Tsôngv pêx xênhvnhoz Văn Yên têx kok ntông muôs tsik tâu grê

Trơưk li tsôngv pêx xênhv hâur thax tsav, shông 2024 lok nas ntâu, muôx ntâu caz hmoz uô ruôr hiêv têx kok ntông, viv li kok ntông lưx tas, sâu tâu tsơưs, iz ha tsuôk sâu tâu 10 tênhr ntâu kok. Txơưv kok ntông sâu tâu tsơưs, cux muôs tsik tâu gri, tsuôk txix 1.500-1.600 đeiv iz cir (txo grêk 50% pir li thâuv ntêx). Iz ha kok ntông đhâu thâuv yưx tas têx qir, yuôx tsuôs tuô đrox, caz hmoz, ntiêr nênhs đros chos thiêz khơưz, thâux xa....tsuôk tâu nhos 10 tsov đeiv xưz. Pos Lương Thị Bắc nhoz jok Trung Tâm, xã An Bình, huyện Văn Yên chuôz zis tưz chos đreiv tsoz kok ntông tâu 20 ntâu shông đhâu. Lơưr pos Bắc, 2, 3 shông lok no kok ntông lưx lok six ntâu, tsi pâuz shor viv li chas. Chiv no, pos chuôz zis iz ha kok ntông tsuôk khơưz tâu 7 tênhr kok.

“7 tênhr tâu 10 tsov đeiv nhiêx, yưx 3 tsov đeiv ntiêr yêz thâux thiêz nhiêx côngk luôs lưv tus êv, cưr trâu sâuv yêz, co tưz zos zuk khơưz zuk; yuôr nhiêx zuôr qir trâu, nhiêx zuk côngk đas jos txix hâur shôngk shông lok tưz tsi tâu xav”.

Trơưk li iz cxiê doanh nghiệp tsiv uô kok ntông nhoz Văn Yên, gri kok ntông shông no txo grêk tsơưs, zos viv qơư zuôr muôs têx hmôngr trâu 2 chas têz qơưk kênhz, têx kok đhâu jiêz, jov uô tâu yuôr ntâu muôs tsi tâu tâu pôngz. Tsi tas li, Trung Quốc zuôr têx hmôngr kok cux txo grêk tsơưs ntâu, tsênhv uô ruôr hiêv txos Việt Nam gri kok ntông. Zơưv Hà Hải Yến, Giám đốc tsêr meir kok ntông Văn Yên heik pâuz:

“Trung Quốc  chor hmôngr kok txo grêk gri lok six ntâu, tiv 2 zos Lol Tsuôk, Thái Lan têx kok ntông nhôngk cux txo grêk gri, iz zav li hâur Lol Tsuôk, lơưr muôs kok muôz xav lok nhiêx Việt Nam tsuôk tâu txix 1.300-1.400 đeiv iz cir xưz, viv li hmôngr kok cux tsi tâu gri”.

An Bình tâu seiz zos thax tsav chos ntâu kok ntông đuô hur si hâur Văn Yên, yênhx trôngz yênhx har. Têx shông huôv tsar chos ntâu, lar heik zos ntu 2010-2013, tas nro xã muôx iz cxênhz ntâu ha kok ntông, phênhv ntâu nhoz chor xã Khe Trang, Khe Rồng, Trung Tâm.... Zơưv Nguyễn Ngọc Bắc, Phưv Chủ tịch ủy ban xã An Bình heik pâuz, hâur ntâu shông gri truôx tuk, tsôngv pêx xênhv tso siêz uô nox, huôv tsar chos têx kok ntông. Txos shông 2024, tas nro xã cux tsênhv chos muôx 600 ntâu ha kok ntông, taz sik txos thâuv jông khơưz muôs ho lưx tas ntâu thiêz tsi tâu gri, lênhx tưs cux pôngz siêz. Kok ntông trâus lưx li heik sâuv tưz muôx yưv hâur 5 shông lok no, cxuô qơư muôx vax huôv hâur ngênhx kôngz nuv ntơưv qơư tưz tuôx qênhz shuôs, nhênhz chơưv taz sik zok nriêr tsi tâu faz tsưr ziv tưs chiê kho têx tsi jông co.

“Têx viện cux tưz qênhz yuôx, qênhz shuôs chiê nhênhz chơưv, tâu 1, 2 shông lơưv taz sik cux uô tsi tâu li chas, chênhr viv li zuk cux tsi muôx faz tsưr ziv tưs chiê paz cov chor kok ntông tsi trâus lưx. 2, 3 shông lok no kok ntông lưx lok six ntâu, khơưz sâu tsi tâu ntâu. Kok ntông muôx 5, 6 zar mak lưx tas 2, 3 zar viv li tsi tâu pêk tsơưs. Zos têx kok tsi trâus lưx ntâu li co, mak iz ha zuôr tâu nhos 17-20 tênhr, taz sik lưx tas, tsi jông gâux li ntơư tsuôk tâu 11-12 tênhr iz ha xưz”.

Zơưv Lương Ánh Điền, Phưv Chủ tịch Ủy ban xã Đông Cuông cux heik pâuz, hâur 2, 3 shông lok no kok ntông tsi trơưk tsưr ziv, viv li tsôngv pêx xênhv cux chos tsơưs, tsi ntâu li thâuv ntêx. Txix 2, 3 puôk ha, txos nhiv no tas nro xã Đông Cuông tsuôk yuôr 150 ha kok ntông. Njuôk xav, iz shông têx liêx têz kok ntông txo grêk tsơưs 50 ha, viv ar têz tsuôs, kok ntông tsi jông, ziv hnuz ziv trâus caz hmoz uô ruôr hiev viv li pêx xênhv hlôngr uô lưv zav tsoz chos muôs tâu gri đuô:

“Kok ntông trâus lưx lok six ntâu, pêx xênhv khơưz sâu tưz tsi tâu ntâu li cxiê shông, viv li shông no pêx xênhv tsi xar huôv tsar chos kok ntông, pêz tsưr ziv cux tsênhv sir jos cov chos tâu 150 ha, taz sik cux tsênhv cxơưx tsi pâuz shor pok uô tâu”.

Trơưk li huyện Văn Yên thôngz sâu, txos shông 2024, tas nro huyện tsuôk yuôr 3.200 ha kok ntông, txo grêk zuôr xar 2 cxênhz ha pir li shông 2019 thiêz tsuôk bâuv 30% pir li thâuv ntu shông 2010-2013.

Chiê tsưx phưv truôx thax tsav huôv tsar chos kok ntông hâur têx shông zuôr txos, huyện Văn Yên tưz thiêz tsênhv chox kriê cxuô ngênhx muôx vax huôv hux jos đros chor nênhs nhênhz chơưv muôz têx zuz nôngz kok ntông jông, tsi yuô trâus caz tho nox trâu pêx xênhv chos, hlôngr yiêz tsưr ziv uô truôx, phax tir thêir tsi chiê ar têz tsuôs...../.

Đinh Tuấn-Riê Lâux cxeik, nhênhv

Nghị quyết 57 paz trâu huôv tsar khoa học công nghệ, hlôngr yiêz sôr

Tổng Bí thư Tô Lâm hlôngr njêx muôs Bôv Chinhr triv tưz cir tso tơưv Nghị quyết sôr 57 ndax trâu 80 shông Yênhx lix Quân đôiv Việt Nam, hêik tsênhz mênhx txos Đảng, Têz qơưk li tsưr ziv njiê pov đêz đar đros têx chủ trương, têx tsênhv chêi hênhr jông thiêz cách mạng, chiê paz trâu têz qơưk huôv tsar hênhr hâur Ntu hlôngr yiêz- Mênhx cxưx li ntu huôv tsar yiêz.

Đhâu zuôr xar 30 shông muôx Internet, txos nhiv no Việt Nam nganhx công nghiệp công nghệ sôr tsênhv muôx qơư sơưr siêz sâuv ntiêx têz nhoz 5 kror hax huv công nghiệp, công nghệ sôr: Co zos sơưr tiv 2 lok muôs têx điện thoại tơưv saz đrâuv têz qơưk, sơưr tiv 5 lok muôs tơưv saz đrâuv têz qơưk têx chuôz zênhx mêir tính, sơưr tiv 8 lok têx chuôz zênhx điện tử, sơưr tiv 7 lok uô têx phần mềm. Việt Nam tưz nhoz hâur chor 20 luz têz qơưk sâuv ntiêx têz xav lok tsiv gri Việt Nam hâur tas nro phênhv sâu. Txix têx kror liv zênhx muôx, Nghị quyết 57 tâu pir li “iz kror yiêz” paz trâu chor doanh nghiệp công nghệ sôr. Zơưv Nguyễn Tuấn Huy-Ủy viên Ban Thường vụ Hiệp hội Phần mềm thiêz Dịch vuv Công nghệ thôngz xor mông Việt Nam (VINASA), Trưởng ban Hlôngr yiêz sôr Tổng Công ty Viễn thông MobiFone hêik mênhx:

“Nghị quyế 57 tưz paz trâu sơưr đơưk njiê pov tâu muôx lok ntâu kror jông: Tsês 2% GDP trâu nhênhz chơưv huôv tsar, 3% nhiêx txiêx têz qơưk trâu hlôngr yiêz xar tơưv, khoa học công nghệ thiêz hlôngr yiêz sôr. Sir jos cov têz qơưk txos shông 2030 nhoz hâur chor têz qơưk sơưr tiv 3 Đông Nam Á, chor têz qơưk sơưr tiv 50 sâuv ntiêx têz lok đas jos tsav txênhz sôr. Pêz zuôr kriz uô sóng 5G sâuv tas nro têz qơưk trâu shông 2030, no zos iz kror liv jông lok six lox”.

Nghị quyết 57 hêik mênhx, tsês 2% GDP (hâur co nhiêx txiêx xix xar hôiv tsav muôx 60% ntâu) nhiêx txiêx trâu nhênhz chơưv thiêz huôv tsar, tsês tsơưs tiv zix 3% tas nro nhiêx txiêx têz qơưk yênhx shông trâu huôv tsar khoa học, công nghệ, hlôngr yiêz xar tơưv, hlôngr yiêz sôr têz qơưk thiêz tsar ndê jux juk huôv tsar lơưr Đảng, Têz qơưk li têx sir jos thiêz têx huôx tôngv. No zos kror paz thơưz chor doanh nghiệp công nghệ sôr Việt Nam muôx nzir ntâu kror chiê huôv tsar têx tsưr ziv jông đuô phưx vưv trâu tas nro cxuô nganhx, cxuô hâux lưv, sir zôngv trâu chor doanh nghiệp li hâux lưv uô nox cux li pêx xênhv luz nênhx. Zơưv Ngô Diên Hy-Phưv Chủ tịch Hiệp hội phần mềm thiêz Dịch vuv Công nghệ thôngz xor mông Việt Nam VINASA-hêik mênhx:

“Tror tis sêiz 10 shông tas nro nganhx công nghiệp công nghệ thôngz mông li phênhv sâu thâuv co tsuôk tax tâu 34 tiv đô la txos nhiv no, nganhx li phênhv sâu tưz tsar ndê 4,5 jiês tax tâu muôx 150 tiv đô la Mỹ. No zos iz kror hêik pâuz lok six tsênhz trâu nganhx Công nghệ thôngz mông Việt Nam li huôv tsar hênhr, đros muôx chor doanh nghiệp công nghệ sôr li têx sir jos hâur cxiv tsa huôv tsar nền kinh têr sôr-xar hôiv sôr thiêz Chinhr phuv sôr ntơưv Việt Nam”.

Hâur côngz xưv hlôngr yiêz sôr têz qơưk, chor doanh nghiệp công nghệ sôr tưz tsik zos muôx txơưx jênhv lox hâur hâux lưv cxiv tsa thiêz huôv tsar hạ tầng sôr, mak tsênhv uô ntêx hlo hâur xar tơưv têx hax huv, tsưr ziv công nghệ Việt Nam chiê đơưk kho têx vênhv thix hâur têz qơưk thiêz ntiêx têz. Lưx lươngv lox tôngv hâur shông 2025 njuôk xav zuôr tax tâu muôx 53 triệu ntâu lênhx nênhs, hâur co chor lox tôngv kôngz nuv zuôr grêk tsơưs ntâu txos yuôr xar muôx 26%, tsơưr lươngv chor pênhr jos tâu gra siêz, njuôk xav tax tâu muôx 70% lox tôngv tâu kriê têx txux chi uô hâux lưv. Chor doanh nghiệp công nghệ sôr cux tsuv nhênhz chơưv thiêz sir jos cov muôx nzir ntâu đuô têx tsưr ziv paz kriê txux chi trâu chor lox tôngv sênhv, paz muôx tâu phênhv sâu siêz đuô./.

Bích Thủy-Lik Thox cxêik nhênhv