Uô ntâu zav xiv huv- ndar txos huôv tsar truôx vênhs tsoz txir tuz ziz nhoz Tuần Giáo (Điện Biên)

          Xã Tỏa Tình nhoz siêz zuôr xar 1000 yiv pir đros niêv đêx hiêr, no zos tiv phaz muôx mênhv chêx chos txir tuz ziz lox tiv zix nhoz tỉnh Điện Biên, đros zuôr xar 150 hecta, chêx chôngk nhoz têx jos: Tỏa Tình, Bản Lồng, Hua Sa A, Hua Sa B. Iz shông, tsoz txir tuz ziz nhoz no sâu đê tâu muôx nhos 900 tênhr txir nhôngs. Ar têz jông, viv li tsi zuôr tsuôk yuôx, zuôv qir lok sik tsuv pôngz ntâu côngz tsoz phưz, tsoz txir tuz ziz nhoz Tỏa Tình cux tso lok chêx cuk kinh têr jông hâur ntu đhâu.

          Zơưv Zax Chứ Phình, tsôngv box xã Tỏa Tình, huyện Tuần Giáo puz pâuz: Ntu no tsênhv zos ntu sâu txir tuz ziz nhoz tiv phaz. Thâuv ntêx, txir tuz ziz phênhv ntâu zos têx tuz luôv tuôx sâu zuôr, lok sik tsôngv box chiv chir muôs, grê tsi truôx tul: “Cur chuôz zis li tsưr ziv zos chos txir tuz ziz no cux xar njôngr huôv tsar kinh têr chuôz zis jông đuô. Tsoz txir tuz ziz no đhâu ntu huôv tsar mak cux njiz phêv liv ntu xuz thơưx viv li chuôz zis cux njiz phêv liv”.

          Chiê yênhx trus khưx phưx têx phêv liv hâur nriêr qơư sâu zuôr txir tuz ziz, chính quyênx huyện Tuần Giáo thiêz xã Tỏa Tình tưz vênhv tôngv tsôngv box paz chiê yênhx lix HTX kôngz nuv hur Tây Bắc. HTX zuôr sâu zuôr txir tuz ziz thâuv tsôngv box sâu đê chiê tsiv uô yênhx ntâu zav xiv huv txơưr.

          Niêv lâuk Muôk Thị Hoa, giám đốc HTX kôngz nuv hur Tây Bắc puz pâuz: txix txir tuz ziz nhôngs mak uô tâu ntâu zav xiv huv txơưr li kra kruôr, zôngv chiê tsâu chơưr lok sik râuz hâuk hâur niêx hnuz. Hâux lưv uô ntâu zav xiv huv txix txir tuz ziz zuôr paz xiv huv no tâu muôs zôngx ziv thiêz ntâu lênhx pâuz txos đuô: “Shông nhiv kruôr đhâu tiv moz Covid-19 viv li phênhv ntâu pox nhuôs muôs tsi tâu. Txix zoz qơưx co, pêz cux xar njôngr uô li chas chiê paz tsôngv box sâu zuôr txir tuz ziz. Txix co, pêz yênhx lix HTX. Lok tsưr ziv huôv tsar, pêz xar njôngr chox têx xiv huv tuôx txos nênhs sir zôngv taz por thiêz muôx chêx cuk tiv zix”

          Zơưv Lâux A Dùa, Chủ tịch UB xã Tỏa Tình, huyện Tuần Giáo puz pâuz: Hâux lưv yênhx lix HTX tsiv uô xiv huv txix txir tuz ziz tưz krêz tơưv tsưr ziv yiêz paz pox nhuôs muôx niêv ciêz ngaz tul. Tiv zix, thâuv zôngv công nghệ sinh học, KHKT yiêz lok tsiv uô têx xiv huv mak puôr lênhx muôx tsiv grê siêz đuô: “Cấp ủy, chính quyênx tiv phaz cux chox kriê tsôngv box huôv tsar chos txir tuz ziz txix shông 2000 txos nhiv no. Cấp ủy, chính quyênx cux xav tênhv tror huôv tsar zav tsoz chos no chiê zos tiv phaz li iz tsoz chos tsênhv paz huôv tsar cêr uô nox”./.

Vũ Lợi-Txâur Vax cxeik nhênhv

Sik đros tsưx phưv, phax tir thêir tsik chiê têx nhuôv zâu trâus ntâuk tsiv

*Têx nhuôv zâu trâus ntâuk tsik, trâus zuôv uô têx zav tsik jông hâur ntu nhiv no:

-Trơưk li thôngz sâu, xav kror đruôz đraz iz shông, tas nro têz qơưk muôx txix 2-3 cxênhz txuz ntâuk tsiv, zuôv têx nhuôs zâu uô đaz uô tuôs. Chor nênhs fêv, siêz tsi jông ntâuk tsiv, zuôv nhuôs zâu uô đaz uô tuôs phênhv ntâu zos txix têx nênhs cxênhz jê, têx lênhx niêv txir siz pâuz, siz sưv iz zav li: Niêv thiêz txir xênhz zus, txir yiêz thiêz niêv zâu, chor cưr tix nuk muôs cxênhz jê, cưk kriê ntơưr, têx lênhx seiz jor mê nhuôv, nênhs paz uô hâux lưv hâur chuôz zis…..

-Ntơưv tỉnh Sơn La, đros thiêz muôx 400 cxênhz lênhx nhuôv zâu; iz shông, lưv lươngv muôx vax huôv cux qênhz pov, xưv bluô yênhx châuv txuz ntâuk tsiv, zuôv nhuôs zâu uô đaz uô tuôs. Lar heik zos hâur ntu jê lok no, txuz lênhx nhuôv nxeik muôx 15 shông nhoz xã Chiềng Hặc, huyện Yên Châu trâul lênhx txir yiêz kuôz zuôv uô đaz uô tuôs hâur iz ntuk ntêr thiêx tâu chuôz zis thiêz ngênhx muôx vax huôv qênhz pov, xưv bluô.

*Qir tiv:

-Trơưk li têx lênhx hlôngr njêx muôs cơ quan muôx vax huôv, qir tiv uô muôx têx txuz li heik sâuv zos viv iz cxiê chuôz zis, nênhs tsoz phưz têx nhuôs tsi yuô pâuz tsênhz lok nhuôv li têx tsưr ziv, siêz xar, tsi yuô moz siêz txos chor nhuôs, tsi kriê nhuôv cêr uô nênhx; iz cxiê chuôz zis mak khênhr muôx têx cuz nxor li: siz ntâuk tsiv, siz đrâux tsi moz siêz txos mê nhuôv.

-Đros trâu co, tsi yuô uô jông luôs hâux lưv yax kriê, vênhv tôngv xã hội. Tsi moz siêz por hưv nhuôs zâu, niêv txir tsi uô lơưr jông chei nhuôs zâu li vax huôv….; hâux lưv qênhz pov, sơưr tơưv txênhz, phax tir thêir têx nênhs siêz fêv, tsi jông co njiz trâul ntâu phiv liv, muôx têx chor nênhs trâul ntâuk tsiv, kuôz zuôv uô đaz uô tuôs thiêz lơưr chuôz zis tsênhv tsi thôngx siêz, đros qênhz yuôx….

*Iz cxiê têx pâuz tâu thâuv nhuôs zâu trâul ntâuk tsiv, zuôv uô đaz uô tuôs: Têx pov thiêz pâuz tsênhz đuô hur si zos tus nhuôv co khênhr nyei, txax muôs tsi xar nhoz jê đros luôs lưv tus, muôx kênh jiês tsênhv xar txos têx tsi jông, uô trâu tus nhuôv ntơư cơưv tsi yuô tâu ntâuz ntơưr…. Zos trâul kuôz zuôv uô đaz uô tuôs, zuôr pov lênhx nhuôv co muôx têx grêix trâul to, đrôngk njuôz, qơư mok trâul moz, lok nyar…..

Nhạc cắt

Chiê txo grêk tsơưs têx tsi jông, chor uô niêv uô txir tsuv kriê têx nhuôs cêr uô nênhx, phax tar ntâuk tsiv, phax tar zuôv uô đaz uô tuôs lơưr têx tsưr ziv kriê li đrav kaz:

1.Kriê mê nhuôv têx cêr uô nênhx tsiv txiêx, chênhr phax trâu zuk tus khênhx

Iz chas kriê mê nhuôv pâuz tsênhz lol zuk luz đros chêr, tsi cxoz chiê lênhx tiz nênhs tưs njiê lok sik cor txos zuk luz chêr, yưx niêv thiêz txir thâuv muôz têx nhuôs zâu đa đêx thiêz thâuv bác sĩ, cưk yuôx seiz njuôk shuôs moz muôx niêv txir seiz njôngr, nhoz ntơưv qơư.

2.Cxiz, kriê cov mê nhuôv piêr kriê trâu chor lâul pâuz lok nhuôs li têx nuv uô hâur niêx hnuz.

Niêv txir thâuv tưs tưz nhoz đros đreiv têx tuz nhuôs, tsi so nus thiêz thav lok nhuôv li têx cêr uô si, xênhz huôx, cơưv txux hâur niêx hnuz. Khov co, zuôr jux juk uô trâu nhuôv sưv jê, njênhs lok niêv txir thiêz cor cav heik trâu niêv txir pâuz lok lơưr têx nuv, cêr uô si hâur yênhx hnuz. Têx li heik co zuôr paz phax tir thêir tâu chor nênhs fêv, siêz tsi jông ntâuk tsiv, kuôz zuôv nhuôs zâu uô đaz uô tuôs.

3.Tsưr ziv đơưk tu thâuv njiz trâul têx tsi jông, riêz nênhs

Chor nhuôs zâu khênhr txax muôs tsi uô trơưk luôs lưv tus nziêk heik, tiv zix zos têx fôngx zưs tsi tâu siz pâuz siz sưv lok sik têx tus hloz mê njik viv nyei tsav trâul luôs nzuz, luôs tsi nhiêv, zôngx ziv trâul nyei thâuv luôs đas nziêk. Tas nro têx li heik co uô trâu luôs lưv tus zôngx ziv liv zôngv, kuôz zuôv uô đaz uô tuôs tsi trơưk chei. Chênhr viv li, têx lênhx uô niêv uô txir tsuv kriê mê nhuôv cêr uô jông chiê tsi trâul têx nênhs siêz fêv zuôv uô li uz li no.

4.Kriê mê nhuôv chênhr phax trâu zuk tus khênhx

Kriê mê nhuôv pâuz, nhoz kror tưs, suôv qơư tưs cux zôngx ziv muôx yưv têx tsi jông, riêz nênhs, txơưv co zos qơư uô si, hâur tsêr cơưv ntơưr….thiêz tsi pâuz tsênhz shor tus tưs zos nênhs jông, nênhs fêv; mê nhuôv tsuv lok six chênhr phax lok têx li heik no.

Iz chas chuôz zis cêr moz siêz txos, lok six zuôr trâul cxuô luz tsêr cơưv thiêz tas nro côngv thôngx sik côngv têk siz paz txix têx faz tsưr ziv tsênhv tsênhz thiêz jông. Uô tâu li ntơư thiêx txo grêk tsơưs tâu têx txuz ntâuk tsiv, kuôz zuôv nhuôz zâu uô đaz uô tuôs, tsi chiê tror muôx yưv têx phiv liv đuô tsi tiêk nhoz Sơn La, mak hur si hâur tas nro cxuô thax tsav thôngz têz qơưk./.

(Thu Thuỳ-Riê Lâux cxeik, nhênhv)