Têx tsênhv chêi mênhx cxưx paz uô hlôngr yiêz thax tsav tsôngv box mênhx cxưx tsơưs nênhs nhoz thax tsav tox siêz

Têx shông đhâu, Đảng, têz qơưk thiêz Chinhr phuv tưz chox car cxuô cấp ủy, tsưr tsix Đảng lok côngz xưv mênhx cxưx, tiv zix zos thax tsav tsôngv box mênhx cxưx tsơưs nênhs nhoz thax tsav tox siêz hâur ntu qênhx shênhx yiêz. Xav txos nhiv no, muôx 118 tsênhv chêi tsênhv tâu kriz uô ntơưv thax tsav tsôngv box mênhx cxưx tsơưs nênhs nhoz thax tsav tox siêz; hâur co muôx 54 tsênhv chêi paz ciês trâu tsôngv box mênhx cxưx tsơưs nênhs, thax tsav mênhx cxưx tsơưs nênhs nhoz thax tsav tox siêz; 64 tsênhv chêi cxuô paz trâu tsôngv box cxuô mênhx cxưx tsơưs nênhs. Ntâu tsaz yênhx li Tsaz yênhx 135, Tsaz yênhx Tsưr ziv têz qơưk lok huôv tsar kinh têr-xar hôiv thax tsav tsôngv box mênhx cxưx tsơưs nênhs nhoz tox siêz đêz đrôngl; txix ntơư tưz tso tâu iz thênhv jux juk cêr pluôs truôx đrênhk đros trâu luôs hâux lưv cxiv tsa jêx jok yiêz… tâu tsov cưv txos thiêz kriz uô. Khov co, kinh têr-xar hôiv thax tsav Mênhx cxưx tsơưs nênhs thiêz tox siêz muôx ntâu hlôngr yiêz jông. Bôv trưởng, sêiz car Ủy ban Mênhx cxưx Hầu A Lềnh puz pâuz: “Côngz xưv mênhx cxưx thiêz tsênhv chêi mênhx cxưx tsik zos uô cov muôx xưz mak chênhr zos têx tsưr ziv paz trâu pêx xênhv, zos têx kror pêx xênhv tsênhv xar njôngr txos, viv li txơưv uô kror hâux lưv tưs puôr lênhx uô viv tsôngv box, no zos luôs hâux lưv pêz tsuv tâu kriz uô cov tâu truôx”.

Txos nhiv no, tas nro têz qơưk muôx 255 taz viv cấp huyện nhoz 58 tỉnh, thành phố tưz tâu Thủ tướng Chinhr phuv cungz jênhv uô tiêr hâux lưv cxiv tsa jêx jok yiêz, tsav xar muôx 40% tas nro têx taz viv cấp huyện hâur têz qơưk. Thax tsav mênhx cxưx tsơưs nênhs nhoz thax tsav tox siêz tưz muôx 1.052 xar (tsav muôx 22% ntâu) uô tiêr cxiv tsa jêx jok yiêz, hâur co muôx 106 xar txix xar txov nhêv tiv zix sir jos uô zos yênhx xar jêx jok yiêz; muôx 27 huyện nhoz thax tsav mênhx cxưx tsơưs nênhs thiêz tox siêz (tsav muôx 6%) uô tiêr cxiv tsa jêx jok yiêz. Yênhx shông, chor chuôz zis pluôs thax tsav mênhx cxưx tsơưs nênhs thiêz tox siêz grêk tsơưs 2-3%; chor xar, jêx jok txov nhêv tiv zix grêk 3-4%; chor huyện pluôs grêk 4-5%, muôx qơư grêk 5% ntâu. Chor chuôz zis pluôs, zuôr xar pluôs tas nro thax tsav grêk 1,2%; tưz muôx 22 huyện, 125 xar, xar muôx 1.300 jêx jok tơưv đhâu chor huyện, xar, jêx jok txov nhêv tiv zix.

Iz hâur têx thax tsav qơư muôx hlôngr yiêz ntâu zos tỉnh Sóc Trăng. Lơưr zơưv Phan Thanh Nhã, nhoz xar Vĩnh Tân (thị xar Vĩnh Châu), têx tsênhv chêi mênhx cxưx li Tsaz yênhx Tsưr ziv têz qơưk lok txo grêk cêr pluôs, lok cxiv tsa jêx jok yiêz tưz paz uô hlôngr yiêz ntâu trâu têx jêx jok ntơưv no. Chinhr quyền cxuô cấp tsik so sir jos kriz uô ntâu tsưr ziv jông chiê gra siêz đas jos uô nox, kinh doanh trâu chor chuôz zis pluôs, chuôz zis tsôngv box mênhx cxưx tsơưs nênhs. Zơưv Phan Thanh Nhã puz pâuz: “Cxuô kror nhoz têx jêx jok, tênhv, cêr, tsêr cơưv ntơưr, trạm, chor côngz trinhx công côngv tâu tsov cưv txos yưv pênhr uô hâur thax tsav muôx tsôngv box mênhx cxưx tsơưs nênhs. Pox nhuôs zos mênhx cxưx tsơưs nênhs, tâu buôs ti trâu têx kror paz chiê huôv tsar kinh têr chuôz zis, txix co chor chuôz zis pluôs sâuv thax tsav xar puôr lênhx tâu txo grêk tsơưs lơưr yênhx shông, phênhv sâu xav lênhx nênhs yênhx shông puôr lênhx chuôz ndê”.

Nhiv no, tas nro têz qơưk muôx 316 tsêr cơưv Phôv thôngz Mênhx cxưx nội trú nhoz 49 tỉnh, thành phố đros muôx 109.000 lênhx shux xênhz; chor tsênhv chêi paz thox cxov, kriê uô hâux lưv trâu mênhx cxưx tsơưs nênhs tâu sir jos kriz uô. Ntu 2016-2020, muôx 800 cxênhz ntâu lênhx mênhx cxưx tsơưs nênhs tâu thox cxov hâux lưv uô, hâur co muôx zuôr xar 412 cxênhz lox tôngv jêx jok zos mênhx cxưx tsơưs nênhs tâu paz kruôz kriê hâur tsơưs đuô 3 luz hli. Zơưv Đào Trọng Độ, Vụ trưởng Vụ Thox cxov thường xuyên, Tổng cục kriê uô hâux lưv (Bôv Lox tôngv, Saz pênhz thiêz Xar hôiv) puz pâuz, đros têx kror tưz uô tâu, tsưr ziv zos txos shông 2025, tas nro têz qơưk muôx 50% lox tôngv zos mênhx cxưx tsơưs nênhs tâu kriê uô hâux lưv: “Ntơưv ntu 3 Grê 62 Chêi zoz zux hâux lưv uô mak chor pox niêv mênhx cxưx tsơưs nênhs thiêz lox tôngv jêx jok thâuv cxaz chuôz thox cxov txux chi sơ cấp thiêz tsơưs đuô 3 luz hli mak tâu paz lơưr Thủ tướng Chinhr phuv li têx cui tênhv. Hok hâur xêir zuôr cơưv txux chi trung cấp, cao đẳng cơưv tsêx trung mak cux muôx têx kror paz trâu tsôngv box mênhx cxưx tsơưs nênhs”.

Đros trâu têx kror hlôngr yiêz jông hâur huôv tsar kinh têr, xar hôiv thax tsav mênhx cxưx tsơưs nênhs thiêz tox siêz, mak luz nênhx vênhx huôv ntơưv thax tsav qơư cux muôx ntâu hlôngr yiêz jông. Têx cêr chêi paz lok vênhx huôv tâu chuôz cxaz uô, vax tsêr cxuô zav, iz cxiê di sản vênhx huôv nhoz thax tsav tsôngv box mênhx cxưx tsơưs nênhs tâu hênhr kruôk. Têx huôx tôngv lok vênhx huôv tâu tsưr tsix nhoz cấp têz qơưk, sik côngv thax tsav, tưz paz tuôr tsês chiê thiêz phuôx huiz têx tsiv gri vênhx huôv cxuô mênhx cxưx./.

(VOV4-Lik Thox cxêik nhênhv)

Cưk kriê thiêz shux xênhz tox siêz Sơn La chuv tôngv por vêv đas jos hâur têx hnuz ntux no njiv

Nhoz siêz 1 cxênhz 500 yiv pir đros ntus đêx hiêr, xã Tà Xùa, huyện Bắc Yên (Sơn La) zos thax tsav yax six trâus zênhr shar hnhar tiv ntux no njiv. Têx hnuz no, jêx tưv nhoz Tà Xùa khênhr muôx nhos 10 tưv, shux xênhz li têx huôx tôngv xênhz huôx thiêz cơưv ntơưr nhoz no njiz ntâu phêv liv. Shux xênhz Mùa Thị A, cơưv lớp 9, tsêr cơưv cxênhx 1 thiêz cxênhx 2 Tà Xùa, huyện Bắc Yên pheiz kênh: “2-3 hnuz no ntux lok six no njiv, cur tsuv hnar cov sor chiê tsi trâus moz, tsi tsuv so ntơưr, muk cơưv ntơưr tâu cxix cxuô”.

          Tsêr cơưv cxênhx 1 thiêz cxênhx 2 Tà Xùa nhiv no muôx 800 ntâu lênhx shux xênhz; hâur co, iz đraz ntâu shux xênhz nox nhoz ntơưv tsêr cơưv. Ciês thâuv txos cheix ntux nas, tsêr cơưv tưz kho đuô qơư nox nhoz trâu shux xênhz, taz por đas jos trâu têx mê nhuôk shux xênhz hâur têx hnuz jêx tưv grês kis. Zơưv Lê Văn Hòa, hiệu trưởng tsêr cơưv cxênhx 1 thiêz cxênhx 2 Tà Xùa, huyện Bắc Yên puz pâuz: “Đros qơư nox nhoz, tsêr cơưv pheiz 8 lênhx shux xênhz nhoz hâur 1 phongx. Têx hnuz ntux fênhx yax mak iz lênhx 1 luz txax. Têx hnuz cheix ntux no mak 2 lênhx pư iz txax, muôx 2 đeiv pav puô, 2 đeiv pav vor”.

          Zos xưk li shux xênhz khối cxênhx 1 thiêz cxênhx 2 tâu têx cưk kriê chuv tôngv por vêv đas jos; mak 330 ntâu lênhx mê nhuôk zâu nhoz Tà Xùa ho tâu têx cưk kriê tsoz phưz jông đuô. Tsêr cơưv cxênhx mê nhuôk zâu Tà Xùa cux tưz qênhz yuôx, kho đuô têx qơư cơưv trâus puôk tsuôx nhoz 6 tsêr cơưv; cxaz nzir têx zav pav sor chiê mê nhuôk vor. Pos Nguyễn Thị Thanh Nga, Hiệu trưởng tsêr cơưv cxênhx mê nhuôk zâu Tà Xùa, huyện Bắc Yên heik: “Tsêr cơưv taz por phax tar chuô njơưx, sor si, lớp cơưv pov cêr, chiê mê nhuôk cơưv ntơưr, pư hâur tsêr cơưv. Nox so ntơưv tsêr cơưv taz por nox sor hâuk bâu. Thôngx cxix, tsi tsưr tsix têx huôx tôngv chêx chôngk đrâuv jôngr hâur têx hnuz ntux no njiv; yax six thôngz xor mông đros shux xênhz li niêv txir lok mê nhuôk li đas jos”.

          Bắc Yên zos huyện tox siêz nhoz tỉnh Sơn La, muôx 42 tsêr cơưv txix cxênhx mê nhuôk zâu txos cxênhx 2, đros 20 cxênhz ntâu lênhx shux xênhz. Tox siêz ar cxaz, tsôngv box nhoz tsi chêx chôngk, qênhx shênhx qiv hơưv tsi so uô zênhr shar ntâu txos cưk kriê thiêz shux xênhz nhoz no li hâux lưv kriê thiêz cơưv ntơưr. Nganhx zaoz zux thiêz thox cxov huyện Bắc Yên tưz chuv tôngv têx tsưr phax tar têx jiês ntux no njiv. Zơưv Nguyễn Hữu Sơn, Phưv tsar phongx zaoz zux thiêz thox cxov huyện Bắc Yên, tỉnh Sơn La puz pâuz: “Qiv hơưv shông no muôx ntâu jiês ntux no njiv, cux uô phêv liv trâu têx tsêr cơưv hâur hâux lưv bax qơư nox so sor si trâu shux xênhz; trik yo, pav...Phongx tưz chox kriê têx taz viv chuv tôngv uô têx tsưr ziv phax tar no trâu shux xênhz; tsov lơưr qênhx shênhx ntơưv tiv phaz, têx taz viv chuv tôngv hlôngr six hơưv cơưv ntơưr, tso shux xênhz so ntơưr trơưk cui tênhv”.

          Hâur ntu zuôr txos, njuôs pov zuôr tror muôx têx jiês ntux no njiv nhoz Sơn La cux xưk li têx tỉnh tox siêz faz Bắc. Têx qơư zaoz zux nhoz tox siêz tsuv chuv tôngv krêz uô têx tsưr ziv phax tar ntux no huv đros, taz por đas jos trâu cưk kriê thiêz shux xênhz./.

(Lê Hạnh- Txâur Vax cxeik nhênhv)