Tsi cxoz chiê “Trâus nziês đas tas nhiêx txiêx” viv têx luk nziês đas lok yuôx kho moz gênhk

  Hâur luz tsêr tsênhv hlơưr shaz nqo pa lơưk, niêv lâuk Nguyễn Thị Thu Trang, nhoz phường Thanh Trường, TP Điện Biên Phủ, tỉnh Điện Biên uô cuô muôk pôngz hlo thiêz heik: Niêv lâuk niêv zos Đỗ Thị V.A muôx 47 shông hnuz nhôngs tâu njuôs siv moz thiêz heik tiêk trâus moz trưx phax siêz txux đraz shông 2021. Thâuv muk seiz njuôs moz, xav tênhv trâus moz trưx phax ntu xuz thơưx, viv li niêv lâuk niêv tâu chuôz zis chox muk Quảng Châu (Trung Quốc) kho moz txix tsưr ziv txiêr por tsês trưx phax thiêz tâu ntâuk grê fuô moz tâu yênhx côngz, đas jos jông.

          Taz sik txos kaz shôngk shông 2022, têx lênhx nênhs hâur chuôz zis pov nênhs moz cxaz chuôz đros 1 paz lênhx nênhs hêik sâuv mạng internet thiêz tênhv zuôr ntâu yuôx tsi pâuz qơư tsiv uô, đros chor nhiêx txiêx ndê txos yênhx puôk tsov đeiv. Paz lênhx nênhs hêik no thôngz xor mông tsuôk tso chei trâu nênhs moz iz lênhx tâu cxaz chuôz thav, muôx mật khẩu hlôngr tsi so, zos muôx lênhx nênhs txơưr mak lơưr txơưv tso tsês ciês, tsi đros thav thiêz. Hâur paz lênhx nênhs sik đros thav co, nênhs moz tâu heik kriê têx xor mong lok sir zôngv yuôx kho moz, tsi zuôr nox hâuk cxaz tul tsi, tsi uô lơưr tsêr kho moz li tsưr ziv kho moz, li ntơưv thiêx li kho tâu jông moz trưx phax. Taz sik hâur ntu txix kaz shôngk shông 2022 txos đraz hli 2 shông no, thâuv tsi so zôngv têx yuôx heik sâu, niêv lâuk Trang niêv đas jos ziv tsi jông thiêz tưz tuôs:“Cur niêv jeik sđ hâur chuôz zis tsi muôx lênhx tưs pâuz, lơưr tsênhv chox cur niêv mul lơưr tsêr chiê zuôr xiv huv no thiêz heik tiêk cur niêv trâus moz trưx phax mis, tưz cik txos têx qơư txơưr, hâuk chor yuôx no mak zuôr jông tas. Cur niêv tsênhv heik tiêk hâuk chor yuôx no tsi zuôr nox hâuk, tas nro puôr lênhx zông tsi cxoz nox hâuk. Muôx iz jiês cur pov lơưr hu video đros cur niêv thav, cur muk seiz lơưr txơưv jav ciês lơưv”.

          Cxoz txưv uô chuôz zis nênhs moz li nênhs cxênhz jê chiê hu xor tôngx trâu lênhx nênhs xa yuôx, nênhs sâu xor xưv tâu đros iz lênhx pox niêv bê hu Lê Thị Lụa, nhoz Đồng Luân, Thượng Vực, Chương Mỹ, Hà Nội thav. Lênhx pox niêv no puz pâuz: Tas nro chor yuôx tâu zuôr txix Mỹ lok, paz kho moz trưx phax, thiêz têx zav moz txơưr cux zôngv tâu. Zos xar pâuz tsênhv mênhx đuô tsuv cxaz chuôz paz sik thav sâuv phần mềm Zoom thiêz zuôr tâu cungz mật khẩu txơưr đhâu têx jiês sik thav.Gra tas nro chor yuôx no muk Phongx Nghiệp vụ Y dược, Sở y tế tỉnh Điện Biên chiê uô hâux lưv, zơưv Nguyễn Hữu Sen, Phưv phongx puz pâuz: Tas nro têx xiv huv no tsi zos yuôx mak zos tsơưr pưr tsi tâu tâu Cục seiz car yuôx thiêz Cục taz por zav nox (Bộ y tế) tso chei muôs sâuv niêv ciêz Việt Nam. Đrâuv co, têx yuôx kho moz trưx phax tsuv tâu bác sĩ chuyên khoa muôz chiê kho moz thiêx li tâu. Viv li, nênhs moz tsi cxoz chiv chir zuôr yuôx đrâuv niêv ciêz lok chiê kho moz:“Khav tênhv no tsi zos yuôx, thực phẩm chức năng cux tsi zos tsuôk muôx mê njik hâur co zos tsơưr pưr. Pêz heik nênhs moz tsuv zôngv yuôx kho moz nganhx y tế chiê kho moz. Zôngv yuôx kho moz trưx phax tsuv zos tsêr kho moz hov II ndê muk tso chei, viv li nênhs moz tsuv muk qơư y tế zuôr yuôx, tsi cxoz chiv chir zuôr yuôx, zôngv yuôx sâuv niêv ciêz”.

          Tsi tsưv ziv thiêz njênhs nênhs fêv li têx luk nziês đas chiê pôngz lơưv nhiêx txiêx, pôngz ciês txox siê. Txos nhiv no, tsi pâuz têx chiz coaz muôx txơưx jênhv zuôr qênhz yuôx, yưr lir li chas. Taz sik, txuz hâux lưv no iz jiês thiêz uô trâu tsôngv box pâuz tiêk, thâuv muôx moz tsuv muk têx qơư y tế chiê tâu seiz njuôs thiêz kho moz, tsi chiê trâus nziês đas, tsi taz trâus đas tas ntâu nhiêx txiêx mak tsênhv uô tuôs lênhx nênhs thiêz./.

                                                                             Vũ Lợi-Txâur vax cxeik nhênhv

Iz cxiê faz tsưr ziv tsuv pâuz chiê tsoz phưz têx tsoz chos chiv ntux tsâus

Đros yênhx zav tsoz chos, hâur ntu huôv tsar cux txơưr, tsoz chos li zoz qơưx zuôr tsuv zôngv tsơưs lok sik ntâu đêx. Chiê tsoz chos hloz lox huôv jôngr mak chor liêx têz tsuv muôx đêx, nông txix 75-80%. Tsuv muôx đêx zưs huv đros trâu yênhx zav tsoz chos tsuv tsov cưv txos têx kror li đrav kaz:

- Cxuô zav jâuz nox blôngx, tsuv zưs ntâu đêx trâu ntu jâuz tsênhv taz tov huôv hloz lox.

- Đros têx hmaz tâuz, txir lưk suôr tsuv zôngv ntâu đêx tiv zix nhoz ntu tơưs pax thiêz txi txir.

- Đros têx điz njuôz tsuv tsov cưv txos ntu tơưs pax, tsuv zưs cov txâuk đêx.

Zưs đêx trâu thâuv teis cik sơưr nzor, thâuv tsoz chos nhoz ntu tsuv zôngv ntâu đêx mak tsuv zưs đêx iz jiês iz hnuz. Qênhz yuôx ar nông lơưr chênhz zênhv txix tsưr ziv muôz ar nhêv hâur xiz têk zos pov ar uô iz thôngx taz sik tsiv muôx cuô đêx mak ar tsênhv nông huv đros thiêz tsik thav zưs nzir đêx, zos ar tsik uô iz thôngx mak zos tsik txâuk đêx thiêz zos nhêv muô cuô mak ar muôx ntâu đêx lơưv.

Zưs đêx trơưk cưr lơưr hax zos tsưr ziv tâu hêik cov sir jos kriz uô nhoz tas nro cxuô ntu. Đêx tâu tso lok trâu hâur têx cưx đêx trơưk chor hax chos tsoz chos bâuv li 1/3 lok sik 2/3 chor hax chos têx tsoz chos co chiê đêx thơưv jux juk trâu hâur têx ar đhâu 6-8 six hơưv mak muôz chor đêx hâur têx cưx đêx co tso ntưk muk cov tas hur si. Tsik chiê muôx ntâu đêx zuôr uô trâu tsoz chos trâus tuôs blôngx, lưx plơưr, lưx chas thiêz hâur pâuk nhoz têx tsoz chos li đok, kix. Zos tiêk đêx tsik txâuk mak zuôr zôngv tâu yoz chiê heik đêx zưs trâu tsoz chos, zưs đêx trâu hâur hâur pâuk cov tsik uô hiêv trâu têx pax thiêz têx txir. Zưs txix đêx hur, tsik zôngv têx đêx vuôz tsuôz hâur xênhz huôx tsik tâu đhâu xưv lik chiê zưs trâu têx jâuz, tsoz chos./.

                                                                  Đức Anh-Lik Thox cxêik nhênhv