Tsôngv px cxuô hêir nênhs thax tsav faz Tây Nguyên huôv tsar truôx txux chi, vênhx huôv đhiê pax vuôs-sênhr chêr

Ntơưv yar tiêx tsêr côngv thôngx jos Ky, phường Thành Nhất, tỉnh Đắk Lắk, hêir nênhs Ê Đê 10 ntâu lênhx hluôk tuz, hluôk nxêik tsênhv shir phaz lul cơưv shâuv têx txux chi, sênhr chêr, đhiê pax vuôs “Chim grứ”. Luk Ê Đê, Grứ zos nôngs liêx, nôngs lur za sâuv iz nta ntux. Njiêz luk sênhr chêr, đhiê pax vuôs tâu nthuôr uô cêr lov jêv hâur têx hnuz kriz ntênhk hội, ntênhk txi côngv, ntênhk tso plis, tso lênhx nênhs tâu tas siv nênhx muk thơưx thiêz, pox côngz zơưv côngz thiêz thor njux plis  phôngv jông trâu chor tsênhv uô nênhx nhoz muôx luz nênhx tsâu sor. Tus muôv H Wanna Ktul, nhoz jos Ky, phường Thành Nhất phêiz kênh:

“Sênhr chêr, đhiê pax vuôspir li nôngs liêx, nôngs lur za cux phiv liv cơưs, zos zuk oz cxêik têk uô tsik huv đros, oz cxêik têk tsâus lênhs hênhr. Chênhr zos li hêik ntơư, uô ntêx pêz tsuv cơưv shâuv đhiê cơư tơư, đhâu co pêz thiêx muôz oz cxêik têk uô cov huv đros pir li nôngs liêx, nôngs lur za”.

Đros trâu hêir nênhs Ê Đê, cxuô hêir nênhs thax tsav faz Tây Nguyên cux li têx txux chi sênhr chêr, đhiê pax vuôs cxôngx nzor, cux tâu nthuôr uô cêr lov jêv hâur têx hnuz kriz ntênhk hội đros trâu têx suôz đruôk tôngx, cxêz tôngx, chơưx xơưk. Hâur iz hêir nênhs, nhiêk muôx nhiêk txux chi sênhr chêr, đhiê pax vuôs jông txơưr tsik siz thôngx. Zơưv Tiến sĩ Lương Thanh Sơn, kuz giám đốc sêiz car qơư tsês cxuô chuôz zênhx chuôz tav cxôngx nzor tỉnh Đắk Lắk hêik pâuz:

“Cxuô hêir nênhs thax tsav faz Tây Nguyên têx txux chi, đhiê pax vuôs, sênhr chêr cux huôv tsar huv đros luz nênhx khưr uô kôngz lôngk, nox nhoz muk lok hâur niêx hnuz. Đros co, cux muôx iz cxiê txux chi, sênhr chêr, đhiê pax vuôs muôx njiêz luk hêik txos cêr gâux cêr đrâus, hêik txos tox trôngz câuv har….”

Trơưk li zơưv Vũ Lân, Chi hội tsar Chi hội vênhx huôv Việt Nam ntơưv tỉnh Đắk Lắk, txux chi sênhr chêr, đhiê pax vuôs cux uô txuôk đros cxuô hêir nênhs sđ têx cêr đaz cêr kruô cxôngx nzor, taz sik nhiv no, ntux txux chi sênhr chêr, đhiê pax vuôs đrav ntêx tưz trâus pôngz plox lơưv jux juk.

Chênhr zos li hêik ntơư, chiê tuôr tâu tsês thiêz huôv tsar cov tâu truôx zuk hêir nênhs têx txux chi, vênhx huôv jông cxôngx nzor muôx đros đrêiv hâur luz nênhx niêx hnuz, ngênhx vênhx huôv tỉnh Đắk Lắk tưz kriz ntâu jiês tưr nthuôr uô cêr lov jêv, sênhr chêr, đhiê pax vuôs cxôngx nzor, chiê cxơưz cxiz fâuv hluôk sđ tror zok nriêr, tuôr tsês zuk hêir nênhs têx txux chi, vênhx huôv jông đrav ntêx tsik chiê pôngz plox. Pos Niê Thanh Mai, Chủ tịch Hội vênhx huôv tỉnh Đắk Lắk hêik pâuz:

“Đhâu cơưv shâuv, pêz cux pov tâu tiêk, têx txux chi, vênhx huôv đhiê pax vuôs, sênhr chêr cxôngx nzor, chor hluôk nhiv no pâuz tsênhz lok zuk hêir nênhs têx txux chi tsiv grê tsik chiê pôngz plox”.

Txix têx lớp kriê cơưv no, chênhr zos paz cxơưz cxiz tsôngv tuz nxêik hluôk sđ tsuv huôv tsar truôx zuk hêir nênhs têx txux chi, vênhx huôv jông cov muôx đros đrêiv hâur luz nênhx tsik chiê pôngz plox. Tus muôv H Huyền Mlô,  nhoz jos M’Oa, xã Ea Kar, tỉnh Đắk Lắk shir phaz lul hêik pâuz:

“Trơưk li cur xav, zuk hêir nênhs têx txux chi, vênhx huôv jông muôx oz kror zov chênhr li đrav kaz: Iz zos suôz sênhr hêik cưr cxiêx, oz zos sênhr chêr, đhiê pax vuôs cxôngx nzor, zos oz kro zov chênhr. Cur cux zos iz lênhx tuôr tsês tâu têx txux chi, vênhx huôv jông co thiêz cur cux xar njôngr, chor hluôk nhiv no tsuv đros khơưk tsês zuk hêir nênhs têx txux chi, vênhx huôv jông đros đrêiv hâur luz nênhx”.

Hâur ntu têz qơưs hlôngr yiêz nhiv no, cxuô heir nênhs tsơưs têx txux chi, vênhx huôv jông cxôngx nzor chuôs li tưz trâus pôngz plox lơưv jux juk, chênhr zos li hêik ntơư, tsôngv tuz nxêik hluôk sđ tsuv sik côngv tsưr ziv, đas jos đros zok nriêr zuk hêir nênhs têx txux chi, vênhx huôv jông cxôngx nzor cov muôx đros đrêiv hâur luz nênhx tsik chiê pôngz plox./.

                                     Tsu cxêik nhênhv-H Xíu/VOV-Tây Nguyên

Cuôv Xênhv Hav tuôr tsês chiê têx vênhx huôv mênhx cxưx đhâu tsưr ziv huôv tsar du lịch côngv thôngx

Tuôx trâu homestay A Của, kror tsôngv kruô njiê pov xuz thơưx zos muôx têx luz tsêr zâu nhoz plox pliês hâur chor har ntông đros muôx ntâu têx đrox tsuôs chiv xênhz thiêz têx qơư jông jav; đuô thiêz, tsôngv kruô tsênhv tâu nhoz so, ndis sêiz txos tsôngv box mênhx cxưx Hmôngz têx trôngz têz yuôx zêx thiêz chor jêx jok. Lênhx kruô Lea Auerbach, txix Ô-xtrây-li-a tuôx hêik pâuz:

“Têx đros tsuôs chiv xênhz thiêz lênhx nênhs nhoz ntơưv no lok six jông, txơưv nhiv kruôr nhoz ntơưv no muôx 2 hnuz taz sik cur pov lok six nhiêv, chor nhuôv nxêik hnar têx tsôngk yo mênhx cxưx thâuv pov pêz mak puôr lênhx tsa têk trâu pêz hur si. Chor nênhs nhoz no têx zav nox cux muôx ntâu zav thiêz lok six kaz. Tsênhv tsênhz, Mộc Châu tưz uô trâu pêz pov muôx ntâu kror lok six jông txơưr đuô têx têz qơưk pêz tưz muk đhâu”.

Homestay A Của nhiv no txâuk trâu 30 lênhx kruô nhoz so iz hnuz, chor qơư nhoz so, qar pư tâu uô jông xưk li cxôngx nzor txix têx zav sưv jê đros tênhv qơư; hâur qơư nhoz mak tâu uô lok six jông thiêz muôx cxix cxuô zav trâu tsôngv kruô tuôx nhoz so sỉ zôngv.

Txos thâuv tsâuk ntux, ntơưv no muôx ntâu kror dịch vuv jông, paz trâu tsôngv kruô tâu sêiz pov thiêz nriêr pâuz tâu txos tsôngv box mênhx cxưx Hmôngz têx vênhx huôv jông li: đhiê kênhx, uô ntâuz trâus lâus… đros muôx têx zav nox txix buô hmôngz, kêiz đuz grêis, chơưr poz cưk…

Đhâu 6 shông ntâu huôx tôngv, homestay A Của iz shông tok muôx 1.000 ntâu lênhx kruô du lịch hâur thiêz đrâuv têz qơưk tuôx nhoz so, ndis shuôk, uô si, paz trâu chuôz zis muôx tâu phênhv sâu truôx. Tix lâus Cuôv Xênhv Hav, tsưr homestay A Của hêik pâuz:

“Txix thâuv hlôngr chos ntông nox txir chiê uô dịch vuv du lịch côngv thôngx, cur thiêz chuôz zis tưz muôx nzir phênhv sâu. Ủy ban thị trấn, huyện cux paz hâur hâux lưv maketing, piêr txos trâu tsôngv kruô, têx fôngx zưs hâur thiêz đrâuv têz qơưk pâuz txos lok six ntâu”.

Lơưr pos Nguyễn Thị Hoa, Phưv Chủ tịch Ủy ban phường Mộc Châu, tỉnh Sơn La, chiê paz trâu chor hluôk nênhs li Cuôv Xênhv Hav thiêz chor chuôz zis kinh doanh du lịch côngv thôngx, thax tsav qơư tưz thiêz tsênhv sir jos kriz uô têz qơưk chor tsaz yênhx, tiv zix zos têz qơưk tsaz yênhx paz huôv tsar kinh têr-xar hôiv thax tsav tsôngv box mênhx cxưx tsơưs nênhs thiêz tox siêz, txix co paz trâu chor ziv chuôz zis tâu cơưv shâuv nzir têx tsưr ziv chênhz zênhv, tâu buôs ti têx pênhr txêik nhiêx liv kik, tâu paz yax mông, piêr kriê têx vênhx huôv jông txos trâu têx fôngx zưs, tsôngv kruô nhoz đêz jê pâuz txos:

“Iz chas co têx tsêr cxôngx nzor, lok sik têx tsôngk yo cxôngx nzor tâu phuôx huiz siêz tiv zix; đros co pêz tsưr tsix lok six ntâu lớp kriê, txix tsưr ziv tok kruô, txos uô jâuz mor nox phưx vưv trâu tsôngv kruô cov pox nhuôs muôx cxix cxuô têx tsưr ziv, txux chi; pêz cux kriz ntâu lớp kriê hêik luk Anh hâur têx jêx jok, viv li nhiv no pox nhuôs cux tưz thav tâu đros chor kruô saz đrâuv têz qơưk, cux li sâuv chor trang mạng xar hôiv pox nhuôs cux tưz zaz zâuv tâu tsôngv kruô tuôx ndis shuôk, uô si ntơưv zuk jêx jok”.

Tix lâus Cuôv Xênhv Hav li tsưr ziv du lịch côngv thôngx tưz tsik zos paz huôv tsar kinh têr chuôz zis, paz muôx tâu iz kror qơư ndis shuôk, uô si, nriêr pâuz jông mak tsênhv zos paz piêr lok lênhx nênhs nhoz Mộc Châu li têx cêr nênhx vênhx huôv jông txos trâu têx fôngx zưs hâur thiêz đrâuv têz qơưk pâuz txos./.

Trấn Long-Lik Thox cxêik nhênhv