Zuôr xar 40 shông têz qơưs hlôngr yiêz: Truôx đrênhk hla trâu “ntu huôv tsar”

Đại hôiv Đảng jiês tiv 11 (hli 12/1986) tso tơưv tsưr ziv hlôngr yiêz, piz txix hlôngr yiêz siêz xar, mak “uô ntêx zos hlôngr yiêz siêz xar lok kinh têr”, kho đuô kinh têr lơưr txơưr txar, huv đros sâuv ciêz đrôngs-kror hâux lưv xưk li zênhx tsuv uô taz sik tso trâu qênhx shênhx kriz uô hlôngr yiêz shông 1986 thâuv têz qơưk tsênhv njiz trâus nxôr loangv kinh têr-xar hôiv, thiêx li njiê pov tâu chor nênhs Cộng sản li têx tsiv gri lox txix chor chủ trương, tsưr ziv kriz cêr co. No zos kror hlôngr yiêz hênhr hâur lênhx tov. Hlôngr yiêz tưz paz uô muôx tâu tas nro đas jos pêx xênhv, sơưr đơưk sir jos uô lox tôngv thiêz paz muôx tâu têx yênhx côngz, têx uô tâu xưk li nhiv no.

Đros têx hlôngr yiêz, Việt Nam zos iz luz têz qơưk pluôs, trâus tros châuz tuôx txênhz, ruôr hiêv ntâu, laz chor shông 70, hâur chor shông 80 nhoz thế kỷ XX, kinh têr-xar hôiv njiz ntâu kror phiv liv, nhiêx txiêx trâus pôngz gri muôx têx thâuv ndê txos 774% ntâu, pêx xênhv luz nênhx njiz ntâu txov nhêv. Khov uô lơưr tsưr ziv hlôngr yiêz, nền kinh têr piz huôv tsar thiêz huôv tsar tsik so lơưr tsar ndê lok six siêz, xav luz đraz xar muôx 7% iz shông. Pêz têz qơưk txix iz luz têz qơưk pluôs, vax tsêr, cêr cxuô zav đros kinh têr-xar hôiv pôngz kaz tưz zos yênhx luz têz qơưk huôv tsar muôx phênhv sâu trungz fênhx, hôiv nhập đêz đar trâu nền kinh têr hâur thax tsav thiêz sâuv ntiêx têz. Tsar ndê thiêz huôv tsar nền kinh têr tax tâu nhoz phênhv siêz, txix shông 1986 txos shông 2023 xav luz đraz tax tâu muôx 6,55% iz shông. Việt Nam tưz tơưv đhâu chor têz qơưk muôx phênhv sâu kik txix shông 2008 ndê txos nhoz trâu chor têz qơưk sơưr tiv 40 nền kinh têr sơưr thơưx, muôx zuôr muôs nhoz hâur chor têz qơưk 20 têz qơưk sâuv ntiêx têz, muôx qơư sơưr zov chênhr hâur 16 Hiệp định thương mại tự do (FTA) sik côngv đros 60 nền kinh têr chênhr nhoz thax tsav thiêz ntiêx têz. Phênhv sâu hâur têz qơưk xav lênhx nênhs shông 2025 xar siêz đuô 25 jiês đhâu 30 ntâu shông.

Công nghiệp huôv tsar lok six hênhr, công nghiệp thiêz dịch vuv tsik so tsar ndê thiêz nhiv no tsav muôx nhos 85% phênhv sâu hâur têz qơưk. Kôngz nuv huôv tsar, Việt Nam tưz tsik zos muôx txâuk têx kôngz krâur mak tsênhv zos yênhx iz têz qơưk muôs cxur thiêz ntâu zav kôngz nuv txơưr muk trâu ntâu luz têz qơưk sâuv ntiêx têz. Tsar ndê khov ntâu đuô  trâu khoa học-công nghệ, hlôngr yiêz xar tơưv.

Tiv zix, hâur ntu txov nhêv, “Sir jos hla đhâu têx phiv liv”, txix Đại hôiv XIII txos nhiv no, kinh têr Việt Nam tsik so tsar ndê siêz thiêz tuôr tâu truôx tuk, zos yênhx iz qơư chi cax lok truôx tuk thiêz huôv tsar kinh têr nhoz ntu hâur têz qơưk thiêz ntiêx têz njiz ntâu kror cêr txov, phiv liv, txơưr txar ntâu đuô lir li njuôk xav.

Taz sik, qênhx shênhx hlôngr yiêz, hôiv nhập thiêz huôv tsar tsênhv pov muôx ntâu kror phiv liv, cêr txov, hâur co muôx têx zav phiv liv li: “Phênhv sâu trungz fênhx”, lox tôngv gri kik, tsơưr lươngv lox tôngv kik… tsênhv uô trâu tsuv tror sir jos hlôngr yiêz siêz xar huôv tsar cov huv đros trâu tsênhv tsênhz ntơưv Việt Nam. Chiê uô tâu tsưr ziv txos shông 2045, uô tâu pêz têz qơưk zos têz qơưk huôv tsar, hla trâu ntu hlôngr yiêz-ntu tas nro mênhx cxưx sir jos hlôngr yiêz siêz xar thiêz kriz uô viv tsưr ziv têz qơưk huôv tsar mak tsuv muôx tas nro mênhx cxưx li têx sir jos thiêz truôx siêz.

Hlôngr yiêz hâux lưv lênhx tov txos shông 2045 tso pov muôx ntâu lok six ntâu kror jênhv vưv lox trâu Đảng li six cxiv khóa XIV, xưk Tổng Bí thư Tô Lâm li khav tênhv ntơưv suôv câuv Jiês cơưv tiv 10, Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII nhiv kruôr đhâu: “Đros têx kror tưz uô thiêz tuôr tsês tâu đhâu 40 shông Hlôngr yiêz, đros muôx tas nro Đảng, tas nro pêx xênhv thiêz tas nro quân li sir jos, thôngx siêz, đros têx kror liv yiêz, lơưr Đảng li lênhx tov jông, pêz tưz muôx txâuk cxuô kror thiêz văn kiện Đại hôiv XIV tso tơưv tâu njuôk xav jông, jênhv  vưv, tsưr ziv zov chênhr chiê sir jos huôv tsar uô nox, phuôx huiz tâu siêz tiv zix têx pênhr jos hâur têz qơưk, khov trâu têx pênhr jos saz đrâuv têz qơưk, muôz lênhx nênhs li đas jos zos kror chểnh, khoa học-công nghệ thiêz hlôngr yiêz xar tơưv zos kror kriz uô chiê paz trâu têz qơưk hla trâu ntu yiêz, Mênhx cxưx Việt Nam li ntu hlôngr yiêz thiêz huôv tsar”.

Nhạc nền…

Têx uô tâu đhâu xar muôx 40 shông hlôngr yiêz têz qơưk tưz paz muôx tâu luz nênhx “tsâu sor, shir phaz” trâu pêx xênhv thiêz ziv hniz ziv uô trâu pêx xênhv njênhs siêz đuô trâu Đảng li lênhx tov, chox cêr. Chiê txix têx siêz njênhs co, pêx xênhv li sik côngv siêz, thôngx siêz, côngv jos sâuv tas nro cxuô kror, txix chinhr triv, kinh têr, vênhx huôv xar hôiv txos ngaz tuk côx phax ho tror tâu sir jos uô siêz tiv zix, paz muôx tâu qơư tuôv truôx, paz thơưz têz qơưk truôx đrênhk hla trâu Mênhx cxưx li ntu hlôngr yiêz thiêz huôv tsar./.

                                                                                                                            Bích Thủy BS-Lik Thox cxêik nhênhv

Tsiêz xiêz 2/9 nhoz tox siêz Lai Châu

Jok Tu San, xar Mường Kim, tỉnh Lai Châu, cêr shir phaz hnuz têz qơưk tâu tiêx tuk pov lov jêv ntưk hâur ntâu hnuz lok no. Hâur qơư đêi ntâu qix Têz qơưk, chor vir ndâuk sơưr đơưk tsênhv sêi đrơưv xơưk chor tsôngk yo yiêz chiê hnar muk uô si hâur hnuz muôx cêr lov jêv co. Ntơưv ntâu qơư, pox nhuôs tưz tsưr tsix têx zav uô si lov jêv li lêiv poz, sik truz hluô, ntâuk tux luz… paz muôx tâu cêr lov jêv shir phaz thiêz njiê pov tâu btxos têx vênhx huôv jông muôx nhoz tox siêz. Niêv tix Sâu Xênhv Zax, nhoz hâur jok puz pâuz:“Shông tưs cux li, lok six shir phaz thiêz tok njôngr txos Hnuz têz qơưk tâu tiêx tuk 2/9. Chor jiês li no sơưr đơưk ho lok uô cê chiê bax têx tsôngk yo yiêz hnar muk ndis ciêz, uô si, cov zuk zos lênhx nênhs jông gâux tiv zix. Cur lok shir phaz viv shông tưs cux tsưr tsix cêr lov jêv hâur hnuz têz qơưk tâu tiêx tuk chiê cxuô lênhx nênhs tâu tuôx ndis sêiz, uô si cov pâuz txos ntâu kror đuô”.

Thâuv chor vir ndâuk sơưr đơưk tsênhv bax xơưk têx tsôngk yo, mak chor txir nênhs hâur chuôz zis ho muk đêi têx qix têz qơưk, đêi đuôz zơưv hloz Hôx thiêz bax têx tsuv kâiz mor chiê đros chor cưr tix, nênhx tsa sơưr đơưk hâur jok nox hâuk côngv cêr lov jêv, shir phaz no.

Xưk li chôngz lênhx txir nênhs mênhx cxưx Hmôngz txơưr ntơưv jok Tu San, xar Mường Kim, zơưv Gia Xênhv Lik thiêz zơưv Mang Xênhv Muôk cux lok six shir phaz, tok txos thâuv kriz uô têx cêr lov jêv hnuz têz qơưk tâu tiêx tuk. đrâuv kho đuô, qêz suô cov hur si têx vax tsêr, lơưr cux bax trâu zuk pox niêv, têx tuz cxuô kror chiê muk uô si, viv đros lơưr, hnuz têz qơưk tâu tiêx tuk tưz tsik zos jiês nhoz so, mak tsênhv zos jiês chiê hêik trâu têx tuz nhuôs ndo njôngr txos Đảng, zơưv hloz Hôx têx côngz đas jos lox thiêz sik côngv siêz côngv thôngx cxuô mênhx cxưx:“Txos hnuz 2/9 mak cur chuôz zis tsuv đêi qix têz qơưk thiêz đêi zơưv hloz Hôx đêiv đuôz. Khov muôx Đảng, zơưv hloz Hôx pêx xênhv thiêx muôx tâu luz nênhx tiêx tuk, shir phaz li nhiv no”.“Têx hnuz đhâu, nus lênhx tưs cux bax cxuô zav chiê chor muk ciêz chiê muôs thiêz bax nhiêx txiêx muk uô si ndax hnuz têz qơưk tâu tiêx tuk. Nhiv no mak đrâuv muk ndis sêiz uô si, nthuôr uô cêr lov jêv, pox nhuôs tưz pâuz tiêk tưz zos hnuz têz qơưk tâu tiêx tuk mak yênhx ziv chuôz zis tsuv bax tsuv mor, pluôs nox đros cưr tix, nênhx tsa sơưr đơưk nox hâuk công cêr lov jêv, shir phaz”.

Hnuz têz qơưk tiêx tuk ntơưv Lai Châu tưz tâu Tsưr tsix kỷ lục Việt Nam khơưk muôz bằng côngz jênhv thax tsav qơư tsưr tsix Hnuz têz qơưk tâu tiêx tuk đros Hnuz hôiv Vênhx huôv, Thể thao cxuô mênhx cxưx tsik so hâur ntông shông sik lơưr liês tiv zix. Đros têx huôx tôngv vênhx huôv, thể thao cxôngx nzor, sik côngv côngv thôngx ntơưv chor jêx jok zos pox nhuôs tsưr tsix, shông no ntơưv xar Than Uyên-tsênhv qơư hành chính, chinhr triv huyện Than Uyên kuz cux tsênhv muôx ntâu huôx tôngv vênhx huôv, thể thao chiê paz muôx tâu qơư uô si trâu pox nhuôs hâur thax tsav. Zơưv Phạm Hồng Thái, Bí thư Đảng ủy, CHủ tịch Hôiv đồng xar Than Uyên, tỉnh Lai Châu puz pâuz:“Hnuz têz qơưk tâu tiêx tuk ntơưv xar Than Uyên tâu pox nhuôs sơưr đơưk kriz uô txix ntêr lok, đros muôx ntâu huôx tôngv vênhx huôv, thể thao jông. Đrâuv chor huôx tôngv tâu tsưr tsix tsik so, Hnuz têz qơưk tâu tiêx tuk hnuz no muôx têx kror txơưr pir li chor shông uô ntêx, co zos tsưr tsix đros muôx ntâu xar hâur tỉnh đros uô. Iz cxiê kror yiêz tror tâu tsưr tsix li giải sik tưr dhdiê Komomo, chêix dù za; tiv zix zos uô têx zav nox cxuô mênhx cxưx cxôngx nzor thiêz lưx lươngv vũ trang jiês diễu binh diễu hành ntơưv jiês đêi qix trâu têis sik hnuz 2/9”.

Tsik thav muôx qơư nthuôr uô cêr lov jêv lox đar, jông jav, tsuôk zos muôx chor suôz thav luk, suôz luôs lov jêv ntưk hâur têx jêx jok, suôz kênhz, suôz trax nxê ntưk hâur têx har jôngr, têx qơư nthuôr uô cer lov jêv, đros pox nhuôs têx njêx muôs shir phaz, luôs nxi. Zos kror muôs tsiv gri lox, Hnuz têz qơưk tiêx tuk ntơưv Lai Châu tưz zos yênhx hnuz hôiv lox txix ciês hâur pêx xênhv siêz xar thiêz luz nênhx./.

                                                                                                                        Khắc Kiên-Lik Thox cxêik nhênhv