Chor tỉnh faz Bắc muôx tsik txâuk cưk kriê ntơưr

Tưz hla trâu shông cơưv yiêz, taz sik Tsêr cơưv Phôv thôngz Mênhx cxưx niêv txir zus mor Cxênhx iz Lản Nhì Thàng, huyện ntus đriv Phong Thổ, tỉnh Lai Châu cux tsênhv njiz trâus ntâu kror phiv liv viv muôx tsik txâuk cưk kriê ntơưr. Tiv zix zos cưk kriê ntơưr chor môn luk Anh thiêz Tin học lơưr tsaz yênhx zoz zux phôv thông yiêz trâu chor shux xênhz lớp 3 hâur tsêr cơưv. Cưk kriê ntơưr Lò Văn Vương, Nênhs sêiz car tsêr cơưv Lản Nhì Thàng, puz pâuz: “Chor lớp 3 shông no muôx nzir chor môn cơưv zos Ngoại ngữ  thiêz Tin học. Nhiv no, tsêr cơưv tsênhv muôx tsik tâu txâuk cưk kriê ntơưr chiê kriê 2 môn no. Uô ntêx, pêz bax têx chuôz zênhx cxuô zav thiêz txuôk đros chor tsêr cơưv ntơưr haur huyện chiê tsưr tsix kriê trực tuyến; tso cưk kriê ntơưr muk cơưv nzir… Taz sik, viv zos shông xuz thơưx ciês kriz muô, viv li hâur ntu kriz uô mak uô chak cux zuôr njiz trâus phiv liv, tsuv muôx tsêr cơưv ntơưr thiêz yênhx lênhx cưk kriê ntơưr li têx sir jos”.

Ntơưv thax tsav faz Tây Têz qơưk, nganhx zoz zux huyện Mường Nhé, tỉnh Điện Biên cux njiz ntâu kror phiv liv viv muôx tsik tâu txâuk 280 ntâu lênhx cưk kriê ntơưr. Nhiv no huyện tsênhv uô ntâuz ntơưr chiê xêir zuôr nzir 74 lênhx cưk kriê ntơưr; taz sik txơưv xêir zuôr tâu lok huyện cux tsênhv muôx tsik tâu txâuk 200 ntâu lênhx cưk kriê ntơưr thiêz, tiv zix zos nhoz môn Tin học thiêz Ngoại ngữ. zơưv Phạm Thiết Chùy, Trưởng phongx Zoz zux huyện Mường Nhé, tỉnh Điện Biên puz pâuz: “Chiê taz por kriê ntơưr hâur ntu zuôr txos, phongx tưz cxiv tsa tsưr ziv muôz trâu Ủy ban huyện tso chêi sir sôngv tsik so chor cưk kriê ntơưr nhiv no muôx; uô lơưr kriê nzir, kriê ntơưv ntâu luz tsêr cơưv, paz trâu chor tsêr cơưv ntơưr muôx tsik tâu txâuk. Cov shông cơưv yiêz no tax tâu chor cưk kriê chiê kriê ntơưr pêv lớp; taz por tsơưs tiv zix iz tsêr cơưv ntơưr muôx 1 lênhx cưk kriê Tin học, hok luk Anh mak zuôr chiê sik hlôngr chiê kriê ntơưr. Muk ntêr, mak lok six vav txos cxuô cấp tsov cưv txos thiêz cxaz nzir chor cưk kriê ntơưr trâu huyện, chiê taz por trâu côngz xưv kriê ntơưr trâu chor shux xênhz cov huv zos hnuz nhôngs…”

Lơưr thôngz sâu, 5 tỉnh Tây Bắc zos Sơn La, Lai Châu, Điện Biên, Yên Bái thiêz Lào Cai nhiv no xav mak iz tỉnh tsênhv muôx tsik tâu txâuk nhos 1.000 lênhx cưk kriê ntơưr nhoz tas nro chor cấp cơưv. Hâur co, phênhv ntâu zos muôx tsik tâu txâuk chor cưk kriê ntơưr kriê môn luk Anh thiêz Tin học phưx vưv tsaz yênhx zoz zux phôv thông yiêz. Iz zav li Sơn La muôx tsik tâu txâuk 300 ntâu lênhx cưk kriê ntơưr, Lai Châu tsik tâu txâuk xar muôx 170 lênhx cưk kriê ntơưr, Điện Biên muôx tsik tâu txâuk 150 lênhx cưk kriê nhoz 2 môn cơưv no… hâur hêik pâuz tổng kết shông cơưv 2021-2022, Bôv Zo zux jênhv tiêk, chor cưk kriê ntơưr tax tsik tâu tâu Tsaz yênhx zoz zux phôv thôngx 2018 lơưr cui tênhv; iz cxiê thax tsav qơư tsênhv tsik tâu pâuz uô li chak hâur hâux lưv xêir zuôr. No zos têx kror muôx yưv tưz tsik zos ntơưv têx tỉnh Tây Bắc xưz; taz sik chiê muôx tâu tsưr ziv đơưk kho kror hâux lưv no mak cux tsik zos zôngx ziv.

Pos Điêu Thị Dân, Phưv Giám đốc Sở Zoz zux tỉnh Sơn La puz pâuz, tỉnh tsênhv kriz uô ntâu tsưr ziv chiê đơưk kho qênhx shênhx no. Uô ntêx zos taz por 100% chor shux xênhz lớp 3 sâuv thax tsav tâu cơưv 2 môn luk Anh thiêz Tin học lơưr tsaz yênhx tưz tso tơưv: “Sở tưz cơưv sêiz lax, thôngx ziv đros têx huyện, thành phố tsưr ziv tsêx trung chiê  chor shux xênhz kriê luk Anh, Tin học nhiv no muôx hâur têx tsêr cơưv ntơưr sâuv thax tsav sir jos uô hâux lưv; Chiê chor cưk kriê ntơưr kriê trâu cxuô cấp, têx tsêr cơưv ntơưr thôngz đhâu tsưr ziv kriê ciês ntơưr đros trâu kriê trực tuyến; sir jos uô hâux lưv kriê nzir trâu chor cưk kriê ntơưr kriê Tin học lơưr Bôv Zoz zux li cuêz tênhv”.

Kaz hli 7 nhiv kruôr đhâu, Bôv Chinhr triv tưz cuêz tênhv chiê xêir zuôr nzir 65.980 lênhx cưk kriê ntơưr hâur ntu txix 2022 txos shông 2026; ciês shông cơưv 2022-2023 no, tas nro têz qơưk tâu xêir zuôr nzir 27.800 ntâu lênhx cưk kriê ntơưr cxênhx nhuôs zâu, phôv thông công lập. Xor mông no tsênhv tsênhz sos iz kror jông thiêz shir phaz lox trâu têx tỉnh Tây Bắc. Cxuô thax tsav qơư tsênhv sir jos kriz uô tsưr ziv xêir zuôr nzir chor cưk kriê ntơưr trơưk li Bôv Zoz zux tưz kruôz kriê. Zơưv Đinh Trung Tuấn, Giám đốc Sở Zoz zux tỉnh Lai Châu puz pâuz: “Khov trâu biên chế tâu xêir zuôr chor cưk kriê ntơưr, nganhx chox kriê cxuô taz viv qênhz shuôk, hêik pâuz xêir zuôr cov txâuk chor cưk kriê ntơưr li thênhv siêz tưz hêik pâuz. Tiv zix zos tsov cưv txos xêir zuôr chor cưk kriê ntơưr kriê têx môn yiêz thiêz chor môn tsênhv muôx tsik tâu txâuk chor cưk kriê ntơưr chôngz. Hâur ntu xêir zuôr, kriz uô têx tsưr ziv zaz zâuv chor cưk kriê ntơưr li: hêik pâuz, yax kriê, sik côngv đros chor tsêr cơưv đại học chiê muôx chôngz lênhx nênhs pâuz txos thiêz tuôx trâu Lai Châu. Thôngx cxix, tsov cưv txos taz por cov  jông tiv zix trâu chor cưk kriê ntơưr lok qơư nox nhoz, uô hâux lưv, têx tsênhv chêi; taz por muôx tâu tênhv qơư uô hâux lưv jông chiê chor cưk kriê nơưr tso siêz thiêz sir jos uô côngz xưv”.

Txơưv yuôr ntâu phiv liv, taz sik txos trâu têx hnuz no, cxuô luz tsêr cơưv nhoz thax tsav tox siêz faz Bắc tưz bax tâu cxuô zav hla trâu shông cơưv yiêz 2022-2023 zos đrêiv Bộ zoz zux luôs hâux lưv tso tơưv./.

(TTTB-Lik Thox cxêik nhênhv)

Cxiz uô sei luôs hâux lưv cxax yuôx vắc xin phax Covid-19

Trơưk li têx lênhx hlôngr njêx muôs Viện vêv xênhz dịch tễ T.Ư, txos iz jiês no, chor nênhs txix 18 tror zar sâuv cxax yuôx vắc xin phax tar moz Covid-19 tax zuôr xar 76%, côngz tiv 4 tax 70%, têx lênhx txix 12 txos 17 shông ntâu cxax côngz tiv 3 tax 48%. Lar heik zos têx nhuôs zâu txix 5-11 shông ntâu cxax côngz tiv iz tax 80%, côngz tiv 2 tax 51%, hâur co muôx ntâu tỉnh, TP chor nênhs cxax côngz tiv 2 tsơưs đuô 40% li: Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, đà Nẵng, đắc Lắc, Khánh Hoà…. Nhiv no cxuô thax tsav qơư tsênhv tror đas cir cxax yuôx vắc xin txix nhiv no txos kaz shông, xav hur si muôx nhos 21 tsov côngz, tsơưs đuô lok six ntâu pir li têx lênhx nênhs tsi tâu cxax. Kror no uô trâu luôs hâux lưv njuôk xav, bax tsês têx yuôx vắc xin njiz trâul phiv liv.

Chiê cxiz sei cxax yuôx phax phôngz moz, Phưv giáo sư Tiến sỹ Nguyễn Thị Liên Hương, Thứ trưởng Bộ y tế heik pâuz, Bộ tsênhv heik Sở Y tế cxuô thax tsav qơư hux jos đros Sở zoz zux cxiz sei cxax yuôx phax phôngz moz trâu têx nhuôs zâu txix 5-11 shông ntâu hâur hli 8-9/2022 thiêz cxax côngz tiv 3, tiv 4 trâu têx lênhx txix 12 shông txos 17 shông ntâu cov tiêr lok 3 luz hlik txix hli 7-9/2022 ciês thâuv têx nhuôs tror tuôx tsêr cơưv, cơưv ntơưr. Cxax côngz tiv 3, tiv 4 trâu têx lênhx txix 18 shông tror zar sâuv, lar heik zos chor nênhs uô hâux lưv nhoz têx thax tsav công nghiệp, canr bôv uô hâux lưv seiz njuôk shuôs kho moz gênhk, lưv lươngv công an, tuz lênhv, cưk kriê  ntơưr….khênhr chuôs njiz, nhoz jê đros ntâu lênhx nênhs; sir jos qênhz shuôs, seiz car lênhx nênhs, cxiz sei cxax yuôx phax phôngz moz côngz tiv 3 trâu chôngz lênhx ntâu tus tax 90% ntâu: “Têx tỉnh tưz tax txix 80% puôr lênhx sir jos uô cov tâu trơưk li tỉnh tsưr ziv choz txix 90-95%, hok têx tỉnh cxax tâu tsơưs tsuv yênhx lix têx đoanx côngz xưv chiê qênhz yuôx, seiz kaz, cxiz uô luôs hâux lưv co”.

Lok sâuv côngz têx yuôx vắc xin, trơưk li njuôk xav lok hli 9 zuôr txos, Việt Nam zuôr lênhk txeik 7.8 tsov côngz yuôx vắc xin chơưv paz cxax phax phôngz moz trâu têx lênhx txix 12 shông tror zars âuv, hâur co 1,2 côngz Pfizer txix COVAX, 4,2 tsov côngz Pfizer txix Chính phủ Ôxtrâylia muôz paz đhâu UNICEF, 2,36 tsov côngz AZ txix VNVC. Đros trâu six hơưv no, Việt Nam cux zuôr lênhk txeik zuôr xar iz tsov côngz vắc xin chơưv paz cxax trâu têx nhuôs zâu txix 5-11 shông ntâu txix COVAX thiêz ASEAN.

Trơưk li têx cơ quan lês car uô đreiv têx nuv heik sâuv, đhâu thâuv cxax txâuk têx yuôx phax phôngz moz (côngz tiv iz thiêz côngz tiv 2) mak muôx têx tsưx phưv tâu đas jos 80% ntâu, đhâu 3-6 luz hlik zuôr txo grêk jux juk, phax tir thêir tsi yuô tâu têx caz mozấutuôk tâu 50% (lar heik zos moz Omicron). Zos cxax côngz tiv 3 zuôr paz đas jos tâu 70% taz sik cux txo grêk jux juk txix hli tiv 4 txos hli tiv 6 yuôr muôx 30%. Chênhr viv li zos tsi cxax côngz tiv 4 mak paz tsưx phưv tsi tâu sơưr đơưk đas jos, thâuv co zuôr tror jông iz zav li tsi tâu cxax têx yuôx phax phôngz moz, zos muôx têx caz moz yiêz Covid-19 huôv xênhz zuôr zôngx ziv trâul moz hnhar thiêz tuôs./.

(VOV-SK&ĐS-Riê Lâux cxeik, nhênhv)