsưr ziv jông zos Yên Bái cux tsuv xav txos têx tsưr ziv cxuô, têx kror jông:“Đros thiêz muôx qơư jông chos, tsav txos 90% ntâu têx têz ciêv fix hâur tas nro têz qơưk mak 2 qơư nhoz siz jê zos Lào Cai thiêz Yên Bái cux mê njik jông iz zav lok sâuv vênhx huôv, heir nênhs thiêz tsưr ziv huôv tsar uô nox uô hnar. Chor doanh nghiệp tưz thiêz tsênhv yưv pênhr ntơưv Yên Bái, Lào Cai cux muôx lok six ntâu têx cêr siz paz, pêz zuôr tsuv sik thav, seiz lax chiê uô li chas cov sik đros huôv tsar truôx têx ciêv fix, tsi tiêk phưx vưv trâu Lào Cai, Yên Bái, mak tas nro trâu têz qơưk”./.

(An Kiên-Riê Lâux cxeik, nhênhv)

Phax tir tar zuôr muôs pox niêv, nhuôs nxêik đhâu ntus đriv

Đros sik txơưr đêz lok kinh têr, phênhv sâu, thiêz zoz qơưx xar muôx ntâu lox tôngv nhoz Trung Quốc, đros muôx coangz sik sưv jê txix ntêr lok nhoz oz saz ntus đriv tsik so muk lok siz shuôk thiêz zuôr muôs hax huv, muôx luk hêik siz xưk, uô trâu qênhx shênhx muk lok đhâu ntus đriv tsik zos chêi trâu saz Trung Quốc uô lox tôngv tự do lok six ntâu thiêz lax qênhz yuôx, uô zôngx ziv muôx yưv zuôr muôs lênhx nênhs lok six siêz. Lơưr đại tá Hoàng Ngọc Định-Chỉ huy trưởng Bôv đôiv Pênhz phax tỉnh Hà Giang:“Qênhx shênhx zuôr muôs lênhx nênhs sâuv thax tsav ntus đriv Hà Giang ntu đhâu muôx ntâu txơưr txar phiv liv. Jê no tiv zix txix shông 2020 txos nhiv no, Bôv đôiv Pênhz phax tỉnh Hà Giang tưz pov muôx 12 txuz hâux lưv cik txos chor nênhs phamv cxâuv zuôr muôs lênhx nênhs nhoz thax tsav ntux đriv hâur tỉnh. Ntu thâuv ntêx no, chor nênhs fêv tsik so khov txos têx qơư tsik muôx nênhs nhoz thax tsav ntus đriv chiê cxov chor nhuôs zâu, pox niêv muk Trung Quốc uô jos, muk ciêz lok sik muk zus tsiêx cxu, uô liêx têz nhoz jê thax tsav ntus đriv, muôx iz cxiê jiês chor nênhs co tsênhv cxov têx mê nhuôv zâu thâuv hmo ntux chiê chox muk muôs trâu saz Trung Quốc”.

Lơưr nriêr pâuz, hâur ntu 2016-2020, Hà Giang kriz uô xav jênhv tâu 56 lênhx nênhs cik txos zuôr muôs lênhx nênhs (hâur tas nro 117 lênhx nênhs xav tiêk zos chor nênhs trâus nziêk đas muôs). Shông 2021, sâuv thax tsav tỉnh Hà Giang pov muôx 9 txuz zos 21 lênhx nênhs nziêk đas zuôr muôs lênhx nênhs đros muôx 12 lênhx nênhs trâus nziêk đas muôs. Hâur co, phênhv ntâu zos chor nhuôs nxêik tsik tâu muôx 18 shông, muôx luz nênhx txov nhêv thiêz tsik tâu pâuz tsênhz txos têx tsưr ziv uô nênhx.

Nhiv no, qênhx shênhx nênhs phamv cxâuv zuôr muôs lênhx nênhs txơưr txar phiv liv thiêz chuôz ndê lok chor nênhs thiêz têx tsưr ziv nziêk đas. Tiv ntâu qir tiv, hâur co phênhv ntâu zos jênhv pâuz kik, pox niêv thiêz chor nhuôs zâu zôngx ziv trâus chor nênhs fêv co nziêk đas đuô. Khov trâu chor nênhs zuôr trâus nziêk đas mak chor nênhs fêv sir zôngv têx tsưr ziv nziêk đas sik txơưr. Đros chor nênhs muôx luz nênhx txov nhêv, jênhv pâuz tsơưs lok cêr chêi têz qơưk, chor nênhs fêv nziêk đas tiêk zuôr paz zok nriêr hâux lưv uô nhiêx hli siêz chiê đas chox chor nênhs co muk đhâu ntus đriv muôs trâu chor nênhs txơưr chiê zôngv đas jos khưr uô nox, lok sik zuôv zuôr uô pox niêv… Thiếu úy Giàng Minh Trung, đôiv trưởng đôiv vận động quần chúng, Zênhx pêz phax Bạch Đích puz pâuz:“Nhiv no công nghệ thôngz mông huôv tsar, phênhv ntâu zos chor nênhs tưz zênhx muôx jiês muk trâu Trung Quốc uô jos, thiêz lơưr muôx cêr coangz siv siz pâuz txix saz Trung Quốc, lok sik đhâu chor jiês ciêz, lơưr zi njiz ntơưv têx ciêz lok sik thôngz đhâu chor trang mạng xar hôiv li zalo, FB, Wechat chiê lơưr sik thav đros saz Trung Quốc hêik pâuz lok zoz qơưx thiêz zok nriêr pox niêv đros têx qơư siz tênhv chiê muôs, choz zok lênhx nênhs. Khov trâu lơưr li zoz qơưx, iz zav li chor pox niêv jông gâux mak zuôr muôs tâu gri siêz đuô, taz sik xav luz đraz iz jiês muôs zos txix 8 txos 10 vạn”.

Sir jos yax kriê gra siêz jênhv pâuz trâu pêx xênhv zos iz hâur têx tsưr ziv zov chênhr tâu Bôv đôiv Pênhz phax tỉnh Hà Giang kriz uô chiê phax, tar nanv zuôr muôs lênhx nênhs. Hâur co, sik côngv đros Sở Zoz zux tỉnh Hà Giang sir jos yax kriê lok phax, tar zuôr muôs lênhx nênhs hâur têx tsêr cơưv ntơưr, kriê txux chi trâu chor shux xênhz nhoz thax tsav ntus đriv. Txix co, gra siêz txơưx jênhv, txux chi chiê jênhv pâuz tâu chor nênhs fêv li têx tsưr ziv nziêk đas, têx uô hiêv txos sơưr đơưk hâur luz nênhx. Paz muôx tas nro cxiv luôs chinhr triv sik đros uô viv ngaz tuk trâu yênhx lênhx nênhs, yênhx chuôz zis thiêz tas nro xar hôiv. Đại tá Hoàng Ngọc Định-Chỉ huy trưởng Bôv đôiv Pênhz phax Hà Giang puz pâuz:“Đros têx phiv liv txix txiêz nanv nziêk đas muôs chor pox niêv, Bôv đôv Pênhz phax Hà Giang tưz chuôz cxaz qênhz yuôx thax tsav ntus đriv, tsêx trung trâu chor cêr lus, xêr zâu nhoz oz saz trôngx đriv, nxor pov thiêz tir tar têx huôx tôngv muk lok đhâu ntus đriv thiêz nziêk đas muôs lênhx nênhs tsik zos chêi. Iz chas co, tưz sik côngv truôx jông đros chor lưx lươngv muôx vax huôv hâur têz qơưk thiêz lưx lươngv sêiz car nhoz saz têz qơư đrâuv hâur côngz xưv sik côngv, tsav txênhz phax tar chor nênhs fêv nziêk đas zuôr muôs lênhx nênhs, uô jông côngz xưv txêik tok, xav jênhv, chơưv paz chor nênhs trâus nziêk đas muôs, chuôz cxaz uô côngz xưv yax kriê trâu pêx xênhv sâuv thax tsav pâuz, chiê sơưr đơưk sir jos hêik pâuz chor nênhs fêv, tuôr truôx ngaz tuk chinhr triv, ngaz tuk xar hôiv nhoz thax tsav ntus đriv, uô côngz xưv phax tar chor nênhs fêv đros trâu côngz xưv phax tar caz moz Covid-19”.

Tưz tsik zos têx phiv liv njiê pov tâu ciês uô ntêx, mak têx phiv liv txix txiêz nanv nziêk đas muôs lênhx nênhs lok six lox, truz ntêr, uô hiev ntâu txos chor nênhs trâus nziêk đas muôs, chuôz zis thiêz xar hôiv. Kror no hêik tơưv tiêk côngz xưv txêik tok, paz thiêz por vêv chor nênhs trâus nziêk đas muôs tsuv tâu kho đuô, hlôngr yiêz đuô chiê paz trâu chor nênhs trâus nziêk đas co tror uô tâu nênhs jông đros côngv thôngx. Têx sik côngv truôx jông, ndar six hơưv, cxix cxuô nhoz chor cơ quan, taz viv sik côngv zos kror zov chênhr chiê paz uô tâu jông đuô côngz xưv txêik tok, por vêv thiêz paz trâu chor nênhs trâus nziêk đas muôs co./.

(VOV4-Lik Thox cxêik nhênhv)