Ndêx chiv ntus đriv nhoz hâur yar tiêx, zos tsôngv box Cho Hùng Pèng kror tsiv gri lox

Jok Hùng Pèng, xar Ma Ly Pho, huyện Phong Thổ, tỉnh Lai Châu, qơư tsôngv box Cho uô nênhx nhoz thiêz zos qơư muôx iz tuk ndêx chi ntus đriv nhoz ciês hâur chuôz zis luz yar tiêx. Ntus đriv têz qơưk Việt Nam thiêz Trung Quốc ntơưv no  tâu cêv kuôk txix tuk đêx lox Pa Nậm Cúm.

Trung tá Nguyễn Hoàng Xuyên, canr bôv phòng phax tar zax zênhz thiêz nênhs phamv cxâuv, Zênhx pênhz phax trôngx đriv Ma Lù Thàng, huyện Phong Thổ, lênhx nênhs muôx zuôr xar 20 shông uô côngz xưv ntơưv thax tsav ntus đriv no puz pâuz: Kror jông ntơưv thax tsav ntus đriv no zos muôx 2 tuk ndêx chiv ntus đriv 67 (1) saz Trung Quốc thiêz 67 (2) saz Việt Nam. Uô ntêx thâuv ndêx chiv ntus đriv sôr 67 (2) saz Việt Nam tâu cxok ntơưv no shông 2001, thâuv co jo Hùng Pèng cux zênhx tsik tâu yênhx lix:“Thâuv ntex ntơưv no tsik tâu muôx nênhs nhoz, saz Trung Quốc muôx jok cux tsuôk muôx 10 ziv chuôz zis xưz. Thâuv co saz Trung Quốc cux tsik tâu xor vax thêir ntus đriv, cux tsênhv muk lok tâu đhâu mak pêz tsik tâu muôx luz jok no. Saz Trung Uqốc tuôx txiêr ntông, zok cxuô zav thiêz chox nhux, tưv tuôx zus ntơưv no”.

Lơưr Đảng thiêz Chinhr phuv li tsưr ziv, shông 2005 Bôv đôiv Pênhz phax tỉnh Lai Châu đros chinhr quyền ntoưv qơư tưz paz 27 ziv chuôz zis mênhx cxưx Cho txar lok nhoz ntơưv qơư yiêz. Ntơưv no, pêx xênhv tâu canr bôv xar, bôv đôiv pênhz phax paz uô tsêr nhoz, yênhx lix luz jok Hùng Pèng nhiv no. Txix thâuv muôx jok yiêz, tuk ndêx chi ntus đriv sôr 67 (2) cux tâu kho jông đuô thiêz nhoz hâur tix lâus Tèo Văn Dự ziv chuôz zis luz yar tiêx. 20 ntâu shông cxiv tsa ndêx chiv ntus đriv, xar muôx 18 shông tsôngv box Cho yênhx lix jok Hùng Pèng, tuk ndêx chiv ntus đriv no tâu tas nro pox nhuôs sêiz zos iz kror muôx tsiv gri lox. Ntâu shông no pox nhuôs sơưr đơưk tưz sir jos đros đrêiv tôv chiv chir sêiz jor ntus đriv sêiz shuôk jông tuk ndêx chiv ntus đriv no. Zơưv Lý Dâu Phùng, Bí thư Chi bôv, uô tsar jok Hùng Pèng, xar Ma Ly Pho puz pâuz:“Pox nhuôs hâur jok sik hlôngr nto yênhx chuôz zis luôx cov hur si ntus đriv thiêz ndêx chiv ntus đriv. Tiv zix, ntâu shông no tsik muôx nênhs muk lok đhâu ntis đriv lơưv. Txix co pêx xênhv nhoz hâur jok tso siêz khưr uô nox, huôv tsar kinh têr”.

Txix 27 ziv chuôz zis xuz thơưx, txos nhiv no jok Hùng Pèng tưz muôx 36 ziv chuôz zis, đros xar muôx 250 lênhx nênhs. Khov sêiz jor jông ntus đriv, ndêx chiv ntus đriv, pox nhuôs tso siêz nhoz truôx qơư, khưr uô nox. Ntâu luz tsêr lox jông tâu cxiv uô, pêx xênhv muôx txâuk nox, txâuk hnar thiêz cxênhx tsês ziv hnuz ziv ntâu thiêz chor chuôz zis pluôs tâu txo grêk tsơưs lơưr yênhx shông. Ndêx chiv ntus đriv sôr 67 (2) tâu por vêv jông hêik tơưv tâu pox nhuôs têx sir jos chie tuôr truôx thiez por vêv jông tsưr qênhx ntus đriv têz qơưk. Zơưv Tẩn Vần Phủ hêik pâuz:“Nhiv no muôx Đảng, Têz qơưk por vêv, têx tuz nhuôs tâu cơưv ntơưr cxix cxuô mak cux tso siêz đuô lơưv. Nhiv no pox nhuôs hâur jok tsuv sir jos por vêv jông trâu zuk têz qơưk”.

Qơư txi côngv ndo txiêx pâux njis sâu bê 33 zênhz shôngx liệt sĩ trâus tuôs hâur jiês ntâuk  tros châuz por vêv ntus đriv shông 1979 ntơưv xar Ma Ly Pho, huyện Phong thổ nhiv no tưz tâu kho jông đuô lơưv. No cux zos qơư chiê chor canr bôv, chiến sĩ Zênhx pênhz phax trongx đriv Ma Lù Thàng hêik pâuz têx hâux lưv uô thiêz zos qơư chiê pêx xênhv jok Hùng Pèng txi côngv ndo txos cxênhx nênhs uô ntêx thâuv txos têx hnuz ntênhk, hnuz tsiêz. Viv tuk ndêx chiv ntus đriv nhiv no tâu cxiv uô txix cxênhx nênhs uô ntêx thiêz pêx xênhv sơưr đơưk li đas jos, trox nyar thiêz têx cêr pôngz siêz lox chiê por vêv, cxiv tsa têz qơưk./.      

                                                     Khắc Kiên-Lik Thox cxêik nhênhv

Phênhv nhiêx thêv bảo hiểm xã hội txưv zênhv shông 2023

1.Cui tinhv lok phênhv thêv nhiêx BHXH txưv zênhv:

Trơưk li Chei BHXH nhiv no, phênhv thêv nhiêx BHXH txưv zênhv tâu xav lơưr nênhs lox tôngv phênhv sâu tâu chiv chir xeir tsov chiê thêv nhiêx BHXH. Tsênhv tsênhz li đrav kaz:

Thêv hâur niêx luz hlik bâuv 22% phênhv sâu tâu hâur hli zos nênhs zuôr BHXH txưv zênhv xeir.

Nênhs zuôr BHXH txưv zênhv li phênhv sâu tâu hâur hli xeir: Tsơưs yax bâuv li chuôz zis pluôs nhoz thax tsav tox siêz phênhv sâu tâu lơưr Thủ tướng Chính phủ cui tinhv thiêz ntâu yax zos bâuv 20 jiês phênhv nhiêx hli ntơưv qơư thâuv ntu gôngr.

Tsênhz tiês, têz qơưk tso tơưv tsênhv chei paz max gôngr BHXH txưv zênhv trâu chor nênhs cxaz chuôz. Chei paz co nhiêk cux tâu paz nhiêk txơưr tsi siz thôngx, li:

Nênhs muôx vax tsêr txov nhêv, pluôs tâu têz qơưk paz 30%  thêv nhiêx BHXH txưv zênhv.

Nênhs vax tsêr txov nhêv, zuôr xar pluôs tâu paz 25% thêv BHXH txưv zênhv.

Hok têx lênhx nênhs txơưr đuô mak tâu paz 10% thêv BHXH txưv zênhv.

Iz chas ntơư, cux seiz hâur tỉnh têx nhiêx txiêx, cui tinhv li chas, nênhs cxaz chuôz BHXH txưv zênhv muôx têx tâu paz nzir txix cuiv nhiêx BHXH.

2. Phênhv nhiêx thêv BHXH txưv zênhv tsơưs yax thiêz ntâu yax shông 2023

Thêv nhiêx BHXH txưv zênhv tsơưs yax shông 2023

Trơưk li Chính phủ Nghị định cui tinhv lok nênhs txov nhêv, pluôs ntu 2021-2025, cui tinhv thax tsav tox siêz pluôs txix hnuz xiêz 01/1/2022 zos 1,5 tsov đeiv iz hlik.

Li ntơư, phênhv nhiêx thêv BHXH txưv zênhv tsơưs yax shông 2023 zuôr xav bâuv 22% phênhv cui tinhv thax tsav tox siêz pluôs, tsênhz đuô zos bâuv: 22% x iz tsov 500 cxênhz đeiv, tâu 330 cxênhz đeiv. No zos kror nhiêx xav chiê thêv BHXH txưv zênhv iz lênhx nênhs iz hlik.

Thêv BHXH txưv zênhv ntâu yax shông 2023

Txix hnuz xiêz 01/7/2023, njuôk xav nhiêx hli ntơưv qơư zos iz tsov 800 cxênhz đeiv iz hlik (thâuv ntêx ntơư zos iz tsov 49 cxênhz đeiv iz hlik). Trơưk iz zav li co, phênhv nhiêx thêv BHXH txưv zênhv ntâu yax shông 2023 bâuv 22% hâur 20 jiês nhiêx hli ntơưv qơư thiêz tâu pheiz uô 2 ntuk li đrav kaz:

Tiv iz, nhiêx thêv BHXH txưv zênhv ntâu yax txos hnuz 30/6/2023 xav trơưk li phênhv nhiêx hli kuz zos 22% nhân trâu 20 jiês phênhv nhiêx hli iz tsov 49 cxênhz đeiv ntơư tâu 6 tsov 556 cxênhz đeiv. 6 tsov 556 cxênhz đeiv no zos kror nhiêx xav chiê thêv BHXH txưv zênhv iz lênhx nênhs iz hlik.

Tiv 2, Thêv BHXH txưv zênhv ntâu yax txix hnuz xiêz 01/7/2023 zos:

22% nhân trâu 20 jiês phênhv nhiêx hli yiêz iz tsov 800 cxênhz đeiv ntơư, tâu 7 tsov 920 cxênhz đeiv.  7 tsov 920 cxênhz đeiv no zos kror nhiêx xav chiê thêv BHXH txưv zênhv iz lênhx nênhs iz hlik.

Li ntơư, phênhv nhiêx thêv BHXH shông 2023  muôx 2 kror tsuv tsưv ziv pir li shông 2022. Iz zos tsar ndê phênhv thêv BHXH txưv zênhv ntâu ayx trâu nênhs cxaz chuôz BHXH txưv zênhv zos tsar ndê nhiêx hli ntơưv qơư. Tiv 2 zos shông 2023, nênhs sir zôngv lox tôngv tsuv gôngr trâu cuiv nhiêx trâul pôngz hâux lưv uô 1% thiêz zuôr tsi tâu paz max thêv têx nhiêx txiêx viv moz Covid-19 li shông 2022./.

                                                 Thu Thuỳ-Riê Lâux cxeik, nhênhv