Tây Bắc sir jos uô lơưr siêz xar lok huôv tsar

Nhạc nền dân tộc…

Zos tsênhv qơư txuôk đros kinh têr nhoz Việt Nam thiêz têx têz qơưk ASEAN đros thax tsav Tây Nam-Trung Quốc, shông 2022, phiv liv txix saz Trung Quốc li tsênhv chêi phax tar caz moz tưz uô trâu hâux lưv muôs tơưv saz đrâuv têz qơưk đhâu Lào Cai trâus txo grêk tsơưs, tas nro tsiv gri đhâu têx hax huv tas nro shông tsuôk tax tâu muôx 2,3 tiv ntâu USD, tsuôk bâuv iz đraz tsưr ziv tưz tso tơưv.

Đros têx phiv liv, Lào Cai tưz sir jos uô, cê kriz trôngx, paz trâu têx doanh nghiệp huôx tôngv, cê uô jông phax tar caz moz Covid-19 ntơưv trôngx đriv taz por trâu chor hax huv tâu zuôr muôs muk lok đhâu trôngx đriv sêi, sưv đros trâu tsênhv chêi Zero Covid saz Trung Quốc. Thiêz sêiz shuôk, cxaz chuôz ntâu xor xưv lox li Jiês cơưv trực tuyến nhoz Bí thư 4 tỉnh ntus đriv saz Việt Nam đros tỉnh Vân Nam-Trung Quốc. Thôngx cxix, tỉnh Lào Cai tsênhv muôx ntâu jiês uô hâux lưv đros hâu nov Trung ương, chor bôv, nganhx cik txos huôx tôngv zuôr muôs tơưv saz đrâuv têz qơưk. Chủ  tịch Ủy ban tỉnh Lào Cai-zơưv Trịnh Xuân Trường puz pâuz: “Shông 2023, Lào Cai sir jos cov tsiv gri muôs tơưv saz đrâuv têz qơưk tâu muôx 5 tiv USD hâur qênhx shênhx têx tsênhv chêi saz têz qơưk Trung Quốc zuôr zôngx ziv đuô. Đros trâu hâux lưv Lào Cai tưz thiêz tsênhv chox kriê cxiv tsa Trôngx đriv sôr; Uô truôx jông đuô Ban sêiz car thax tsav qơư kinh têr, uô truôx jông tas nro lok txơưx jênhv, jênhv vưv đros trâu yưv pênhr uô cxuô zav thiêz txuôk đros trâu têx doanh nghiệp saz Vân Nam mak thiêx zuôr paz thơưz tâu tsiv gri muôs tơưv saz đrâuv têz qơưk”.

Ntơưv tỉnh Điện Biên, Dự án yưv pênhr cxiv tsa thiêz kriz đar Qơư tsar đrêk yêz za Điện Biên Phủ zos iz hâur têx dự án zov chênhr chiê tok hơưv thiêz phưx vưv chiv nhênhv 70 shông ntâu zênhx Điện Biên Phủ; thôngx cxix cux muôx tsiv gri lok six zov chênhr hâur hâux lưv taz por ngaz tuk-côx phax, paz thơưz huôv tsar kinh têr-xar hôiv, paz hâux lưv uô, gra siêz pêx xênhv sâuv thax tsav li luz nênhx. Zơưv Lê Thành Đô, Chủ tịch Ủy ban tỉnh Điện Biên puz pâuz: “Txos nhiv no mak côngz xưv lok thax tsav tưz tâu tỉnh Điện Biên uô tâu tiêr, choz zok trâu tsưr yưv pênhr. Chor hâux lưv uô hâur dự án li: zok nriêr têx tsuôv tav, chuôz lov tơưs; cxiv tsa nja vax thêir ngaz tuk; cxiv tsa txox cêr trâu yêz za za muk thiêz yêz za lok đrêk, qơư đrêk yêz za cux tưz tâu kriz uô. Đros sir jos uô li no mak njuôk xav têx luôs hâux lưv zuôr tâu uô tiêr trâu kaz hli 8/2023”.

Sir jos muôs tơưv saz đrâuv têz qơưk cxuô zav hax huv, chor tỉnh Tây Bắc tsênhv sir jos chiê hla đhâu cêr pluôs. Ntơưv Yên Bái, hâur 11 luz hli shông 2022, tsiv gri muôs tơưv saz đrâuv têz qơưk tax tâu muôx 274 triệu USD, ndê muôx 32% ntâu pir li six chênhz tsêiz no.

Công ty TNHH một thành viên đá trắng Bảo Lai, nhoz sâuv thax tsav huyện Yên Bình. Shông đhâu, phênhv sâu tâu muôx 600 tiv đêiv ntâu, hâur co muôs tơưv saz đrâuv têz qơưk tsav muôx 75% phênhv sâu. Zơưv Võ Tiến Dũng, Giám đốc Công ty TNHH một thành viên đá trắng Bảo Lai puz pâuz: “Txơưv tiêk kinh têr ntiêx têz muôx ntâu txơưr txar taz sik pêz chor hux thôngx zuôr hax huv cux taz por. 3 luz hli kaz shông pêz cux uô tax tâu trơưk li tập đoàn cux xưk li hôiv đồng quản trị choz zok”.

Hlôngr yiêz đuô tas nro tsưr ziv uô kôngz nuv, têx tỉnh Tây Bắc tsênhv uô tâu lok six ntâu kror. Sơn La zos luz tỉnh uô tâu li hêik co thâuv tâu xav tiêk zos thax tsav qơư muôx ntâu ntông nox txir tiv zix Việt Nam.

Têx hnuz no, chor nênhs chos txir na nhoz huyện Mai Sơn shir phaz thâuv sâu chiv txir na sầu riêng xuz thơưx ciês tâu ntâu, muôs tâu gri. Na sầu riêng zos zav txir ntông yiêz, tâu HTX Mé Lếch, xar Cò Nòi, huyện Mai Sơn sik côngv đros viện jâuz txir kok Việt Nam chos tâu.

Huv đêx ar, qiv  hơưv, đros trâu kỹ thuật tu jông, na sầu riêng huôv tsar jông; iz luz hnhar txix 1 txos 1,5 cir; muôx têx luz hnhar muôx 2 cir ntâu. Gri muôs txix 400-500 cxênhz đêiv iz cir. Nênhs chos li cêr shir phaz xưk li ntâu đuô thâuv HTX chor na sầu riêng tâu côngz jênhv zos 1 hâur 9 hax huv kôngz nuv jông nhoz tỉnh Sơn La shông 2022. Zơưv Nguyễn Quốc Hội, thành viên HTX Mé Lếch, xar Cò Nòi, huyện Mai Sơn (Sơn La) hêik pâuz: “Pêz lok six tso siêz thâuv chos tâu chor txir na no, txir muôx tsơưr lươngv đuô, txir jông gâux, gri muôs siêz, pêx xênhv lok six shir phaz. Na sầu riêng huv đros trâu đêx ar ntơưv Sơn La, tiv zix zos chêix ntux no, txir lok six jông gâux, kaz jiz, tsư ha, txơưr đuô chor txir no zênhx muôx. Kỹ thuật, six hơưv tu ntêr đuô, por vêv tâu têx caz hmoz ruôr hiêv đuô, taz sik tsiv gri chor txir na tâu gra siêz, pêx xênhv tax tâu kinh têr siêz đuô”.

Nhiv no, Sơn La tưz muôx 80.000 ntâu héc ta ntông nox txir, thax tsav chos sơưr tiv oz tas nro têz qơưk; hâur co, zuôr xar 22.500 héc ta thax tsav tsoz chos sir zôngv tsưr ziv uô kôngz nuv jông thiêz têx ploz tsênhr iz zav li co; muôx 24 kror hax huv nhoz tỉnh Sơn La tâu Cục sở hữu trí tuệ cungz ntơưr por vêv, hâur co muôx 2 hax huv tâu por vêv ntơưv Châu Âu thiêz Thái Lan. Zơưv Nguyễn Thành Công, Phưv Chủ tịch Ủy ban tỉnh Sơn La puz pâuz: “Sơn La tưz thiêz tsênhv zaz zâuv chor tsêr mêir uô chiê paz đơưk kho tâu têx phiv liv lok chêix chiv, chiê cê uô cê muôs hâur têz qơưk thiêz muôs tơưv saz đrâuv têz qơưk; thôngx cxix, hlôngr yiêz đuô tsưr ziv hêik pâuz têx hax huv, tiv zix zos muôz chor hax huv co tso trâu sâuv sàn thương mại điện tử. Thiêz tiv zix zos tror uô lơưr tsưr ziv hur, tax ploz tsênhr, cungz mã thax tsav chos chiê muôs tơưv tâu trâu saz đrâuv têz qơưk”.

Zơưv Trần Quang Kháng, Phưv Giám đốc Sở Vênhx huôv, Thể thao thiêz Du lịch tỉnh Lai Châu puz pâuz: Thax tsav qơư tưz tsưr tsix ntâu xor xưv piêr pâuz lok du lịch li: Hnuz hôiv Vênhx huôv Mênhx cxưx Hmôngz tas nro têz qơưk; Ciêz vênhx huôv-du lịch shông 2022; Ciêz vênhx huôv-du lịch ntơưv thành phố  Hồ Chí Minh… paz muôx tâu iz kror yiêz jông, jux juk khav tênhv tâu côngz bê trâu du lịch Lai Châu sâuv bản đồ du lịch Việt Nam. “Pêz tror sik côngv đros Tổng cục Du lịch chox chor doanh nghiệp lữ hành nhoz têx tỉnh tuôx nriêr pâuz chiê paz muôx tâu têx hax huv du lịch yiêz mak Lai Châu muôx liv li: kriz uô du lịch ndis shuôk, nriêr pâuz têx trôngz siêz nhoz Lai Châu; du lịch têx chiv xênhz pak đêx; du lịch kôngz nuv đros trâu piêr pâuz lok têx hax huv kôngz nuv jông muôx ntơưv tỉnh”.

Nhạc nền dân tộc…

Sir jos hlôngr yiêz, kriz uô têx tsưr ziv cov huv đros thiêz truôx jông, têx tỉnh Tây Bắc tsênhv sir jos chiê huôv tsar truôx đrênhk, jux juk tơưv tâu đhâu thax tsav pluôs hâur têz qơưk./.

(TTTB-Lik Thox cxêik nhênhv)

Hâur shôngk shông yiêz sik thav đros lênhx px uô tâu hâux lưv jông

          1, Đros cox jông siêz tix lâus, hâur shông đhâu cox cux zos iz hâur 300 ntâu lênhx px pâuz huôv tsar uô nox hâur hur si têz qơưs ntu 2017-2022. Têx tsưr ziv cox khưr huôv tsar cêr uô nox ntơư zos li chas?

          Txơưv zav tsoz chos tưs cux li ntơư, tsuv njuôk xav thax tsav uô thiêz chos zav tsoz chos tưs, tu zus zav tsiêx tưs cov huôv tsar truôx jông chiê uô hax huv muôs; cxuô zav tsoz chos tsik tsuôs ntâu yuôx têz qơưs. Huôv tsar uô kôngz lôngk txuôk đros tu zus tsiêx cxu cov huv đros hâur iz ntu ntêr.

          2, Faz tsưr ziv zôngv tsưr ziv yiêz trâu tsoz chos, tsưx phưv tsoz chos cux zov chênhr pok zos?

        Tsưr ziv uô hâur cxuô zav tsoz chos, tsuv uô cov huv đros cxuô zav tsoz chos co, tsuv xav cov tâu truôx fông qir trâu luz six hơưv tưs, luz six hơưv tưs yiz txiêr chês, tsuv uô cov huv đros zav tsoz chos cox thiêz tsik so qênhz yuôx, sêiz shuôk tsoz chos trơưk li tsưr ziv yiêz. Zav yuôx tsuôs tuô caz hmoz, tsuv zuôr zav yuôx pâuz tsênhz qơư uô.

          3, Hâur têx shông đhâu lok no, cxuô zav tsoz chos nhoz Sơn La cux uô tâu truôx jông. Cox xav li chas lok hâu nov ntơưv qơư têx tsưr ziv paz max?

         Hâur têx shông đhâu lok no, hâu nov txix tỉnh txos huyện, xã tưz chox car, yax kriê tsôngv px huôv tsar uô, tsêz chos, tu tưx phưv cxuô zav tsoz chos. Cê sêiz kaz, cê yax kriê px uô cov tâu truôx jông thiêx muôx phênhv sâu tâu nhiêx txiêx.

          4, Hâur huôv tsar uô, tsêz chos cxuô zav tsoz chos, cox thiêz tsôngv px pok xar cov têz qơưs thiêz hâu ntơưv qơư paz zav tưs?

          Grê qir thiêz têx krâur muôs grê siêz hênhr, tsôngv px cux niz trâus ntâu phiv liv txix ciês thâuv piz tsêz chos. Pêz sđ cux tok njôngr hâur ntu zuôr txos no, Chính phủ tsuv muôx phênhv nhiêx paz trâu têx px txov nhêv chiê huôv tsar uô. Têz qơưs tsuv kriz đar cêr cov muk tik têx liês têz chos cxuô zav kôngz, cxuô zav txir ntông. Đros ntơư, têz qơưs tsuv sêiz car truôx tus grê muôs cxuô zav qir, cxuô zav yuôx tsuôs tir thêir tuô caz hmoz thiêz cxuô zav krâur tsiêx cxu, muôs tus grê cov huv đros.

          5, Uô cox tix tsâus, phôngv cox đros trâu chuôz zis, iz shông yiêz muôx ntâu đas jos jông./.

                                                        Tsu cxêi nhênhv-Bích Thuỷ