Tsuv bax txâuk têx chuôz zênhx zuôr trâus txos trâu luôs hâux lưv njuôk ntux yar ntux nas nhoz tox siêz

Têx hnuz đhâu, hâur coz nas chuô sôr 03, qơư njuôk ntux yar ntux nas tỉnh Lào Cai ziv sir jos uô hâux lưv sei đuô pir li cxiê hnuz. Chor nênhs uô hâux lưv njuôk ntux têx txơưr txar, phax tar nas chuô hnuz tưs tưz nhoz trơưr ntơưv qơư, phênhz thiêz njuôk, tuôr xav iz kro jux juk chiê pâuz tsênhz thax tsav, suôv qơư tưs zuôr zôngx ziv trâus ruôr hiêv.

Niêv lâul Hoàng Lê Dung, uô hâux lưv hâur qơư njuôk ntux yar ntux nas tỉnh Lào Cai heik pâuz, têx hnuz muôx nas chuô lox zos chor hnuz nox tsi kaz, pư tsi tsâus jos hlo, tsuv nhoz đreiv ntơưv qơư yênhx hnuz hmo. Hâux lưv thiêz mông mak ntâu đuô pir li cxiê hnuz. Tsênhv tsênhz, têx hnuz fênhx yax, tsi muôx đaz tsi txơưr txar ntơư, iz hnuz xa 2 jiês mông chênhr, mak thâuv muôx nas chuô thôngz sâu tsi so, co zos 2 six iz tas hmo, 5 six sơưr nzor, 8 six tas cik, 11 six tar su, 2 six zar hnuz kêix, 5 six zar zuôr tsâuk ntux, 8 six tsâuk ntux thiêz 11 six tsâuk ntux hâur niêx hnuz. Iz chas ntơư, tsênhv muôx têx mông heik lol nas hloz, chuô lox tsi so thâuv qênhz pov muôx têx txơưr txar, ntux đuz nzông riêz nênhs..... Hâux lưv ntâu, tsuv thôngz sâu tsi so thiêz tsênhz mênhx uô trâu chor nênhs uô hâux lưv ziv muôx ntâu nuv đuô. Viv co zos têx mông paz truôx tuk trâu yênhx cxênhz lênhx pêx xênhv phax txar tâu têx riêz nênhs, tsi jông.

Têx phiv liv yax thiêz cux zos chor canr bôv uô hâux lưv nhoz no cêr cxơưx, chênhr zos qơư nhoz, chuôz zênhx phưx vưv uô hâux lưv tsi tâu muôx txâuk trơưk li tsưr ziv, siêz xar:

“Cur li meir tính tưz tâu zuôr kuôk no lok ntêr lơưv, chênhr zos li heik co cux njiz mê njik têx phiv liv thâuv uô hâux lưv, viv muôz tâu xor mông kênhz, tsi yuô trơưk tsưr ziv xar. Ntâu jiês tsuv krêz ntâu kror, cux krêz tsi tâu meir hlo”.

No cux zos niêv lâul Nguyễn Thị Tuyết Mai, uô hâux lưv hâur qơư njuôk ntux yar ntux nas Lào Cai luk heik:

“Hâur ntu cur uô hâux lưv nhoz no mak cux tâu yưv pênhr zuôr têx chuôz zênhx, taz sik tsi tâu muôx txâuk cxuô zav phưx vưv têx luôs hâux lưv uô hâur niêx hnuz. Meir tính muôx 02 luz pêz sir zôngv tâu 15 shông lok no lơưv. Cxuô luôs hâux lưv hâur yênhx hnuz li: Njuôk ntux yar ntux nas thiêz têx nuv txơưr đuô ziv hnuz ziv lês uô cov tâu truôx jông đuô, chênhr zos li co tsuv sir jos uô jông đuô têx hâux lưv chiê phưx vưv pêx xênhv, cux li xar cov  sơưr đơưk moz siêz txos đuô têx mông njuôk ntux li txơưr txar”.

Zơưv Trần Duy Hưng, Giám đốc qơư njuôk ntux yar ntux nas tỉnh Lào Cai heik pâuz, qơư no tâu cxiv tsa thâuv shông 2010 lok thiêz qir uô hâux lưv txix shông 2011. Txos nhiv no, ntâu côngz trênhx, qơư uz no tưz trâus puôk tsuôx, tsi truôx khor lơưv; têx meir tính phênhv ntâu zuôr thâuv shông 2012, 2013 lok.

Txơưv niêx shông, ngênhx cux zuôr nzir, taz sik nhiêx txiêx tsơưs viv li tsuôk zuôr tâu 1-2 luz yiêz xưz. Ntơưv qơư uô hâux lưv chênhr nhiv no muôx 6 lênhx canr bôv taz sik tsuôk muôx 3 gơưv meir tính zuôr txix shông 2022 thiêx jông zôngv, yuôr đuô li cux zos têx meir kuz. Txix têx chuôz zênhx kuz, qơư uô hâux lưv trâus puôk tsuôx ntâu, tsi khor truôx li heik sâuv tsi tiêk uô tuôr thênhv txos têx luôs hâux lưv, tsênhv uô trâu pâuz tsi tsênhz, tsi sei têx xor mông uz no..... Chor qơư njuôk ntux yar ntux nas hâur thax tsav lơưr muôx jông chuôz zênhx chiê phưx vưv uô hâux lưv, taz sik nhoz cấp tỉnh li lào Cai mak tsi muôx. Xar muôx tâu têx mông jông puôr lênhx tsuv zuôr chor sôr laov tưz đhâu qơư njuôk ntux yar ntux nas thax tsav lok sik T.Ư xưv lik, kho đuô, hok pêz tsênhv uô tsi tâu tâu têx li heik co. Zơưv Hưng heik: qơư njuôk ntux yar ntux nas tỉnh zos cơ quan T.Ư nhoz hâur thax tsav, viv li heik tsi tâu tỉnh muôz nhiêx txiêx paz, iz chas ntơư, pêz cux tsi muôx nhiêx yưv pênhr kho, zuôr nzir têx chuôz zênhx uz no phưx vưv uô hâux lưv.

“Lok sâuv têx meir, chuôz zênhx cux zos lav zôngv chiê phưx vưv uô hâux lưv xưz, hok taz por tsơưr lươngv mak tsuv zuôr nzir, bax yiêz, phênhv ntâu zos têx meir muôx Windows 10 tror zar sâuv”.

Hâur ntu tsênhv txov nhêv thiêz phiv liv zos li ntơư, chor nênhs uô hâux lưv njuôk ntux yar ntux nas nhoz Lào Cai cux tsênhv sir jos hâur yênhx hnuz hmo, khưx phưv phiv liv chiê uô tiêr têx luôs hâux lưv zok muôz. Lơưr zôngv têx meir tính yiêz, jông đuô phưx vưv uô hâux lưv zov chênhr, yuôr chor meir kuz cux lav zôngv uô lưv zav hâux lưv txơưr đuô.

Đros chor canr bôv nhoz no, puôr lênhx xar iz kro zôngx ziv li ntơư, taz sik co zos hâux lưv zov chênhr, cxuô cấp, hâu nov ntơưv qơư tsuv moz siêz paz chiê uô tâu jông đuô têx hâux lưv zok muôz hâur ntu zuôr txos./.

Đinh Tuấn-Riê Lâux cxeik, nhênhv

3 kror yiêz lok chế độ xênhz zus nhuôk trâu nênhs lox tôngv zos txir nênhx txix shông 2025

          Tul txir gôngr BHXH txưv zênhv, pox niêv nhoz tsêr cux tâu sơưv phênhv paz xênhz zus nhuôk:

          Chiê chuôz tsar BHXH txưv zênhv muôx ntâu lênhx nênhs cxaz chuôz, Chei BHXH shông 2024 muôx txux zôngv txix hnuz xiêz 1/7/2025 tưz cxaz nzir chế độ xênhz zus nhuôk lok hâur chính sách BHXH txưv zênhv trâu tas nro têx lênhx nênhs cxaz chuôz.

          Lơưr co, Grê 94 Chei BHXH 2024 cui tênhv, nênhs lox tôngv zos txir nênhx thâuv cxaz chuôz BHXH txưv zênhv muôx pox niêv xênhz zus nhuôk mak pox niêv cux tâu sơưv phênhv paz xênhz zus nhuôk.

          Li ntơưv, pox niêv tsi zuôr cxaz chuôz BHXH, tul txir cxaz chuôz BHXH txưv zênhv mak pox niêv cux zuôr tâu sơưv chế độ xênhz zus nhuôk. Phênhv tâu sơưv zos 2 tsov đeiv iz tul mê nhuôk lơưr Grê 95 Chei BHXH 2024.

          Tâu thor so nhoz tsêr tsoz phưz pox niêv thiêz mê nhuôk thâuv pox niêv xênhz zus nhuôk:

          Nhiv no, lơưr mục d, khoản 2, Grê 34 Chei BHXH 2014, six hơưv so hâux lưv sơuv chế độ xênhz zus nhuôk cui tênhv ntơưv khoản no tâu xav hâur six hơưv muôx nhos 30 hnuz txix hnuz pox niêv xênhz zus nhuôk.

          Taz sik, txix hnuz xiêz 1/7/2025, têx hnuz so hâux lưv sơưv chế độ xênhz zus nhuôk tsuv zos hâur six hơưv 60 hnuz txix hnuz pox niêv xênhz zus nhuôk. Lơưr co, 60 hnuz txix thâuv pox niêv xênhz zus nhuôk, lox tôngv zos txir nênhx cxaz chuôz BHXH tsuv so hâux lưv sơưv chế độ xênhz zus nhuôk đros six hơưv li đrav kaz:

          - So 5 hnuz uô hâux lưv thâuv pox niêv chiv chir xênhz zus.

          - So 7 hnuz uô hâux lưv thâuv pox niêv tsuv feik chiê muôz mê nhuôk lok sik xênhz zus mê nhuôk nzor tsơưs đuô 32 ciêz.

          - So 10 hnuz uô hâux lưv thâuv pox niêv xênhz 2 tul nhuôv nzeiz. Lox tôngv txir nênhx zuôr tâu so cxaz 3 hnuz (zos 13 hnuz) xav đros 1 lênhx mê nhuôk, xav txix tul nhuôk tiv 3 ndê muk đros pox niêv xênhz 3 tul nhuôv nzeiz.

          - So 14 hnuz uô hâux lưv thâuv pox niêv feik muôz 2 tul nhuôv nzeiz. Feik muôz 3 tul nhuôv nzeiz mak tâu so cxaz 3 hnuz xav trâu iz tul mê nhuôk txix tul nhuôk tiv 3 ndê muk.

          Phênhv sơưv chế độ xênhz zus nhuôk đros lox tôngv zos txir nênhx:

          Hâux lưv paz txưv 1 jiês thâuv pox niêv xênhz zus nhuôk, zos txâuk theox chênhv, lox tôngv zos txir nênhx tâu paz 1 jiês bâuv 2 jiês phênhv nhiêx shar cơ sở hâur hli pox niêv xênhz zus nhuôk trâu iz lênhx mê nhuôk.

          Nhiv no, phênhv nhiêx shar cơ sở tsênhv tâu cui tênhv zos 2,34 tsov đeiv iz luz hlik (txix hnuz xiêz 1/7/2024). Viv li, phênhv sơưv paz txưv 1 jiês đros lox tôngv zos txir nênhx muôx pox niêv xênhz zus nhuôk bâuv 2 jiês X nhiêx shar cơ sở = 2x2,23= 4,68 tsov đeiv./.

(Thu Thùy- Txâur Vax cxeik nhênhv)