Tsênhv chêi paz cxơưz cxiz huôv tsar tsêz chos blêx uô hax huv nhoz Lai Châu

   Đras liêx Bình Lư, huyện Tam Đường zos qơư uô đề án paz txưv nôngz zuz, qir zuôv, khoa học kỹ thuật hâur krêz đar mênhv chêx chos blêx uô hax huv chêx chôngk nhoz tỉnh Lai Châu. Têx hnuz no, sâuv têx đras liêx blêx siêr đax vos, pox nhuôk nôngx mênhx tsênhv qir hleik blêx. Pox nhuôk li cêr shir phaz ziv chuôz ndê thâuv blêx shông no tsi taz sâuv tâu chiv cheix mak tsênhv tâu têx doanh nghiệp sâuv zuôr đros grê siêz. Niêv lâuk Đèo Thị Trịnh nhoz jos Nà Đon, xã Bình Lư, huyện Tam Đường pheiz kênh:         “Nhiv kruôr đhâu pox nhuôk tâu Đảng thiêz têz qơưk tsov cưv thiêz dự án paz nôngz blêx Séng Cù paz. Cur chuôz zis cux tâu paz tsêz chos 4 cxênhz yiv ndis nôngz blêx no. Blêx cux hloz lox jông, nôngz blêx no muôx tsơưr lươngv siêz, paz pox nhuôk muôx tâu phênhv sâu thiêz huôv tsar kinh têr jông đuô”.

  Blêx Séng Cù thiêz blêx Tẻ dâu zos 2 zav nôngz blêx tiv phaz, tâu nôngx mênhx Lai Châu tsêz chos sir zôngv txix ntâu shông no. Txơưv zos nôngz blêx kuz, yar lengx tsi siêz, taz sik mor uô tâu mak jôngx, kaz, khênhr tâu tuz luôv thiêz nênhs sir zôngv hâur têz qơưk sâu zuôr. Jênhv pov chêx cuk kinh têr txix zav nôngz blêx no, txix tỉnh li pênhr hâur đề án paz txưv, ntâu tiv phaz nhoz Lai châu tưz sik côngv đros doanh nghiệp, yax mông pox nhuôk nôngx mênhx chox lok chos. Zơưv Lò Văn Hợp, Tsar jos Nà Đon, xã Bình Lư, huyện Tam Đường heik:“Đhâu hâux lưv yax mông, jos Nà Đon tưz muôx 64 ziv chuôz zis đăng cir chos, đros tas nro mênhv chêx zuôr xar 11 hecta hâur chiv cheix shông 2023. Tsêz chos blêx uô hax huv no, pox nhuôk nôngx mênhx tâu paz 50% qir zuôv thiêz 100% nôngz zuz. Cán bộ txix xã txos tsênhv qơư jix vuv kôngz nuv huyện yax six muk qênhz yuôx thiêz thôngz pov trâu pox nhuôk lok qênhx shênhx caz hmoz uô hiêv blêx. Thâuv pov mênhv chêx blêx trâus caz hmoz uô hiêv mak tsưr tsix chiê pox nhuôk sik đros tsuôk yuôx phax tuô caz”

          Uô tỉnh ủy li Nghị quyết thiêz đề án huôv tsar kôngz nuv hax huv chêx chôngk, ntu 2021-2025 UB tỉnh Lai Châu, têx tiv phaz tưz seiz car têx mênhv chêx lox thiêz vênhv tôngv pox nhuôk chêx chôngk tsêz chos. Chiê huôv tsar tsêz chos lơưr saz truôx vênhs, chính quyênx tiv phaz tưz sik côngv đros têx doanh nghiệp sâuv thax tsav hâur hâux lưv cungz nôngz zuz, qir zuôv, cux xưk li paz txưv tsưr ziv trâu nôngx mênhx hâur ntu tsêz chos.

          Chiê Nghị quyết thiêz đề án tsênhz tsênhz chox lok chêx cuk, huyện Tam Đường tưz uô uô cê tỉnh thiêz tiv phaz li têx chính sách paz txưv chiê muôz siêz phênhv paz txưv, đhâu co, zaz zâuv tsôngv box nôngx mênhx cxaz chuôz. Đrâuv co, tiv phaz uô cux tuôr truôx 14 tuêv sik hux jos li huôx tôngv, zuôr xar 500 ziv chuôz zis tsôngv box ntơưv têx tiv phaz hâur huyện cxaz chuôz sik côngv đros têx doanh nghiệp tsêz chos zuôr xar 200 hecta blêx uô hax huv. Têx xiv huv blêx uô tâu tâu sâu zuôr lơưr grê niêv ciêz thiêz tâu cxiv tsa yênhx xiv huv OCOP tiv phaz thiêz tâu nênhs sir zôngv haur têz qơưk tos jênhv. Zơưv Bùi Văn Quang, Phưv giám đốc tsênhv qơư jix vuv kôngz nuv huyện Tam Đường heik:   “Tsênhv qơư tưz heik UB huyện sik côngv chos blêx Séng Cù txix shông 2022 txos tas shông 2024 nhoz 4 xã, thị trấn sâuv thax tsav. Hâur shông no tsênhv qơư cux tưz krêz uô ntơưv 118 hecta sâuv thax tsav 3 xã zos Bình Lư, thị trấn thiêz Hồ Thầu. Đros mênhv chêx blêx nhiv no tsênhv qir txos six hơưv sâu, tsênhv qơư cux chox kriê cán bộ sik côngv đros têx Công ty thiêz pox nhuôk nôngx mênhx uo jông hâux lưv seiz car ntu lơưr kaz ciês”.

          Txix tỉnh li chính sách paz txưv, Lai Châu li thax tsav chos blêx chêx chôngk nhiv no tưz krêz đar txos yênhx cxênhz hecta, nhoz phênhv ntâu têx huyện, TP. Hâur co, Tam Đường zos tiv phaz uô ntêx nyuôkv hâur sik côngv, thâuv txos nhiv no tưz krêz đar txos 600 hecta ntâu blêx tsơưr lươngv siêz, sâu tâu 3 cxênhz 200 ntâu tênhr. Phênhv sâu siêz chuôz ndê hâur yênhx chiv cheix, tsôngv box nôngx mênhx ziv muôx cxaz đas jos tror tsêz chos, tsiv uô, gôngr phênhv cxuôv cêr yeiz pluôk, yênhx trus hlôngr yiêz thax tsav nôngx cxênhz nhoz tox siêz./.

Khắc Kiên-Txâur Vax cxeik nhênhv

Chos cà phê, pêx xênhv Sơn La muôx phênhv sâu tâu nhiêx txiêx

Têx hnuz no, pox nhuôs xar Chiềng Cọ, thành phố Sơn La tsênhv shir phaz lul sâu đê txir cà phê. Hâur têx têz cà phê, tưz hnor tsôngv pox nhuôs li têx suôz luôs lov jêv ntưk.

Shir phaz lul đê chor txir cà phê, niêv tix Lèo Thị Thảo, nhoz jok Hùn, xar Chiềng Cọ puz pâuz: Chuôz zis tưz hlôngr đuô chor ar têz chos poz cưk, kok ntông tsik jông chiê chos cà phê tâu 20 ntâu shông lok no. Txos nhiv no chuôz zis tưz muôx 1 héc ta ntâu cà phê, sâu tâu 10-12 tấn iz shông. Shông no, cà phê sâu tâu ntâu, muôs tâu gri, txơưv nhiv kruôr zos chêix qir sâu đê, taz sik chor nênhs uô lax luôv tưz tuôx zuôr ti gâuk ntơưv tsêr, grê muôs 10 cxênhz đêiv iz cir, chuôz zis lok six shir phaz:“Thâuv ntêx, cur chuôz zis chos poz cưk thiêz cxuô zav kôngz tsơưr lươngv kik viv li luz nênhx txov nhêv, muôs poz cưk cux tsik tâu ntâu. txix shông 2000, cur chuôz zis hlôngr chiê chos cà phê, txix co chuôz zis tưz muôx đuô, cur lok six tso siêz lok tsưr ziv chos cà phê li no”.

Zos iz hâur chor ziv chuôz zis tsuv txar qơư nhoz lok trâu ntơưv qơư nhoz yiêz Chiềng Yên, xar Chiềng Cọ txix shông 2010, thâuv co, đhâu iz ntu chos kok ntông, poz cưk, pos Nguyễn Thị Xuyên tưz chos cà phê chiê huôv tsar kinh têr ziv chuôz zis. Chor cà phê muôx iz héc ta ntâu tưz paz muôx tâu kinh têr truôx txix 100-150 triệu đêiv iz shông, jux juk paz trâu chuôz zis zos yênhx chuôz zis muôx hâur jok, hâur xar:“Cur chuôz zis txar txix qơư pak đêx tênhv lok ntơưv no, xuz thơưx mak chos kok ntông thiêz chos poz cưk, sâu tsik tâu ntâu viv chor ar ntơưv no đaz tuôs, tov kaz no chuôz zis hlôngr chiê chos cà phê, paz sâu tâu ntâu đuô, phênhv sâu tâu siêz đuô, chuôz zis cux truôx tuk đuô thiêz chiê têx tuz nhuôs muk cơưv ntơưr cxix cxuô”.

Đhâu 30 ntâu shông huôv tsar chos cà phê, thành phố Sơn La nhiv no muôx zuôr xar 5 cxênhz héc ta, njuôk xav sâu tâu xar muôx 40 cxênhz tấn txir, paz muôx tâu tsiv gri kinh têr 500 tiv đêiv ntâu, tsav muôx 46% hâur tas nro chor zav tsoz chos chênhr. Zơưv Hà Trung Chiến, Bí thư Thành ủy Sơn La puz pâuz: chor cà phê sâu đê tâu bâuv li chak puôr lênhx tâu muôs tas hur si, tsik njiz trâus têx phiv liv li ntâu zav tsoz chos txơưr đuô. Nhiv no thax tsav qơư tưz muôx qơư uô cà phê tâu cungz qênhx hêik pâuz lok qơư uô têx cà phê Sơn La; hax huv OCOP hov 5 cấp têz qơưk thiêz côngz bê hax huv kôngz nuv jông Việt Nam:“Iz chas taz por tsơưr lươngv thax tsav chos, pêz tsênhv tsov cưv txos tsưr ziv sik côngv đros chor doanh nghiệp, chor ziv chuôz zis huôv tsar Hợp tác xã chiê paz sêiz kaz tâu jông qênhx shênhx uô cà phê, paz muôx tâu têx hax huv jông tiv zix muôs hâur têz qơưk thiêz muôs tơưv saz đrâuv têz qơưk”.

Txi txir ndư, muôs tâu gri, chiv cà phê shông no zuôr paz trâu pêx xênhv muôx nzir pênhr nhiêx chiê yưv pênhr uô jông đuô tsơưr lươngv chor cà phê, truôx siêz khưr uô nox, sir jos txo grêk yêiz pluôs truôx đrênhk thiêz uô bluô nux ciês sâuv zuk qơư nhoz./.

Trấn Long-Lik Thox cxêik nhênhv