Tsưr ziv khơưk muôz huv tsik zuôr nhiêx txiêx-chiê nziêk đas chor nênhs lâul

Luz lâux câu uô mor tênhv muôx gri 4 triệu 150 cxênhz đêiv; kror chuz tênhv muôx gri 4 triệu đêiv; luz ziêk ciz zav nox tsik lo kaz ziêk tâu pos Huyền zuôr đros gri zos 700 cxênhz đêiv… Txos nhiv no, pos Đặng Thị Huyền, tôv 25, phường Bắc Cường cux tsik pâuz tiêk shor tiv li chak zuk ho zôngv tas muôx 32 triệu đêiv chiê zuôr chor hax huv pâuz tsik tsênhz qơư uô, tsik muôx ntâuz ntơưr đaz tsik hlo thiêz gri lok six siêz li no:“Lênhx tưs tuôr hâur têk muôx 4.100.000 đêiv mak lơưr muôs trâu lênhx nênhs co iz luz lâux câuz. Têis cik lơưr muôz ntơưr mak tưz tas muôx 50 cxênhz đêiv lơưv; lênhx tưs zuôr tsik tâu lâux câuz mak lơưr tror thêv 50 cxênhz đêiv lok. Taz sik zar hnuz kêix cur pov muôx 90, 100 thiêz 200 luz lâux câuz, lơưr gra tuôx ntâu bâuv li co lok cux muôx nênhs zuôr tas hur si; sơưr đơưk sik txênhz zuôr”.

Đros tsưr ziv nzêik đas “tsik muôs huv, khơưk muôz huv zos chênhr”, xuz thơưx nênhs cxaz chuôz zuôr tâu khơưk muôz puz oz pêz kror hax huv gri kik. Đhâu co, chor nênhs nziêk đas no zuôr hêik pâuz chor hax huv muôx tsiv gri li: ziêk cik zav nox tsik lo kaz ziêk, lâux câuz tsơưk grêix, lâux câuz tênhv đros jênhv tiêk tsuôk khơưk muôz puz xưz tsik muôs. Xar cov muôx tâu têx hax huv no, nênhs cxaz chuôz tsuv muôz nhiêx uô ntêx muôx oz pêz triệu đêiv chiê zuôr ntơưr pâur hax huv đros lơưr têx luk jênhv tiêk zuôr tror tâu thiv tas nro chor nhiêx muôz uô ntêx no:

Đhâu oz pêz lo luk hêik trâu sơưr đơưk njênhs, shir phaz lơưv mak txos trâu tsaz yênhx muôz ntơưr, sâu nhiêx thiêz txêik jênhv hax huv. Nênhs cxaz chuôz muôz chor nhiêx muôx oz pêz triệu đêiv đros lơưr têx luk jênhv tiêk zuôr tror tâu thiv tas nro chor nhiêx txiêx co, lok sik muôz têx hax huv tsiv gri bâuv li chor nhiêx no. Taz sik, tsênhv tsênhz mak tsik zos li têx luk lơưr tưz hêik tsês co. Iz lênhx nênhs cxaz chuôz hôiv thảo puz pâuz:“Phênhv ntâu zos trâus nziêk đas, sik txênhz muôx 20 phênhz chiê thêv nhiêx. Xar tiêk chor nênhs co muk gra huv tuôx nzir, taz sik lơưr tưz khiêr tas muk lơưv, yuôr pêx xênhv nhoz ntơưv no xưz”.

Hâur oz hnuz, tsưr ziv nziêk đas no tâu kriz uô trâu ntơưv têx tsêr kruô nhoz so lox ntơưv TP Lào Cai. Iz jiês uô li no muôx zuôr xar 300 lênhx nênhs, puôr lênhx zos chor nênhs lâul thiêz tsik tâu cxêik đuô, cơư đuôz cxaz chuôz. Đhâu thâuv muôs tas têx hax huv, chor nênhs no sêi đrơưv khiêr ntơưv qơư tsưr tsix no muk thiêz muôz cxuô kror xor mông cik txos ruôr por tsês tas hur si. Pos Nguyễn Lan Hương – Uô kror hâux lưv kinh doanh, tsêr kruô nhoz so Liberty piêr:“ Chor nênhs hâur tsêr kruô nhoz so mak tsik pâuz đaz tsi hlo. Lơưr tsik khênhr cxaz chuôz. Lơưr uô tas muk lơưv lok pêz cux tsik pâuz hlo. Lơưr hêik tiêk muk gra hax huv lok trâu sơưr đơưk zuôr xưz, tsik pâuz tiêk thâuv co zos lơưr khiêr muk tas lơưv”.

Tsik tsơưs lênhx nênhs muk kir txêik nhiêx txiêx chiê zuôr tâu têx hax huv tsơưr lươngv kik đros gri muôs siêz. Muôx têx lênhx nênhs tsênhv tsik pâu uô li chak tiv muôz nhiêx lơưv taz sik txêik jênhv tsik tau kror hax huv tưs hlo. Kror tsuv hêik, têx nziêk đas no tưz muôx yưv ntâu jiês, pâuz tiêk nziêk đas, taz sik cux tsik pov chor lưx lươngv muôx vax huôv qênhz yuôx thiêz phax tar?

TTTB-Lik Thox cxêik nhênhv

Txix iz lênhx nênhs muôx luz nênhx txov nhêv txix thâuv tsênhv zâu txos iz lênhx nôngx mênhx txơưx huôv tsar uô nox nhoz tox siêz Sơn La

Tưz muôx zuôr xar 70 shông hnuz nhôngs, taz sik zơưv Sở Xênhv Hav tsênhv muôx jông đas jos, tiv zix zos zơưv lok six shir phaz thâuv pheiz kênh lok iz ntu ntêr chos txir khơưz thiêz txir thênhx caz.

          Tâu xênhz zus thiêz hloz lox hâur chuôz zis uô kôngz muôx 11 lênhx cưr tix nuk muôs, chuôz zis tsuôk tos njôngr lok liêx têz, phênhv sâu tsi truôx tuk, luz nênhx lok six txov nhêv. Ntâu jiês, zơưv thiêz têx cưr tix nuk muôk tsuv muk trâu têx har jôngr khơưz kok ... lok nox; ntâu shông sir jos khưr tsêz chos kôngz lôngk, luz nênhx cux tsênhv njiz yeiz pluôs.

   Shông 1990, zơưv truôx siêz hlôngr chos txir khơưz. Ntâu shông yưv pênhr hlôngr yiêz tsoz chos, txir khơưz ziv hnuz ziv huôv tsar jông thiêz sâu đê muôs tâu nhiêx txiêx. Txos shông 2019, zơưv tror chos cxaz txir thênhx caz trơưk khoa học kỹ thuật. Txos nhiv no, zơưv chuôz zis tưz muôx 4 hecta ntâu ntông txir khơưz thiêz txir thênhx caz, tsi xav nhiêx txiêx tưz yưv, iz shông zơưv chuôz zis sâu tâu 1,5 tỷ đeiv ntâu. Zơưv Sở pheiz kênh:“Têx shông 1990 txos shông 1992, têz qơưk cux chox tsoz txir khơưz lok chos chiê cxuôv por tsês tsoz zax zênhz thiêz cur chos txix thâuv co txos nhiv no, txix co cur cxuôv tâu cêr yeiz pluôs. Nhiv no cur tsênhv chos cxaz txir thênhx caz thiêz trâur nuv ziv hnuz ziv huôv tsar jông, cur vax txir khơưz nhiv no tso lok phênhv sâu 600 tsov đeiv iz shông; xav txir khơưz thiêz mak sâu tâu 1 tỷ đeiv ntâu”.

          Tsi taz uô bluô nux trâu chuôz zis, zơưv Sở tsênhv sir jos heik kriê kỹ thuật, krêz đar trâur nuv chos ntông nox txir trâu têx ziv chuôz zis, hội viên nôngx mênhx sâuv thax tsav, cux xưk li hội viên, nôngx mênhx nhoz ntâu tiv phaz txơưr tuôx ndis seiz, cơưv shâuv. Shông tưs zơưv chuôz zis cux muôz hâux lưv uô yax six trâu 15-20 nênhs lox tôngv nôngx cxênhz, đros phênhv sâu txix 6-7 tsov đeiv iz lênhx nênhs iz luz hlik.Tix lâuk Tsưz Xênhv Tsaz nhoz thị trấn nông trường, huyện Mộc Châu heik:“Thâuv ntêx cur phênhv ntâu uô liêx têz, côngz xưv no tsi ngaz tul, phênhv sâu tsi truôx. Nhiv no cur tâu uô hâux lưv hâur zơưv Sở luz vax txir ntông phênhv sâu cux ngaz tul, cur pov zơưv trâur nuv tưz muôz hâux lưv uô thiêz phênhv sâu truôx trâu tsôngv box, paz ntâu lênhx nênhs cxuôv tâu cêr yeiz pluôs”.

          Lơưr zơưv Sở, đrâuv hâux lưv yax six muk seiz vax, tsuv pov nzor caz hmoz uô hiêv chiê phax tuô, chiê paz vax txir ntông sâu tâu siêz đuô, tax tsiv grê kinh têr siêz tsuv txơưx zôngv khoa học kỹ thuật yiêz lok tsêz chos.

          Txix shông 2019 txos nhiv no, zơưv chuôz zis tưz hlôngr tsêz chos kôngz nuv lơưr saz hữu cơ thiêz sir zôngv cxix luôk txuôk đêx tự động trâu vax chos txir ntông. Txix co, chuôz zis li chor txir ntông sâu tâu ziv hnuz ziv muôx tsơưr lươngv siêz, tax muôx nhos 80 tênhr txir; tuôv zênhv zoz qơưx niêv ciêz hâur têz qơưk thiêz muôs tơưv saz đrâuv têz qơưk. Niêv lâuk Nguyễn Thị Xuyên, tuz luôv nhoz Hà Nội pheiz kênh:“Tsơưr lươngv txir thênhx caz nhoz no lok six ngaz tul, nox kaz, kruô nhoz tiêx đras lok six nhiêv. 2,3 shông no cur tsuôk tuôx ciês ntơưv no zuôr, lênhx tưs hu mak cur cux tuôx sâu zuôr, têx vax chos muôx tsơưr lươngv phênhv ntâu xưk li zav. Zơưv Sở li vax txir ntông mak lok six kaz, tsuôk li kaz tiv zix nhoz no, txix shông zơưv Sở chos mak shông tưs cur cux tuôx sâu zuôr”.

          Đros zơưv li têx yênhx tix tax tâu, zơưv Sở tưz tâu jênhv ntâu ntơưr kruôk txix UB tỉnh Sơn La thiêz huyện Mộc Châu. Shông 2022, zơưv jông siêz tâu bo xeir zos 1 hâur 100 lênhx nôngx mênhx Vn txơưx jông. Zơưv Lường Thế Quynh, Chủ tịch Hội nôngx mênhx huyện Mộc Châu puz pâuz:“ Ntâu shông jê ntơưv no, hội nôngx mênhx tưz tsưr tsix thox cxov kriê cxaz kỹ thuật chiê zơưv huôv tsar trâur nuv no thiêz thâuv tâu paz txưv huôv tsar zơưv trâur nuv tsênhz tsênhz lok six muôx chêx cuk, paz zơưv chuôz zis muôx phênhv sâu siêz. Tiv zix, thâuv cxiv tsa tâu trâur nuv no mak zơưv Sở Xênhv Hav tưz tror heik kriê têx ziv chuôz zis txơưr sik đros huôv tsar lơưr zơưv trâur nuv, zơưv tsênhv paz têx ziv chuôz zis pluôs, chuôz zis zuôr xar pluôs chiê lơưr muôx hâux lưv uô, paz lơưr muôx phênhv sâu truôx tul”.

          Car xar, car uô, sir jos hla đhâu cxuô phêv liv, zơưv Sở Xênhv Hav tưz uô tâu trơưk zuk li siêz xar zos huôv tsar uô bluô nux ciês sâuv zuk qơư nhoz, paz cxơưz cxiz nôngx mênhx hâur thax tsav sik tưr huôv tsar uô nox, muôv muôs thiêz sik côngv đas jos cxiv tsa jêx jos hlôngr yiêz, jông jav./.

Trấn Long-Txâur Vax cxeik nhênhv