Uô lơưr tsaz yênhx zoz zux phưv thôngz yiêz: Lai Châu tsênhv yuôr nhos ntâu lênhx cưk kriê ntơưr cxênhx nhuôs zâu tsi tâu muôx txâuk

Cưk kriê Lò Văn Vương, thơưx seiz car tsêr cơưv Phưv thôngz mênhx cxưx lok zos Phổ thông Dân tộc niêv txir zus mor cxênhx iz Lản Nhì Thàng, huyện ntus đriv Phong Thổ, Lai Châu heik pâuz: Trơưk li tsưr ziv, shông cơưv no tsêr cơưv muôx 19 lớp, zuôr xar 400 lênhx shux xênhz, 7 qơư cơưv. Chiê taz por tsơưr lươngv shông cơưv, tas nro têx shux xênhz txix lớp 3 tưz tâu yêik mul cơưv trâu tsênhv qơư; hâur co muôx 3 lớp 3 đros thiêz zuôr xar 80 lênhx shux xênhz kriê thiêz cơưv trơưk li tsaz yênhx zoz zux phưv thôngz yiêz. Txơưv li co, taz sik txos nhiv no tsêr cơưv tsi tâu tâu muôx txâuk têx lênhx cưk kriê jax luk Anh, Tin học thiêz tsênhv tok hâur ngênhx tso tuôx nzir: “Tsêr cơưv tsênhv muôx tsi txâuk cưk kriê jax luk Anh thiêz tin học, qơư cơưv tsês trâu cơưv tin học cux tsi tâu yưv pênhr uô jông, tsi tâu muôx meir tính. Txix tsêr cơưv têx muôx tsi txâuk li heik sâuv, xuz thơưx chiê uô lơưr tsaz yênhx no, pêz zuôr txuôk đros têx tsêr cơưv hâur tas nro huyện chiê tsưr tsix kriê đhâu sâuv mạng xã hội. Tiv 2 zos nhênhz chơưv trâu cxuô cấp chiê muôx têx hux jos đros cưk kriê jax luk Anh hâur tsêr cơưv cxênhx 2 sâuv thax tsav chiê tuôx kriê cxênhx iz. Lok sâuv Tin học, xuz thơưx zos tsêr cơưv zuôr tso têx lênhx cưk kriê pâuz mê njik lol meir tính muk cơưv cxaz nzir têx txux chi tsưr ziv yuôr trâul, đhâu ntơư lok kriê xưz”.

Shông cơưv 2022-2023, tas nro huyện Phong Thổ muôx 48 tsêr cơưv, 860 ntâu lớp thiêz zuôr xar 23 cxênhz lênhx shux xênhz; ciês cxênhx iz muôx 17 tsêr cơưv, 10 cxênhz ntâu lênhx shux xênhz thiêz 82 lớp 3. Chiê taz por tsơưr lươngv kriê tsaz yênhx zoz zux yiêz trâu chor shux xênhz lớp 3, ntơưv qơư tsuv zuôr trâul txos tsơưs tsơưs 17 lênhx cưk kriê jax luk Anh thiêz 17 lênhx cưk kriê Tin học, taz sik txos nhiv no nhiv kruôr muôx tâu 1/3 trơưk li tsưr ziv tso tơưv. Zơưv Khổng Văn Thiện, Tsar phongx Zoz zux huyện Phong Thổ heik pâuz: “Chiê khưx phưx têx li heik co, xuz thơưx ngênhx zuôr nhênhz chơưv trâu Uỷ ban huyện qir xeir zuôr cưk kriê hur si têx jax cơưv tsênhv muôx tsi tâu txâuk co, hâur ntơư tsov cưv trâu cưk kriê luk Anh thiêz Tin học. Taz sik, đhâu qênhz yuôx mak cưk kriê têx jax cơưv no cux lok six tsơưs, viv li ngênhx zuôr tso chox kriê cơưv đhâu sâuv mạng xã hội shơư buôk ti kriê luk Anh thiêz Tin học trâu cxênhx iz thiêz cxênhx 2”.

Trơưk li tsưr ziv, shông cơưv 2022-2023 ngênhx zoz zux Lai Châu muôx 344 luz tsêr cơưv têz qơưk (5.550 ntâu lớp), 17 tsêr cơưv cxênhx nhuôs zâu, qơư cơưv cxênhx nhuôs zâu xiz nênhs thiêz 23 lớp seiz jor têx nhuôv mê. Lar heik, hâur shông cơưv no ntơưv qơư zuôr kriê tsaz yênhx zoz zux phưv thôngz yiêz tsês trâu 24 cxênhz ntâu lênhx shux xênhz, nhoz têx lớp cơưv li: Lớp 1, lớp 2 thiêz lớp 6, viv li zoz qơưx lok cưk kriê, lar heik zos cưk kriê jax luk Anh thiêz Tin học mak zov chênhr đuô hur si.

Zơưv Đinh Trung Tuấn, Giám đốc Sở Zoz zux Lai Châu heik pâuz: Nhiv no ntơưv qơư tsênhv zuôr trâul txos 1.300 ntâu lênhx cưk kriê thiêz thiêx txâuk pir li Bộ Zoz zux cui tinhv, hâur co yuôr nhos 170 lênhx cưk kriê jax luk Anh thiêz Tin học phưx vưv tsaz yênhx zoz zux phưv thôngz yiêz. Chiê khưx phưx têx muôx tsi txâuk cưk kriê no, ngênhx Zoz zux tsuv muôz têx qơư cơưv hâur jêx jok, qơư cơưv tsi tsi yuô muôx ntâu shux xênhz ntơư lok uô cê…. Iz chas co, shông cơưv no tas nro ngênhx tưz txo grêk 2 luz tsêr cơưv, zuôr xar 190 lớp pir li shông cơưv uô ntêx: “Chiê muôx qơư cơưv, tror nhênhz chơưv uô luôs hâux lưv phênhz têx lênhx cưk kriê ntơưr, taz por trơưk li tsaz yênhx zoz zux phưv thôngz yiêz zoz qơưx; Sở cux tưz chox kriê cxuô taz viv bax uô cxuô luôs hâux lưv kriê buôk ti thiêz cơưv đros trâu kriê, cơưv đhâu sâuv mạng xã hội ntơưv têx qơư zoz zux muôx txâuk chuôz zênhx, qơư phưx vưv kriê thiêz cơưv ntơưr. Kriê li no zuôr sik côngv đros cxuô cấp cơưv lok sik cxuô tsêr cơưv, khưx phưx tax qênhx shênhx muôx tsi txâuk cưk kriê ntơưr. Seiz lok têx tsênhv tsênhz hâur thax tsav qơư, cxuô taz viv, đhâu thâuv tso chor cưk kriê, đros thiêz têx lênhx tsi tâu đhâu xeir zuôr uô hâux lưv zuôr uô lơưr hux thôngx cưk kriê trơưk cui tinhv”.

Txơưv tsênhv yuôr ntâu txov nhêv, ntâu kror tsi tâu muôx txâuk, taz sik têx shôngl đhâu tsơưr lươngv zoz zux nhoz Lai Châu tưz jux juk hla đhâu têx cêr txov, phiv liv co. Taz, luôs hâux lưv muôx tsi txâuk cưk kriê hâur shông cơưv no tsênhv cxiz chor tsêr cơưv njiz trâul phiv yiêz hâur taz por tsơưr lươngv shông cơưv, lar heik zos tsơưr lươngv shux xênhz têx lớp cơưv uô lơưr tsaz yênhx zoz zux phưv thôngz yiêz./.

                                     (Khắc Kiên-Riê Lâux cxeik, nhênhv)

Lênhx pox niêv Hmôngz uô nox tâu yênhx côngz

Car xar, tso tsês nganhx y chiê uô nox lơưr tsưr ziv txơưr, txix siêz nhiêv thiêz sir jos, lênhx nxêik Hmôngz no tưz zos yênhx giám đốc Hợp tác xã Kôngz nuv Trung Kiên thiêz Phưv giám đốc 2 HTX kôngz nuv txơưr thâuv hnuz nhôngs tsênhv lok six hluôk.

Xênhz zus thiêz hloz lox ntơưv thax tsav Mường Khương, tỉnh Lào Cai tsênhv yuôr ntâu kror txov nhêv, txix ciês thâuv tsênhv zâu Ma Thị Chú tưz pâuz tâu txos niêv txir thiêz tsôngv box Hmôngz ntơưv zuk thax tsav qơư nhoz li têx cêr khưr thiêz cêr txov. Chênhr têx co tưz paz trâu Chú sir jos tuôr xav tsưr ziv thiêz uô chiê cov chuôz zis tsik yuô txov nhêv, thiêz chor hluôk nênhs hâur hnuz nhôngs lox tôngv muôx tâu hâux lưv uô truôx. Đros txơưx muôs huv txix yênhx lix HTX Kôngz nuv Trung Kiên tsik so zuôr muôs têx hax huv kôngz nuv, têx hax huv jông muôx ntơưv thax tsav qơư Chú tưz paz trâu pêx xênhv li hâux lưv zuôr muôs têx hax huv kôngz nuv tâu uô zôngx ziv đuô. Txix co paz đơưk kho tâu hâux lưv zok nriêr qơư muôs trâu têx hax huv kôngz nuv, thôngx cxix paz trâu pêx xênhv chor hax huv tâu muôx muk trâu têx ciêz đrôngs txơưr đuô.

Đros têx uô tâu co, Chú tưz piz sir jos uô ntâu đuô hâur hax huv uô kôngz nuv. Chú đros oz pêz lênhx nênhs txơưr tror yênhx lix HTX Châu Thịnh Phong, uô hâux lưv chos tsơưz thiêz uô têx zuz nôngz thiêz muôs txir tsơưz tơưv saz đrâuv têz qơưk. Đhâu co ho yênhx lix HTX tiv pêz-HTX Côngv thôngx zos Chú uô Phưv Giám đốc. Đros zos nênhs sir jos cơưv shâuv têx tsưr ziv uô thiêz chênhz zênhv trâu zuk, Chú tưz đros chor gâux muôv vir ndâuk mênhx cxưx tsơưs nênhs sâuv thax tsav muk zuôr têx hax huv kôngz nuv muôs tsik tau chiê uô yênhx ntâu zav hax huv jông, li: chơưr, siro, cuô car zâux… Nhiv no, HTX li kror hax huv chênhr tsênhv tâu uô zos chơưr txir thênhx caz, chơưr txir khơưz đuz, cxuô zav siro txir thênhx caz, cuô txoz tsâu jov mok thiêz cuô car zâux tâu uô txix tơưr txir thênhx caz. Yênhx shông HTX no uô tâu muôx 200 cxênhz lir chơưr, hâur co muôx 70 cxênhz lir chơưr txir tsơưz, 50 cxênhz lir chơưr txir khơưz đuz, 80 cxênhz lir chơưr txir thênhx caz thiêz chơưr blêx zôngv xaz blôngx uô. Đros têx hâux lưv thiêz hax huv uô tâu li co mak yênhv shông Chú luz HTX  tưz paz muôx hâux lưv trâu yênhx puô lênhx lox tôngv ntơưv thax tsav qơư uô lơưr chêix. 12 công nhân hluôk nênhs uô hâux lưv lơưr hux thôngx đros nhiêx hli txix 8 txos 10 tsov đêiv.

Thâuv ntu caz moz Covid-19 huôv xênhz, chor hax huv uô tâu Chú piêr pâuz thiêz muôs ciês trâu nênhs zuôr li thâuv ntêx no tưz tâu Chú hlôngr chiê muôs online. Thiêz tsik so Livestream chiê hêik kriê têx hax huv thiêz piêr lok tex hax huv co trâu sơưr đơưk pâuz. Đros co zos sir jos kriê nzir iz chor nênhs cov txơưx uô hâux lưv hâur ntiv têx hax huv thiêz muôs têx hax huv online.

Txơưv tưz uô tâu ntâu kror, taz sik sik Chú cux tsênhv yuôr lok six ntâu tsưr ziv xar uô trâu ntu tov ntêx no. Viv muôx siêz xar tiêk, tsuv uô chak cov paz muôx tâu ntâu hâux lưv uô đuô trâu chor hluôk nênhs. Txix co cux zuôr paz txo grêk tsơưs têx phiv liv trâu pêx xênhv nhoz Mường Khương hâur zok nriêr qơư muôs têx hax huv. Paz txo grêk cêr yêiz pluôs ntơưv thax tsav qơư.

Phênhv “Nôngx mênhx zuôr tsuv pâuz” ciêz no tsuôk xâuk li no xưz. Phênhv no zos Đaix nta suôz Việt Nam nhoz thax tsav faz Bắc đros Tsênhv qơư cxiz kôngz têz qơưk uô./.

(Vừ Chu BS-Lik Thox cxêik nhênhv)