Hâux lưv mê, muôx liv lox trâu thax tsav tsôngv box txov nhêv nhoz Lai Châu

Xã txov nhêv Trung Chải, huyện Nậm Nhùn, tỉnh Lai Châu muôx 300 ntâu chuôz zis pêx xênhv, 1.600 lênhx nênhs, phênhv ntâu zos Hmôngz thiêz heir nênhs Mảng uô nênhx nhoz, chor chuôz zis pluôs tsênhv yuôr 65% ntâu.

Kaz shông 2021, txix dưv anr “Muôz nôngz keiz trâu px tu zus đros trâu muôz nôngz tâuz đas trâu pêx xênhv chos”, 20 chuôz zis pêx xênhv hâur thax tsav tưz tâu têz qơưs muôz 2 cxênhz ntâu tus nôngz keiz, paz krâur, yuôx vắc xin phax phôngz moz ơưk, yuôx tsuôs tuô lov caz moz trâu têx qơư tu zus thiêz tâu heik kriê tsưr ziv tu cov chor keiz hloz lox, muôx cxaz nzir grêix trâu pluôk nox hâur chuôz zis. Ciês jiês paz max xuz thơưx, luôs hâux lưv co tưz uô tâu jông trơưk li tsưr ziv xar; iz cxiê chuôz zis zôngv tsi tas, lơưr tưz muôs têx tus trâu tuz luôv chiê muôx nhiêx txiêx tror zuôr keiz lok zus, huôv tsar kinh tế chuôz zis. Niêv lâul Sìn Thị Bình, nhoz jok Nậm Nó 1, xã Trung Chải, huyện Nậm Nhùn heik: “Nhiv no têz qơưk cux muôz ntâu nôngz keiz trâu pêz zus, viv li pêz tưz uô qơư thiêz tơưk tênhz cov sor trâu keiz, muôz keiz nox cxix cxuô têx krâur chiê hloz lox jông”.

Txix iz tsaz yênhx đros tsưr ziv xar, hlôngr puôk nox niêx hnuz trâu têx chuôz zis pluôs, txov nhêv, nhiv no thâuv tâu krêz đar qơư tu zus, uô tâu trơưk siêz xar, tưz paz gra siêz tsôngv pêx xênhv txux chi, tsưr ziv jênhv pâuz lok huôv tsar uô nox uô hnar chiê hla đhâu yeiz pluôs. Zơưv Lò A Tư, Chủ tịch Ủy ban xã Trung Chải, huyện Nậm Nhùn heik pâuz: “Txix têx tsưr tsix taz viv cêr moz siêz txos, nhiv no tsôngv niêv txir lax pêx xênhv tưz pâuz tâu têx zov chênhr thiêz tsưr ziv huôv tsar uô nox chiê hla đhâu cêr txov hâur ntu zuôr txos. Đhâu thâuv huôv tsar uô tâu, xã cux tưz heik trâu huyện, tỉnh muôz jông six hơưv paz max pêx xênhv chiê hla đhâu cêr pluôs hâur ntu zuôr txos”.

Dưv anr “Muôz nôngz keiz trâu pêx xênhv tu zus thiêz muôz nôngz tâuz đas trâu pêx xênhv chos” reik đros tsaz yênhx “tsi yuôr chuôz zis tưs trâul yeiz” tưz tâu fuô uô ntơưv ntâu thax tsav txov nhêv hâur thax tsav tỉnh Lai Châu txix shông 2019. Tsaz yênhx sir jos paz max têx chuôz zis muôx nhuôs zâu tsi tâu muôx 2 shông, pox niêv xênhz tuz ci hâur chêr thiêz têx chuôz zis pluôs, chuôz zis zuôr xar pluôs. Txix dưv anr têx pênhr paz, pêx xênhv tưz huôv tsar uô ntâu xiv huv kôngz nuv, jux juk gra siêz phênhv sâu tâu, luz nênhx. Zơưv Nguyễn Duy Sơn, Chi cục tsar Chi cục Huôv tsar tox siêz, Sở Kôngz nuv thiêz huôv tsar tox siêz tỉnh Lai Châu heik pâuz: “Hâur ntu zuôr txos, chiê uô jông tsaz yênhx no, pêz zuôr tror nhênhz chơưv trâu cxuô cấp, cxuô ngênhx chiê fuô uô têx faz tsưr ziv, cxiz pêx xênhv uô lơưr tsưr ziv huôv tsar nox yiêz. Iz chas ntơư, đrâuv gra siêz pêx xênhv txux chi tsưr ziv thôngz đhâu têx jiês cơưv, yax kriê, pêz zuôr hu zâuv têx pênhr jos chiê uô li chas cov fuô uô tâu jông”.

Muôx têx, no zos nuv uô mê taz sik tưz muôx liv lok six lox, thâuv fuô uô tâu jông, paz hlôngr yiêz tsôngv box tsưr ziv huôv tsar uô nox uô hnar; cxơưz đas jos chiê tsôngv niêv txir lax pêx xênhv sir jos txo grêk cêr yeiz pluôs, uô bluô nux sâuv chênhr zuk li jêx jok, qơư nhoz./.

Khắc Kiên-Riê Lâux cxeik, nhênhv

Sơn La xưv lik truôx jông nênhs tsar yêz tuôv hâuk chơưr bia cxaz chuôz zoz thôngz

Txuz hâux lưv xưv bluô lênhx pox niêv chêix yêz tuôv hâuk chơưr bia ntơưv huyện Yên Châu, tỉnh Sơn La nhiv kruôr đhâu tsik zos lênhx nênhs xuz thơưx ciês sâuv thax tsav trâus qênhz yuôx kror uô cxâuv no. Ntu đhâu, lưx lươngv cảnh sát zoz thôngz Sơn La tưz chuôz cxaz qênhz yuôx tas nro chor yêz cxaz chuôz zoz thôngz, hâur co muôx yêz tuôv thiêz yêz tuôv tênhv. Zơưv Vũ Đình Nhị, nhoz phường Tô Hiệu, thành phố Sơn La zos lênhx nênhs tsik so chêix yêz tuôv cxaz chuôz zoz thôngz, taz sik thâuv ntêx no zơưv pâuz tsik tâu tsênhz txos têx cui tênhv xưv bluô trâu zav yêz no, txos thâuv lưx lươngv muôx vax huôv kriz uô qênhz yuôx hâuk chơưr bia thiêz yax kriê zơưv thiêx pâuz: “Cur pâuz tsik tâu tsênhz txos cui tênhv xưv bluô nênhs chêix yêz tuôv hâuk chơưr bia, tsuôk pâuz tiêk têx yêz lox mak thiêx trâus xưv bluô xưz. Hnuz no cur thiêx nhiv kruôr pâuz, cux uô tsâus chor lưx lươngv muôx vax huôv tưz yax kriê chiê cur pâuz tâu, tsik uô cxâuv chêi. Thiêz cur cux tsik hâuk chơưr bia thâuv chêix yêz tuôv, tsuôk zos nhoz tsêr mak thiêx hâuk mê njil xưz”.

Chinhr phuv li Nghị định 100 shông 2019 thiêz Nghị định 123 shông 2021 kho đuô, cxaz nzir iz cxiê grê trâu têx nghị định cui tênhv xưv bluô uô cxâuv hành chính hâur hâux lưv hàng hải; zoz thôngz cêr ar, cêr hlâu; yêz za tưz cui tênhv tsênhz mênhx hâux lưv xưv bluô nênhs tsar yêz cxaz chuôz zoz thôngz hâuk chơưr bia, hâur co muôx yêz tuôv, bluô nhiêx txiêx 80.000-600.000 đêiv lơưr têx uô cxâuv. Kror chor lưx lươngv muôx vax huôv xưv lik truôx jông chor nênhs uô cxâuv, xav tas nro nênhs tsar yêz tuôv zos hâuk chơưr bia tâu pêx xênhv nhoz thành phố Sơn La thôngx ziv paz. Niêv tix Trần Ngọc Lâm nhoz phường Quyết Thắng, thành phố Sơn La hêik pâuz: “Cur lok six thôngx ziv đros xưv lik têx uô cxâuv trơưk cui tênhv, viv txơưv zav yêz cxaz chuôz zoz thôngz tưs cux li xưz, xav tas nro yêz  tuôv, zos tiêk nênhs chêix yêz tuôv hâuk chơưr bia thiêz kâus lơưv mak cux zuôr uô phiv liv txos trâu chor nênhs cxaz chuôz zoz thôngz txơưr đuô”.

Ntu đhâu, phòng Cảnh sát zoz thôngz, Công an tỉnh Sơn La thiêz đội Cảnh sát zoz thôngz – ngaz tuk, Công an têx huyện, thành phố tưz kriz uô qênhz yuôx yênhx hnuz hmo; kriz uô txix ntâu tsưr ziv uô hâux lưv chiê pov, xưv lik truôx chor nênhs tsar yêz cxaz chuôz zoz thôngz uô cxauv lok hâuk chơưr bia. Đros co zos tsêx trung xưv lik têx kror uô cxâuv li sir zôngv têx zav tsơưr muôx zênhk, zax zênhz thâuv tsar yêz cxaz chuôz zoz thôngz zuôr zôngx ziv uô muôx yưv txiêz nanv, chêix yêz muk chênhr, siz huôk cêr…

Thiếu tá Bùi Ngọc Bé, đôiv tsar Đôiv Cảnh sát zoz thôngz – ngaz tuk, Công an thành phố Sơn La puz pâuz: “Txix thâuv ntêx txos nhiv no pêz tưz qênhz yuôx, xưv lik chor nênhs tsar yêz tuôv, yêz tuôv tênhv hâuk chơưr bia. Đros chox kriê cov xưv lik truôx thiêz tsik muôx qơư txưr, pêz zuôr kriz uô qênhz yuôx truôx jông; tsưr ziv zos paz uô cov pêx xênhv pâuz tsênhz zos tưz hâuk chơưr bia lơưv mak tsik tsuv tsar yêz. Khov co mak côngz xưv taz por ngaz tuk zoz thôngz tâu uô truôx jông đuô, chor txuz txiêz nanv, yêz sik yiêr, siz đrâu sâuv thax tsav tâu txo grêk tsơưs ntâu”.

Txix hâur shôngk shông txos nhiv no, Đôiv Cảnh sát zoz thôngz – ngaz tuk, Công an thành phố Sơn La tưz tsưr tsix muôx 730 ntâu jiês qênhz yuôx, đros muôx 2.100 ntâu lênhx canr bôv Cảnh sát cxaz chuôz. Đhâu co tưz uô ntâuz ntơưr xưv lik muôx 630 ntâu lênhx nênhs uô cxâuv, hâur co uô ntâuz ntơưr xưv lik têx uô cxâuv cik txos hâuk chơưr bia xar muôx 280 lênhx nênhs.

Đội cux chuôz cxaz yax kriê đêz đar txos trâu pêx xênhv pâuz lok chêi zoz thôngz cêr ar; Chinhr phuv li Nghị định 100 shông 2019 thiêz Nghị định 123 shông 2021 kho đuô iz cxiê grê thiêz têx kror uô cxâuv zos qir tiv uô muôx yưv txiêz nanv zoz thôngz; tsưr tsix trâu shux xênhz sâuv thax tsav cir jênhv đros shux xênhz niêv txir, tsêr cơưv ntơưr lok hâux lưv tsar yêz cxaz chuôz zoz thôngz tsik uô cxâuv têx cêr chêi zoz thôngz, hâur co muôx hâuk chơưr bia; cxiv uô têx ntâuz ntơưr cxuô zav xa trâu chinhr quyền cxuô thax tsav qơư, têx cơ quan, đoanx thêv sâuv thax tsav chiê yax kriê, gra siêz jênhv pâuz trâu pêx xênhv…./.

Long Hạnh-Lik Thox cxêik nhênhv