Hâur shôngk shông tuôx trâu jok Cho nox njuôs shôngz iêz

Txix thâuv ntêx lok nênhs Cho khênhr muôz têx shôngz iêz uô tsêr nhoz, viv li zav shôngz no tâu tsôngv box lok six seiz hloz txos. Chênhr viv li hâur têx hnuz tsiêz, hnuz ntênhs, njuôs iêz zos zav thâuv tưs tưz zuôr tsuv muôx hâur pluôk nox, têx chês shôngz, njik shôngz iêz cux khênhr tâu tsôngv box txiêr lok qêz tsêr, qêz nkhơưz thâuv txos iz luz tsiêz. Zơưv Tặng Văn Dần, nhoz jok Piềng Sàng, xã Phiêng Luông, huyệ Mộc Châu, tỉnh Sơn La heik:

“Njuôs iêz zos iz zav muôx đrêiv hâur tsôngv box tox siêz luz nênhx, zos tsôngv box nhoz no li iz zav nox hâur niêx hnuz. Nhoz tox siêz, thâuv tưs njuôs iêz tuôx zos txos cheix ntux lok nas krêz yiêz, uô têx blôngx hmaz blôngx ntông hlar jov jơưk, tsôngv pêx xênhv qir muk uô liêx têz, bax chiv kôngz yiêz”.

Njuôs iêz khênhr tuôx txix thâuv luz 12 hlik hli ntux shông uô ntêx tax txos tas luz 4 hlik hli ntux shông tov kaz hâur niêx shông, taz sik njuôs iêz nox kaz đuô hur si zos chor njuôs thâuv luz iz hlik hli ntux, nhiv kruôr tuôx yưv sâuv bông ar. Thâuv lor tsuv khơưz cov toz thiêx tâu luz hâur pâuk njuôs kaz jiz.

Têx njuôs lor tâu gra lok uô yênhx ntâu zav nox kaz, uô shơư trâu cxuô zav jâuz, txux lov, grêix….tsi thôngx li chor lâul thâuv ntêx zos muôz chi, hâuk, ciz. Txơưv zuôr muôz uô ntâu zav nox nhiêk txơưr nhiêk li heik sâuv lok thâuv nox cux hnor iz tsok mê njik iêz kri, tsư kaz, uô lênhx nênhs ndo njôngr hâur đruôz siêz tsi plox thâuv tưs txos cheix têx njuôs iêz tuôx. Niêv lâul Bàn Hồng Hà, nhoz jok Piềng Sàng, xã Phiêng Luông, huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La heik:

“Tiêk zos njuôs iêz taz sik zos pâuz muôz uô yênhx ntâu zav nox mak cux lok six kaz cơưk, iz zav li njuôs shơư grêix, njuôs ciz, njuôs chi…… Chiê uô tâu nox kaz, njuôs iêz thâuv lor tâu lok, zuôr muôz lix, phâuk hâur têx yâur cuz cov njuôs siêr, đhâu ntơư li chi, têr tơưr, cxôngr đo shơư trâu têx jâuz cxưz, cuô txoz, kix….”.

Ntâu lênhx nênhs thâuv nox siv têx zav nox muôz njuôs iêz uô puôr lênhx kruôs tiêk, lok six kaz, nox iz jiês mak lơưr ndo njôngr. Tix lâus Bàn Văn Kiên nhoz jok Piềng Sàng, xã Phiêng Luông, huyện Mộc Châu heik:

“Pêz nênhs Cho lênhx tưs cux pâuz uô têx zav nox li heik sâuv. Njuôs iêz muôz uô cuô shơư grêix nox lok six kaz, thiêz no tsênhv zos iz zav yuôx uô jông chơưr sei, iz chas co njuôs iêz tsênhv tâu muôz uô shơư grêix njêl hur si”.

Nhiv no cux zôngx ziv đuô thâuv ntêx, xar nox têx njuôs iêz muôx têx muk tov ciêz cux zuôr tâu. Chênhr viv li, ntơưv têx ntênhs ciêz hâur shông yiêz, chor pox niêv Cho lênhx tưs cux khênhr muk zok nriêr zuôr njuôs iêz lok nox. Njuôs iêz thâuv nhiv kruôr tuôx mak tsi yuô iêz, jông nox thiêz no cux zos nênhs Cho nhoz Sơn La iz zav nox kaz./.

(Chẻo Thu-Riê Lâux cxeik, nhênhv)

Tuôr truôx cxuô hêir nênhs tsơưs luôs hâux lưv ntok ntâuz, trâuk gax cxôngx nzor

          Muk txos cxuô luz jêx jos Hmôngz nhoz thax tsav tox siêz, tỉnh Laox Cai, thâuv tưs cux sêiz pov tsôngv pox niêv vir ndâuk tsênhv huôk njôngr six hơưv hnuz nhôngs ntok ntâuz. Cxuô lênhx niêv pos đros trâu cxuô lênhx vir ndâuk tưz ntok tâu têx ntâuz txêix pax jông jav thiêz xơưk tâu têx tsôngk tiêz, tsôngk yo chox lok hnar huv đros sđ luz nênhx nox nhoz muk lok haur niêx hnuz. Pos Lý Thị Kiều, nhoz xã Bảo Hà, huyện Bảo Yên, tỉnh Lào Cai hêik pâuz:

           "Ntok ntâuz zos tuôr tsês chiê zuk hêir nênhs Cho têx vênhx huôv jông cxôngx nzor iz tiêv đhâu tiêv tsik chiê pôngz plox. Hêir nênhs Cho têx tsôngk tiêz, tsôngk yo zos tsês trâu tus vâur thiêz tus nhaz thâuv nox yôngz cok”

        Hêir nênhs Tày nhoz Xã Bản Hồ, Sa Pa cux tsênhv tuôr tâu truôx zuk hêir nênhs luôs hâux lưv muôz têx ntâuz ntok tâu chox lok trâuk gax cxôngx nzor. Têx ntâuz trâuk gax, muôx ntâu zav pax txêix jông jav; chor ntâuz đuz zos chox lok xơưk tsôngk tiêz tsôngk yo hnar; chor ntâuz txêix muôz xơưk uô fuôv ntông, chiê hêir nênhs Tày chor txir nênhs ntông hâur têx hnuz kriz uô ntênhk hội, ntênhk tsiêz. Nhiv no, tsôngv px hâur thax tsav co, cux tsênhv muôz têx ntâuz ntok tâu chox lok trâuk gax chiê muôs trâu tsôngv kruô lok sik uô huv puz trâu têx fôngx zưs cxênhz jê tuôx ndis shuôk têz qơưs. Pos Đào Thị Làn, nhoz xã Bản Hồ, thị xã Sa Pa hêik pâuz:

          "Tsôngv kruô ndis shuôk têz qơưs tuôx trâu hâur cur tsêr, sêiz pov cur uô cux cov cur uô xa muk trâu chor kruô oz chas têz qơưs. Cur uô zav  hauax lưv no, cux chênhr zos tuôr cov tâu zuk hêir nênhs têx vênhx huôv jông cxôngx nzor cov muôx đros đrêiv hâur luz nênhx thiêz muôx phênhv sâu tâu mê njik nhiêx txiêx chox lok cxiv kho chuôz zis”

          Hâur luz nênhx hlôngr yiêz nhiv no, cux uô trâu ntâu luôs hâux lưv cxôngx nzor trâus pôngz plox lơưv jux; hâur ntơư muôx luôs hâux lưv ntok ntâuz, chuôs li ziv hnuz ziv tsơưs lơưv jux juk. Chênhr zos li hêik ntơư, huôv tsar uô thiêz tuôr tsês cxuô hêir nênhs têx vênhx huôv jông cxôngx nzor, tsuv tâu cxuô cơ quan muôx vax huôv tỉnh Laox Cai moz siêz, paz max txos. Zơưv Dương Tuấn Nghĩa, Phưv Giám đốc Sở vênhx huôv tỉnh Lào Cai hêik pâuz:

          "Pêz cux moz siêz txos luôs hâux lưvkriê cơưv shâuv cxuô hêir nênhs tsơưs hâux lưv ntok ntâuz trâu chor tuz nxêik hluôk. Đros ntơư, pêz cux kriê uô cov tâu cxuô hêir nênhs tsơưs têx hax huv jông txuôk đros huôv tsar qơư ndis uô si, sêiz shuôk têz qơưs, paz trâu tsôngv px ntơưv qơư muôx phênhv sâu tâu cxaz nzir nhiêx txiêx”

        Luôs hâux lưv ntok ntâuz, muôz ntâuz trâuk gax tâu huôv tsar truôx đhâu ntâu tiêv lok. Ntơư cux chênhr zos côngv thôngx sđ truôx siêz sik côngv đas jos, tsưr ziv khơưk tsês cxuô hêir nênhs tsơưr têx txux chi, vênhx huôv jông cxôngx nzor, paz hlôngr yiêz huôv tsar cêr uô nox, tsôngv px muôx hâux lưv uô thiêz muôx phênhv sâu tâu nhiêx txiêx chox lok cxiv kho chuôz zis, muôx luz nênhx truôx tuk, tsâu sor./.

Tsu cxêik nhênhv-PV CQTT Tây Bắc