Pêx xênhv Sơn La tok njôngr Chính phủ paz nzir chiê kôngz nuv huôv tsar truôx đrênhk

Tsênhv tsênhz puz pov, đros têx kror uô tâu, uô kôngz nuv nhoz Sơn La tsênhv njiz tsik tsơưs têx phiv liv. Zôngx ziv njiê pov tâu tiv zix zos tỉnh li têx qơư muôs thiêz gri iz cxiê hax huv kôngz nuv tsik tâu truôx tuk, tsik tsơưs HTX li hax huv kôngz nuv tsik tâu nhoz hâur têx qơưk sâu zuôr muôs. Zơưv Lò Văn Pản, Giám đốc HTX Hợp lực Pản Phong, xar Chiềng Ngần, thành phố Sơn La hêik pâuz: HTX muôx 21 héc ta ntâu txir lưv tsiz sôngz, txir mo môngk, txir khơưz đuz chos lơưr tsưr ziv VietGAP, đros muôx 15 lênhx thành viên. Taz sik, HTX li chor hax huv cux tsênhv lax muôs sâuv ciêz đrôngs, cxaz chuôz trâu nganhx hax huv tsênhv njiz ntâu kror phiv liv: “Nhiv no phiv liv tiv zix zos qơư muôs. HTX chor hax huv uô tâu mak tsênhv lax muôs tâu, tsuô zos muôs trâu chor nênhs uô lax luôv xưz viv li gri muôs tsik truôx. Lok six vav tiêk Chính phủ, cxuô cấp nganhx paz zok nriêr qơư muôs trâu pêx xênhv têx hax huv kôngz nuv”.

Sơn La tsênhv sir jos huôv tsar kôngz nuv hur, kôngz nuv sir zôngv công nghệ siêz. Kror no mak tsuv muôx sik côngv chiê uô; sik côngv truôx jông nhoz: Pêx xênhv-têz qơưk-doanh nghiệp-zênhx hangx-nênhs khoa học-nênhs sâu zuôr muôs. Taz sik, têx tsưr ziv sik côngv hâur uô kôngz nuv tsênhv tsik tâu truôx jông, yuôr ntâu kror tsik huv đros, uô trâu yuôr chôngz pêx xênhv, HTX buôs ti tsik tâu đros têx nênhs khoa học, pênhr nhiêx. Tix lâus Vì Văn Bình, Giám đốc HTX kôngz nuv 26-3 nhoz Chiềng Ban, huyện Mai Sơn-Taz viv uô, cungz cxuô zav ndêz hur, zuôr cxaz chuôz trâu jiês cơưv Thủ tướng sik thav đros pêx xênhv hêik pâuz: “Đros têx kror hâux lưv xưk li chos ndêz ntơưv no, lok six vav tiêk zuôr muôx têx sik côngv truôx jông đuô đros chor viện nhênhz chơưv, tsênhv qơư nhênhz chơưv. Đros chor tiz nênhs, chiê muk uô hâux lưv tâu đros viện nhênhz chơưv lok sik tâu viện nhênhz chơưv paz têx gen yiêz mak lok six lax. Cơ quan sêiz car têz qơưk zuôr zos taz viv paz txuôk đros chiê chor nênhs khoa học zuôr paz tâu trâu chor nênhs uô xưk li pêz cov tsênhz mênhx tiv zix”.

Tỉnh Sơn La muôx zuôr xar 30.000 héc ta đêx nhoz têx pak đêx tênhv. Tas nro tỉnh tsênhv tu zus muôx 2.900 ntâu héc ta tsiêx đêx, đros xar muôx 10.000 luk vax zus njêl cxuô zav; tas nro chor suôz njêl shông 2021 tâu muôx 8.500 ntâu tấn njêl zus thiêz ntâuk cxov lok; tsiv gri têx hax huv zus hâur têx pak đêx no xav luz đraz tâu muôx 121 triệu đêiv iz héc ta. Chôngz pêx xênhv, HTX tsiêx đêx nhoz tỉnh vav tiêk tâu paz pênhr lok sik têx tsênhv chêi chiê cxiv tsa qơư uô têx tsiêx đêx, suôz njêl sâuv thax tsav chiê paz đơưk kho tâu têx phiv liv. Zơưv Phí Hải Vân, Giám đốc HTX tsiêx đêx Hải Vân, Quỳnh Nhai hêik: “Đros chor hax huv tsiêx đêx nhoz tỉnh Sơn La huôv tsar hênhr, muôs muôx ntâu đuô zuôr, pêz vav tiêk Chính phủ, cxuô cấp nganhx paz trâu pêz muôx qơư uô yênhx têx hax huv chiê sâu zuôr tas nro pêx xênhv têx suôz njêl tu zus sâuv têx pak đêx. Txix co uô cov yênhx chor hax huv jông tiv zix, paz muôx tâu suôz bê trâu sâuv tas nro têz qơưk”.

Lơưr chôngz lênhx pêx xênhv nhoz Sơn La, gri muôs qir zuôv, zav nox trâu tu zus, yuôx por vêv đrox tsuôs tsav muôx nhoz 30-35% nhiêx txiêx uô. Đros qênhx shênhx gri trox yêz tsik so chuôz ndê siêz cux uô trâu gri cxuô zav hâur kôngz nuv ndê gri siêz đros, pox nhuôs sơưr đơưk puôr lênhx vav tiêk Chính phủ muôx têx tsênhv chêi paz trâu pêx xênhv cov hla tâu đhâu têx phiv liv no. Zơưv Hoàng Văn Chất, iz lênhx pêx xênhv txơưx uô nox, xar viên HTX Trường Tiến, Chiềng Ban, Mai Sơn zuôr muôx ciês têx luk nus, thav đros Thủ tưởng hêik: “Cxuô zav hâur kôngz nuv tsik so ndê gri siêz uô phiv liv txos nhiêx txiêx kriz uô nox, tiv zix zos ntu hâur chêix kriz uô đros thiêz chor zav tsoz chos yênhx shông. Tu zus tsiêx cxu mak sâu tâu liv tsơưs tiv phiv liv txix caz moz Covid-19. Vav tiêk Chính phủ muôx têx tsênhv chêi, tsưr ziv paz trâu pêx xênhv cov hla đhâu têx phiv liv hâur ntu nhiv no, cux xưk li ntu zuôr txos”.

Chiê kôngz nuv têx tỉnh tox siêz, hâur co muôx tỉnh Sơn La huôv tsar truôx đrênhk, lơưr zơưv Lường Trung Hiếu, Chủ tịch Hội nôngx mênhx tỉnh Sơn La mak: “Vav tiêk Thủ tướng Chính phủ, chor bôv nganhx Trung ương muôx têx tsênhv chêi chiê cxiv tsa tsiv gri têx hax huv, cov huv đros trâu têx tỉnh tox siêz, hâur co muôx Sơn La. Tiv 2, tsuv tsêx  trung yưv pênhr uô têx tsênhv qơư njuôk xav ntơưv Sơn La chiê paz têx hax huv kôngz nuv tâu njuôk shuôk uô ntêx thâuv zuôr muôs tơưv muk trâu têx têz qơưk txơưr đuô. Tiv pêz, pêz vav tiêk Trung ương zuôr paz sêiz shuôk trâu Sơn La tâu kriz uô paz bảo hiểm hâur kôngz nuv trâu iz cxiê zav ntông nox txir mak Sơn La zuôr muôs tơưv tâu trâu saz đrâuv têz qơưk. Tiv 4, pêz pov tsuv tsov cưv txos, tror muôx têx tsưr ziv chiê paz trâu pêx xênhv cxaz chuôz hlôngr yiêz sôr hâur uô kôngz nuv”.

Chính quyền cxuô cấp thiêz pêx xênhv sơn La tưz thiêz tsênhv sir jos cov huôv tsar đuô txơưv tsênhv njiz trâus ntâu kror phiv liv. Chính phủ, chor Bôv nganhx cik txos li têx tsov cưv txos hâur paz đơưk kho têx phiv liv zuôr zos kror paz trâu kôngz nuv Sơn La huôv tsar cov truôx đrênhk đuô./.

(Bích Thủy-Thiều Nghiệp-Lik Thox cxêik nhênhv)

PHÊNHV NRIÊR PÂUZ LOK CHEI TÊZ QƠƯK

Nam: Grê 51. Vax huôv heik, tu 2 niêv txir li cêr siz đrâux

Nữ: 1. Lênhx pox niêv, tus txir lok sik hur si 2 lênhs muôx vax huôv heik cov Tòa anr tu 2 niêv txir ntơư cêr siz đrâux.

2.Niêv thiêz txir lok sik chor nênhs hâur tsêr zos xar cov siz đrâux, muôx vax huôv heik Tòa anr tu thâuv tus pox niêv lok sik tus txir trâul vưv lok sik trâul moz têx moz txơưr đuô, phênhz tsi mênhx, tsưx phưv tsi tâu tus khênhx, iz chas ntơư zos lênhx nênhs trâul ntâuk tsiv chuôz zis tiv txix gơưv uô tsi jông, riêz nênhs txos txox siê, đas jos…..

3. Tus txir tsi muôx vax huôv heik cov siz đrâux thâuv lênhx pox niêv tsênhv muôx tuz ci hâur chêr, xênhz zus mê nhuôv lok sik tsênhv muôx nhuôv mok tsi tâu tâu muôx iz shôngk.

Nam: Grê 52. Heik cov tu ntơưv qơư nhoz

Nữ: Têz qơưk thiêz xã hội heik cov tu ntơưv qơư thâuv 2 niêv txir xar siz đrâux. Tu, heik ntơưv qơư nhoz tâu heik lơưr chei têz qơưk cui tinhv lok sâuv heik kho 2 tus niêv txir xar siz đrâux co.

Nam: Grê 53. Đơưk uô têx ntâuz ntơưr siz đrâux

Nữ: 1. Tòa anr uô 2 tus niêv txir têx ntâuz ntơưr siz đrâux lơưr chei têz qơưk cui tinhv.

2. Zos 2 tus niêv txir ntơư tsi muôx ntơưr đas cir siz zuôr ho xar siz đrâux mak Tòa anr zuôr tu heik trơưk li cui tinhv ntơưv Grê 15 thiêz Grê 16 chei no lok sâuv tsi côngk nhav zos niêv txir txix gơưv; zos heik txos lok sâuv têx mê tuz mê nhuôv thiêz chuôz zênhx mak zuôr pheiz tu trơưk li cui tinhv ntơưv Grê 15 thiêz Grê 16 chei no.

Nam: Grê 54. Đơưk tu ntơưv Tòa anr

Nữ: Đhâu thâuv tưz seiz shuôs tas têx ntâuz ntơưr uô siz đrâux, Tòa anr zuôr heik tu trơưk li chei têz qơưk cui tinhv lok tố tụng dân sự.

Nam: Grê 55. Jông siêz siz đrâux

Nữ: Zos 2 tus niêv txir xar siz đrâux hur si, seiz pov 2 lênhs jông siêz, thôngx ziv siz đrâux  thiêz tưz seiz lax thôngx ziv lok sâuv sik pheiz têx chuôz zênhx, mê tuz mê nhuôv, tsoz phưz têx tuz nhuôs taz por trơưk pox niêv, mê nhuôv li vax huôv mak Tòa anr côngk nhav tu siz đrâux; zos siz seiz lax, thôngx ziv tsi tâu lok sik tưz seiz lax taz sik tsi trơưk li pox niêv, mê nhuôv siêz xar, vax huôv mak Tòa anr đros tu./.

(Tuyết Lan-Riê Lâux cxeik, nhênhv)